gUITEÏUMD.
BljVÖBGSB 31»
MIDDELRURGSCHE COURANT
OPRICHTIXG VAN EENE fll'IDESZÖUTERIJ.
FEUILLETON.
On&erwiïs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
Maandag 25 Mei 1885. N°. 121.
Middelburg 25 Mei.
Het verloren document.
Roman van A. VON LIMBURG.
Augustus a. s., op da l$a tlisiiAgert— Venloo
Victor Hugo.
VAN DE
VAN
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken bekend
dat de d or H. M. van Brakel aangevraagde
vergunning om perceel M no. 71 in Klein Vlaan
deren alhier, in te richten tot eene huidenzouterjj,
op grond van het bepaalde bij artikel 11 der wet
van den 2 Juni 1875 Staatsblad no. 95) door hen
is geweigerd.
Middelburg, den 19 Mei 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
F. ERMERINS l. b.
I IA oor>i,üTQi,ia
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Door de commissie voor de zomerconcerten in
het Schuttershof alhier is, naar wij vernemen, voor
een der te geven concerten geëngageerd het
Kaiser-Cornet-Quartett van Z. M. den keizer van
Duitsehland, uit Berlijn, onder leiding van den
heer Kosleck.
Volgens verschillende dagbladberichten uit
plaatsen, waar het is opgetreden, moet het voor de
muziekliefhebbers een waar genot zijn dit kwartet,
waarvan het programma voor een groot deel uit
liederen bestaat, te hooren. Wat het Florentjjner-
kwartet is op het gebied van strijkmuziek is dit
op dat van boperinstrumenten. Velen zullen zeker
deze tijding met belangstelling vernemen.
Op de algemeene vergadering van ingelanden
van bet waterschap de vrije polders onder Tholen"
werd de rekening over het dienstjaar 1884 85 met
algemeene stemmen goedgekeurd als volgtdie
van het waterschap met een goed slot van 30.75
van de vereenigde polders Schakerloo, 1500 Gemeten
en Dalem 98.45$van den polder Schakerloo
735.694van den polder 1500 Gemeten 408.99
van den polder Dalem 80.87van den polder
Nieuwland ƒ65.121/; van den polder Puit ƒ0.01;
van den polder Peuke 38.53 en van den polder
Oud Strijen ƒ31.80. Vervolgens werd, met algemeene
stemmen op een na, besloten den onderhouds
plicht der waterleidingen, rustende op eigenaren
of gebruikers van daaraan gelegen gronden over
te brengen op den polder, waarin die waterleidingen
zich bevinden. Ook werd met nagenoeg algemeene
stemmen besloten aan den waterbouwkundige K. G.
Bal eene gratificatie van 100 toe te kennen
voor betoonden ijver en buitengewoon opzicht bij
de belangrijke verbreeding en verdieping van 13500
strekkende meters waterleiding.
De voorgedragen begrootingen van de verschil
lende polders over het dienstjaar 1885/86 werden
met algemeene stemmen goedgekeurd die van het
waterschap in ontvang en uitgaaf op 4058.01
van de vereenigde polders Schakerloo, 1500 Gemeten
en Dalem op 1204.79; van den polder Scha
kerloo op 7955 30van den polder 1500 Gemeten
op 6484.73$van den polder Dalem op 446.05
van den polder Nieuwland op 310.81van
den polder Puit op 99.05$van den polder
Penke op 249.13$van den polder Oud Strijen
op 104.06$.
Door ingelanden van de polders Broek en Roo-
land is de rekening over 1884/85 goedgekeurd met
een goed slot van 233.09 en de begrooting voor
het dienstjaar 1885/86 in ontvang en uitgaaf op
989.54.
De Utr. Crt. verneemt dat, te beginnen met 1
TWEEDE HOOFDSTUK.
Het proces der graven van Olderode was inder
tijd een cause celebre geweest, die veel opzien
baarde. Gedurende tallooze jaren diende het voor
het rjjkskamergerecht te Welzlar en toen dat
opgeheven werd, werd het aan het oordeel van
verschillende gerechtshoven onderworpen, en daar
hiermede ook geen eensgezindheid kon bereikt
Worden en het graafschap bjjna tegelijkertijd zijne
souvereiniteitsrechten verloor, zoodat de eigen
gerechtshoven niet meer bevoegd waren tot be
slissing, werd eïndeljjk het proces voorloopig uit
gemaakt door het naburige gerechtshof. Voorloopig
want die uitspraak werd door den ouderen
tak, die in het ongelijk gesteld was, nooit voor
geldig erkend.
De kwestie liep, zooals bij dergeljjke geschillen
meestal het geval is, over zoekgeraakte bewijs
stukken, verloren oorkonden.
De oudere tak, welke door de uitspraak het
grootste gedeelte harer bezittingen verloor, maakte
het proces telkens weer aanhangig en bracht het
van lieverlede voor het forum van alle gerechts
hoven en alle rechtbanken. Hjj bewoog hemel
en aarde, appelleerde bjj keizers en koningen en
beproefde zelfs een soort van rechtbank in het
in de sneltreinen, welke te Vlissingen met de
stoomboot van en naar Queenboro aansluiten, een
zoogenaamde restauratiewagen zal loopen, zooals
dat op enkele spoorwegen in het buitenland reeds
plaats heeft.
In afwachting, dat de onderhandelingen met de
Duitsche spoorweg-directie het doorloopen van
die wagens tot Keulen zullen tengevolge hebben,
is door de Maatschappij tot exploitatie van staats
spoorwegen, in overleg met de maatschappij der
waggons-lits, besloten, de restauratiewagens voor
loopig tusschen Vlissingen en Venloo te doen
loopen
Deze maatregel zal zeker bjjdragen tot de ont
wikkeling van het reeds zoo belangrjjk internationaal
verkeer via Vlissingen.
Door de heeren C. F. Quien, P. W. Janssen, W.
H. van Leeuwen, A. C. Wertheim en J. Boissevain,
te Amsterdam, is een adres tot de staten-generaal
gezonden, waarin aan de vertegenwoordiging met
nadruk verzocht wordt, mede te werken tot de
ontheffing van den landbouw in NederlandBch-
Indie, in den zin van het door voorname hande
laren te Amsterdam en Rotterdam gedaan verzoek.
Zij besluiten hun adres met den wensch, dat
het der Nederlandsehe volksvertegenwoordiging
moge behagen te gelegener tijd bij de regeering
aan te dringen en met haar mede te werken tot
zulke wijzigingen in de Nederlandsehe accjjnswetten,
als kunnen strekken om de vroeger zoo groote
markt van Javasuiker in het vaderland te doen
herleven en om de concurrentie van den Neder-
landschen producent van dit artikel in Indie met
de vreemde en inlandsche beetwortelsuiker hier
te lande mogeljjk te maken.
De Soer. Crt. schrjjft dat op de kusten van Atjeh
onze marine goede diensten bewijst, niettegen
staande de hulpmiddelen, waarover z|j te beschikken
heeft, zeër gebrekkig zijn.
Het stoomschip Banka, door de Atjehers Kapal
Rinau of fijgerschip bijgenaamd, omdat het steeds
op de loer ligt en op onvermoede tijden en plaatsen
eensklaps als de vliegende Hollander komt op
doemen, geeft op sommige dagen 10 tot 15
verdachte vaartuigen aan 'den controleur te Edi
ter fine van onderzoek over. Zoo ook bewjjzen de
Zwaluw en de Salak hun diensten, om den sluik
handel, vooral in oorlogsmaterialen, te beletten
en te TO >rkomen, dat de opstandelingen van
Mandor naar Singapore ontsnappen. Overigens is
de vloot in onze wateren onderhevig aan vele
wederwaardigheden. Om van .de Leeuwarden niet
te gewagen, kan, zegt dit blad, ten bewijze daarvan
de Koning der Nederlanden strekken, die onlangs
met de Hendrik naar het vaderland werd opge
roepen.
De lotgevallen van dit sehip kunnen vergeleken
worden met die van den beroemden zwerver
Odysseus. In 1884 werd het te Soerabaya geheel
nagezien en onderging flinke reparatie, welke in
8 maanden tijds anderhalve ton kostte.
Daarna naar Onrust stoomende ontdekte men
witte mieren aan boord, tengevolge waarvan het
aldaar onmiddellijk weêr in reparatie ging. De
cholera dwong het stoomschip vervolgens op Onrust
in quarantaine te bljjven, waartoe loodsen werden
opgeslagen, 'tgeen een uitgave van ƒ10,000
veroorzaakte.
Na de quarantaine stoomde de Kaning naar
Cberibon, maar onderweg werden de ketels lek,
zoodat het op de reede van Cheribon moest blijven
liggen.
Nu zijn werklieden met een officier-machinist
ter oplapping der ketels naar Cheribon gezonden,
vandaar is het schip naar Onrust gegaan om
onder de waterlijn te worden nagezien en binnen
kort wordt het te Soerabaja verwisseld. Dan kan
het eindelijk den tocht naar Nederland aanvaarden.
In de spaarbank van het Nederlandsch Onderwij
zers Genootschap is in den loop van 1884 217.919
geplaatst en 145.209 opgevraagd. Het aantal
deelnemers vermeerderde van 512 tot 542, onder
welke ieder der hulpspaarbanken als een enkele
leven te roepen uit een aantal Duitsche vorsten
bestaande, die in dit bijzondere geval als scheids
rechters moesten optreden. Doch alles te vergeefs
de zaak bleef zooals zjj was. Langzamerhand
begon de algemeene belangstelling te verflauwen
en toen eindeljjk de flinke, doortastende gemaal
der thans nog levende oude gravin stierf, kon
deze, ofschoon met denzelfden gloeienden ijver als
hjj bezield, in de toen heerscbende verwarde tijds
omstandigheden niets meer uitrichten.
Intusschen leefde de familie op haar gewone
rorsteljjke manier voort, pochend op haar goed
recht, dat toch eindeljjk zegevieren en haar weer
in het bezit harer rijkdommen brengen moest.
Men wilde niet wjjken voor dien gehaten, zege
vierenden jongeren tak en ten slotte moest het
toch anders worden. Intusschen werd het eene
goed na bet andere met schulden belast, de eene
rente na de andere verpand. De zoon der oude
gravin was een beminneljjk, doch lichtzinnig
edelman, wien het leven in de naburige hoofdstad
veel meer aantrok, dan de ernstige plicht om met
jjver de belangen van zijn huis voor te staan-
In plaats van ten minste door een rjjk huweljjk
zjjn familie invloedrjjke betrekkingen, of wat haar
nog meer te pas kwam, een groot vermogen aan
te brengen, liet hjj zich door zjjn hartstocht
medeslepen tot een echtverbintenis, die hem
volstrekt niet ten zegen werd.
Hjj huwde een prinses, die van den zjjtak
eener onttroonde vorstenfamilie afstamdedie dame
was jong en zeer schoon, maar bezat geen fortuin,
ïfibfiDBgatef ia gefekehd. Wordt het aantal deel
nemers dier hulpbanken meegerekend, dan klimt
het totaal tot 923.
Het geheele bedrag der inlagen steeg van
1 595.029 tot ƒ1.667.739. De rente bedroeg 4j
in het jaar.
Uit die groote getallen bijjkt, dat de spaarbank
haar philantropisch karakter verloren heeft, en
dat vele leden haar beschouwen als een voordee-
lige en soliede geldbelegging. Maar dan is het
ook niet meer te eischen, dat de directie tjjd en
moeite ten beste geeft, zonder daarvoor eenige
geldelijke tegemoetkoming te ontvangen.
Het hoofdbestuur van het N. O. G. stelt daar
om voor aan de directie 2% van de netto rente
af te staan, eene tegemoetkoming, die nog vol
strekt niet geëvenredigd is aan het werk dat
zjj ten dienste van anderen verricht.
Nog beroepen, behalve zooals wij reeds meld
den naar 's Heerenhoek, naar Overlangbroek en
Sint Antboniepolder, de heer J. B. T. Hugenholtz
cand. te Utrecht, die voor het beroep naar Kle-
verskerke heeft bedankt.
Te Westkapelle had gisteren een jongen van
15 jaar, die belast was met het smeeren van de
assen der spoorwagens, het ongeluk met het
linkerbeen onder de wielen te geraken. Verbrij
zeling van het onderbeen en groote verwonding
der zachte deelen was daarvan het gevolg, De
heer Janssen van Domburg was, niettegenstaande
den woedenden stormwind, weldra ter plaatse en
verleende de zoo hoog noodige hulp. De toestand
van den armen jongen is voorloopig bevredigend.
Door den storm uit het Z. W. van Donderdag
middag liggen de wegen bezaaid met takken en
bladen, 't Is niet te zeggen, hoeveel schade er
gekomen is aan 't koolzaad en de vruchtboomen.
Heeft de Novemberachtige Meimaand reeds veel
bedorven in de tuinen, deze storm teisterde de
hooggroeiende planten en verijdelde de hoop op
een ruimen oogst van boomvruchten.
Toen de landbouwer V. te Rilland Donderdag
aan het onrustige geloei zjjner koeien merkte, dat
er iets bijzonders moest gebeurd zijn, en naar de
oorzaak onderzoek ging doen, vond hjj in een
greppel een koe met gebroken poot, terwjjl een
andere koe bjj de ongelukkige stond, als wilde
ze troost en hulp aanbieden.
Bjj de Grebbe onder Renen is een ware veldslag
geleverd tusschen Willem, Klaas, Jacob en Jan
Diepenveen, Geurt, Jacob en Matthjjs Alberti, allen
kooplieden, wonende onder Veenendaal. De vecht
partij was vrij ernstig, blijkens de bebloede koppen
van het 7tal. De Diepenveenen hebben, daar zjj
ook het sterkst in getal waren, de overwinning
behaald en de Alberti's hebben zich tot de politie
gewend en daarin troost gezocht voor de geleden
nederlaag. Maar die troost was hun niet gegund.
De overwinnaars hebben bun voorbeeld gevolgd
en al de 7 strjjders hebben, als geheel onschuldig,
aangifte van het geleden onrecht gedaan. Door
de rijkspolitie is thans een lijvig proces-verbaal
opgemaakt en de justitie zal de ware schuldigen
zeker wel vinden.
In de Watergraafsmeer hebben Woensdag
eenige vierders van. het Israëlietisch Pinksterfeest
iemand op vreeseljjke wjjze mishandeld en met een
l.ruik op het hoofd geslagen, omdat hij's morgens
o n 4 uur een koffiehuishouder had bijgestaan, toen
dt feesfgenooten dezen wilden dwingen zjjn café
op dat ongewone uur te openen.
Een klein kind te Bergen op Zoom maakte
van een oogenblik, dat zjjn moeder niet op hem
lette, gebruik om bij eene buurvrouw uiteen flescbje
met loog een teug te nemen.
Hoewel het bjjna dadeljjk ontdekt werd en ge
neeskundige hulp terstond werd aangewend, is het
kind den volgenden dag bezweken.
Le grand maitre is heen gegaan in het volle
genot van zjjn roem en grootheid maar, hoe zeer
ook door het gansche heden'laagsche Frankrijk
bemind en voor den grootsten dichter erkend,
het scheiden van het leven viel hem niet zwaar.
C'est bien long, la mort c'esf trop long, sprak
hjj tot de zijnen, en in een der koortsaanvallen
riep hij met luider stem zjjn eigen dichtregels
legde len allergevaarlijkste neiging voor ver
kwisting en weelde aan den dag en liet zich
heel wat voorstaan op haar rang en stand, terwjjl
zij volstrekt geen eigenschappen had, die haar
man aan zjjn huis konden boeien.
Dit alles in aanmerking genomen was het dus
geen groote ramp, dat de jonge gravin kort na
de geboorte van haar zoon stierfen men kon niet
beweren dat haar verlies door iemand erg betreurd
werd. Haar gemaal zette nog eenige jaren in de
hoofdstad zjjn lichtzinnig leven voort en veronge
lukte door eigen onvoorzichtigheid op een jacht
partij.
De zoon en erfgenaam van dit echtpaar kwam
nu bjj zjjn grootmoeder, de oude gravin, en die
verstandige, flinke vrouw deed alles om hem tot
een bruikbaar mensch op te voeden. Die jongen
was juist het tegenovergestelde van zjjn vader,
ernstig en zeer begaafd doch de ontwikkeling
zjjner talenten werd door een zwak gestel be
lemmerd; dit was vooral eene teleurstelling
Omdat zich op hem, als den laatsten telg van zjjn
geslacht al de hoop en al de zorg der oude vrouw
concentreerden, die in hem niet alleen haar klein
kind, maar de geheele familie liefhad.
Behalve de voortdurende angst voor zijn ge
zondheid had zjj niets dan vreugde aan hem
beleefdhij was even eerzuchtig als zjj, doch
terwijl zjj nog altijd de hoop koesterde om haar
kleinzoon eenmaal in zjjn rechten hersteld te zien,
geloofde hjj daar zelf niet meer aan en wilde zich
door eigen kracht en door het werken ifa den
Ceel ici le combat du four et de la nuit. Diifi&al
bleef de zegen aan de duisternis, welke de groote
dichter gedurende zjjn geheele bestaan met tita
nische kracht bestreden heeft.
Geen ander dichter van onzen tjjd mag zich op
zulk een buitengewoon succes beroemen als Victor
Hugo, maar ook geen poeët heeft een dergeljjken
machtigen invloed op de literatuur zjjns lands
uitgeoefend als het hoofd der Fransche romantische
school.
Victor Hugo 26 Februari 1802 te Resangon
geborenbegon zjjn letterkundige loopbaan als aan
voerder der romantische oppositie tegen het classi
cisme in Frankrijk. Ook in Duitsehland voerde in
't begin dezer eeuw de romantiek strijd tegen de
classieke poësie, maar een stjjd van geheel anderen
aard. De Duitsche romantiek was een oppositie
tegen de voorwaartsschrjjdende letterkunde, een
strijd tegen het eenzijdig antieke in Schillers en
Goethe's werken; de Fransche romantiek eischte
integendeel vooruitgang in litterarische ontwik
keling zjj keerde zich tegen de stjjve en
verstijfde vormentegen de bekrompene techniek
van het dramategen de stereotiepe taal. De
Duitsche romantiek was reactionair; de Fransche
liberaal. En al mocht de romantische school in
haar overmoed, in haar verzet tegen allen dwang,
gedachtig aan haar zinspreukvrjjheid in taal,
in gedachte en vorm somwjjlen te ver gaan, aan
haar dankt men de gelukkige ommekeer in de
Fransche letterkunde, de terugkeer tot natuur en
waarheid, de eenig ware bronnen der poësie.
En Victor Hugo was de baanbreker op dezen
weg; hjj was de scheppende krachtdie de slag-
boomen der academie omverwierp, want bjj was
een dichter van den eersten rang. Phantasie geest,
scherpzinnigheid, oorspronkelijkheid, gevoel en
overdrjjving, Victor Hugo bezat alle goede eigen
schappen, ook de gebreken, van het genie. Hjj
is de hervormer der taal in Frankrjjk en heeft
de woorden eerst hun eigenljjke volle beteekenis
geschonkenzooals hjj zelf zegthjj liet een
revolutionairen storm over de grootmoederlijke
academie en over de bataljons van Alexandrjjnen
waaien.
Zjjn dichterljjke taal heeft door haar rjjkdom
aan beelden, waaraan het grillige en phantastische
niet ontbreekt, haar geniale uitdrukkingen die betoo-
verende, wegsleepende kracht, onder welker mach
tigen invloed allen, vereerders of niet vereerders
van den grooten dichter staan.
Welke hooge beteekenis hij aan het woord
hechtte, getuigen volgende regels
Mets un mot sur un horame, et l'homme frissonnant
Sèche et meurt, pénétré par la force profonde;
Attache un mot vengeur au flanc de tout un monde,
Et le monde, entrainant pavois, glaive, échafaud,
Ses lois, ses moeurs, ses dieux, s'ëeroule sous le mot.
Cette toute-puissanee immense sort des bouches.
La terre est sous les mots comme un champ sous les mouches.
Le mot dévore, et rien ne résiste a sa dent,
A son haleine, 1'ame et la lumière aidant.
L'obscure énormité lentement s'exfolie.
II met sa force sombre en ceux que rien ne plie;
Caton a dans les reins cette syllabenon.
Tous les grands obstinés, Brutus, Colomb, Zénon,
Ont ce mot flamboyant qui luit sous leur paupière:
Espéranc vII entr'ouvre uue boucbe de pierre
Dans l'enclos formidable oh les morts ont leur lit,
Et voilA que don Juan pétrifié pfllit
11 fait le marbre spectre, il fait l'homme statue.
II frappe, il blesse, il marque, il ressnscite, il tue;
Nemrod dit: Guerrealors, du Gange A l'Ilissus,
Le fer luit, le sang coule. Aimez-vous F' dit Jésus.
Et ce mot a jamais brille et se léverbère
Dans le vaste nnivers, sur tous, sur toi, Tibère,
Daus les cieux, sur les fleurs, sur l'homme rajeuni,
Comme le flamboiemeut d'amour de 1'infini I
Victor Hugo is afwisselend als lyrisch, dramatisch
dichter en als romanschrijver opgetreden. Kleven
zjjn drama's gebreken aan, hoewel ze door stout
heid van voorstelling en dictie, die zich niet
ontzag de dingen bjj den rechten naam te noemen,
op den Franschen Parnassus van onzen tjjd een
eerste plaats innemen; hindert ons in zjjne romans,
ondanks alle schitterende tooneelen, welke er in
voorkomen, het gebrekkige in de compositie, het
bespiegelende karakter, in zjjne lierzangen openbaart
zich zjjn talent op het krachtigst. Daar is hjj het
dienst van een grooteren staat, een eervolle plaats
in de maatschappjj verzekeren.
De voorzienigheid had echter anders met hem
besloten.
Terwjjl hjj, na zjjne studiën volbracht te heb
ben, in de hoofdstad van een naburig land een
schitterend tweede examen voor de diplomatie
deed, maakte hjj kennis met iemand, die over
zijn levenslot beslissen zou. Het was de dochter
van den president, zijn tegenwoordigen chef, een
allerliefst bekoorljjk jong meisje, dat hjj spoedig
met grooten hartstocht beminde.
Deze jonge dame bezat alle mogeljjke eigen
schappen om een man gelukkig te makenmaar
zij stamde niet van een adelljjk geslacht af
zjj was een wees, zonder vermogen en zonder
betrekkingen, die eenig voordeel aanbrachten.
De oude gravin was verontwaardigd, toen zjj ver
nam met wie haar kleinzoon verloofd was en toch
durfde zjj er zich niet tegen verzetten; zjj vreesde
de nadelige gevolgen van smartelijke aandoenin
gen voor zjjn teer gestel.
Zoo ontviel die arme vrouw haar laatste hoop....
En toch ontving zjj haar kleindochter welwillend
en vriendeljjk zjj moest hulde brengen aan hare
voortreffelijke hoedanigheden en haara ondanks
kreeg zij de jonge vrouw om haar beminnelijkheid
lief. Ten slotte kon misschien nog alles terecht
komen, als de familie slechtB weer in het bezit
kwam van hetgeen haar rechtmatig toekwam I
Het huweljjksgeluk van haar kleinzoon was
een zonnestraal in het sombere, vreugdeloore
