N° 112,
128' Jaargang,
1885.
W oensdag
13 Mei.
FEUILLETON.
Over to Utrecltscta Domtoren
Middelburg 12 Mei.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Rechtszaken.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.; van 1 -7 regels f 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
IHIDDELBlIftGSCHE COURANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. G. DEMoou,te Tholen: W. A. Van Niedwenhuijzen, en te Ter Neuzen k. Van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., JohvV Jones opvolger.
Uithoofde van den Hemelvaartsdag zal deze
courant Donderdag den 14 Mei niet worden
uitgegeven.
Onlangs verscheen in de Köln. Zeitung een artikel,
waarin gepleit werd voor Antwerpen als de uit-
nemendste haven voor de nieuwe Duitsche stoom
vaartlijnen.
Thans bevatte hetzelfde blad een breedvoerige
beschouwing over Rotterdam en Vlissingen, waarin
echter vooral eerstgenoemde plaats wordt aanbe
volen, omdat zij beter gelegen is dan Antwerpen
eren goede inrichtingen heeft en geen concurrent
is van den Duitschen handel.
Dat „beter gelegen" dan Antwerpen willen wij
daar laten. Om dat te beweren moet men al
hijzonder vooringenomen zijn.
Van de drie plaatsen zou op dat punt Vlissingen
zeker wel de voorkeur verdienen, en het is een
voorrecht, dat men ook daar niet stil zit om de
Duitsche regeering hiervan op de hoogte te brengen-
Bij den strijd tusschen Rotterdam en Antwerpen zou
het niet onaardig wezen, wanneer het spreekwoord
van de twee honden met het been hier van
toepassing werd.
De leerlingen der openbare handelsschool te
Amsterdam hebben eene ernstige wandaad ge
pleegd op een Zondag hebben zjj met boerinnetjes
gedanst.
De jongelui maakten, vergezeld van hun direc
teur, een studiereis door België en besteedden den
Zondag aan het maken van een tochtje naar de
grot van Han. Op de terugreis kwamen zij in
het dorpje Breseé, waar het kermis was en gedanst
werd. Dat landelijk bal trok de jongens aan en
zij maakten een dansje met de schoonen van
het dorp.
»En ginds, bij de linden, klonk vedel en trom,
Daar draaide en daar zwaaide de vrooljjke drom,
Daar woelde en krioelde het alles dooreen;
Maar aan zonde en misdaad, daaraan dacht
er geen 1"
En toch was het zonde. Luister slechts naar
De Standaard
»'t Is" zegt het blad ^ergerlijk, zoo den
dag des Heeren te besteden en 't toont alweder
wat men van onze „„hoop der toekomst"", door
het liberalisme gevormd, te wachten heeft 1"
Het is waar, bij zulke ernstige teekenen moet
men de toekomst wel donker inzien. Het wordt
tjjd, dat er ook een handelsschool op gereformeer
den grondslag tot stand koine.
Aan den sergeant-majoor C. P. Kreukniet en
aan den stafmuzikant H. C. van Gunsteren van
het 3e regiment infanterie is de bronzen medaille
voor 12jarigen dienst toegekend.
Bp gunstig weder zullen aanstaanden Donderdag-
door P. N.
Bjj den eersten omloop wordt de toren slanker,
en daarboven zijn de wjjzerborden, vierkanten van
zes M,, bevestigd. Hierop volgt de geheel open-
gebouwde zeshoekige zoogenoemde lantaren, waarin
een trap van 140 treden naar den bovensten om
gang voert. Oorspronkelijk zou de toren met een
hoogen spits worden gedekt, doch men plaatste
er een kap op met een kruis en het afbeeldsel
van St. Maarten, den patroon der stad, in krjjgs-
mansrusting, met zijn rapier de helft van den
mantel snijdende om een naakten bedelaar te
Meedem
Aan tallooze stormen heeft de steenen reus
weerstand geboden, en soms had hij veel te lijden,
maar nooit meer dan bij den orkaan van 29 No
vember 1836, toen, tengevolge van langdurige
verwaarloozing, de koepelkluis doorbrak en met
donderend geweld naar beneden stortte, zoodat
men eene geheele vernieling van den toren duchtte.
Toen bleek het, welk een belangrijke plaats de
oude Dom in de harten zijner stadgenooten innam.
Nog herinner ik mij, dat er over den gehavenden
toren gesproken werd als van een gekwetsten
vriend, en hoe er onder het jongere geslacht
Terhalen rondgingen van onbekende gewelven»
avond te 7 uren de gewone muziekuitvoeringen
op het Molenwater alhier weder aanvangen.
Het programma luidt als volgt
Marsch; Wals,,(le uitv.jjWaldteufelOuverture:
Alphonse dHstrella (le uitv.), Schubert Fantaisie
Rigoletto (le uitv.) VerdiPolka voor solo piston,
Heijmans; La Cloche du monastère, Lefébure
Wely; Potpourri der Bettelstudent (le uitv.), Mil-
lockerMarsch.
Bij ongunstig weder wordt de uitvoering uit
gesteld, en dit kenbaar gemaakt (na 5 uur) aan
het stadhuis.
Benoemd tot ambtenaar van den burgerlijken
stand der gemeente Grijpskerke de heer L. Bos-
selaar, burgemeester dier gemeente, en tot weth -
der gemeente Meliskerke de heer P. Wielemaker,"
in plaats van den heer J. Houterman, die als
zoodanig ontslag heeft genomen.
De heer C. N. J. de Vey Mesdagh, vroeger
sergeant, en onlangs benoemd tot 2en luitenant bij
de eerste compagnie der dienstdoende schutterij
te Vlissingen, is gisteren namiddag, in zijne nieuwe
betrekking, aan het korps voorgesteld.
Nadat de troep, met de muziek aan het hoofd,
op de gewone loopplaats was opgesteld, en
daarvan door den heer Bauër eene photographie
genomen was, marcheerden de manschappen naai
de groote markt, alwaar de installatie door den
kapitein Jos. van Raalte, met het commando
belast, plaats had. De troep defileerde en voerde
vervolgens eenige manoeuvres uit.
In de Maandag gehouden vergadering van den
dijkraad voor de waterkeering van het calamiteuse
waterschap EllewoutsdijkBorssele werd de be
grooting van de ontvangsten en uitgaven voor
het dienstjaar 1885/6 behandeld en vastgesteld.
Na aanvulling der begrooting met een post
voor de kosten van drukwerk aan oever- en
overzichtskaarten werden de inkomsten geraamd
op 56896.10§ en de uitgaven op 30224.741,
terwijl voor onvoorziene uitgaven werd uitgetrokken
26671.36.
De vergadering bepaalde de heffing van het
dijkgeschot voor het nieuwe dienstjaar voor
Ellewoutsdijk op 25282.24§ en voor Borssele
op 30487.86. De aanslag in de bijdrage voor
de aangrenzende polders en waterschappen bleef
achterwege.
Uit Tholen schrijft men onsOnlangs werd
door de firma Wolterbeek, Van Baggen O.,
concessionarissen der gasfabriek alhier, der ge
meente aangeboden die fabriek over te nemen, op
de volgende voorwaardende gemeente zou een
deskundige benoemen, concessionarissen ook éen
en deze twee zonden een derde kiezen. Het
gemiddeld bedrag der waardebepaling zou de
prjjs zijn, voor beide partpen verbindend.
Dit zeer belangrjjk voorstel werd in handen
gesteld eener commissie van drie leden om rapport
aan den raad uit te brengen. Deze hield Maan
dag zitting, waarin door die commissie werd ge
adviseerd niet in het voorstel te treden, maar
.zich te wenden tot bovengenoemde firma met de
waarin reusachtige spinnen huisden, in de hoogte
ontdekt. Nadat de breuk hersteld en de toren
sterker dan ooit was, haastte ieder zich om den
genezen vriend een bezoek te brengen.
Tot in 1859 droeg de toren een uurwerk zonder
minuutwijzers en met een ontzettend langen en
zwaren slinger, terwijl bij iederen klokslag ge
weldige raderen en zware, aan kabeltouwen
hangende gewichten met angstwekkend ratelen en
dreunen in beweging raakten. Sedert is dat alles
veranderd en vindt men „'t ijzeren hart van
d'overouden toren", geljjk Longfellow het noemt,
in een glazen kast op eene nette kamer. Nauwe
lijks merkbaar gljjdt dat betrekkelijk kleine,
glinsterende, sierljjke werktuig regelmatig voort,
maar toch met zóóveel kracht, dat het de zware
uur- en minuutwijzers gemakkelijk in beweging
brengt. De kundige opzichter der stedelijke
uurwerken, de beer J. A. Haak, was zoo vriendelijk
om mij in den doolhof van kamraderen, rondsels,
hefboomen, vliegwielen en andere den weg te
wpzen, maar ik durf het niet verder vertellen
uit vrees van over een klok te spreken, zonder
recht te weten waar eigenlijk de klepel hangt.
Door een stevige balustrade en hekwerk bevei
ligd; kan men van iederen trans genieten van een
door het verschil van hoogte afwisselend panorama.
Het uitgestrekte landschap zag ik nu eens als
verborgen achter donkere wolkschaduwen, om een
oogenblik later weer te schitteren in helderen
vraag voor welken prijs zij de gasfabriek aan de ge-
me >»ie wil overdoen. Mocht blijken, dat de eisch
billijk is, dan zou van gemeentewege een deskun
dige benoemd worden, om de fabriek te taxeeren.
Willen de concessionarissen met dat voorstel niet
meegaan of te hoogen eisch stellen, dan adviseert
de commissie om in geen verder overleg meer te
treden. Met algeraeene stemmen werd aan dat
advies adhaesie geschonken.
De bevolking der gemeente Bruinisse vermeer
derde in het jaar 1884 met 25 personen, waardoor
de geheele bevolking op 31 December 11. bedroeg
1096 mannen, 1067 vrouwen, samen 2163. Geboren
werden 80 kinderen; 51 personen overleden, en
er werden slechts 7 paren door het huwelijk ver-
eenigd. Bijzondere ziekten deden zich niet voor,
In de openbare school wordt het onderwjjs geleid,
behalve door het hoofd, door drie onderwijzers en
eene onderwijzeres, deze laatste is uitsluitend voor
de nuttige handwerkenhet getal kinderen wis
selde af, naar den tijd des jaars, van 200 tot 300,
terwijl er 158 kosteloos onderwezen werden.
De bijzondere school, met den hoofdonderwijzer
en eene onderwijzeres, had afwisselend van 80 tot
100 kinderen.
De kosten van het onderwijs bedroegen ruim
4000.
De Zondagsschool heelt drie onderwijzers met
222 leerlingen en de bewaarschool met éene
onderwijzeres. 24 kinderen. De zangschool telt
27 bezoekers.
Hoewel in vergelijk met het vorige jaar de
armoede niet toe- of afnam, bljjft de behoeftige
steeds zuchten onder het gemis der goede verdien
sten, die het aanplanten van n. ekrap steeds
opleverde en in de omstreken van o, gemeente
de hoofdbron van den landman waren. De ont
vangsten van het burgerlijk armbestuur bedroegen
58(4, terwijl werd uitgegeven 510. Een per
soon werd onafgebroken verpleegd en zes tijdelijk.
De sleephelling, geschikt tot het bouwen
en herstellen van kleine 'vaartuigen, was bijna
voortdurend bezet. Vier nieuwe vaartuigen werden
afgeleverd.
De luit.-kwartierm. H. J. Avelingh, van het le
reg. huz. is in zijnen rang van lc luit. en met
zijne ancienneteit als zoodanig overgeplaatst bjj het
wapen der maréchaussee, en wel bjj de divisie van
Noord-Brabant en Zeeland.
De luit. P. J. Geill, van het 3e reg. inf., is
benoemd tot adjudant bij het le bat. van dat
korps te Bergen op Zoom.
De officier van gezondheid L. A. H. Jansen, arts,
te Willemstad is op non-activiteit gesteld,
De vereeniging van burgerlijke ingenieurs heeft
zich tot den minister van binnenlandsche zaken
gewend met verzoek om tot directeur der Poly
technische school te Delft te benoemen een tech
nicus, d. i. een ingenieur van groote bekwaamheid
en veelzijdige practische ervaring.
Aan den minister van binnenlandsche zaken is
onlangs door het hoofdbestuur der Nederl. Maat-
zonnescbijn, die de roode daken scherp afteekende
tegen het frissche jonge groen.
Aan onzen voet ligt de stad. Door de open
staande vensters kan men in de nabjjgelegen
woningen zien, en ook opmerken hoe op binnen
plaatsen en in tuinen ijverige huisvrouwen met
de dienstboden aan »de schoonmaak" zijnin
een naburige bloemisterij zie ik een paar tuin
knechts, die, in plaats van te arbeiden, rustig
luieren in een afgelegen hoekje en weinig ver
moeden, dat zij uit de hoogte worden bespied.
Boven de gewone huizen verheffen zich een aantal
kerken en gestichten, waarvan vele eene merk
waardige geschiedenis hebben, waarvan ik misschien
later nog wel eens, in verband met Zeeuwsche
toestanden, een en ander hoop mede te deelen.
Als in een kleurigen krans ligt de stad tusschen
het liefelijk groen der bolwerken, singels en
Maliebaan, en daarachter aanschouwt men uren ver
in bonte schakeering een bloeiende streek van
welige akkers, heuvelachtige boschrjjke hei
develden, en grasrijke weilanden, waardoor
Rjjn en Vecht zilveren linten slingeren. Overal
verheffen zich torens tusschen het geboomte,
en walmende rookpluimen wijzen stoombooten op
Lek en Waal, of voortsnellende spoortreinen aan.
Bij den horizont lost zich alles in een blauwgrijs
dommelig verschiet op, en het is moeieljjk uit te
maken, of de glinsterende streep aan de kim
zinsbedrog) of wel het spiegelvlak der zee is.
schappij ter bevordering der pharmacie een adres
gezonden, waarin werd verzocht wijziging der
examens voor apothekersbedienden, in dien geest
dat voortaan, meer dan tot dusver, apothekers uit
verschillende deelen des lands tot leden der exa
mencommissie zouden worden benoemd en de
examens bij afwisseling in de verschillende pro
vinciën zouden plaats hebben.
De minister heeft hierop geantwoord, dat aan
dat verzoek niet kan worden voldaan; volgens
zijne meening moeten die examen-commissiën zoo
weinig mogelijk afwisselen, omdat van groote
afwisselingen de onvermjjdeljjke gevolgen zijn
ongelijkheid in de examens, en daardoor ongelijk
heid in het gehalte der toegelatenen, die zoodoende
nimmer op de hoogte komen van den fstandaard
en de eischen van de examens. Afwisseling tus
schen de provinciën heeft bovendien toch plaats
gehaden wat het verschil in de wijze van voor
schrijven in de verschillende deelen des lands
aangaat, daaraan kan zeer gemakkeljjk worden
tegemoet gekomen, wanneer de examen-commis
siën, gelijk ook reeds is geschied, recepten gebrui
ken, in verschillende streken werkelijk voorge
schreven.
Aan de drie inspecteurs van het L. O. is de
weinig aangename taak opgedragen te beslissen,
welke van de rijksnormaallessen, tengevolge van
het bekende votum der tweede kamer, zullen
moeten worden opgeheven. Men weet, dat de
meerderheid wel het geld weigerde, maar de
inrichtingen, die getroffen moesten worden, niet
aanwees.
Nu is door sommigen het middel aan de hand
gedaan om het bedrag te vinden door hst weigeren
van beurzen en de N. L. te laten bestaan, terwjjl
anderen de meeniDg zijn toegedaan, dat wel
degelijk het aantal N. L. moet verminderen.
De inspecteurs nu kunnen in deze materie
moeilijk zelf beslissen, en het is dus zeker heel
natuurlijk, dat ze het gevoelen hebben gevraagd
van de districts-schoolopzieners in hunne inspectie»
En wat is nu het geval Ieder dezer ambtenaren
zoo meldt men ons oordeelt de in zijn
ressort bestaande N. L. volstrekt onmisbaar. En
toch is eene beslissing in een of anderen zin nood
zakelijk.
Bij de Herv. gemeente te Hontenisse is beroepen
de heer J. van Hoek, pred» te Kapelle (Zuid*
Beveland.)
Er zijn een aantal manieren om eeö kind plezief
te doen, maar slechts weinige zullen hem öf
haar, die ze in praktijk brengt, voor den strafrechte!
doen verachjjnen. Toch komen ze voor. In het
pensionaat van onze Lieve Vrouw vanLourdeste
lJzendijke b. v. schjjnt het een buitengewoon
genot aan de daar ter bewaarschool gaande kleuterfl
te geven als men ze op de kachel zet, maar dé
manier is faiet aanbevelingswaardig, want die kan;
ter terechtzitting der arr. alhier bleek het heden
morgen wel degelijk eene strafvervolging na
zich sleepen.
Mej. A. B., zich ook noemende soeur L,, valt
het bovengenoemd pensionaat, stond nl. voor dé
rechtbank terecht beklaagd van verwonding dooi
onvoorzichtigheid, als hebbende omstreeks vief
maanden geleden een der schoolkinderen, het
Hoe schoon ook, schjjnt mjj het gezicht Vaö deö
Abdjjtoren, over ons ^bloemhof drjjvende op dé
zee", toch nog liefelijker; maar er is in den
menscheljjken geest eene sterke neiging om het
verledene te idaliseeren, Wjj eindigen met het
boek der bezoekers, waarin honderden namen uit
alle oorden der wereld gelezen kunnen worden.
Zelfs bjj het afscheid geeft de oude toren, al is
het in geen schoone dichtregelen, nog goeden
raad mede
„De grijze Dom ziet w|jd en zjjd,
Wjjst in minuten ons den tjjd.
Past dus, hoe groot, ook trouw op 't kleên,
H|j roept ons toeverspil niet éen."
Een grijsaard schreef:
„Leer mij bjjzonder, oud van dagen,
Des levens grooter, kleiner plagen,
Met onbezweken moed te dragen,
Zoo als gij 't eenwen lang reeds deedt,
En nimmer nog dien plicht vergeet,"
tIts., Mei 1985.