N° B3,
128® J aareran
1885.
Maandag
16 Maart.
Middelburg 14 Maart.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn yerkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.; van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
MIDDELB11RGSCHE COURAIMT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Velt Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peul, te Zierikzee: A. C. De Moou, te TholenW. A. Van Nieuwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Men schrijft ons:
Men schijnt te Goes en misschien ook elders
in dwaling te verkeeren over de beteekenis
van het votum der Tweede kamer omtrent de
subsidiën aan de middelbare meisjesschool.
Het is waar, dat bet den schijn kan hebben
gehad, alsof met de meerderheid van éene stem
de subsidiën uit de begrooting waren gelicht, wel
te verstaan de tot hiertoe, verleende subsidiën
(de door den minister voorgestelde subsidiën
werden daarentegen, goedgekeurd). Maar alleen
in schijn is dat het geval. In werkelijkheid echter
zijn de subsidiën behouden.
Wat toch is het geval Het was aanvankelijk
de bedoeling van den voorsteller van het beruchte
amendement, dat de subsidiën bjj het begin van den
nieuwen cursus in September a. s. zouden ophou
den. De minister echter beweerde, dat zij volgens
de koninklijke besluiten, waarbij zij waren ver
leend, eerst bij het einde van het jaar (niet het
schooljaar, maar het burgerlijk jaar, dus op 31
December) konden worden ingetrokken. Met deze
zienswijze vereenigde zich de heer Lohman, en
hjj was het, die het eerst het denkbeeld opperde
(meer bijzonder met het oog op Goes), om de
regeering in de gelegenheid te stellen, ondanks
het amendement, de subsidiën ook te verleeDen
van September tot einde December, door de gelden,
daarvoor benoodigd, te ontleenen aan den post
onvoorziene uitgaven. Op het einde der zitting van
Donderdag vroeg de minister verlof om overeen
komstig dit denkbeeld te handelen, en de kamer
gaf het verlof.
Alzoo worden de subsidiën betaald tot den
laatsten dag van 1885. Maar de nu in behande
ling zijnde begrooting geldt ook maar tot dien
dag. Wat er in 1886 met de subsidiën zal
geschieden, moet eerst worden uitgemaakt bij de
volgende begrooting, en wie dan leeft, die dan
zorgtIn elk geval is men te Goes wel wat
voorbarig, en kan men met de plannen, die men
daar koestert, meer bederven dan goed doen.
Yraagt nu misschien de oningewijde, die van
de fijnheden der politiek niets begrijptmaar wat
beteeekent dan het amendement dan moet het
antwoord zijn het amendement beteekende in de
oogen der voorstellers zeer veel, maar die heeren
hebben zich laten foppen door anderen, die slim
mer zijn dan zij. Op den heer Yan Asch van
Wijck na, zagen zij op het einde der zitting van
Donderdag, toen de quaestie der overschrijving
uit de onvoorziene uitgaven te berde kwam, dit
zeiven zeer goed in. Wat daar echter van zjj,
zeker is, dat het amendement buiten effect is
DBNISE.
gesteld en dat de heeren het even goed in hun
zak hadden kunnen houden.
Bij deze optimistische beschouwing moeten wij
toch eene enkele opmerking voegen.
Aangenomen dat dit jaar uit, dus tot 1 Jan.
1:886, de subsidie wordt verleend, Ran blijft toch
altijd de vraag wat zal er met het nieuwe jaar
gedaan worden? Blijft de kamer zooals zij nu is
dan zal de minister zeker niet den moed hebben
om op zijne begrooting voor het volgend jaar weer
een post voor subsidiën aan middelbare scholen
voor meisjes te brengen.
Het geldt hierbij dus alleen een quaestie van
eenige maanden en de toestand wordt daardoor
niet minder onzeker, vooral voor hen die aan
zulk eene inrichting onderwijs geven.
Daarom is het, dunkt ons, niet onpraotisch dat
men zich beijvert om voor de toekomst maatre
gelen te nemen. In ieder geval is het een ern
stig feit, dat door de gevallen beslissing de gansche
inrichting op zeer losse schroeven is gezet; dit
doet natuurlijk zijn invloed gelden op het onder
wijzend personeel, dat trachten zal, wanneer
daartoe gelegenheid bestaat, elders een goed
heenkomen te krijgen en waarvoor men dan niet
zoo gemakkeljjk plaatsvervangers zal vinden.
Wij gaan dus in dezen volstrekt niet mee met
den door onzen correspondent aangehaalden stel
regel: wie dan leeft, wie dan zorgt.
Na al hetgeen over het nieuwe stuk van Duinas
is geschreven valt het moeilijk iet.s te zeggen wat
niet reeds gezegd is.
Men verwachte dus onzerzijds geen lange be
schouwing over Denisenoch over het groote
vraagstuk of het een onzedelijk of een zedelijk
stuk is.
Waar in het dageljjksche leven de begrippen
omtrent zedelijkheid reeds zooveel verschillen
waar in het oog van velen de onzedelijkheid alleen
te vinden is op het terrein, waarop Dumas ons
rondleidt en alle punten mogen behandeld wor
den, behalve juist dat éene, daar is het een
onbegonnen werk om iemand in dezen van ge
dachten te doen veranderen.
Wij vinden Denise geen onzedelijk stuk, omdat
de strekking ervan zoo schoon, zoo zedeljjk is.
En al moge men nu om dit stuk te beoordeelen
in zijne juiste strekking, in zjjne volle waarde,
Franschman moeten zijnen een Nederlander met
zijn dikwjjls beredeneerd, kalm berekenend fat
soen zoo vaak gebaseerd op uiterlijk vertoon
meer dan op innerlijke overtuiging de schoon
heden van Denise niet ten volle kunnen of willen
begrijpen deze comédie des tnoeurszooals wij
Dümas' stuk noemen, raakt een wondeplek aan
2n onze gansche maatschappij, die aan geen gren
zen is gebonden.
Er wordt lichtvaardig gespeeld met de eer
èener vrouw; al steramen wjj toe dat menige
schoone zelve door hare lichtvaardigheid aanlei
ding ertoe geeft, Pen heeren der schepping
Blijkens provinciaal blad n° 70 is het aandeel
der verschillende gemeenten in Zeeland in de
lichting voor de nationale militie voor 1885 als
volgt bepaald
Aagtekerke en St. Laurens 2, Aardenburg 5,
Arnemuiden 4, Axel 6, Baarland 2, Biervliet 5,
Biggekeike 2, Borssele 3, Boschkapelle 6, Breskens
4, Brouwershaven 6, Bruinisse 7, Burgh 2, Cadzand
3, Cats 4,' Clinge 4, Colijnsplaat 5, Cortgeoe 3,
Domburg 2, Dreischor 3, Driewegen 1, Duivendijke
1, Eede 5, Eikerzee 2, Ellemeet 2, Ellewoutsdijk
1, Goes 19, Graauw 3, 's Gravenpolder 4, Groede
8, Grijpskerke 2, Haamstede 4, 's Heer Arendskerke
10, 's Heerenhoek 4, Heinkenszand 5, Hengstdijk
3, Hoedekenskerke 3, Hoek 6, Hontenisse 15,
Hoofdplaat 4, Hulst 6, Kapelle 7, Kattendijke 3,
Kerkwerve 2, Kloetinge 4, Koewacht 6, Koude-
kerke 4, Krabbendijke 3, Kruiningen 13, Meliskerke
3, Middelburg 33, Nieuwerkerk 3, Nieuw- en St.
Joosland 3, Nieuwvliet 2, Nisse 1, Noordgouwe
2, Noordwelle en Serooskerke (Schouwen) 1, Oost
burg 5, Oosterland 4, Oostkapelle 2, Oost- en
West-Souburg 4, Ossenisse 3, Oudelande 2, Oud
Vosmeer 4, Ouwerkerk 3, Ovezand 1, Philippine
2, Poortvliet 6, Renesse 2, Retranchement 3,
Rilland-Bath 4, Ritthem 2, Sas van Gent 3,
Scherpenisse 4, Sehoondijke 5, Schore 2, Seroos
kerke (Walcheren) 3, St. Annaland 7, St. Jansteen
5, St. Kruis 2, St. Maartensdijk 6, St. Philipsland
5, Sluis 7, Stavenisse 5, Stoppeldjjb 5, Ter Neuzen
wordt veel, zeer veel, ja alles vergeven, der vrouw
zelden of nooit iets.
En in zulke lichtvaardigheden staan de
hoogere standen vaak bovenaan Dumas toonde
dit zoo juist. In de volksklassen vergeeft men
fouten en weet men ze te herstellen. Daar
is het vraagstuk, dat Dumas in zijn Denise op
de planken brengtof men een meisje, dat eens
een misstap beging, mag trouwen, dikwijls geen
vraagstuk meer. Daar trouwt men, zelfs al zijn
de toestanden nog ernstiger dan Dumas ze ons
voorsteltal bleef de kleine in het leven als
bewijs van het verleden. De Fransche sehrjjver
maakte op dit punt zich wel wat gemakkeljjk van
de quaestie af.
Geen wonder echter, dat Dumas' stuk weer een
storm van sommige zijden deed opgaanzij die
lichtzinnig zijn protesteeren en roepen niet het
minst om hun afschuw te doen kenneneen
gewoon verschijnselmen wil niet gaarne wakker
geschud worden, en door al het geraas, dat men
maakt, leidt men de aandacht af van eigen fouten
zij die van de ou'd-testamentische leer zijn, dat
eene gevallene als Denise gestraft moet worden,
en die voor het nieuw-testamentischewie uwer
zonder zonden is werpe den eersten steen op haar
oog noch oor hebben, stemmen mee in het koor
van afkeuring.
Maar zij, die met onpartijdigheid nagaan, hoe
Dumas tegenover de verregaande lichtzinnigheid,
vertegenwoordigd in een Fernand en een mevrouw
De Thauzette, stelde een man als Thouvenin, die
een pleidooi levert om de stelling te verdedigen,
dat men iemand wel dieper kan laten zinkeni
10, Tholen. 8, Veere 3, Vlissingen 22, Vrouwepolder
2, Waarde en 's Heer Abtskerke 1, Waterland
kerkje 1, WemeldiDge 4, Westdorpe 3, West-
kapelle 5', vViésekerke 10, Wolfaartsdijk 6, IJerseke
9, IJzendijke 10, Zaamslag 7, Zierikzee 21Zonne-
maire 2, Zoutelande 3, Zuiddorpe en Overslag 2 en
Zuidzande 4.
Blijkens de voorloopig vastgesteLde kiezerslijsten
bedraagt het aantal kiezers in deze gemeente
voor leden van de tweede kamer 501voor leden
van de prov. staten 500 en voor leden van den
gemeenteraad 842.
Op den 14 Maart 1855 kwam de sociëteit van
het kader der dienstdoende schutterij alhier tof
stand.
Onder de zinspreuk door de Wapens Vrienden
bracht deze vereeniging dikwijls het hare bij om
de kameraadschap onder het kader dier schutterij
levendig te houden, en de belangen van hare leden
te bevorderen.
Ofschoon de oprichters thans niet meer tot het
ledental behooren, zullen zij zeker met genoegen
vernemen, dat het jongere geslacht nog steeds
voortgaat om de zinspreuk der vereeniging zooveel
mogelijk aan de verwachting te doen beantwoorden.
Naar wij vernemen zullen de (eden dier sociëteit
het dertigjarig bestaan herdenken door een ge
meenschappelijke bijeenkomst op a. Maandag.
Uit-Vlissingen schrijft men ons De gymnastiek-
en schermvereeniging Luctor et Emergo van Vlis -
en Zeelandia te Middelburg, samen vereenigd, gaven
Vrijdag avond in het lokaal Kuijpers alhier eene
soirée onder leiding van den heer P. B. Oost
Lievense, directeur van beide vereenigingen.
Het doel der uitvoering was om de netto op
brengst te doen: strekken tot verzachting van
het lot eener hulpbehoevende weduwe. Dit
doel en de gelukkige samenwerking der twee
zusterverenigingen was voldoende om sympathie
te wekken, zoodat een ruime deelneming verkregen
werd en de uitvoering door een talrijk publiek
werd bijgewoond.
De proeven van bekwaamheid in de gymnastiek,
die wij gisteren avond zagen, waren wezenlijk
verrassend. De heer Oost Lievense mag tevreden
zijn over de vruchten van zijn onderwijs. Er werd zeer
goed gewerkt en het publiek was uiterst voldaan.
De Gebr. Semmel, het kluchtspel Tioee oude
gekken in de klem, en de prachtige tableau's, i ij
den aanvaDg en het slot vertoond, vormden eene
aangename afwisseling en mochten eveneens aller
toejuiching verwerven, die ten volle verdiend was.
In eene Vrijdagavond, in een der lokalen van
de bijzondere school, te Goes gehouden vergadering
is besloten tot oprichting eener afdeeling der
Vereeniging tot christelijke verzorging van krankziw
niqen en zenuwlijders. Tot leden van het bestuur
der afdeeling zjjn gekozen de heeren D. de Pree,
maar als men haar waarachtig lief heeft moet
opheffen; en een graaf André de Bardannes, die
een te goed hart bezat om zulk een wenk niet
op te volgen, zij zullen het werk van Dumas
een kunstwerk noemen vooral ook om den vorm.
Of de schoonheden van het stuk door de over
zetting ervan in het Nederlandsch niet veel hebben
verloren en of de opvoering in onze taal door
onze acteurs daaraan ook geen kwaad heeft ge
daan, ziedaar vragen, die bij eene beoordeeling
wel in de eerste plaats moeten beantwoord worden.
En wij gelooven, dat Dumas reent zou hebben
om te vorderen, dat men dit vooral in het oog
houdt.
Het publiek, dat de Fransche toestanden niet zoo
kent, zoekt bjj voorkeur de zedekwetsende punten
in het stuk en gaat de schoone onopgemerkt
voorbjj. Wordt dit door eenige ruwheid van de
zijde der tooneellisten in de hand gewerkt, dan
wordt Denise niet ten volle gewaardeerd. Wjj
bemerkten dit vooral, omdat wij door een toeval
juist Zondag het stuk door de afdeeling Amsterdam
van het Ned. tooneel zagen op'oeren en gisteren
de voorstelling door het gezelschap van den heer
Van Lier bijwoonden. En wat bij de eerste ons
trofbeschaving, netheid, wat soms wel tot eenige
stjjfheid aanleiding gaf, maar toch in het geheel
den indruk verhoogde, had bij het gezelschap van
den heer Van Lier plaats gemaakt voor in vele
opzichten meerdere ruwheid.
De rol van André bijv., door den heer Van Kuyk
met soberheid gespeeld en in menig opzicht zeer
juist, zagen wij Zondagavond van den heer Clous
fijner maar stjjver. Mevrouw de Thauzette van
predikantM. de Jonge Jz., D. Cappon, H. M.
Wierts van Coehoorn en Punt.
De heer Willem van Zuijlen is bjj de tooneel-
directie Le Gras en HaspelB te Rotterdam geën
gageerd. Wij verheugen ons hierover; dit talent
mag niet ondergaan door de fouten van den persoon.
Ter plaatsing bij de rijks-normaallessen te Mid
delburg hebben zich aangemeld 24 aspiranten,
t. w.12 mannelijke en 12 vrouweljjke.
Tengevolge van het examen, gehouden den 7 en
14 dezer, zijn toegelaten
De mannelijke aspiranten J. A. Bosdijk te Mid
delburg, A. Cevaal, te Ritthem, J. Goedbloed te
Veere, A. Maat te St. Laurens, C. H. N. de
Nooijer te Veere, C. Rjjkse te Middelburg, P. Roose
te St. Laureus, J. Schotsman en W. F. Wijsveld
te Middelburg.
De vrouwelijke aspiranten: M. J. M. C. Boone
te Middelburg, A. E. Baert te Vlissingen, D. H.
de Groot, M. W. F. Morren, W. van Roojjen,
C. L. F. Smeltzer en H. F. Sterk te Middelburg
C. P. J. Siegers te Vlissingen, S. A. Visser en
S. F. Wuijckhuise te Middelburg; dus zjjn toege
laten 9 mannelijke en 10 vrouweljjke aspiranten.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld; A. van D. 31 j., barbier
te Middelburg, wegens misbruik van vertrouwen
tot 3 maanden cel; M. van R. 21 j., h/v van L;
de B., te Koewacht, wegens hoon tot ƒ12 boete
E. v. d. H. 21 j., te Axel, wegens diefstal in
dienstbaarheid tot 8 dagen cel; C. K, 21 j., ar
beider te Krabbendijke,' wegens beleedigÏDg van
een beambte in functie tot ƒ8 boete en N. G. 21
j., metselaar te Goes, wegens mishandeling tot
ƒ8 boete.
Allen in de kosten.
Vrijgesproken zijn M. van W. 15 j., te Koe
wacht, beklaagd van hoon en F. S. 48 j., huisvr.
van J. van W. te Koewacht, beklaagd van laster.
Op Woensdag 18 Maart a. zal te Goes, onder
meer, publiek verkocht worden eene antieke kast
met het opschrift Kuste Prince Maurits A° MDCXIII,
Wij vestigen daarop de aandacht van oudheid
minnaars misschien ook zou het waarschijnljjk
historisch meubel eene aanwinst kunnen zijn voor
het rijksmuseum.
Donderdag verloor Heinkenszand hare oudste
inwoonster door het overlijden van mej. de wed.
M. Boonman in den ouderdom van 94 jaren.
Een Vollendammer visscher, die vroeger altjjd
op de Zuiderzee vischte, doch daar nu geen brood
verdienen kan, tengevolge van het verbod tot
gebruik van den wonderkuil, is uit nood naar de
Noordzee gegaan, hoewel zjjn vaartuig daartoe
ongeschikt was.
Het is hem treurig gegaan Bjj hooge zee is
de roerpen stukgeslagen en kreeg de schipper den
mevrouw Ellenberger was veel ruwer en satanische1?
dan van mevrouw De Vries,
Maar die deftigheid, welke over de gansche
uitvoering lag, verhoogde toch den indruk.
Wie nu de juiste opvatting heeft, kan alleen dö
schrijver uitmaken. En ook hij alleen ban zeggefi
of mevrouw Frenbel—Bouwmeester de Denise oni
te zien gaf, zooals hij zich die voorstelde. Zij
speelde vol talent, en menigmaal vol gevoel; zjj
trof ons door zoo menigen toon dien zij aansloeg
haar spel was schoon. Zjj was en bljjft steeds dö
groote tooneelspeelster die men bewonderen moets
Maar de eenvoudige Denise zagen wjj van mej.
Van Biene
Martha van mej. Grader was stjjf en koudi
Trouwens zjj valt met mevrouw Róssing—Sablai-
rolles, van wie wij die rol zagen, niet te verge*
Ijjken.
Haar ook de schuld, dat het reeds zoo zwakke
en onbegrijpelijke slot van het stuk waardoor'
de indruk van het geheel wordt weggenomen, eü
het pueliek zoo koud heengaat, wal jammer is
omdat er zooveel schoons te hooren en te zien is
geweest nog onbegrjjpeljjker wordt. Zjj liet
niet duideljjk hooren, waarvoor zjj wilde
dat alles zou zjjn als bjj het begin van het stukj
zij liet niet genoeg uitkomen dat men niet moest
laten blijken aan die booze menschen als de Pont
ferrands wat er gebeurd was, en dat men had
geweend. Die zouden er immers maar verheugd
over geweest zjjn 11
Ook haar laatste woorden in het tweede bedrjjf
na het gesprek met DeniseOh je suis
une rnéchante fill» I kwamen niet tot ht»a recfit sg