N° 84.
128® Jaargang.
1885.
10 April.
V rijdag
FEUILLETON.
Middelburg 9 April.
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3^50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,40
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
het meisje zonder getuigen.
doo r N. N.
MIDDELBURGS» COURANT.
SR
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen:F. Van der pEiJL.te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhüijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Bij de gisteren in het district 's Gravenhage
gehouden verkiezing voor een lid der tweede
kamer vacature-Wintgenswaren uitgebracht
1736 stemmen, waarvan enkele van onwaarde.
Gekozen is de heer BR. A. W. Sluiter
(liberaal) met 868 stemmen.
A. baron Schimmelpenninck van der Oije van
Njjenbeek (a. k. en c.) verkreeg er 849.
Bij de verkiezingen in het vorig jaar waren
uitgebracht28 Oct. 1746 stemmen en 11 Nov.
2110 stemmen.
Toen verkreeg respectievelijk de heer Sluiter
826 en 984 en de heer Wintgens 817 en 1113
stemmen.
Deze overwinning is, onze lezers weten het,
boven onze verwachting, en zal bij de liberalen in
het land algemeen vreugde wekken. Om twee
hoofdredenen. Eerstens omdat de liberale partij
in de kamer daardoor wordt versterkt, al blijft
de meerderheid nog aan de verbonden anti
revolutionairen, katholieken en conservatieven.
Ten tweede omdat 's Gravenhage, het bolwerk
der conservatieve aristocratische beginselen, thans
een liberaal lid ter kamer afvaardigt.
Dat de meerderheid, waarmee de heer Sluiter
is gekozen, zoo gering is behoeft geen reden te
geven tot minder vreugde.
Zulke vestingen als de residentie worden slechts
na harden tegenstand genomen, en eene overwin
ning kost daar buitengewone kracht.
Den liberalen in de hofstad geluk met hun
overwinning en hulde voor hun ijver.
Het is voor het Dagblad om zeer boos te wezen,
maar het verdient tenvolle deze kastijding voor
zijn beginselloos draaien en keeren om anti
revolutionairen en katholieken te vriend te houden.
De oude conservatieve vlag is door dit blad al
genoeg bezoedeld.
Er vertoont zich in de ultramontaansche gelederen
meer en meer toenadering tot den antirevolutionairen
eisch, dat de census verlaagd moet worden, alvorens
tot grondwetsherziening over te gaan. Reeds bij
behandeling der motie-Borgesius gat de heer Ver
meulen, die bjj zijn geestverwanten meer en meer
een invloedrijke positie schjjnt in te nemen, te
verstaan, dat hij zich mogelijkerwijze tot een
censusverlaging, als die werd voorgesteld, wel zou
laten vinden. Thans komt de heer Ilaff'mans,
die als de veteraan der katholieke partij ook nog
wel iets in te brengen heeft, in het Venl. W.blad
verklaren, dat naar zijn inzien censusverlaging het
eenige middel is om uit den tegenwoordigen
toestand Van stilstand te geraken. Hij wekt den
heer Lohman op, omdat deze in de kamer het
denkbeeld op den voorgrond heeft gesteld en een
goede oplossing van het moeilijke vraagstuk schijnt
te weten, gebruik te maken van het recht van
HO:
HVE J±. 3rt -A.
IV
De groots jury stelde Mara in staat van beschul
diging, maar de jury van veroordeeling veroordeelde
haar alleen wegens manslag, naar men aeide, ter
wille harer jeugd en schoonheid. Men mompelde
ook dat dezelfde beweegredenen den rechter genoopt
hadden om haar slechts zeven jaar gevangenisstraf
Op te leggen en er werd veel over die partijdig
heid gesproken. Eenige verslaggevers, die Mara
niet gezien hadden en dus koelbloedig konden
bljjven, schreven er zeer deugdzame artikels over.
Dit was al wat wij konden te weten komen, want
Mara wilde er niets bijvoegen.
Haar man en ik drongen er op aan, dat zjj ter
wille van haar kind, van zich zelf en van ons,
toch zou zeggen wat er van die afschuwelijke
geschiedenis waar was en wat nietmaar ofschoon
onze sraeekingen haar een foltering moeten ge
weest zijn, nog erger dan de pijnbank, antwoordde
zjj alleen, dat het geheim niet het hare was, en
dat, al wilde zjj spreken, het haar niets zou baten,
wat zij alleen kon zeggen. Halsey en ik beijver
den ons daarop om Jesse Mill en Jem Raff te
koeken, maar de eerste had indertjjd tegeljjk met
Mara terecht gestaan en was slechts als heelster
foov eenige maanden veroordeeld j Jem Raff bad
initiatief om ons de censusverlaging te verschaffen.
Aldus het Vad.
De heeren zullen inzien, dat er voor hen nog
voordeel te behalen is bij zulk eene censusverlaging
en zij daardoor meer macht kunnen krijgen om de
grondwetsherziening in hun geest tot stand te
brengen of tegen te houden.
Men schrijft ons
Als men een timmerman of welk ambachtsman
ook noodig heeft, zal men zich eerst vergewissen,
of de man zijn vak verstaatheeft men de hulp
van een rechtsgeleerde of van een geneeskundige
noodig, men zal hem nemen die qua talis het
hoogst staat aangeschreven.
Yoor den onderwijzer-opvoeder is (dank zjj het
koninkl. besluit van 27 Maart 1885, StbL. 74) geen
kennis van zijn vak meer noodig„Wien God
het ambt geeft, dien geeft hij ook het verstand
Geen paedagogiek meer, geen zielkunde, geen
kennis van methodiek, zelfs geen bekendheid met
de groote sterren op het gebied van opvoeding en
onderwjjs. -De naam „paedagoog", tot dusverre
de hoogste onderscheiding voor een onderwijzer
opvoeder, zal binnenkort een spotnaam worden.
Een optimist beweerde, dat dan de vergelijkende
examens uitsluitend in een onderzoek naar de
paedagogische bekwaamheden der candidaten
kunnen bestaan. Maar daartegen kan eerstens
aangevoerd worden, dat de vergelijkende geen
aanvulsel zijn tot de akte-examens, en ten tweede,
dat die vergelijkende examens meest worden af
genomen door onderwijzers, die binnen ettelijke
jaren althans in paedagogiek even goed vreem
delingen zullen zijn als de sollicitanten zelf.
27 Maart 1885 zal met eene zwarte kool aan-
geteekend worden in de geschiedboeken der opvoed
en onderwijskunde in ons vaderland.
Op de scheepstimmerwerf de Volhardingvan
de firma Den Bouwmeester, Borsius en Van der
Leijé alhier, is heden morgen het naambord Willem
Christiaan geplaatst voor den bouw van een ijzeren
barkschip, waarvan afmetingen enz. gelijk zullen
zijn aan die van de Marie Julie,
De St. Ct. bevat eene opgaaf van het bevol -
kingscjjfer van de verschillende gemeenten in
Zeeland op 1 Januari 1885. Het totaal der be
volking in die provincie bedroeg op gemelden
datum 95.629 mannen en 98.336 vrouwen. Samen
193 965 personen.
De bevolking bedroeg op 1 Januaril88494.675
M. 97.462 V. 192.137 T. en is alzoo toegenomen
in den loop van 1884 met 954 M. 874 V. 1828
T. De loop der bevolking was in 1884 als volgt:
geboren werden 3.446 M. 3.371 V. 6.817 T. terwijl
stierven 2.040 M. 1.983 V. 4.023 T. Verschil
1.406 M. 1.388 V, 2.794 T. Het aantal personen,
die zieh gedurende 1884 in de gemeenten vestigden,
bedroeg: 5.910 M. 5.580 V. 11.490 T. terwijl
vertrokken 6.362 M. 6.094 V. 12.456 T. Verschil
452 M. 514 V. 966 T. De loop der bevol
king der gemeente Middelburg was in 1884 als
zich uit de voeten gemaakt. De politie kon ons
geen uitsluitsel over hen geven. Wjj doorzochten
al de slaapsteden in Whitechapel, ondervroegen
allerlei gespuis, maakte kennis met aide boeven,
die zoo best onze Atrikaansclie kolonies konden
bevolken, als het gouvernement hen niet liever
als rariteiten bewaarde om aan vreemdelingen
te vertoonen. Maar hoe wjj ook zochten en
vroegen, wjj vernamen niets van Jem of zjjne
waarde minnares, die beiden in het niet verzon
ken schenen te zijn. Halsey, thans niet meer
dan de schaduw van hetgeen hjj vroeger was,
zakte eindeljjk ineen, zoodat hij niet bjj de te
rechtzitting tegenwoordig kon zjjn.
Het duurde verscheiden weken, eer hij herstelde
entoen brak er een leven voor hem aan van zoo
veel ellende, dat het scheen alsof het noodlot hem
tienvoudig wilde laten boeten voor al de geluk
kige oogenblikken, welke hij te voren gesmaakt
had. Hjj verliet zjjn woning en nam kamers in
de buurt der gevangenis. Hjj liep rondom die
muren met zjjn kind op den arm; soms trippelde het,
of naast hem met haar kleine handjes in zjjn hand.
Dit was de eenige wandeling, die hjj ooit deed,
en zjjn halve inkomen werd besteed aan fooien
aan cipiers en verpleegsters, die hem alle dagen
moesten komen zeggen of zjjn vrouw wel was,
of ongesteld en vaak tegen alle verordeningen
in boodschappen overbrachten. Het reglement
gedoogde, dat hjj eens in de drie maanden aan
haar schreef en een brief ontving, nadat
beide brieven door den directeur waren gele-
volgt: geboren werden 277 M. 223 V. 500 T.,
terwjjl stierven 194 M. 150 V. 344 T. Verschil
83 M. 73 V. 156 T. Het aantal personen die zich
('gedurende 1884 in deze gemeente vestigden,
bedroeg 515 M. 545 V. 1 060 T., terwijl ver
trokken 503 M. 521 V. 1.024 T. Verschil 12 M.
24 V. 36 T.
De 2' luitenant W. A. Versteegh van het 4e
bataljon, 3e regiment infanterie te Vlissingen is,
op zjjn verzoek, overgeplaatst bij het 1" bataljon
van dat korps te Bergen op Zoom.
In de St. Ct zjjn opgenomen de statuten der
Oestercultuur maatschappij gevestigd te Yerseke.
Haar doel is het uitoefenen van kunstmatige
oesterteelt en handel in oesters.
Zij is aangevangen 23 Feb. 1885 en eindigt den
eersten April 1915.
Haar maatschappelijk kapitaal bedraagt zeventig
duizend gulden, verdeeld in twee seriën, elk van
zeven aandeelen, ieder groot vjjf duizend gulden.
Het bestuur der vennootschap is opgedragen aan
een directeur, onder toezicht van drie commissa
rissen.
Voor de eerste maal zjjn benoemd tot directeur
de heer I. Hage, en tot commissarissen de heeren
J. J. van Tienhoven van den Bogaard, J. Avan
Tienhoven en H. C. Hacke.
Door Willem P. Maal te Curasao is aan den
minister van koloniën een adres gezonden, waarin
hjj een klacht inbrengt tegen den advocaat-gene
raal aldaar. Hjj had iemand, die hem beleedigd
had. een klap gegeven en werd deswegen gedag
vaard. Zjjn verzoek om bjj gemachtigde te ver
schijnen, daar hij bljjbens verklaring van zjjn
geneesheer niet mocht uitgaan, werd geweigerd,
en hjj bjj verstek veroordeeld. Dat vonnis wilde
de advocaat-generaal ten spoedigste ten uitvoer
leggen, ofschoon volgens adressant, in een aantal
andere gevallen wel uitstel werd verleend. Op
een adres aan den gouverneur kreeg hjj tot ant
woord, dat, „hoewel niet ontkend kan worden,
dat de adv.-gen. nalatig is geweest in het ten
uitvoerleggen van eenige strafvonnissen," de als
wettig erkende handelingen, waarover de adressant
zich beklaagde, niet uit willekeur of partjjdigheid
zijn voortgekomen. Adressant meent, dat een
adv.-gen., wiens nalatigheid aldus door den gouv.
is erkend, en wiens partjjdigheid hij meent dat
bjj onderzoek zou bljjken, had behooren te worden
afgezet en ook dat de gonv. ten onrechte deze
gelegenheid heeft laten voorbjjgaan om zijne
onpartijdigheid te toonen.
De St. Ct. bevat een staat van nalatenschappen,
afkomstig van burgerljjke ambtenaren en gewezen
militairen, berustende bjj de weeskamer te Soera-
bajja, waarvan de saldo's door de daarop recht heb
benden kunnen worden opgevraagd en ontvangen
bjj het ministerie van koloniën in Nederland. De
uitkeering eener nalatenschap zal, wanneer sedert
het openvallen daarvan geen drie jaren zijn ver-
loopen, niet eerder geschieden, dan nadat van het
zen en eens in de drie maanden mocht hij
haar een bezoek brengen van vjjftien minuten.
Dit bezoek had aldus plaats. Er waren
twee jjzeren hekken, eeD meter van elkaar af, en
daartusschen zat een huismoeder. Op dié manier
konden zjj spreken en de moeder hoorde alles
maar zjj konden eikaars hand niet eens aanraken
en het zou verboden zijn, als ze briefjes gewisseld
hadden met een paar harteljjke woorden, die de
helft hunner waarde verliezen als zij in tegen
woordigheid van een derde moeten uitgesproken
worden. Verbeeld uEen man, die onder derge-
ljjke omstandigheden de vrouw moet ontmoeten,
welke hem dierbaarder is dan het leven Verbeeld
udat hjj haar tranen ziet storten en haar niet
aan zjjn hart kan drukken en haar toefluisteren,
dat zjj moed houden en op God vertrouwen moet
Verbeeld u bovenal, dat die man overtuigd is,
dat zjjne medemenschen zjjn vrouw aan deze belsche
kwalen onderwerpen en haar van hem verwjjderd
hotrden voor een misdaad, die zjj niet bedreven
heeft 1 Maar dit is de eeuw der menschlievend-
heid bjj uitnemendheid 1
Ik behoef niet verder uit te wjjden over het lij -
den van die twee arme zielen. Ik had steeds
gehoopt, dat het mjj spoedig zou gelukken iets
te ontdekken, dat eenig licht wierp op de onschuld
yan Mara, waaraan ik niet opgehouden had te
gelooven maar er verliepen twee jaar en ik was
geen stap verder gekomen zoodat de hoop
zelfs mjj begon te begeven. Halsey was grjjs ge
worden, ofschoon hjj even dertig was en zjjn stem
Indisch bestuur bericht zal zjjn ontvangen, dat
zich nader geen schuldeischers bjj de betrokken
weeskamers hebben aangemeld en het departement
van koloniën tot de betaling van het saldo kan
overgaan.
O. a. komt daarop voor T. J. Hoebosch geb.
27 Sep®. 1843, zoon van M. E A. Hoebosch, die
den 17 Jan. 1879 als gegageerd korporaal te
Soerabajja overleden is en f 3,085 heeft nagelaten.
Een van den gouverneur van At]eh ontvangen
telegram, gedagteekend 1 Maart, luidt als volgt:
„Concentratie met zeer gering verlies volbracht
strook duizend meters nagenoeg opengekapt, loopt
over eenige dagen af, tiende en elfde bataljon naar
Java vertrokken. Politionneele blokkade één Maart
opgeheven met uitzondering van Pedir, Pakan-
baroe, Gighen tussehen Koeala Lampanas en
Koeala Ajer-Laboe."
Volgens liet Bat. Hand. heeft de gouverneur van
Atjeh aan de regeering voorgesteld de blokkade
op te heffen. Naar hetgeen het blad er bjjvoegt,
zou dit voorstel een gevolg zjjn van het feit, dat
de aanhalingen, door onze marineschepen tot
dusver gedaan, in geen de minste verhouding staan
tot de kosten, die zeer beduidend te noemen zjjn,
en bovendien door het handhaven der blokkade ons
gezag op Atjeh toch niet hechter wordt bevestigd.
Uit Mandor komen zeer zorgwekkende tjjdingen.
De toestand moet daar nog alles te wenschen
overlaten.
Die twee maanden geleden als „bevriend" werden
opgegeven, zjjn thans vijandenniet dat zjj onze
troepen met open vizier bestrijden, daarvoor
zjjn ze te laf hartig maar ze schuilen in de
bosschen en loeren als sluipmoordenaars op de
troepen. Geen patrouille of begeleiding van eenig
transport, die niet worden beschoten en gewonden
krijgenin éene maand beliepen wjj op die manier
10 dooden en 15 gewonden, bovendien werd de
luitenant Cranzen zwaar gewond, en stierf de
luitenant E. van Djjk.
Tegen den algemeenen ontvanger van 's lands kas
te Buitenzorg, L. van Honk. die een tekort van
45000 in zijn kas had, is rechtsingang verleend.
Akte-examens in Zeeland.
Geëxamineerd 17 vrouw, aspiranten, afgeweken
7toegelaten mejH J. W. Augustjjn te Tholen,
M. R. Bourdrez te Middelburg, N. J. Coomans en
J. S. Franke te Zierikzee, E. Frelier te Groede,
M. C. Klappert en M. P. de Êoning te Middel
burg, J. T. la Roy te Aardenburg, J. M. Visset
te Koudekerke en J. van Weele te Goes.
Het examen wordt voortgezet.
Als een bewjjs voor het nut der schoolspaat-
banken deelt men ons mee, dat door leerlingen
van de openbare school te Sint Kruis gedurende
het afgeloopen kwartaal is bjjeengebracht eene
som van 93,731, welk bedrag aal worden uitge
zet in de spaarbank van het departement Sluis det
Maatschappij tot Nut van Algemeen.
Door den heer G. Wood te Leeds is eene kast
ontworpendie tegelijk bordboekenkast efi
bewaarplaats voor landkaarten is. 't Bovenstuk,
54 bij 40 cM., wordt voorbord gebruikt. Dit
bord bestaat uit twee helften, die de deuren der'
kast vormen. De landkaarten staan opgerold- iit
de kast en kunnen, als ze gebruikt moeten worden,
daaraan worden opgehangen. De binnen- en
buitenzjjden der deuren kunnen voor bord
had haar klank geheel verloren. Op kekeren dag
kwam hjj bjj mjj en zei kalm i
»Ik kreeg van daag een brief van Waal?
Mara is (het woord gevangenis kwam nooit ovef
zijne lippen) om te zeggen dat zjj ziek was en ik
haar in de infirmerie mocht gaan zien. Zjj zal
spoedig sterven.'4
Wjj zaten eenigen tjjd sprakeloos, Halsey
hield zjjn hand voor de oogen en heete tranen
rolden tussehen zjjne vingers door. Eindeljjk
ging hjj voort»Ik dank God er voor. Zij zal
weldra uit haar lijden zijn. De dood is edel
moediger dan de menschen."
„Is er geen hoop meer stamelde ik;
vreezende, dat de dood Mara zou wegnemen, eer
haar onschuld bewezen was. Het is zonderling
hoe een mensch tegen alle redeneering in bljjft
hopen.
j „Dë dokter heeft mjj de waarheid gezegd,"
zei Halsey, alsof bjj er dankbaar voor was. „Zjj
kan op zjjn hoogst nog zes maanden leven; maaï
Izjj kan ook binnen acht dagen weg zjjn!"
{Slot volgth
