128* J
Zaterdag
16 Mei.
Middelburg 15 Mei.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks^
®et uitzondering van Zon- en Feestdagem
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Gent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
O
DELBU
COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van deb Peul, te ZierikzeeA. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van de» Peul Jz
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daübe en Cie., John F. Jones opvolger.
Verschillende bladen lederen beschouwingen over
den minister van financiën en nemen daarvoor
als grondslag hetgeen de heer Bloem vroeger
schreef en waarvan ook wij een uittreksel gaven.
Zij vergeten echter, dat tusschen den financier
en den minister Bloem een groot verschil kan
bestaan.
Het is wezenlijk geen vreemd verschijnsel dat,
eenmaal achter de groene tafel gezeten, menigeen
van gevoelen blijkt veranderd te zjjn.
Laten wij dan ook den beer Bloem niet te veel
houden aan de geschreven letter maar liever
wachten op het door hem gesproken woord.
Eerst dan kunnen wij met meer grond oordeelen
over den man, die een waarlijk alles behalve
benijdenswaardige taak op zich nam, en over zijne
plannen voor de toekomst.
Ook tot zoolang schorten wij ons oordeel uit.
Een paar maanden geleden ontvingen wij van
een onzer correspondenten de mededeeling, dat
Jan Holland tot de katholieke kerk was overge
gaan. Een door ons ingesteld onderzoek bevestigde
dit bericht niet; integendeel: men verzekerde ons
dat het op een misverstand berustte.
Thans wordt van katholieke zijde zelve de
tijding van dien overgang verspreid de Gelder
lander heet den nieuwen geloovige welkom.
In hare memorie van toelichting op het dezer
dagen bij de tweede kamer ingediende wetsontwerp
ter bekrachtiging der, vroeger door ons meege
deelde, overeenkomst met de stoomvaartmaat
schappij Zeelandwijst ue regeering erop, dat deze
dienst in allé opzichten de verwachtingen heeft
verwezenljjkt. Haar verbindingsweg met Engeland
voldoet aan alle eischen en de post van Noord
en Oost-Europa naar Engeland wordt bij voorkeur
langs die lijn verzonden, waarvan Nederland in
1883 als transietrecht, krachtens het postverdrag
van 1878, ruim 100.000 frs. ontving. Ruimschoots
werd en wordt ten behoeve van dat postverkeer
bij de Duitsche regeering medewerking ondervon
den; een nieuw bewijs daarvan was het verzoek,
in Febr. '83 door den staatssecretaris Stephan
gedaan, om te trachten van de nN Zeeland een
tweeden dagelijkschen dienst te verkrjjgen, waarbij
hjj wees op de door den nachtdienst verkregen
uitkomsten en de gebrekkige aansluitingen over
Ostende.
De onderhandelingen daarover met de Zeeland
hebben nu geleid tot de overeenkomst, door de
regeering thans ingediend, waarbjj nevens den
bestaanden nacht- een dagdienst wordt ingesteld
die uiterlijk (waarschijnlijk vroeger) 1 Juli 1887
in werking zal treden.
Is deze dienst gereed dan zal de Duitsche post
administratie haar vervoer langs de andere wegen
nagenoeg geheel staken, en het brievenvervoer voor
Engeland en N.-Amerika bjjna uitsluitend over
Nederland leiden. Bovendien zullen dan ook de
reizigers zonder eenigen twijfel aan Vlissingen
boven Ostende de voorkeur geven.
De Zeeland neemt op zich, drie nieuwe booten
in de vaart te brengen. Als tegemoetkoming in
de groote kosten heeft de regeering zich verbonden
haar 90 pet. van de transietrechten uit te keeren
sen steun die de Nederlandsche schatkist onge
deerd laat, omdat die rechten alleen aan Ons
Sullen toevloeien als de nieuwe dienst tot stand
komt, daarvan toch 10 pet. voor het rijk bljjften
bovendien kosteloos vervoer der Nederl. brieven
malen is bedongen, wat p. m. 8000 's jaars
voordeel oplevert.
Daarentegen heeft de regeering zich verbonden,
door eenige werken het getal ligplaatsen voor de
booten op vier te brengen, Wat ongeveer f 310.000
tal kostenalleen de Zeeland echter zal daarvoor
reeds 7 pet. rente betalen, daar zjj 22.000 meer
aan haven- en loodsgelden zal hebben te voldoen.
De dienst zal ook Zondags plaatshebben. Daar
de brievenmaal hoofdzaak is, moet eventueel min
stens 1 uur op de aankomst van een vertraagden
spoortrein worden gewacht. Er mogen geen
andere brievenmalen worden vervoerd dan die,
waartoe door de Ned. administratie last is gegeven.
Het contract is, ook dat deelden wjj, evenals
andere hierboven genoemde bjjzonderheden; reeds
vroeger meê, aangegaan voor 10 jaren.
De kamer van koophandel en fabrieken te
Middelburg zal Maandag, des namiddags te drie
uren, vergaderen ter behandeling van ingekomen
(jtukkeni
Woensdagavond kwamen de leden van het
departement Middelburg der maatschappij Tot Nut
van t Algemeen in eenè buitengewone vergadering
bijeen, in de eerste plaats ora de in eene vorige
bijeenkomst aangehouden voorstellen van de heeren
J. J. H. Doorenbos en mr E. Fokker te behandelen
en in de tweede plaats om kennis te nemen van
eenige ingekomen stukken.
Zooals men zich waarschijnlijk herinneren zal,
waren de moties van den heer mr E. Fokker de
volgende
1° „De vergadering, van oordeel dat verlaging
van de door de spaarbank aan inbrengers te ver
goeden intrest noodzakelijk is,
verzoekt het bestuur van het departement, in
overleg met de commissie van beheer voor de
spaarbank, zoo spoedig dat met het oog op het
reglement voor de spaarbank mogelijk is, tot
verlaging van dien interest over te gaan."
2° „De vergadering, in aanmerking nemende
dat blijkens art. 1 van bet reglement voor de
spaarbank zekere en voord eelige bewariDg van
spaarpenningen van minvermogenden het eenig
doel der spaarbank is
overwegende dat reglementaire beperking en
feitelijke vermindering van het maximum van te
goed van inbrengers wenschelijk zijn, met het oog
op de aanzienlijke bedragen die aan inbrengers
met een tegoed van meer dan 500 verschuldigd
zijn
spreekt de wenschelijkheid uit dat, in afwach
ting der eerlang tot stand te brengen herziening
van dat reglement, reeds aanstonds de intrest voor
sommen boven 500 lager worde gesteld dan
voor het te goed tot 500."
De motie van den heer J. J. H. Doorenbos luidde
„De vergadering, de discussie gehoord, sluit,
met het oog op de aanstaande herziening van het
reglement, de beraadslaging en gaat over tot de
orde van den dag."
Deze laatste motie werd in de vergadering van
15 April 11. in stemming gebracht en toen ver
klaarden zich 11 leden ervoor en een zelfde aantal
ertegen, zoodat de beslissing werd aangehouden.
Nadat op eene vraag van een der leden of
dadeljjk tot stemming over de moties zon worden
overgegaan dan wel of nog debat zou worden
toegelaten, met 20 tegen 14 stemmen besloten
was gelegenheid tot debat te geven, verklaarde
de heer Doorenhos zjjne motie in te trekken,
zoodat nu alleen die van den heer Fokker aan
de orde bleven.
Deze heer opende het debat met eene verdediging
yan zijne moties.
Aangezien wij bij vroegere vergaderingen aan
hetgeen voor en tegen die moties gezegd werd, een
aantal kolommen inruimden, gelooven wij ons nu
te kunnen onthouden van mededeeling der
argumenten van voor- en tegenstanders, te
meer omdat die weder een zeer groote plaatsruimte
zouden eischen en toch slechts zeer weinig nieuwe
gezichtspunten aanboden.
Alleen vermelden wij, dat door den heerjhr. mr.
D. Cf. van Teijlingen de volgende motie voorge
steld werd
„De vergadering, gehoord de motie van mr Ei
Fokker en de bedenkingen daartegen ingebracht
door de leden der spaarbankcommissie, spreekt de
wenschelijkheid uit, dat het reservefonds van de
spaarbank trapsgewjjze worde verhoogd, zoo moge
lijk tot 4 boven het ingebrachte kapitaal, en
gaat over tot de orde van den dag."
Na het debat, dat bjjna twee uren eischte,
werd de eerste motie van mr. Fokker met 24
tegen 13 en de tweede met 21 tegen 16 stemmen
verworpen, terwjjl de motie van den heer Van
Teijlingen met 22 tegen 15 stemmen aangenomen
werd.
Mededeeling werd gedaan dat de heer inr. F. J.
Sprenger, in de vorige vergadering tot bestuurslid
benoemd, bericht had ingezonden die betrekking
te aanvaarden.
Van het dep. Amsterdam was de bekende uitnoo-
diging ontvangen om pogingen aan te wenden tot
het verleenen van financieelen steun voor het tot
stand brengen der kweekschool te Utrecht. Wijl
echter vroeger reeds zoodanige poging is gedaan
achtte men het onnoodig dit opnieuw te beproeven.
In de laatste vergadering werd behandeld het
ontwerp van wet, dat aan de alg. vergadering der
M'l in 1885 zal aangeboden worden en werden
daarop enkele amendementen gemaaki. Die op
merkingen zjjn ter kennis gebracht van het hoofd
bestuur, doch te laat ontvangen om door dat
bestuur nog behandeld te worden. Wijl echter
de hoofdopmerking, betrekkelijk de omschrijving
van het doel der maatschappij, door een ander
dep. tijdig is ingediend, zal toch de zaak ter
sprake komen,
Eindelijk werd nog medegedeeld, dat de bewaar
school op de Vlasmarkt door den aannemer in
tjjds en naar behooren afgewerkt is opgeleverd.
Daarna werd de vergadering gesloten.
Uit het verslag van de Ned. bank over 1884/5,
dat aanvangt met hulde te brengen aan de nage
dachtenis van den heer mr. W. C. Mees, die ge
durende 35 jaren als secretaris en president werk
zaam was en op den gang der zaken grooten
invloed uitoefende, bljjkt dat de omzet eij die
inrichting over het verloopen boekjaar ook niet
bijzonder levendig was.
Zij disconteerde 106,651 stukken (6345 minder dan
het vorige jaar) tot een bedrag van ƒ286,248,725.21 L
Daarvan bleet slechts een stuk onbetaald tot een
bedrag van 809.39£, welk verlies echter ruim
schoots is gedekt, door hetgeen nog is ontvangen
van vroeger afgeschrevenen.
Het agentschap Middelburg komt daaronder voor
met 2435 stuks tot een bedrag van 4,970,358.97.
Aan disconto rente ontving de bank ƒ1,566.777.98,
waaronder Middelburg met 41,027.60§.
De gesloten beleeningposten, nieuwe en gepro
longeerde te zamen, bedroegen 204.413.805.
waaronder Middelburg met 6,404,200aan
rente ontving de bank daarop 1,510,028.23,
waaronder Middelburg met f 52,818.97.
Het totaal der verwisselingen beliepƒ275,161.725,
waaronder Middelburg met 3,647,030.
De geheelè omzet in assignatiën was ƒ169,175,138
in 14,648 stuks.
De voorraad muntmateriaal (goud in baren en
vreemde munten) wisselde sterk. Begonnen met
ƒ4,700,000, klom die tot 25,300,000, daalde
tot 7,400,000 en bedroeg op 31 Maart 15,500,000,
De omloop van biljetten bedroeg gemiddeld
192 millioen.
Aan het slot van het verslag komt de mede
deeling voor, dat voorstellen door den minister
van financiën zijn ingezonden tot verlenging van
het bankoctrooi op voorwaarden, die terstond in
werking zouden treden, doch dat deze zaak nog
niet rijp is om aan de goedkeuring van aandeel
houders te worden onderworpen, daar vermoedeljjk
nog nadere voorstellen van de regeering te
wachten zjjn.
Men meldt aan de Goesche Ct. dat de algemeene
vergadering der Ned. vereenigmg van gemeente
ambtenaren in Augustus te Goes zal plaats hebben.
Door ingelanden van den polder Kruiningen is
een voordracht opgemaakt ter benoeming van een
djjkgraaf van dien polder, bestaande uit de heeren
P. Nieuwenhujjse, J, Blok Ez. en D. Blok.
Het djjkgeschot is vastgesteld op 10 per H. A.
Door den gemeenteraad te Ter Neuzen is heden
met acht tegen twee stemmen afwijzend be
schikt op het verzoek van het Hervormd kerk
bestuur aldaar, om grond op de Markt te
verkrjjgen, tot het bouwen van een berk. Een
aantal bezwaarschriften van ingezetenen waren
tegen de inwilliging van dat verzoek ingekomen.
Sommigen zelfs gingen zoover van te verzekeren
dat, als de kerk op de Markt werd gebouwd, zjj
er nooit een voet zouden zetten.
Op 1 Jan. jl. bedroeg de bevolking van ons
land 4.278.272 zielen, en wel 2.117.513 m. en
2.160.759 vhetgeen een vermeerdering is van
53.207 z. (26.663 m. en 26.544 v.) in vergelijking
met het vorige jaar. Geboren werden in 1884
76.262 m., 72.116 v., totaal 148.378 z., terwjjl
stierven 48.505 ra.; 45.802 v., totaal 94.307 per
sonen. Het aantal personen, die zich gedurende
1884 in de gemeenten van het rijk vestigden,
bedroeg 141.743 m., 135.658 v., totaal 277.401
personen, terwijl vertrokken 142.837 m., 135.428
v., totaal 278.265 personen.
Uit goede bron verneemt de N. R. Crt., dat de
verschillende geruchten, Welke door de buiten-
landsche dagbladen in de laatste dagen omtrent
het lot van het handelstractaat tusschen Neder
land en Prankrjjk werden verspreid, zeer over
dreven zjjn. Het éenig bezwaar, dat er bjj de
Fransche kamer tegen de aanneming van dit
tractaat schijnt te bestaan, spruit voort uit eene
verlaging van het invoerrecht op karton in Frank
rijk. Deze verlaging heeft in dat land een onver-
wachten en grooten tegenstand ontmoet, omdat
zjj tengevolge van de bekende bepaling* welke in
de meeste tractaten, tusschen Frankrjjk en andere
staten gesloten, wordt aangetroffen en volgens
welke de onderdanen der contracteerende staten
op den voet der meest begunstigde natie worden
geplaatst, rechtstreeks aan Duitschland en Zwit
serland ten goede zou komen en voor de Fransche
karton-industrie belangrjjke nadeelen zou kunnen
opleveren.
De heer J. H. A. W. baron van Heerdt tot
Eversberg, gouverneur van Suriname is, onder
dankbetuiging voor de diensten door hem aan den
lande bewezen, op zijn verzoek, eervol uit 's lands
dienst ontslagen, terwjjl in zijne plaats is benoemd
de heer inr H. J. Smidt, oud-minister van justitie,
thans lid van den raad van state.
Zie laatste berichten van Woensdag..
Ter opleiding tot de betrekking van telegrafist
der tweede klasse bij de rijkstelegraaf kunnen,
na vergelijkend onderzoek, in de maand Augustus
aanstaande, leerlingen, tot een getal van omstreeks
twintig, worden toegelaten, aanvankelijk op een
daggeld van éen gulden.
Voor nadere inlichtingen verwijzen wij naar
de St. Ct.
De officier van adm, le kl. F. A. Frederiks,
dienende aan boord van Zr M" wachtschip te Hel-
levoetsluis, wordt op non-activiteit gesteld en
vervangen door den officier van adm. 1° kl. L. C.
Duhne.
Onze koning is Woensdag naar Karlsbad ver
trokken.
Benoemd tot notaris binnen het arr. 's Herto
genbosch, ter standplaats de gemeente Grave,
A. A. A. Stael, candidaat-notaris te Tilburg.
Mevrouw KleineGartman is ongesteld. Geen
wonder na de vermoeienissen, die zjj heeft door
staan en de aandoeningen die daarvan het gevolg
waren.
Zij moet voorloopig rust houden en eene bjjeen-
komst te harer eer, Maandag in de Tooneelschool
te houden, is tot nader bericht uitgesteld.
De berichten uit de streken in Indië waar
de laatste bandjirs gewoed hebben, luiden zeer
treurig.
Het meest moeten geleden hebben de dessas
tusschen Modjokerto en Kertosono daar verloor
de bevolking niet alleen haar te veld staand gewas,
maar bovendien veel pluimvee, om niet te spreken
van de belangrijke schade, aan huizen en erven.
Kortom, er heerschen groote armoede en ellende.
De opmerking wordt gemaakt, dat men thans
voor de slachtoffers der overstroomingen in Spanje
geld inzamelt en niet voor hen, die bjj bovenge
noemde bandjirs zooveel schade leden.
Zou het niet nuttig en noodig wezen, dat men
tot leneging van den nood daar in ons eigen
bezittingen, de handen eens in elkaar sloeg?
De heer P. G. de'Jager, hoofd van school A
alhier, herdenkt morgen, Zaterdag, den dag waarop
hij 25 jaar geleden -voor het eerst als onderwjjzer
aan een der gemeentescholen werkzaam was.
De jubilaris mag dan zeker met voldoening
terugzien op het tijdperk, dat achter hem ligt j
zal het hem aan teleurstellingen niet ontbroken
hebben, in zijn Werkzaam leven zullen zibh toch
ook genoeg lichtpunten voorgedaan hebben, dié
hem het verleden met vreugde zullen doehgedenken;
Voor het alhier af te nemen eindexamen der
H, B. S. in Zeeland hebben zich 13 candidate^
aangemeld en wel 4 van de R. H. B. S. te Mid«
delburg, 2 van de H. B. S. te Goes en 6 van dié
te Zierikzee, benevens 1 candidaat, die de lesseii
aan geen H. B. S. gevolgd heeft.
Benoemd tot onderwijzer te BrouwerahavsS
de heer M. J. W. P. van Hecke, oud-leerling bjj
de rjjks normaallessen te Middelburg.
Woensdagavond had te Goes de jaarljjkschë
bekroning plaats vanwege het comité tot wering!
van schoolverzuim.
De voorzitter van het comité, de heer Z. Di
van der Bilt Lamotthe hield gebruikelijkerwjjze
een toespraak, waarin hjj met leedwezen erop
wees, dat de kinderen der bijzondere school aan
de zorg van het comité waren onttrokken.
De burgemeester dankte het comité voor bet
vele goede sedert jaren verricht; al was dit
reeds de 10e maal, dat eene bekroning plaats
had en al heeft het comité dus een leeftijd
bereikt, die slechts weinig vereenigingen bereiken,
toch is zijn leven nog krachtigdit getuigen de
goede vruchten, die zjjn pogen draagt.
Het totaal der kinderen, die voor bekroning
in aanmerking kwam, bedroeg 897 of tl der
schoolgaande.
Hiervan waren van school B, hoofd de heet
A. van Schelven, 199 kinderen waaronder 171 met
0 verzuim van school C, hoofd de heer D. H. C.
Ittmann, 101 kinderen, waaronder 56 met 0 ver
zuim en van school D, hoofd de heer J. D. van
den Berge, 23 kinderen, waaronder 15 met 1}
