Laatste Berichten.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
het inrichten ran kleine velden, bestemd tot
proefnemingen
en voorts door al datgene, hetwelk de vereeni-
ging tot bereiking van haar oogmerk nuttig
oordeelt.
De vereeniging gegrond op het associatie-
stelsel of het bevorderen van gemeenschappelijke
belangen door onderlinge samenwerking tracht
tevens bevorderlik te zijn aan de belangen van
den arbeidenden stand, door
het zooveel mogelijk verschaffen van arbeid
gedurende den winter
het verleenen van hare medewerking tot het
oprichten van spaarkassen en ondersteuningsfond
sen voor zieken en bejaarden, die voor den arbeid
ongeschikt geworden zjjn;
de inrichting en het bekeer dier fondsen bjj
afzonderlijk statuten te regelen en aan speciale
commission opgedragen.
Greljjk nog in een deel der oplaag van ons vorig
nommer kon worden gemeld, is op verzoek eervol
ontslag verleend aan P. van Weel Jz., als voor
zitter van het bestuur der waterkeering van den
calamiteusen Annapolder, en benoemd tot dijkgraaf
vaa den Oranjepolder J. Baurdoux, en tot upkgraaf
yan den Oud-Kempenshofstedepoider N. Kodde.
Uit Breskens schrjjft men ons
Dinsdagavond gat de zangvereeniging Vooruit
alhier hareTweede uitvoering. De lö nommers
van het programma, waaronder 3 solo's, 2 quatre
mains en 1 duet, werden over het algemeen goed
uitgevoerd, enkele zelfs zeer goed, waartoe zeker
het duet en de solo's gerekend mogen worden.
Dat er bjj zulk eene jonge vereeniging nog een
en ander te verbeteren^valt, is natuurlijk, doch
het taaie geduld en„de stalen ijver van den direc
teur, den heer F. Wisse, zullen veel overwinnen.
De eerste kamer is bijeengeroepen tegen Dinsdag
7 April,|des avonds te 8 uren.
In aansluiting aan hetgeen de heeren Van
Kerkwijk, A. van Dedem, Borgesius en Hingst
reeds in de dagzitting hadden gezegd, ontwikkel
den in de gisterenavond gehouden zitting van de
tweede kamer de heeren Rutgers, Buma en
Kolkman nog tal van grieven ten aanzien der
begrooting van waterstaat, over traagheid in de
uitvoering van werkeD, kostbaar en onoordeel
kundig beheer en verkeerd financieel beleid. Alleen
de heer Van der Slejjden nam, voor zooveel de
beschuldigingen waren gericht tegen het bestuur
van het departement, de verdediging daarvan op
zich. De heer Lieftinck zjjuerzijd.s had een woord
van dank aan de regeering voor de wjjze, waarop
zjj de organisatie van het zeevaartkundig onderwijs
had voorbereid, en lokte van den minister de
verklaring uit, dat het rapport en zijn concluaiën
van de daartoe benoemde commissie door de
regeering als leiddraad voor een wettelijke regeling
zullen worden genomen.
Tegenover de klacht van den heer Rutgers
over ongeoorloofde bemoeiing van de regeering in
zake de beperking van den Zondagsarbeid op de
spoorwegen, voor zooveel het vervoer van goederen
betreft, stelde de minister het voorbeeld van het
buitenland en den wensch van de spoorwegmaat
schappijen zelve, tot wie trouwens slechts een
verzoek was gericht. Daarmede stemde de heer
Lohman volkomen in, die er tevens bjj den minister
op aandrong om ook voor de posterpen den
dienst op Zondag nog te beperken, waarop de
minister antwoordde, dat voor het platteland al
thans ééne bestelling op Zondag onmisbaar bleet.
De minister verdedigde overigens uitvoerig zjjn
beleid. Uit 's ministers feitelijke mededeelingeu
bljjkt verder:
dat de regeling van de exploitatie voor de ljjn
Amersfoort—Nijmegen bp den raad van Btate is
en na het Paaschrefès bjj de kamer zal worden
aanhangig gemaakt;
dat met de onteigenings-voorbereiding voor het
Merwedekanaal zooveel mogelpa spoed wurdt
gemaakt
dat de stoombootverbinding tusschen Enkhuizen
en Stavoren is geregeld, zooals dat in 1875 is
vastgesteld en dat financieel de kamer daarin aog
zal worden gekend
dat hoogst waarschijnlijk met den a. s. zomer
dienst de lpn Enkhuizen —Hoorn in exploitatie zal
worden gebracht.
De algemeene beraadslaging liep te half twaalf
ten einde.
Aangezien ouders en voogden in den regel
weinig bekend zjjn met de voorwaarden en tijd
stippen van toelating van jongelieden bp het
instructie-bataljon te Kampen en daardoor dikwjjls
zeer lang op een plaatsing moeten wachten, kan
het wellicht nuttig zpn, mede te deelen, dat door
toevallige omstandigheden in April en Mei yele
vacatures bjj die inrichting zullen komen.
De Tempe deelt mede, dat Frankrjjk, in overleg
met de andere mogendheden, aan Nederland en
Spanje een uitnoodiging heeft gezonden om deel
te nemen aan het werk der internationale com
missie, die 30 Maart in Parjjs zal bpeenkotnen
tot regeling der vrijheid van het Suez kanaal.
"Wij deelden onlangs mee, dat de officieren, die
de Militaire Willemsorde dragen, eene feestelpke
samenkomst willen houden ter gelegenheid van
het 70jarig bestaan dier instelling. De vraag is
besproken waarom ook zp, die geen officier zjjn,
daaraan niet mogen deelnemen. Theoretisch
schpnt dit ook zeer goed te kunnen. In de praotpk
echter zouden er nogal bezwaren aan verbonden zpn.
Thans is het plan ontworpen, dat ook ridders
beneden den rang van officier de stichting iler
$rde zullen gedenken. Eene bjjeenkomst ter be
spreking van dat plan zal heden avond in Den
Haag gehouden worden.
Het recht van uitgave, van 1 April a. s. af,
van De Amsterd immer, Dagblad voor Nederland en
van De AmsterdammerWeekblad voor Nederland,
wordt in eerstgenoemd blad te koop aangeboden,
hetzjj te zamen of afzonderlpk.
Volgens een telegram van den civielen en mili
tairen gouverneur van Atjeh en onderhoorigheden,
gedagteekend 9 dezer, had zeven Februari een
gevecht plaats in de IV Moekimsde vpand werd
verdreven. Kapitein H. M. Bujjskes kreeg een
schot door de dp, éun mindere sneuvelde, en drie
werden gewond, waarvan twee zeer licht.
Tot hoofd der Zondagschool in de Lange Delft
is, in plaats van den heer J. I. Nierse, wien op
verzoek een eervol ontslag is verleend, benoemd
de heer D. W. Louis, onderwpzer op school A,
alhier.
Voor de 7 April e. k. aanvangende examens
ter verkrijging der akte, bedoeld onder art. 56"
der wet op het L. O., hebben zich voor de pro
vincie Zeeland 56 mannelpke en 17 yrouweljjke
candidaten aangegeven.
Tot de B. A. S. en ambachtsschool te Goes
werden toegelaten W. v. ct. Linde van Coljjasplaat,
J. Kloosterman van Borssele, J. Schipper van
Kloetinge, J. den Boer en L. D. van Melle vaa
Goes. 5 werden afgewezen.
Tot een goed opgekomen schare sprak Dinsdag
avond inhet concertgebouw alhier de' heer J. N.
Wiersma, vroeger zendeling in de Minahassa van
Menado, over het Ned. Zendeling Genootschap, zjjne
zendelingen en de vrucht van zpn arbeid. Hp
begroette zjjn publiek als een oude bekende, en
zeker wist zich nog menig toehoorder levendig te
herinneren hoe, voor een tiental jaren, in ditzelfde
gebouw eene ernstige gedachtewisseling tusschen
hem en enkele belangstellenden over da inrichting
der scholen in gindsche overzeescbe gewesten had
plaats gevonden.
In korts trekken schetste Wiersma den arbeid
van het Ned. Zend. Gen. op Java en vooral op
Celebes. Hp deed daarbjj uitkomen, hoe de
arbeiders van dit genootschap mannen van
verschillenden leef tjjd en kerkelyke richting
ieder naar zpn eigenaardigen aanleg en zjjne
persoonlijke zienswijze werkzaam, éen zpn in de
practischopvatting van het Christendom, 't welk
naar aller overtuiging, het volk niet als dogma,
maar als levenwekkend beginsel moet worden
geboden.
Boeiend was de karakterschildering, die hp van
enkele arbeiders op Java en Celebes ten beste gaf,
van Hoezoo, den gelukkigen beoefenaar der Javaan-
sche taal, van Poensen, den kundigen medearbeider
aan de sMededeelingen" [een tpdschrift ook door
Nederlandsche geleerden geroemd], van Kremer
te Malang als uitnemend schrijver in vele
dagbladen op Java gunstig bekend, maar vooral
van Kruyt te Modjo Warno, door die hem kennen
geliefd en geëerd om zjjn' beminnelpken aard,
zjjne uitgebreide kennis, zjjne onvermoeide hulp
vaardigheid.
Eén dag, bjj Kruyt doorgebracht, is, volgens
Wiersma, genoeg om een denkbeeld te geven van
't geen hjj zich tot taak stelt voor de hem omringende
bevolking op ieder gebied te yerrichten. Als arts
gezocht en vertrouwd, als onderwpzer gewaardeerd,
als godsdienstleeraar bemind, zou hp werkeljjk in
den Jaatsten tjjd gevaar hebben geloopen onder
den omvang van zijn arbeid te bezwjjken, ware
hem niet zjjn oudste zoon een jongman van
uitnemenden aanleg en van een beminnelijk
karakter, die uit eigen beweging de betrekking
zjjns vaders koos, als helper ter zjjde gesteld.
Van Java voerde Wiersma zjjne hoorders naar
de Minahassa van Menado. Toen, ruim 50 jaren
geleden, Riedel en Schwarz hun wensch uitspraken
om, te midden van een onbeschaafd woeBt volk,
op den N. Westeipken hoek van Celebes zich als
evangelieboden te vestigen, werd hun het volvoeren
van dit plan door den toenmaligen resident van
Menado zeer ernstig ontraden. Van het welslagen
van hun arbeid toch meende hjj was niets te
hopen, alles te vreezen. De zendelingen evenwel
gingen vol moed en vertrouwen op de macht der
liefde, met het vast voornemen om alles wat
mogeljjk was, te beproeven tot beschaving van
het daar wonend volk, een volk wraakgierig en
losbandig, dom en bjjgeloovig, vreemd aan alle
hooger zedeljjk leven en alleen bekend met een
godsdienst, die zich in een dood formalisme oploste.
Een halve eeuw is yerloopen. Welk eene ver
andering, welk een ommekeer 1 Vooral van dit
gebied mocht W. spreken met kennis van zaken.
Had hij er niet de schoonste twintig jaren zjjns
levens doorgebracht en zich van lieverlede geheel
te huis gevoeld te midden eener bevolking, welke
zich aan hare geestelijke en stoffelpke weldoeners
met al de innige gehechtheid van een kinderljjk
gemoed en met onbepaald vertrouwen verbonden
gevoelde 1Geen wonder dat het hem moeiljjk
was gevallen te scheiden, dat de tranen en gebeden
van jong en oud hem en zjjne gade bjj hun vertrek
waren gevolgd
Merkwaardig was vooral wat de gewezen zendeling
omtrent de vruchten van den arbeid in de Minahassa
mededeelde. Die vruchten toch, vruchten van een
vpftigjarigen arbeid, op menschkundige wjjze, met
liefde en volharding door een twintigtal mannen
gewrocht, waren overvloedig op stoffeljjk, maar
vooral niet minder op intellectueel, zedeljjk en
godsdienstig gebied
Kon Wiersma slechts enkele grepen doen uit
den grooten rijkdom, dien het onderwerp hem
aanbood,wat hp mededeelde gaf aan zpn hoorders
stof tot nadenken en moest noodzakelijk strekken
niet alleen om hunne kennis te vermeerderen, maar
ook om hunne belangstelling te wekken.
Waarom, vroeg hjj, vindt men onder de be
schaafden hier te lande, in 't algemeen, ook en
niet het minst onder de zoogenaamde modernen,
zooveel gemis aan sympathie en krachtige mede
werking? Ook hier geldt van niet weinigen het:
onbekend maakt onbemind." Is het oordeel van
velen niet zelden oppervlakkig, onbillijk tevens
zjjn de eischen, die men aan die nog jeugdige
Christengemeente stelt. Is ons beschaafd Europa
nog helaashet tooneel van allerlei zonden en
ongerechtigheden, men kan onmogeljjk verwachten,
dat een volk, hetwelk nog een halve eeuw geleden
in onkunde en barbaarschheid verkeerde, nu reeds
het toonbeeld zal aanbieden van die deugden, welker
beoefening ook onder ons nog zoo oneindig veel
te wenschen overlaat.
Eerst dan, wanneer onder hen is ontwaakt leven,
waarachtig leven op ieder gebied, wanneer het
verstand ontwikkeld, het gemoed gevormd, het
zedeljjk gevoel gewekt en de wil door hooger en
edeler drjjf veer dan de macht der zelfzucht gestaald
wordt, eerst dan is er kans dat zp steeds meer
ten volle in de zegeningen der ware beschaving
zullen deelen.
Daartoe te arbeiden, steeds meer en krachtiger
te arbeiden is het doel van het Ned. Zend. Genoot
schap, en dit doel ziet het overal, waar het ge-
ruimen tjjd heeft gewerkt, met zegen bekroond.
Tot krachtige ook geldelpke ondersteuning wekte
spreker op, opdat dit heerlpk werk, zoo gezegend
op Java en Celebes, niet door gemis aan belang
stelling en medewerking moge ten onder gaan.
Ongetwijfeld heeft de boeiende, belangrijke
mededeeling van Wiersma, die door hare onopge
smukte eenvoudigheid de kenmerken der waarheid
droeg, iets ten goede voor dit belangrjjk werk
bijgedragen, en volgen gewis alle zendingsvrienden
den jjverigen zendeling van Ratahan met hunne
beste wenschen op zjjne verdere levensreize, zij
bidden hem toe dat hooger zegen op het door hem
daar ginds volbrachte werk bljjvend moge rusten.
Bij de groote beperktheid van dit verslag verwjjs
ik alle belangstellenden, die iets meer van Wiersma
en zjjn arbeid wenschen te weten, naar zijne
Ervaringen gedurende mijn twaalfjarig zendingleven,
reeds in 1875 door hem uitgegeven, dat onder
houdend ja boeiend yan stpl, zoowel als belangrjjk
van inhoud, nog altjjd der lezing zeer waard is.
Van dit, naar ik meen uitverkocht werkje zjjn in
mjjne bibliotheek nog een paar exemplaren voor
die ze wenscht te lezen, voorhanden.
E. J. W. K.
Te Heinkenszand heeft eene geit vier levende
jongen ter wereld gebracht, wat iets hoogst
zeldzaams moet wezen.
Als bewps dat de uienteelt te Sint Maar
tensdijk op vrjj groote schaal uitgeoefend wordt
kan dienen, dat er alleen in de haven dier ge
meente ingeladen zpn 34094 HL. ajuin van de
teelt van 1884. De opbrengst hiervan beliep
54291.70wat een gemiddelden prjjs oplevert
van ongeveer 1.60 per HL. Men schat de nog
in den omtrek voorhanden zjjnde onverkochte
ajuin op 2000 HL.
Het aantal bladen in onze provincie zal
met een drietal vermeerderd wordenin de eer
ste plaats met het Nieuws en Advertentieblad
voor het kanton Ter Neuzen, dat eiken Dinsdag
en Vrijdagavond verschpnen zal. Geen staat
kundige of godsdienstige richting staat het blad
vooreen nieuwsblad tevens huisvriend voor
allen wilt het worden. Het eerste nommer zal 3
April verschpnen. Uitgever is de heer P. G.
Wptman te Ter Neuzen.
Dan zullen nog verschijnen een Axels adver
tentieblad en de Scheldebode een katholiek blad.
Wanneer deze papierenkinderen niet bjj hunne
geboorte reeds bezwpfeen zal men waarljjk niet
meer behoeven te klagen, dat ons volk niet leest;
immers vjjf couranten voor Oosteljjk-Zeeuwsch-
Vlaanderen alleen is toch geene kleinigheid.
Volgens de N. R. Ct. zullen de nieuwe munt
biljetten 50 en 10 groot zjjn, maar van
kleiner formaat dan tegenwoordig. Ze zjjn op wit
papier gedrukt, met keurig gegraveerde zwarte
randen. Aan de bovenzjjde leest men in den rand
„Koninkrjjk der Nederlanden"; in de hoeken staat
het bedrag gedrukt. Aan de linkerzpde is het beeld
van de Ned. Maagd geplaatst met den leeuw aan
haar voeten. In den rechterrand prpkt een keurig
borstbeeld des konings, ter grootte van onze post
zegels. De watermerken zullen in de witte hoeken
binnen den gedrukten rand duideljjk zichtbaar
worden aangebracht en bestaan in een paar letters
die de serie der biljetten aanduiden. De nieuwe
biljetten zpn op artistieke wjjze uitgevoerd door
den hoogleeraar in de graveerkunst aan 's rpks
academie van beeldende kunsten, prof. Stang.
De dader van de verwonding, Zondag een
militair te 's Gravenhage toegebracht, is gevat.
Het is een 18 jarig jongeling. Getuigen van het
feit schjjnen er niet geweest te zpn. De toestand
van den verwonde is niet onbevredigend.
Wjj hadden wel geljjk te twjjfelen aan de
waarheid van het bericht in de N. R. Ct omtrent
de opening van een sigarenwinkel te Amsterdam,
waarbp de politieagenten, die de orde moesten
handhaven, misbruik zouden gemaakt hebben van
hun macht om zich een premie toe te eigenen,
die aan de eerste koopers zou worden toegekend.
Voor de door hen verleende hulp tot handhaving
der orde werd zoo luidt eene nadere en juister
lezing van het gebeurde hun een kistje
sigareD aangeboden door den eigenaar van den
winkel, die om den grooten toeloop assistentie
had gevraagd.
In Breda is het verboden op straat te yrjjen.
Nu, dat is niet alleen daar het geval. Men heeft
echter bjj de Nieuwe Prinsenkade en Leuvenaars
straat borden geplaatst met het dwaze opschrift
„Verboden vrjjweg."
In het Landbouwblad van Antwerpen wordt
een middel aanbevolen om de bloesems der ooft-
boomen tegen vorst te beveiligen. Dit bestaat
hierin dat men het bloeien der boomen zoolang
tegenhoudt tot er geen nachtvorsten meer te
vreezen zjjn.
Te dien einde spreidt men des winters bjj vrie
zend weer, als de grond terdeeg bevroren is, eene
dikke laag ruige mest rondom de boomen en men
verwpdert die niet voor en aleer men geen nacht
vorsten meer heeft te wachten. Al de andere
boomen zullen reeds bloeien als de boomen met
mest omgeven nog geen enkele bloem vertoonen.
Wanneer inen dan de mest wegneemt, zullen de
bloemknoppen zich te sneller ontwiakelen, weldra
in vollen bloei staan en later met overvloedig
ooft prjjken.
Volgens een gerucht in Berljjn zou dr Bosch,
onder-secretaris van staat voor den gezantschaps-
post in Den Haag of Boekarest in aanmerking
komen. Men gelooft, dat de heer Buach Boekarest
wegens het zuidelijke klimaat de voorkeur zal
geven.
De koningin van Engeland met prinses
Beatrice zal Maandag van Portsmouth naar Cher
bourg reizen, en route naar Aix-les Bains, en op
haar terugreis naar Engeland Darmstadt bezoeken.
De St. James Gazette schreef een maand
geleden Bismarck plannen toe omtrent Marokko.
Uit. dezelfde bron deelt men haar mede, dat de
Dnitsche vertegenwoordiger aan het hof van Fez,
de heer Theodor Weber, zjjn verzoek om terug
roeping heeft ingediend en dat waarschpnljjk dr.
Nachtigall, wiens energie in koloniale zaken
bekend is, zjjn opvolger zal wezen.
De correspondent van het Engelsohe blad
verwacht, dat dr. Nachtigall een soortgelijke rol
in Marokko zal spelen als eertpds de heer Roustan
in Tunis vervulde.
In den Duitschen rpksdag waren bjj de derde le
zing van het ontwerp stoomvaartlijnen, dat met groo
te meerderheid aangenomen werd, zooal3 het bjj de
tweede lezing bleef, o. a. tegenwoordigde groot
hertog van Saksen-Weimar, de erfgroothertog van
Saksen-Weimar met zjjn gemalin, de vorst van
Sohwarzburg-Sonderahausen en hertog Johann
Albrecht van Mecklenburg. Bamberger hield een
zeer uitvoerige rede.
In Rome is Zondag op den Capitoljjnschen
heuvel de eerste steen gelegd voor het nationaal
monument ter herinnering aan koning Victor
Emanuel. De koning, de koningin, de kroonprins
met den ex-khedive Ismaël, de ministers en andere
autoriteiten woonden de plechtigheid bjj. De minister
Depretis hield een rede, waarin hjj aan de profetie
van Napoleon I over de Italiaansche eenheid
herinnerde. Voor Victor Emanuel, den stichter
dezer eenheid, kon slechts op het Kapitool dit
monument opgericht worden. Depretis herdacht
ten slotte het woord van den ridderljj ken koning:
Ci siamo et ci resteremo.
Uit New-York meldt men, dat de onrust in
Panama opgehouden heeft, hoewel de opstande
lingen nabjj de stad gelegerd zjjn. Colon is nog
steeds in hun macht, maar de troepen van het
gouvernement streden gelukkig bjj Socorro en Jerico.
Een onverwachte hulp daagde voor den heer
Ribot, lid der Fransche kamer en zpn amende
ment op de scruiin de liste op, maar helaas te
laat, het was reeds begraven.
||De Cerclt du suffrage des Femmes verzet zich
in een adres aan den senaat en de kamer tegen
de anomalie om de bevolking tot basis voor het
aantal afgevaardigden te nemen, daar toch slechts
de kiezers den afgevaardigde benoemen. De
vrouwen, die geen stemrecht hebben, behoeven
ook niet voor voetbank van de mannelpke eerzucht
te dienen, meenen de dames. Zoolang den Fran-
schen vrouwen de politieke rechten ontbreken, is
het onnoodig het budget te verhoogen met het
onderhoud van afgevaardigden, die deze eene helft
der bevolking vertegenwoordigen.
Dit is zeker het „voortvarend conservatisme",
hetwelk een Hollandsche schrpfster den vrouwen
onlangs ten laste leide.
In een manifest van den Mahdi heet het o. a.:
„Ik heb besloten met het zwaard in de hand
voort te rukken eerst van Khartoem naar Berber
Vandaar naar üongola, Kaïro en Alexandrie. In
al die steden zal ik het Moslemitisch recht en
bestuur herstellen. Van Egypte zal ik oprukken
naar het land van den Propheet, om de Turken
te verdrjjven, wier bestuur niet beter is dan dat
der ongeloovigen; en om het Arabische land, met
zjjne twee heilige steden, terug te brengen in den
schoot van den Islam".
Thermometerstand te Middelburg.
24 Mrt. 'a avond» 11 uren 32 gr.
25 t 'a morgens 8 uren 34 gr. 's middags 1 uur 43 gr.
*8 avonds 5 uren 40 er. F.
Itapelie. Door het gemeentebestuur alhier
en de hier gevestigde landbouwvereeniging Voor
uitgang is ons streden zjjn, met het oog op de
bjjeenkomst van verschillende spoorwegdirectieën
te houden op Zaterdag 28 Maart e. k. ter
bespreking van de aanstaande zomerdienstro-
geling, requeaten verzonden aan den directeur-
generaal der staatsspoorwegen te Utrecht, waar-
bjj verzocht wordt om zoo mogeljjk met den aan
staanden zomerdienst de trein die te 10.51 v. van
Roosendaal naar Vlissingen vertrekt, aan het statior
KapelleBiezelinge te doen stilhouden tot het uit
en inlaten van reizigers. Zeer ten ongerieve vai
het publiek en in het bjjzondei' van de handelaren
