n° 14a
128® Jaargang.
1885.
Zaterdag
20 Juni.
Middelburg 19 Juni.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3,50?
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën- 20 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten eïfi.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
MIDDELBURGS» COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF., Van der Peul, te ZierikzeeA. C. De Moou, te TholenW. A. Van Nieuwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. Van dm Piui Jz
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daïïbb en Cie., John F. Jones opvolger.
In 't kort wezen wij onlangs, naar aanleiding
van het voorloopig verslag over het wetsont
werp tot het verleenen van eene rijksbijdrage
ten behoeve van bovengenoemden weg, op een
enkel lichtpunt, dat daarin voorkomt. Toch
trof ons bij nadere lezing van het geheele
verslag, dat de korte mededeeling, ons inder
tijd gedaan omtrent de zeer ongunstige
ontvangst, die het ontwerp bij de tweede kamer
had gevonden, overdreven was.
Uat wij over deze voor een deel van Zeeland
zoo hoogst belangrijke zaak tot nu toe zwegen,
kwam niet voort uit geringe belangstelling
integendeel, hadden gewichtige redenen ons
niet genoopt het 'stilzwijgen erover te bewaren,
wij zouden reeds eerder een lans gebroken
hebben voor dit zeer gewichtig belang.
Nu er hoogstwaarschijnlijk kans bestaat, dat
weldra dit ontwerp in openbare behandeling
zal komen, zij een enkel woord hier onzerzijds
het bewijs, hoe wij niets liever zouden zien
dan dat door de tweede kamer de medewerking
verleend werd om eene weldaad te bewijzen
aan een, in menig opzicht miskend deel van
het gemeenschappelijk vaderland.
In het voorloopig verslag worden tal van
bezwaren geopperdmaar dit geeft nog geens
zins aanleiding om te wanhopen aan het tot
stand komen van hetgeen voor het vierde
district van Zeeland een levensbehoefte is.
Het is meermalen voorgekomen, dat een ont
werp, waarover een hoogst ongunstig voorloopig
verslag was uitgebracht, ten slotte de goed
keuring der kamer verwierf. Maar bovendien,
lezen wij het verslag over het bedoelde
ontwerp nauwkeurig ua, dan zien wij bezwaren,
door eerdge leden ingebracht, o. a. omtrent
de hierbij door de regeering voorgestelde
teruggave van het waarborgkapitaal, gestort
ten behoeve van den spoorweg Rotterdam
Munster weer door eenige andere leden
weerlegd. Terwijl onderscheidene leden de
wenschelijkheid ontkenden om bij den aanleg
van stoomtram- of lokaalspoorwegen van rijks
wege eene subsidie te verleenen, verdedigden
eveneens verscheidene leden juist het tegenover
gestelde standpunt.
Die verscheiden leden toch zagen in stoom
tram of lokaal spoorwegen het verkeermiddel
der toekomst in die mate, dat na verloop van
betrekkelijk weinige jaren het land daar
mede behoorde doorsneden te zijn, evenals tot
dusver met straatwegeu het geval is. En
evenzeer als het rijk getracht heeft den aanleg
van deze te bevorderen, waar de krachten van
particulieren of gemeenten en provinciën te
kort schoten, kon en moest het rijk, volgens
hen, behulpzaam wezen bij den aanleg van
stoomtramwegen, zonder wier bezit in vervolg
van tijd vele streken des lands zich in con
currentie met andere niet zouden kunnen
staande houden.
Hierin ligt jnist het zwaartepunt van de
quaestie. En wanneer wij dan nog in het
voorloopig verslag lezen, dat men nagenoeg
algemeen van meening was dat, zoo ergens in
het land, de verbetering der communicatie
door stoommiddelen gevorderd werd, dit het
geval is in het vierde district van Zeeland,
dat, steeds pro rata parte bijdragende in de
verbetering der middelen van verkeer elders,
bij den aanleg van openbare werken voortdurend
zeer stiefmoederlijk is bedeeld dan meenen
wij, dat de kamer zedelijk verplicht is om
haar steun te verleenen aan een voordracht,
die voldoet aan eene dringende behoefte van het
©ogenblik.
Wij zullen ons niet verdiepen in technische
bezwaren, die het voorloopig verslag bevatde
'pinisfer van waterstaat zal die, naar wij
vertrouwen, wel weten te ontzenuwen, want
wij houden ons overtuigd, dat warme sympathie
voor het belang van Zeeland in dezen
bij hem gepaard gaat met grondige kennis
van hetgeen hij in zijn ontwerp voorstelt.
Eene enkele opmerking veroorlooven wij ons
echter.
In het verslag wordt beweerd, dat de geheele
tramweg, het gedeelte op Belgisch grondgebied
erin begrepen, 28 K. M. lang is dit is stellig
eene vergissing. Die lengte bedraagt 33.8
K. M., wat een aanzienlijk verschil oplevert.
Dat zulk een weg, met inbegrip van het rollend
materieel, niet meer dan 10,000 per kilometer
hoogstens zou kosten, is evenmin juist. Nog
nergens, zoo verzekert men ons, is voor zulk een
prijs een tramweg tot stand gekomenen
te minder zal de bedoelde weg voor zulk
een som gemaakt kunnen worden, omdat
voor den dienst daar het materieel bij zon dei-
zwaar en solide moet zijn. Hierdoor vervalt
van zelf de berekening, dat het maatschappe
lijk kapitaal van f 550.000 het dubbele zou
zijn der som, waarvoor de tram kan worden
aangelegd. Dit brengen wij onder de aan
dacht der kamerleden, van wier beslissing
het welzijn afhangt van een aanzienlijk dee 1
van ons gewest.
Niemand zal ontkennen, dat ook andere
deelen van ons land ondersteuning in denzelf
den vorm kunnen gebruiken maar zeker is het,
dat niet een daaraan zoo dringend behoefte
heeft als Zeeland's vierde district. De onder
linge naijver mag toch zoover niet gedreven
worden om zich voor dien dringenden eisch
blind te toon en, want geen zuiver locaal, geen
louter provinciaal belang staat hierbij op het
spel's lands intrest is daarbij betrokken.
Algemeen erkennen de kamerleden den
hoogst gebrekkigen staat der gemeenschap van
dat deel met andere deelen van Zeelandde
bewoners gaan, vooral door den kwijnenden
toestand van den landbouw, jaar op jaar ach
teruit. Daar tegenover neemt de invloed onzer
Belgische naburen aldaar jaarlijks toe, omdat
dezen in die streek van Zeeland vooral meer
en meer eigenaars van vaste goederen zijn
geworden. Door dit alles wordt de sympathie
voor het land, waartoe de bewoners behooren,
steeds minder en minder, zij vervreemden ten
slotte geheel en al, terwijl zij met België
steeds in nauwere en gemakkelijker betrek
king komen.
Dit vooral dient zwaar te wegen bij de te
nemen beslissing.
Wat gevraagd wordt is billijkwat de
minister verleenen wil in hoofdzaak goed, al
mogen enkele details voor verbetering vatbaar
zijn. Daarin treden wij niet. Willen de leden
der tweede kamer op eene practische en uit
het oogpunt van 's lands belang zeer verdedig
bare wijze eene weldaad doen aan eene nijvere
bevolking, die vurig verlangt naar nieuw
leven, haar door een tram te brengen, dat zij
dan niet angstvallig zich verdiepen in allerlei
kleinigheden maar den minister den gewensch-
ten steun verleenen.
Een enkele reis in het vierde district zou
den vurigsten tegenstander van het ontwerp
in een voorstander veranderenwij zijn
daarvan overtuigd. Hoeveel te minder is
er dan noodig voor hen, die algemeen erkennen,
dat er behoefte bestaat. Tusschen die erken
ning en de daad om daaraan te gemoet te
komen hopen wij ligt geen al te lange weg,
die weg toch is gebaand en het zal een welver
diende kroon zijn op het werk van een comité,
dat geheel belangeloos zieh beijvert om het
welzijn van Zeeland's vierde district te be
vorderen.
Zekere B. neemt het in de Standaard de kies-
vereeniging Nederland en Oranje te Middelburg
hoogst kwaljjk, dat zij haar afgevaardigden ter
deputaten vergadering opdroeg d'Kuyper als voor
zitter niet te stemmen maar als zoodanig jhf De
Savornin Lohman te kiezen.
Volgens hem mag d' Kuyper, die zich niet als
leider heeft opgeworpen, „maar leidt, wjjl men
volgt," en leider!geworden is, onder G-ods leiding,
door den drang der omstandigheden, zich niet naar
eigen willekeur terugtrekken. Ook niet al is de
'ei-ter de lijder der partij. Dr K. heeft dan ook noch
den wensch noch de noodzakelijkheid uitgesproken
om terug te treden, doch wenschte van zijn vrjjheid
gebruik te maken om zich op den gewonen tijd
aan stemming te onderwerpen.
Waarom
Omdat van zekere zijde er op gewezen was, dat
het in het belang der anti-revolutionaire partij
zou zijn, als dr K zich terugtrok.
Daarom heeft dr K. gewild, dat de verschillende
kiesvereenigingen zich zouden uitspreken, of zjj
hem al dan niet langer als voorzitter van het
C. C. wenschten te handhaven.
Met dit feit is de considerans van Nederland en
Oranje, dat d' Kuyper, volgens eigen verklaring,
het voorzitterschap niet wenscht te continueeren,
in strijd, dus onwaar.
B. zou beter vinden als van Eems tot Schelde,
van de Hollandsche duinen tot de Duitsche grenzen
de eene kiesvereeniging de andere toeriepdr
Kuyper met algemeene stemmen herkiezen
Dit zou, meent hij, in het belang van de anti
revolutionaire partij zjjn en een waardige hulde
aan den eminenten leider.
De Standaard erkent, dat B. gelijk heeft met
zijne bewering, dat dr Kuyper over het al of niet
aanblijven zich nog niet uitliet. Maar voor het
overige, zegt het blad, kan er niet genoeg op
aangedrongen worden, dat men de vrije uiting der
kiesvereenigingen toch eerbiedige.
Juist zulk een besluit van de Middelburgsche
kiesvereeniging is goud waard.
Anders zou men toch allicht gezegd hebben
»Ze herkiezen den afgetreden voorzitter, bij gebreke
aan een ander of fatsoenshalve."
Maar nu eén kiesvereeniging als de Middel
burgsche, die blijkens haar besluit over artikel
168, volstrekt niet tot de Buytendijkiaansche
fractie hoort, niet alleen op grond van een ge
zochte en verzonnen praemisse, herkiezing ontraadt,
maar zelfs een plaatsvervanger aanwijst, nu juist
krijgt de beslistheid, waarmee andere kiesvereeni
gingen op toef-herkiezing aandringen, de beteekenis
van een protest tegen het uitgeoefend ostracisme.
Het is een aardig kjjkje, dat men ons ten slotte
gunt in deze geschiedenis. Men schijnt niet zeker
te weten, wat dr Kuyper heeft gezegd.
Na dit voorspel behoeven wij naar den uitslag
van de deputaten vergadering niet langer te
raden Dr, Kuyper zal, krachtiger dan ooit, uit
het strijdperk treden en de voorstelling is daarmee
afgeloopen.
Zoo krijgen zjj toch geljjk, die van begin af aan
slechts dachten aan komedie.
Het Wag. Weekblad schrjjft daarover
»Ons komt het voor, dat dr. K. dit ijdel ver
toon had behooren na te laten. Hij weet voorat,
dat hjj met algemeene stemmen zal herkozen
worden, al zullen er wel enkelen zijn, die gaarne
een ander zijn plaats zagen innemen.
„Onzenthalve mag dr. K. gerust voorzitter van
't centraal comité blijven. Wat beteekent bet of
hij dit al of niet is Als zoodanig is zijn invloed
volstrekt niet overwegend. Zelts als gewoon lid
der deputaten vergadering zou deze praedomi-
neerend zijn. En ook daar buiten."
Dit laatste komt geheel overeen met het vroeger
door ons geschreyen,
Omtrent den wedstrijd, tegen 6 en 7 Juli uit
geschreven door de schietvereeniging Medioburgum,
bij gelegenheid van haar vjjfjarig bestaan en te
houden in het middenreduit te Ylissingen, kunnen
wjj mededeelen, dat reeds verscheidene korpsen
zich hebben aangemeld om te dingen naar een
zilveren vergulde en zilveren medaille, welke
beide worden aangeboden als korpsprijs van de
vereeniging door den oud-luitenant-kolonel, den
heer mr D. A. Berdenis van Berlekom en den
tegenwoordigen majoor, den heer F, G. Sprenger.
Bovendien zjjn reeds verscheidene prjjzen aange
boden, waaronder een door den commissaris des
konings, den auditeur bjj de schutterij, den heer mr
G. N. de Stoppelaar, door officieren en den luit.-
adj. der dd. schutterjj en anderen, terwijl er
bovendien nog velen zijn toegezegd. Op 6 Juli
zal in den buitentuin alhier een concert plaats
hebben, waarop leden en genoodigden der ver
eeniging toegang hebben op vertoon van een door
de vereeniging at te geven bewijs van deelneming.
Dinsdag 7 Juli zal in het Schuttershof een kame-
raadschappeljjke maaltijd plaats hebben, waar
voor de kaarten op het schietterrein te verkrijgen
zjjn voor hen, die zich vóór 1 Juli hebben aangemeld.
Door de Maatschappij tot Exploitatie van Staats'
spoorwegen worden tegen verminderd tarief speciale
retourkaarten afgegeven, geldig van en met 5 Juli
tot en met den 8 Juli d. a. v., terwijl, zooals wjj
vroeger meldden, de stoombootdienst Vlake
Walsoorden eveneens reductie heeft toegestaan.
In de Donderdag te Borssele gehouden verga
dering van ingelanden van den calamiteusen
Borsselepolder is tot vertegenwoordiger in den
betrokken dijkraad benoemd de heer L. Rottier Iz.,
zulks ter vervanging van wjjlen den heer H. A.
Hagen, terwijl de heeren C. Mol Az. en A. van
Overbeeke Chrz. als leden van bedoelden dijkraad
werden herbenoemd.
De heer jhr. mr. W. C. M. de Jonge van
Ellemeet is benoemd tot lid der jury voor de afd.
tuinbouw der internationale tentoonstelling te
Antwerpen.
Met 1 Januari 1886 wordt te Vlissingen een
officier van gezondheid voor de marine geplaatst
HH. KK. HH. de hertog en de hertogin van
Edinburgh worden a. Dinsdagmorgen met de
mailboot Prins Hendrik van de Mij. Zeeland te
Vlissingen verwacht, terwijl graaf Münster, Duitsch
ambassadeur, en zijne dochter, gravin Marie
Münster, Zaterdagavond van Hannover te Vlis
singen zullen aankomen, om met het S. S. Prinses
Elisabeth de reis naar Engeland voort te zetten.
Uit Goes wordt ons geschreven
In de Donderdagavond gehouden vergadering
van het departement Goes der Maatschappij tot
Nut van 'i Algemeen werd de rekening van den
penningmeester over het dienstjaar 1884/5 goed.
gekeurd, evenals de door het bestuur ingediende
begrooting over 1885/6.
Daaruit bleek, dat het ledental was ingekrompen
tot 35 en de kas niet toeliet geld uit te trekken
voor het laten overkomen van lezers van elders.
Rooskleurig is dus de toestand niet, wellicht dat
het den nieuw gekozen leden van het bestuur
gelukt daarin verandering te brengen.
Van de commissie, belast met de schoolspaar-
bank vanwege het departement, was eene missive
ingekomen, waarbij zjj kennis gaf, dat haar leden
tal, van de vereischte 10, was ingekrompen tot 3,
waardoor het haar niet mogelijk was de zaak
verder voort te zetten, tenzjj het ledental werd
aangevuld.
Dat de zpgn leden dier commissie hun ontslag
namen zonder andere reden, dan dat zij niet meer
wenschten mee te helpen en zonder te wachten
totdat plaatsvervangers waren benoemd, werd én
door de 3 overbljjvenden èn door een paar leden
der vergadering sterk gelaakt en terecht
Dank zjj de bereidwilligheid van de heeren
dr A. W. van Campen, L. M. van Campen, W.
A. de Laat de Kanter, A. R. Breetveldt en A. 8.
Mink, werd die commissie weder tot 8 leden aan
gevuld en behoefde een voorstel tot opheffing niet
in behandeling te worden genomen.
Het denkbeeld, dat de commissie, door haal*
pogen om het sparen op school aan te moedigen
als concurrent van het comité tot wering van
schoolverzuim was opgetreden en daarom moest
worden ontbonden, Werd voldoende wederlegd
en vond geen ingang, zoodat de schoolepaarbank
voorloopig blijft bestaan. Dit komt ten goede
aan 80 kinderen, die van deze gelegenheid om
te sparen gebruik maken.
Vooral het voordeel, dat men hier zelfs bij cent
tegelijk kon inbrengen en dat men bjj de boekjes, die
door het comité tot Wering van Schoolverzuim, bjj
de bekroningen worden uitgereikt, minstens 10
cent moest bjjdragen, woog daarbij zwaar.
In plaats van den heer d' A. W. van Camper',
die als zoodanig zijn ontslag nam, omdat hjj zjjne
plaats wilde inruimen aan jongere krachten, welke
beter propaganda voor 't Nut kunnen maken, werd
bjj tweede stemming tot bestuurslid gekozen, d0
heer Jonquière, rijksontvanger alhier.
In plaats van dhr. G. J. van der Poll, die ddk
zjjn ontslag als lid van het departement had
genomen, werd, eveneens bij tweede stemming,
gekozen de heer D. Hildernisse.
Aangezien geen der' beide heeren tegenwoordig
waren, zou hun van hunne benoeming worden
kennis gegeven.
Het aftredend bestuurslid, dhr. L. M. van Campeii
werd als zoodanig herkozen. Hjj nam echter deze
benoeming niet aan dan onder de reserve van in
de bestuursvergadering niet als secretaris te worden
herkozen, welke betrekking hjj, na zes jaren ver
vuld te hebben, nu bepaald aan een ander wenschte
te zien opgedragen.
Dat èn de voorzitter èn de bibliothecaris «Jj
