N°. 126.
128e Jaargang.
1885.
Maandag 1 Juni.
Gemeente-belastingen.
Middelburg 30 Mei.
Brieven uit de Hofstad.
18 FEUILLETON.
V 1ST DB
Kohier voor de belasting op de Honden
over 1885.
.Het verloren document.
Roman van A. VON LIMBURG.
Liberale Kiesyereeniging Eendracht
maakt Macht.
B IJ VOEGSEL
BURG
De burgemeester en wethouders van Middelburg
brengen ter kennis van de ingezetenen, dat het
kohier van de belasting op de honden over het
jaar 1885, door den gemeenteraad bij zijn besluit
van den 22ea Mei 1885 is goedgekeurd, en ter
invordering aan den gemeente-ontvanger uitgereikt.
Middelburg, den 29 Mei 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
F. ERMERINS L. B.
De secretaris
DE VULDER YAN NOORDEN.
29 Mei 1885.
„Er bestaan middelen om op hoogst aanbeve
lenswaardige wijze het evenwicht tusschen de
inkomsten en uitgaven van den burgerman, den
handwerker en den arbeider te herstellen. Op dat
gebied kan de vegetariaansche beweging zeer veel
nut stichten. Het vooroordeel der arbeidende
klasse tegen het vegetarianisms is het grootst
zjj neemt in de steden alleen de vleeschtalels der
gegoeden tot voorbeeld en vindt dan stof genoeg
tot nijd. Dat gevoel van nijd wordt door de volks-
beroerders kunstmatig verder ontwikkeld en hier
tegen is het noodig op te komen. Vereenvoudiging
door invoering van een meer systematische methode
van leven en zich bewegen, ziedaar een noodza
kelijkheid, waaraan de vegetarianer telkens opnieuw
herinnert."
Het bovenstaande is een aanhaling uit een
Duitschen brief, voorkomende in het Vaderland van
22 October 1884.
Ongetwijfeld ligt daarin veel waars,; en wel in
veel uitgebreideren zin dan waarin de schrijver
het uitdrukte. Over de waarde en het nut van
het vegetarianisme zal ik niet spreken. Geen
medicus zijnde, kan ik het voordeel van uitsluitend
plantaardig voedsel voor het menscheljjk lichaam
niet beoordeelen, en ik voor mij zeg in dezen, met
betrekking tot biefstuk, ossebaas, kalfsborst, lams-
eotteletten en wat de slager al meer levert, het
zelfde wat de heer Lieftinck onlangs in de tweede
kamer verkondigde ten aanzien van den jenever,
nam. dat bewegingen om het gebruik te vermin
deren of af te schaffen toch niet helpen, «omdat
het zoo lekker is," En al oogst ik daardoor al
niet, geljjk die spreker, de bravo's van een tap-
persgilde, hoogstens die van vleeschverkoopers,
die vrij wat minder hebben in te brengen in onzen
tjjd van politieke ontwikkeling dan hun collega's-
drankverkoopers, ik stel er mij gaarne mede
tevredenik schrijf niet voor kiezers, althans niet
voor mijn kiezers. Of de verhouding tusschen
DERDE HOOFDSTUK.
Regina wist goed den weg onder al die vreemd
soortige sleutels, en zonder veel zoeken opende zij
een voor een de dubbele kastdeuren, vervolgens
schoof zij de gordijnen weg, waarmede een zorgzame
vrouwenhand in vroegeren tijd den inhoud voor
stof had weten te bewaren en nu kwamen er
allerlei bonte gewaden uit een lang vervlogen
tjjdperk, het een al rjjker dan het andere, voor
den dag.
Daar hingen zware, gebloemde japonnen van
brocaat, naast satijnen hoftoiletten met manteau's
en sleepen; met goud geborduurde gala-uniformen
en fluweelen statierokken met de jabots en kanten
lubben, de lichte degens en poederparuiken, die
er bij behoorden, terwijl van goud en zilver stijf
staande pronkgewaden schitterden, als behoorden
zij in de sprookjeswereld thuis. De trotsche gra
ven en gravinnen van Oud-Olderode hadden het
versmaad om hunne gedragen kleêren te verkoo-
pen en in andere handen te laten overgaan.
Ida stond lang sprakeloos, in bijna eerbiedige
bewonderingzij stelde zieh de fiere gestalten der
mannen en vrouwen van haar geslacht voor, en
tafereelen van grootheid en glans trokken voorbjj
productie en bevolking misschien gunstiger zou
worden door eene meer algemeene onthouding
van vleesch is een staathuishoudkundige vraag,
die niet zoo gemakkelijk is op te lossen; daarbij
zou moeten uitgemaakt worden of runderen en
schapen, strekten zij zelf niet meer tot voedsel,
in aantal zouden toe- of afnemen, wat weder hiervan
zou afhangen, of de aanfokking zou moeten worden
uitgebreid met het oog op een mogelijk grooter
gebruik van melk en kaas; of, ware dit zoo, die
meerdere dieren, ofschoon niet meer tot vetmesten
geboren, toch niet meer plantenvoedsel zouden
behoeven en dus op een grooter deel van den
aardbodem zouden beslag leggen dan hun tegen
woordige familieleden; verder of het nienschdom
zelf niet een grooteren moestuin dan thans zou
noodig hebben. Bij bevestigende beantwoording
dezer vragen, die wel niet de eenige zijn als tot
de oplossing der kwestie afdoende, zou de boven
bedoelde verhouding zeker ongunstiger worden,
maar ik zal ook deze oeconomiscbe zijde van het
vraagstuk laten rusten. Uit een oogpunt van
dierenbescherming wil ik evenmin een lans breken
voor het vegetarianisme, want sedert ik bij het
laatste Paasehfeest in een slagerswinkel, midden
tusschen geslacht vleesch, messen en bijlen, slacht-
maskers enz. ook een bord zag ophangen met de
woorden „Hulde aan de dierenbescherming," ben
ik gaan twijfelen, of slachten, althans slachten op
een bepaalde wijze, bijv. door middel van een
masker, wellicht tot bescherming van dieren is
uitgevonden.
Ik heb trouwens het oog op de waarheid in
zuiveren zin, die in de aangehaalde woorden van
den Duitschen briefschr 'ver ligt opgesloten. Niet
alleen laat ik het nut va. het vegetarianisme op
zich zelf ter zijde, en blijf niet staan bij het
denkbeeld, om die beweging a te wenden ter
bestrijding van sociale wanverhouc. 'gen, maar ik
bezie het ook niet als een middel to. mgneming
van een oorzaak van nijd van de eene sse der
maatschappij jegens de andere, in. a. w. lx be
zwering vaD sociaal-democratische neigingen
woelingen. In ons land verwacht ik om goede
reden weinig heil op dat punt van het vegetaria
nisme, want het is bekend, dat juist de hoofdleider
van de sociaal-democratie in Nederland een ijverig
vegetariaan is, en toch blijven hij en zijn volge
lingen met afgunst opzien naar de tafels der rijken,
die ruim voorzien zijn van spijzen, die hij juist
verwerpt. Of anderen vleesch eten moest hem
eigenlijk onverschillig zijn, en wat hem onver
schillig is, kan ook zijn blinde volgers niet warm
maken. Maar meergenoemde briefschrijver geeft
zelf wellicht de oplossing van het raadsel, waarom
een vegetariaan de vleeschspijzen van anderen
benijdt, waar hij in hetzelfde nommer van het
Vaderland zegt: De strijdlust en onhandelbaar
heid behooren tot de eigenschappen, die in streng
vegetariaansche kringen een zeer hoogen trap van
ontwikkeling bereikt hebben en veelal met bitter
heid gepaard gaan".
Maar om van het vegetarianisme af te stappen
en tot de algemeene waarheid van des schrijvers
woorden te komendeze is, dat de sociaaldemo-
haar geest. Zacht streek zjj met de hand over
het donkere fluweel of het koele satijn.
De fijngevoelige Regina begreep zeker, wat er
in haar omging; zjj zei geen woord en hield zich
bezig met al de kisten en koffers open te sluiten.
Eindeljjk herinnerde de jonge dame zich toch het
doel van haar komst en dat zjj niet alleen was.
Hare donkere wenkbrauwen fronsten zich en dit
gaf aan haar jeugdig gelaat een eigenaardige,
heerschzuchtige uitdrukking, die bjj haar blonde
schoonheid erg afstak.
„Mijne voorouders zullen het mij zeker wel
vergeven, dat ik mjj, niet uit jjdelheid, doch door
den nood gedrongen, iets van hun nalatenschap
toeeigen" sprak zjj. „Deze japon van bruin damast
is de eenvoudigste van alle en zou, hier en daar
wat veranderd, wel aan het doel beantwoorden.
Eenigen tijd geleden had de barones Kirchstedt, die
haar zusje op school kwam bezoeken, voor dat zij
naar de comedie ging, een japon aan, die geheel
volgens dit oude model gemaakt scheen,en al is zij
nu niet precies voor huisjapon geschikt, zoo kan ik
haar in de gegeven omstandigheden, en bjj onze af
zondering hier wel gebruiken, te meer daar ik niets
anders heb. Om hals en armen zijn nog kanten
geregen en als ik mij niet vergis zjjn dat van die
kostbare, die, zooals de barones ons vertelde, thans
tegen goud opgewogen worden."
»Dan is dit koffertje hier zeker ook vol
met dat kostbare goed", zei Regina, eenige garni-
craten de oorzaak van maatschappeljjke wanver
houdingen te veel bjj anderen, ie weinig bjj zich
zelf zoeken, alleen van anderen verbetering ver
langen,' niet zelf daartoe datgene doen, waartoe
zjj in staat zjjn.
De laatste openljjke, of liever in het duister van
den nacht verrichte, maar openbaar geworden daad
van die partjj bewjjst het weder. Het buitengewone
Staatsblad, dat gisteren nacht hier en ook te Am
sterdam en te Rotterdam op vele plaatsen door
hare handlangers is aangeplakt, zoekt de schuld
van hun grieven bjj het koningschap, maar denkt
er niet aan de hand in eigen boezem te steken.
Die partjj verwjjt, dat het huis van Oranje ons
volk millioenen heeft gekost, maar let er niet op
hoeveel sehats ons volk zelf verkwist, hoe groot
het deel is van het loon van het meerendeel der
Nederlandsche werklieden, dat onnut aan jenever
wordt uitgegeven, inplaats van het tot werkelijk
levensonderhoud te besteden of op te leggen tot
leniging van gebrek en kommer in de dagen van
ouderdom en ziekte. Daarvoor te strijden zou op
een overwinning wjjzen, die meer zegeningen zou
afwerpen dan het omverhalen van den Oranjetroon.
De besparing van kosten, die ons vorstenhuis
veroorzaakt, zou den werkman weinig batenhjj
betaalt daaraan niet veel, maar wel zou ook
diezelfde werkman het onheil ondervinden van
het gemis van ons koningschap, vooral van een
koning uit het Oranjehuis, dat den vreemdeling
eerbied en ontzag afdwingt en als een tweede
vesting Holland" onze onafhankelijkheid waarborgt.
Evenals het voorstel-Schepel zou die maatregel
slechts schijnbaar bezuiniging en beterschap geven.
Maar och, die strjjdlust en onhandelbaarheid en
bitterheid, die het vegetarianisme met zich brengt
Welnu, laat den werkman inplaats van jenever
vleesch koopen; wie weet of hjj die kwade eigen
schappen dan niet verliest, en of dan niet juist
het niet-vegetarianisme zal bljjken sociale woelingen
tegen te houden En dat de werkman geen vleesch
eten lean, is een onwaarheid, zoolang hjj wel
ettelijke guldens 's weeks aan sterken drank kan
besteden. Daarenboven kunnen de werklieden
zelf medewerken, dat die spjjs gemakkeljjker voor
hen te verkrijgen zjj. Inplaats van oproerige
blaadjes te steunen, bonden op te richten en ver
gaderingen te houden tot bevordering van sociaal
democratische doeleinden, zouden zjj coöperatieve
vleeschhouwerjjen kunnen oprichten, het goedkoopst
van paardenvleesch, wat toch waarljjk lang niet
te verachten is. Maar neen, dat noemt men geen
menschenvoedsel, en terwjjl vele va eergegoed en het
onbewust met smaak nuttigen in hotels en res
taurants, aan welke inrichtingen hier althans heel
wat paardenbiefstukjes worden geleverd, trekt de
werkman voor «dien hondenkost" den neus op en
versmaadt een gezond en smakeljjk en tevens
goedkoop voedsel. Blind vooroordeel speelt hem
ook hier parten.
Zou het toeval of opzet zijn, dat de aanplak
king van dat den koning honend schotschrift juist
samenviel met de behandeling in de tweede kamer
van het wetsontwerp regelende de korting op het
inkomen der kroon ten behoeve van het regent-
turen uithalende, Brusselsche, Mechelsche, Yalen
ciennes en van die heerlijke kloosterkant, die zoo
zeldzaam en kostbaar is.
»Ik kan er wel is waar niet genoeg ove-r
oordeelen, maar het komt mjj voor, dat dit het
mooiste is wat men van dien aard kan zien en
dat geen koningin zich er over zou behoeven te
schamen."
Ida liet den sluier, dien zjj uitgehaald had, weer
vallen en zag met een somberen blik op den
koffer neer. Ongetwjjfeld trof haar de bittere
ironie van het noodlot, dat haar met al die noo
delooze pracht een kapitaal in den schoot wierp,
erwijl haar het noodigste ontbrak.
«Sluit dit weer weg", zei zjj kortaf; »dat
hel) ik niet noodig". Regina begreep haar en
zei: »Yvril de freule, terwjjl ik de kasten sluit,
niet eens zien, wat er in dit kistje is Het be
vat een menigte waaiers, en mjj dunkt het moet
een jonge dame genoegen doen die te bekjjken."
De verzameling was inderdaad merkwaardig,
zoowel door de hoeveelheid, als door de verschil
lende tjjdperken, welke zjj vertegenwoordigde.
Er waren alle mogelijke soorten bjjvan den
kleinen pauwenveêren-waaier, waarmede Anna van
Oostenrijk en hare dames speelden, toen zjj zich
met de intriges der Fronde inlieten, tot aan de
groote waaiers met herderstafereelen uit den
rococotijd, en het broze speeltuig van openge
werkt ivoor, of met pailletten bewerkt krip, dat
schap? Nu de regeering zelf, zoo schjjnt men
gedacht te hebben, meer en meer voorzorgen gaat
nemen met het oog op een mogeljjken dood des
konings, zullen wjj het nog ontbrekende wel
aanvullen. Intusschen blijkt zoowel uit de daad
zelf als uit den inhoud van het stuk, dat de
sociaal-democraten hoe langer zoo vrijmoediger
worden. En toch is hun aantal zoo bitter klein
in ons land. Het ia te hopen, dat men de daders
van het laatst voorgevallene op het spoor kome
en hen voorbeeldig straffe. Tot dusverre hebben
gedane huiszoekingen geen resultaten opgeleverd
en is ook de te Amsterdam aangehouden ver
dachte weder op vrije voeten moeten gesteld worden.
Zooeven heeft de tweede kamer de nominatie
opgemaakt voor een lid van den hoogen raad.
Als eersten candidaat behaalde de oud-minister
van justitie Modderman, na langen en harden
strjjd, de overwinning. Die keuze mag zeer
gelukkig worden genoemd. Nu het nieuwe
wetboek van strafrecht zjjne invoering nadert is
het wel wenscheljjk in ons hoogste rechtscollege
een lid te hebben, volkomen met den inhoud, de
strekking en het verband daarvan vertrouwd, en
het zou zeker moeiljjk zjjn iemand te noemen, die
beter aan dien eisch voldoet dan de samensteller
van dit wetboek. Hij zal in den hoogen raad
volkomen op zijn plaats zijn. Evenwel meent men,
dat mr Modderman zelf niet zoo geheel tevreden
zou zjjn met zijne benoeming. Lid van den hoogen
raad is een zeer mooie betrekking, maar lid van
den raad van state, zegt men, vindt hjj nog
mooier, en daarvoor schjjnt hjj veel moeite te
hebben gedaan. Intusschen zal de regeering hem
nu wel in den hoogen raad benoemen, en dan
zou zjjn bedanken hem ongetwjjfeld nog verder
van de vervulling zjjner wenschen afbrengen, want
dan zou de ministerraad hem toch zeker niet aan.
den koning voor den raad van state voordragen.
Daarvoor hebben de ministers trouwens, nu
Modderman toch geholpen is, een anderen candi
daat, maar, ben ik wel ingelicht, geen van de
dezer dagen in sommige bladen genoemde personen,
dus noch de heer Roëll, noch de heer Yan Kar-
nebeek, noch de heer Brouwers. De laatste blijft
bestemd om den heer Heydenrijck als zoodanig
op te volgenthans wil men geen katholiek. Ook
de benoeming van den opvolger van mr Smidt
zal niet lang meer uitblijven.
De gisterenavond op de bovenzaal der sociëteit
De Vergenoeging alhier gehouden algemeene ver
gadering, waarop een vijftigtal leden aanwezig of
vertegenwoordigd waren, werd door den voorzitter,
den heer mr. E. Fokker, met eene toespraak geopend.
Op het punt staande zei hjj deze verga
dering geopend te verklaren, besef ik ten volle
het gewicht van dit oogenblik.
Onze jeugdige vereeniging is thans gevestigd
zjj moet nu gaan toonen wat zij is, wat zjj wik
wat zjj kan.
Wat zij i seen vereeniging van vrijwilligers,
Josephine de Beauharnais als keizerin inde mode
had gebracht. Modedames en rariteiten verzame
laars zouden hier gewatertand hebben. Ida was
echter noch het een noch het anderzjj beschouwde
die dingen slechts met de belangstelling, welke
voorwerpen uit het verleden der eigen familie
inboezemen. Zjj koos er twee mooie Watteaus,
in paarlmoer gevat en met goud en zilver ingelegd,
uit, om mede te nemen en het schilderwerk er
van te copiëeren.
Daarna wierp zjj nog een vluebtigen blik in de
andere kisten, die allerlei toiletartikelen bevatten.
Heeren en dameshoeden met de gekste vormen;
veêren, kapsels en een menigte zjjden kousen en
satjjnen schoenen.
Zjj wilde er juist mede eindigen, toen haar oog
op nog een klein eigenaardig gevormd kistje viel,
dat ongeopend in een hoek stond. Dat wekte
haar nieuwsgierigheid op.
»Wat zou er wel in dat kleine koffertje
zjjn? Dat ziet er al heel antiek uit."
„Daar zijn geen toilet artikelen in", ant
woordde Regina, „het schjjnt als een soort van
werkkist gebruikt te zjjn, want het bevat niets
dan kluwen wol, strengen zijde en dergeljjk naai
gerij."
»Mag ik het eens zien?"
«Met genoegen."
Regina nam een sleutel in den vorm van een
klaverblad en opende daarmede het kleine kistje,
