N° 74,
128e Jaargang.
1885.
Zaterdag
28 MaartJ
FEUILLETON.
Middelburg 27 Maart.
Dit Wad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Gent per regefr
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Eendracht maakt Macht.
het meisje zonder getuigen.
door Ni N.
MIDDELBURGSCHE C0LRA1VT.
W
Agenten zijn te Viissingen: P.G. Da Vei/Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peul, te Zierikzee: A. C. De Mooi/, te TholenW. A. Van Nieuwenhui/zen, en te Ter Neuzen A. Van dek Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Nu de statuten vastgesteld zijn, het bestuur
zich geconstitueerd heeft en rechtspersoonlijk
heid aangevraagd is, kan de nieuwe liberale
kiesvereeniging als gevestigd worden beschouwd.
Ruim 160 leden traden tot dusver toe.
Dit getal is niet onaanzienlijk, maar kan
toch nog vrij wat grooter worden.
Sta, mijnheer de Redacteur, mij eenige
ruimte in uw blad af, teneinde doel en werk
kring dezer vereeniging bekend te maken en
zoo mogelijk belangstelling voor haar te wekken
bij velen, op wier toetreding zij tot nutoe te
vergeefs heeft gerekend.
De vereeniging is niet uitsluitend eene van
kiezersook zij, die door den staat tot kie
zers nog onmondig zijn verklaard, doch zich
zeiven mondig aehten tot beoordeeling en
behartiging van openbare belangen, kunnen
tot haar toetreden en hebben gelijke bevoegd
heid als de leden die kiezers zijn.
De meerderjarige, mannelijke ingezetenen
kunnen zich voor het lidmaatschap bij den
secretaris aanmelden zij verwerven het lid
maatschap door die aanmelding alleen, tenzij
door 10 leden ballotage wordt aangevraagd.
De groote meerderheid der leden bestaat
thans uit ingezetenen van Middelburgmen
hoopt echter dat deze toestand zal worden
gewijzigd. Ter versterking van den invloed
is het hoogst wenschelijk, dat leden toetreden
uit vele, ja uit aile gemeenten van ons hoofd
kiesdistrict, waar tot aansluiting aan een liberale
kiesvereeniging geen gelegenheid bestaat.
Nagenoeg alle buiten Middelburg woonach
tigen onthielden zich van toetreding tot de
vroeger hier bestaande vereeniging. En hier
voor is de reden niet moeilijk te vinden. De
buiten Middelburg wonenden, toch, waren in den
regel verhinderd ooi de.hier gehouden verga
dering bij te wonen. Invloed op het stellen
van candidaten konden zij dus niet uitoefenen,
want daarvoor moesten zij in persoon ter ver
gadering tegenwoordig zijn de van Middelburg
uitgegane beweging konden zij derhalve even
goed steunen, al waren zij geen lid, terwijl zij
dan geen contributie behoefden te betalen bij
toetreding deelden zij derhalve niet in de lus
ten maar wel in de lasten. De statuten nu
der nieuwe vereeniging behelzen een bepaling
die bestemd is om dit bezwaar te ondervan-
1VI Jfcrt jAm 3
Zjj heette Mara en wij verwonderden ons alte-
maal hoe men zoo'n somberen naam had kunnen
geven aan zulk een lief, vrooljjk, aardig meisje.
Doch Arthur Halsey, die verliefd op haar was,
beweerde dat het de welluidendste naam was, dien
hjj ooit gehoord bad en de beste die haar gege
ven kon worden om haar van andere vrouwen te
onderscheiden, daar er geen tweede meisje als zjj
op de wereld was.
Hjj kon uitwjjden over haar schoonheid, haar
lieftalligheid, haar fraaie stem, met dezelfde
geestdrift, waarmede kunstenaars een schilderjj
beschrjjven, of kenners u een diamant voorhouden,
om u al de schitterende facetten te doen bewon
deren. Menschen, die zich zdo aanstellen, zijn ge
woonlijk erg vervelend. Maar dat was Halsey
niet; want wjj kenden allen het voorwerp zjjner
bewondering en waren evenzeer met haar inge
nomen. Als ik de waarheid moet zeggen, waren
het feit, dat hij haar het eerst zijn liefde ver
klaard had, en de zichtbare voorkeur, welke zjj
hem gaf, de eenige redenen die ons weerhielden
om even veel liefde voor haar te koesteren als
hjj. Het is niet eens zoo heel zeker, dat wij niet
jiedef pj> onze beurt er eyer nadachten, hoe veel
gen. Aan de leden, die buiten Middelburg
wonen, is de bevoegdheid verleend zich op de
vergadering door een lid der vereeniging te
doen vertegenwoordigenindien zij niet in
persoon verschijnen, kunnen zij nu hun stem
door een ander doen uitbrengendaardoor
hebben zij invloed op het stellen van candida
ten, de keuze van het bestuur enz.
Voor andere bijzonderheden dier regeling
meen ik naar de statuten te mogen verwijden.
Alleen wil ik dit nog doen opmerken, dat in
de statuten volle vrijheid is gelaten om zich
op Walcheren (buiten Middelburg) tot een
plaatselijke kiesvereeniging en buiten Wal
cheren bovendien tot een kiesvereeniging voor
de provinciale staten te organiseerendie ver
eenigingen zijn dan volkomen onafhankelijk
van Eendracht maakt macht.
De vergaderingen zijn openbaar, in dien zin
dat vertegenwoordigers der pers er worden
toegelaten.
De werkkring omvat hoofdzakelijk het
stellen van candidaten voor tweede kamer
provinciale staten (Walcheren) en gemeente
(Middelburg).
De contributie bedraagt hoogstens f 1.50 per
jaar; hoofdelijke omslag is niet toegelaten. Zijn
grootere uitgaven noodig dan de geldmiddelen
gedoogen, zoo mogen die slechts door vrijwillige
'bijdragen worden gedekt.
En het programma der vereeniging
Die vraag beantwoord ik liefst door over
te nemen wat de commissie voor het ontwerpen
der statuten in haar toelichting schreef
«Onder de punten, die wel in de eerste plaats ter sprake
dienen te komen, behoort zeer zeker de vraag welk zal
het programma zijn, en hoe zal dit omschreven worden
Na rijp beraad hebben wij gemeend dat formuleering van
beginselen in de statuten niet behoort te worden opgenomen.
Is die formuleering vaag dan heeft zij niet de minste
beteetenis, levert zij althans niet den minsten waarborg-
Wordt bij die formuleering in bijzonderheden getreden en
omvat zij alle belangrijke punten van staatsbeleid dan
noopt zij tot een offerfeest van beginselen, of wel zij stoot
noodeloos hen af, die wegens het hoofdbeginsel in de
vereeniging tehuis hehooren.
Tegen formuleering van een program is nog dit groote
bezwaar, dat de omstandigheden telkens veranderen,
immers les idéés marchent. Zoo zouden wij voor
enkele jaren vermoedelijk nog eene uitmuntende omschrij
ving gevonden hebben in het adagium een eerlijke en
vrijzinnige toepassing der grondwet. Thans is dat adagium
onbruikbaar, omdat bet nu geacht zou kunnen worden
tegen wijziging der grondwet te zijn gericht. Aan den
anderen kant gaat het niet aan, grondwetsherziening in ons
vaandel te schrijven zonder volledig aan te duiden, lan
welke artikelen wijziging wordt verlangd. En voor die
volledige aanduiding is het thans de tijd nog niet, omdat
vaste formuleering ontbreekt van hetgeen de liberale partij
in en buiten de kamer op dit punt wenscht.
Zooveel is zeker, en hieromtrent mag dan ook niet de
gemakkelijker en aangenamer onze levensweg
zou wezen, als wij haar tot gezellin konden heb
ben. En toch wist niemand waar zij van daan
kwam, noch wie haar familie was; en zij was
niet in het bezit van de meest gewone waarborgen
voor fatsoenlijkheid getuigen, of aanbevelingen.
Zij waB op zekeren dag in het zeeplaatsje Sandbeach
gekomen, had goedkoope kamers gehuurd en haar
naam opgegeven als Mara Child. Op de vraag
harer hospita had zij er bijgevoegd juffrouw
niet mevrouw. Denzelfden dag was zij naar de
leesbibliotheek van Butts gegaan en had hem
gevraagd, of hjj ook een familie wist, die een
gouvernante zocht.
Butts was een eerste domoor en babbelaar.
Behalve zijn leesbibliotheek had hij de agentuur
van de Sandbeach courant, waarvan hjj tevens
eigenaar was. Die driedubbele hoedanigheid
stelde hem in de gelegenheid om zich te bemoeien
met de zaken Van bjjna al de bewoners van het
stadje en had hem eenigszins in den waan ge
bracht, dat heel Sandbeach hem behoorde. Hij
droeg een fluweelen petje, had een bol gelaat met
een onderkin, en bedoelde waarschijnlijk niemand
kwaad te doen, ofschoon hjj het nu en dan wel
degelijk deed.
sGlij hebt zeker al een betrekking als gou
vernante gehad was zijn antwoord op de vraag
van het vreemde meisje, dat voor zijn toonbank
stond.
„Neen, ik heb nooit een betrekking gehad"
antwoordde kalm,
minste twijfel bestaan, dat deze vereeniging geroepen is
om de liberale beginselen, met name de hoofdbeginselen
van art. 19-1 der grondwet, te handhaven, voor te staan
en te bevorderen, en den invloed der kerkelijke partijen
t e bestriiden.
Wij verlangen niet alleen dat staat en kerk gescheiden
zijn, maar ook dat kerkelijke invloeden in het staatsbestuur
worden geweerd. Bij het beoordeelen, wat voor den sfaat
wenschelijk, nuttig of noodig is, gaan wij uitsluitend met
de belangen eu behoeften van het volk eu van den staat
te rade."
Openbaarheid, gelijke rechten van ki ezers
en niet-kiezers, samenwerking uit alle deelen
van het hoofdkiesdistrict, een lage contributie,
ziedaar de boofdbepalingen die in de statuten
zijn uitgewerkt.
Maak ik mij aan optimisme schuldig, als ik
verwacht dat nadere kennisneming der statuten
velen tot toetreding zal doen besluiten
Ik kan het nauwelijks denken, indien ik
overweeg dat ons hoofdkiesdistrict thans door
twee anti-revolutionnairen in de tweede kamer
wordt vertegenwoordigd en dat alleen aaneen
sluiting en krachtige samenwerking de voor
Walcheren in de provinciale staten zitting
hebbende liberale leden zullen kunnen doen
herkiezen.
Reden genoeg om te verwachten, dat ieder,
die de liberale beginselen is toegedaan en de
zegepraal dier beginselen bij de stembus wil
helpen bevorderen, zal inzien, dat het niet
genoeg is, op liberale candidaten te stemmen,
maar dat aansluiting bij de kiesvereeniging
noodig is, opdat deze met des te meer kracht
bij de verkiezingen kunne optreden. De lage
contributie behoeft werkelijk niemand van
toetreding af te schrikken.
Met het oog op den gemeenteraad van
Middelburg is een kiesvereeniging niet onmis
baar, want düar waagt zelfs de anti-revolution-
naire partij zich ook in den tijd dat er geen
liberale kiesvereeniging is geweest niet aan
het stellen van candidaten. Noodig echter is
de kiesvereeniging met het oog op de provin
ciale staten en de tweede kamerdaar, om te
behouden wat wij hebben hier, om te her
winnen wat wij hebben verloren.
Kracht worde vooral in aaneensluiting en
samenwerking gezochtde beweging moet niet
van Middelburg, van Plicht en Recht en van
Volksonderwijs alleen uitgaan, doch ontstaan
en machtig zijn door de vrije medewerking van
de liberale elementen, in die vele gemeenten,
waar tot dusver geen gelegenheid bestaat tot
aansluiting aan een kiesvereeniging.
E. Fokkeh.
Middelburg, 26 Maart 1885.
- »Dan hebt gij zeker wel iemand, die voor
u in staatik bedoel die getuigen van u geeft
Butts zag haar aan, terwijl hij met zijne dikke
vingers een pak met boeken, dat uit Londen ga-
komen was, losmaakte. Zij was in het zwart
gekleed met eert-witte kraag eii witte manchetten.
Haar toilet was over het geheel eenvoudig, doch
niet armoedig.
„Neen," antwoordde zjj en schudde het
hoofd. „Ik ben een wees en weet niemand, die
getuigen van mij zou kunnen geven."
Butts was verbaasd en geërgerd, en «ei achter
dochtig
„De prijs van een vijfregelige advertentie
in de Sandbeach courant is vjjftien stuivers;
vijfentwintig voor tweemaal. Het blad verschjjnt
tweemaal in de week."
Mara haalde een geknoopt beursje uit en gaf
hem een goudstukzegggende f
„Ik wil gaarne, dat de advertentie tweemaal
geplaatst wordt als 't u blieft. Gij kunt zeggen
dat ik vijf en twintig jaar ben en een weinig
kan teekenen. Maar ik speel geen piano."
Butts liet het geldstuk op de toonbank vallen
en bemerkende dat het echt was, speet het hem,
dat hjj er zooveel van terug moest geven.
„De inteekening op de leesbibliotheek en
de leeszaal is een daalder in de maand" zei hjj
op veel vriendelijker toon: »Wij hebben de
London Magazines en de Timeswaarin gjj lezen
kunt van menschen die gouvernantes zoeken. En
gü ujQpgt ook twee boeken te geljjk meenemen
De kamer van koophandel en fabrieken zal
Maandag, den 30 dezer, te 2} uur precies eene
openbare vergadering houden.
Dank zij de jjverige bemoeiingen van de ver
eeniging t. h. v. g. v. o. k. te Middelburg zal
mevrouw Kleine—Gartman ook in onze gemeente
eene afscheidsvoorstelling geven, en wel Donderdag
30 April.
Onze wensch is dus vervuld en met ons zjjn
zeker velen het bestuur der vereeniging dankbaar
voor zijne bemoeiingen in dezen.
Bij die gelegenheid zal worden opgevoerd
Schimmel's tooneelspel Juffer Serklaas, waarbjj
de Amsterdamsche afdeeling van het Ned. looneel
hare medewerking verleent. Nu, de kennismaking
met deze afdeeling te hernieuwen is reeds veel
waard, en wij durven wel verzekeren, dat er 30 April
in onzen schouwburg plaatsen te kort zullen wezen.
Volgens het verslag der spaarbank te Tholeu
was zjj op 31 Dec.'83 aan 179 deelnemers schuldig
49970.49. In 1884 is ingebracht 12593. Aan
rente in 1884 bijgeschreven 1828.09}. In 1884
is terugbetaald 9982.55}. De spaarbank was
alzoo op 31 Dec. '84 schuldig 54409.03. Zjj
bezat op 31 Dec. 1884 f 74477.57} zoodat de
reserve of overwinst 20068.54} bedraagt.
Het aan de 2e kamer der staten-generaal opge
zonden adres van adhaesie aan het wetsontwerp
tot het verstrekken der rijks bijdrage voor den
stoomtramweg BreskensMaldeghem, is door ruim
150 ingezetenen van Oostburg onderteekend.
Ook door den raad van Schoondjjke is een der
gelijk adres van adhaesie aan de tweede kamer
gezonden verder circuleert aldaar een adres van
gelijke strekking onder de ingezetenen, dat in tjjd
van twee dagen reeds een zeventigtal handteeke-
ningen had.
Het Vad. meldt, dat over eenige dagen een
ontwerp tot heffing van meerdere opcenten op de
rjjks personeele belasting de tweede kamer zal
bereiken.
De voordracht tot nadere regeling van den
kinderarbeid zal binnenkort worden ingediend.
Ook een verbod van veldarbeid voor jeugdige
kinderen is daarin opgenomen.
De heeren Van Baar, De Beaufort, Van Blom ea
Schaepman hebben voorgesteld in de drankwet in
te voegen: „Op voordracht van burg. en weth.
kan door gedep. staten vrijstelling worden verleend
van het verbod, vervat in art. 3 n° 8, voorkomen
met een bevolking van minder dan 4000 inwoners.'®
De behandeling van de staatsbegrooting is
gisterenavond in de tweede kamer ten eindë
gebracht.
De hoofdstukken koloniën en onvoorziene uit»
gaven werden eenparig aangenomen.
De minister van koloniën heeft in het breeds
de sprekers beantwoord en van zjjne groote be*
langstelling doen blijken in de instandhouding van
om thuis te lezen."
Mara zei dat zij zou inteekenendaarop vroeg
Butts of zij ook schrijfbehoeften noodig had j
waarop zij neen zei, maar eeh paar teekenpot»
looden en een stuk bordpapier kocht. In éen
woord, het grootste gedeelte van haar vjjfguldetó
bleet in banden van Butts die, nog altijd achter»
dochtig, hare inköopen inpakte en toen zjj del"
winkel uit was, mompelde »ik heb het niet op
haar."
Dit alles vernamen wjj eerst eenige weken
later, toen Halsy en wjj met ons drieën van
Oxford naar Sandbeach kwamen om in de vacantie
te werken. Halsey had juist zjjn graad gehaald
en ging zich voorbereiden voor de balie; Merry,
Clowes en ik, waren nog niet gepromoveerd
maar wilden na de vacantie examen doen en wjj
hadden Sandbeach uitgekozen als het stilste
plaatsje op de heele kaart van Engeland. Het
was echter niet zóo stil, of wjj merkten spoedig
dat de menschen er veel drukte maakten oveï
de aangelegenheden vau anderen, en ik geloof
dat wjj reeds den morgen na onze aankomst door
onze hospes hoorden van dat bjjzonder mooie,
rare meisje, dat te Sandbeach gekomen was ea
hoopte een betrekking te vinden »zonder getuigen,
alsof al de menschen hier in de beurt stapel gek
waren 1In den loop der week,"toen we met
Butts bekend werden, onthaalde hij ons op meer
bijzonderheden, alhoewel wjj er niet naar vroegen,
Wordt vervolgd,)
