N° 50,
128e Jaargang.
1885.
Zaterdag
28 Februari.
Nationale IVliiitie.
Middelburg 27 Februari.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagem
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van i -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Eerste zitting van den militieraad.
De badplaats Domburg.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Boeeand, te KruiningenF. Van der Peije, te ZierikzeeA. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Niedwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van de* Peije Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Puhlicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
brengen ter kennis van de lotelingen dezer ge
meente, beboorende tot de lichting van het jaar
1885, dat de militieraad, op Vrijdag den 13eD
Maart 1885, des voormiddags te 10 uren, in het
gewone locaal in de Abdij zitting zal honden om
uitspraak te doen omtrent de verschenen vrijwil,
ligers voor de militie en de lotelingen, die redenen
van vrijstelling hebben ingediend, op grond van
de bepalingen der wet van den 19en Aug. 1861,
(Stbl. n° 72); alsmede omtrent de lotelingen, die,
volgens de artt. 55 en 56 der wet, niet tot den
dienst der militie kunnen worden toegelaten en
omtrent alle overige lotelingen;
dat bij art. 54 dier wet is bepaald, dat geene
vrijstelling, aangevraagd wegens ziekelijke gesteld
heid of gebreken of wegens gemis aan lengte wordt
verleend, wanneer de betrokken loteling niet voor
den militieraad is verschenen, zijnde dit evenwel
niet toepasselijk op den loteling, die wegens ziekte
of gebreken buiten staat is voor den militieraad
te verschijnen, daar deze, volgens art. 89 der wet,
geneeskundig zal kunnen worden onderzocht, op
de plaats waar hij zich bevindt
weshalve de lotelingen, die om bovengemelde
redenen vrijstelling van den dienst der militie
veilangen, en zij, die zich als vrijwilligers voor
de militie hebben aangeboden, worden aangemaand,
om op den bepaalden tijd voor den militieraad
te ve schjnen en zich niet te verlaten op het
ontvangen van een oproepingsbiljet, daar het niet
ontvangen van dit biljet niet opheft van de ver
plichtingen tot het verschijnen voor dien raad.
Hiervan is afkondiging geschied waar het behoort,
heden den 27en Februari 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Steeds fraaier wordt het met de toe passing der
Zondagswet. Eenige Israëlitische bakkers te Meppel
bunnen van het gemeentebestuur geen verlof
krijgen om op Zondag het brood bjj hun klanten
te bezorgen.
Dat bestuur acht zich niet bevoegd die vergunning
te geven, omdat het rondbrengen van bakkerswaren
op Zondag niet geacht kan worden een geval van
„noodzakelijkheid" te zijn; in den zin van art. 2
der wet.
Het wordt dus, naar onze meening gelukkig,
hoe langer hoe dwazer. En men ziet, welke heer
lijke toestanden er geboren zullen worden, wanneer
anti-revolutionaire heeren, zooala jh1 De Savornin
Lohman, gesteund door de wet, hun beginselen
in toepassing zullen brengen.
In eene Zaterdag te Utrecht gehouden vergade
ring, ter bespreking van onze nationale armenzorg,
verklaarden alle aanwezigen zich met de denk
beelden, neergelegd in het bekende rapport, indertijd
door ons grootendeels opgenomen, te kunnen
vereenigen. Er is besloten het stuk gratis toe
te zenden aan alle kerkelijke en burgerlijke arm
besturen in Nederland, de leden der conferentie
de vrije beschikking te geven over het aantal dat
zjj noodig achten ter verspreiding en daarenboven
het rapport tegen een geringen prijs in den handel
verkrijgbaar te stellen.
Aan allen, wien het rapport wordt toegezonden,
zal gevraagd worden een blijk van instemming
met de denkbeelden, in het rapport nedergelegd.
Wanneer van vele zijden bewijzen van sympathie
zijn ontvangen, zal overlegd worden of de op
richting van een nationalen bond voor armenzorg
en de uitgave van een orgaan mogelijk zjjn.
Zooals men weet, luidde de conclusie van het
rapport, dat opgemaakt was door den heer Hintzen,
die ook de vergadering presideerde
„De particuliere armenzorg moet zich beperken
tot personen, die zoodanige voorzorgsmaatregelen
hebben genomen, als men, met inachtneming van
hun ontwikkeling en van den kring, waarin zij
zich bewegen, van hen mag eischen".
Bjj de gedachtenwisseling over het practische
resultaat dat van de verspreiding der denkbeelden,
in het rapport neergelegd, het gevolg zou zijn,
werd met leedwezen geconstateerd, dat de armen
verzorging in den laatsten tjd heeft te kampen
met de werkliedenvereenigingen, die in hunne
eischen, vaak op hoogen toon geuit, gesteund
worden door enkele politici, en in omstandigheden,
die zulkB het minst motiveeren, hunne rechten op
den voorgrond plaatsen.
Sier ei) daar gaf hun optreden, trots veler
pogingen tot het verspreiden van gezonde begrippen
omtrent armenzorg, aanleiding tot het toegeven
aan den zoogenaamden drang der omstandigheden
en tot in 't leven roepen van stelsels van armen
zorg, die eene nauwkeurige ontleding niet kunnen
doorstaan.
De vergadering achtte het wenschelijk, dat in
verschillende plaatsen van ons land, invloedrijke
personen, met het rapport in de hand en in het hart,
de beginselen toegedaan daarin neergelegd, een
aantal goedgezinden om zich vereenigden, teneinde
die beginselen meer en meer bekend te maken;
men hoopte, dat in verschillende plaatsen de taak
eener welbegrepen armverzorging eerlang in
ruimen kring mocht besproken worden.
Ook de werkverschaffing te Amsterdam en de
buitengewone bedeeling van brandstof en levens
middelen te Rotterdam werden besproken. Enkelen
verdedigden de pogingen der comtnissiën in beide
gemeenten door anderen werd zoowel het werk
van de Amsterdamsche als van de Rotterdamsche
commissie veroordeeld en ten stelligste ontkend,
dat een buitengewoon en algemeen gevoeld gebrek
aan werk de genomen maatregelen motiveerde.
Men wees daarbij vooral op het gevaar dat een
kunstmatige verschaffing van werk een strcom van
armen naar de groote steden drijft, die ten slotte
niet meer te stuiten is. Daartegen werd aange
voerd, dat het slechts een tijdelijke maatregel is
geweest, die in groote zoowel als kleine gemeenten
werd genomen. De commis9iën leggen binnenkort
hare taak neer en voorkomen daardoor, dat zij
permanent yerklaard worden.
Ook over schoolvoeding en vacantie-koloniè'n
werd van gedachten gewisseld. Door alle aanwezigen
werd schoolvoeding verkeerd geacht, omdat men
daardoor de ouders ontheft van eene verplichting,
die op hen rust, terwijl door enkelen de vacantie-
koloniè'n werden verdedigd, omdat men hier niet
treedt in de verplichtingen der ouders men ver
schaft zoo zeide men iets aan de kinderen,
wat hun anders onthouden zou blijven, wat voor
hunne gezondheid heilzaam ismen verbetert het
geslacht. Anderen daarentegen waren van meening,
dat het beginsel, waarop de vacantie koloniën
steunen, in het klein toegepast wellicht aanbeveling
verdient, maar in het groot de aandacht afleidt
van noodiger maatregelen.
Aan afgevaardigden ter eerste bijeenkomst der
Liberale Unie, op Woensdag a. s., zijn gezonden
een exemplaar der statuten en een ontwerp-huis-
houdeljk reglement met een begeleidend schrijven
van den heer J. A. Levy, afgevaardigde voor
Burgerpligt te Amsterdam.
In laatstgenoemd stuk komt het volgende voor
ter toelichting van het ontwerp huishoudelijk
reglement.
Sommige zelfs besliste liberalen gaan uit van
het denkbeeldhet liberalisme is een wapen ten
strijde, niet; een eenheidsbeginsel.
Naar de meening van den heer Levy is die
waan valsch en kan hij in toepassing nood
lottig zijn,
Met autocratie, van buiten opgedrongen
gezag, wereldlijk of geesteljjk, verdraagt zich
het liberalisme niet. Zijn diepste grond en
hoogste eeretitel is het ongeschonden recht op de
persoonlijke overtuiging.
Deze echter sluit eenheid van politieken zin
ganscheljk niet uit. Met negatien regeert men
niet, en dat het liberalisme regeeren kan, be
wijst het tijdvak, waaraan Thorbecke zijn naam
gaf, en waarin geheel onze organieke wetgeving
tot stand kwam.
Trouwens met logische noodwendigheid zou de
gewraakte zienswijze de liberale partij voor eene
zonderlinge keuze plaatsen. Erkennend, dat zjj
van nature de kracht tot regeeren (dat is in den
constitutioneelen staat practisch tot meerderheids
vorming) mist, zou zij als staatkundige
partjj van bet tooneel moeten verdwijnen. Of
wel, toegevend, dat hare sterkte in critiek, niet
in opbouw ligt, zou zjj aan hare wederpartjjders
het bewind moeten overlaten, ten einde hen
te bestoken. Een onverwikkeljjt dilemna, naar
men ziet.
Hoe nu het eenheidsbeginsel te verwezenljjken
Door een programma te maken Neen. Niemand,
zelfs de meest bekwame niet, heeft de bevoegdheid
uit aller naam te spreken. Koudis en koud laat,
wat buiten eigen deelneming u verstrekt wordt.
Zaak is het alzoo, een programma op natuur
lijke wjjze te doen ontstaan, en wel naar
gelangde eisch van het oogenblik aan de liberale
partjj den plicht oplegt nopens een gedragsljjn
van algemeene politiek onderling zich te beraden.
Daartoe kan het federatieve beginsel de hand
reiken. Nauwlettend voorbereid, allerwege aan
den toets der critiek onderworpen, trede het poli
tieke richtsnoer in het leven. Naast het g e-
schrift kan ook het woord middel tot propa
ganda zjn. Eens echter tot oordeel gerijpt, en
uitdrukking van de zienswjjze der meerderheid,
worde het besluit door de minderheid gehuldigd,
minst genomen niet tegengewerkt.
Is om een natuurkundig beeld te bezigen
de middelpuntvliedende kracht bj de minderheid
ook daartoe te sterk, het bewijs ware geleverd,
dat zjj voor cohaesie ten eenenmale onvatbaar is.
In dit geval is afscheiding en zelfstandig
optreden met eigen leuze, baar eenig plechtanker.
Beweert men, dat de Unie alsdan d e s u n i e
ten gevolge hebben zou, het ware een lofspraak,
niet een blaam. Wat bijeen behoort, moet bjjeen
bij ven, wat niet, niet.
Met genoegen melden wj dat bj de laatste
voorstelling der Rotterdamsche afdeeling van het
Ned. Tooneel, van wege de vtreeniging t. b. v. g.
v. o. k. te Middelburg, Donderdag a. te geren, het
nieuwe stuk van Rosier Faassen, Platijn en c°. zal
worden opgevoerd.
Wj tw jfelen niet of daaraan zal zeker eeiylruk
bezoek ten deel vallenFaassen's stekken vol
deden hier alt jd zeer goeden algemeen wordt
ook zjne laatste pennevrucht, vooral wat de
bjtooneelen betreft, zeer geprezen.
De Amsterdamsche bladen gaven dezer dagen
alle zeer vleiende beschouwingen over Platijn en c°.
De kamer van koophandel en fabrieken te
Vlissingen heeft zich bj adres gewend tot de
tweede kamer der staten-generaal, waarbj zj naar
aanleiding van het feit dat de koninkljke maat-
schappj de Scheldescheepsbouw en werktuigen-
fabriek to Vlissingen, het erfpachtcontract,
goedgekeurd' bj de wet van 8 September 1875
(Staatsblad n° 151), aan den staat der Nederlanden
heeft opgezegd, en dat Vlissingen en de provincie
Zeeland daardoor gevaar loopen eene harer schoonste
en grootste industrieële inrichtingen te verliezen,
de volksvertegenwoordiging verzoekt met de
regeering in overleg te treden, dat
1°. hetzj de koninkljke maatschappj de Schelde
in staat gesteld worde haar bedr jf voort te zetten
(waartoe door die maatschappj alsnog een uiterste
poging is aangewend bj een adres aan den
minister van financiën, van den 13 dezer maand) of
2°. de prachtige en zoo geheel naar de eischen
des tjds beantwoordende inrichtingen wederom
dienstbaar worden gemaakt voor het rjk zelf en
voor rekening des«rjks voortaan worden geëxploi
teerd.
Dat zoodanige maatregelen indien zj tot het
gewenscht gevolg zullen kunnen leiden, spoedig
zullen moeten worden beraamd, zal; nu de maat
schappj de Schelde het contract reeds heeft
opgezegd, wel geen betoog behoeven.
Op dit adres komen wj nader terug.
Men schr jft ons1 April '74 werd te Cortgene
het rjkstelegraafkantoor geopend. Door de ge
meenten Cortgene, Colijnsplaat, Cats enWissekerke
samen wordt gestort hetgeen tot aanvulling der
opbrengst van het kantoor tot het bedrag der
doorloopende kosten noodig is. Voor kleine ge
meenten, wier krachten niet toenemen, is die
bjdrage soms wel bezwarend, doch elke buiten
gewone post, hoe gering ook, is al spoedig te
drukkend. Inzonderheid geldt dit van de storting
tot aanvulling der kosten van een telegraafkantoor,
wanneer dit niet in de gemeente zelf is gevestigd,
zooals op Noord-Beveland, waar toch slechts éen
het kantoor kon hebben. De gemeenteWissekerke
is in de laatste jaren niet tevreden met het bj-
leggen der gelden, maar kan zich aan hare
verplichtingen niet onttrekken.
Het telegraphisoh verkeer te Cortgene neemt steeds
toe en derhalve neemt de jaarljksche bjpassing
der gemeenten af.
In 1875 werden behandeld 1295 telegr.de
opbrengst bedroeg 201bjgepast werd 594
in 1879 beliepen die cijfers 1749 telegr., 270 en
303; in 1883 waren die cjfera 2289 telegr., 333
en 238.
In nog geen 10 jaren verminderden de kosten
voor de vier gemeenten met 356 en bedroegen
ze voor elke gemeente ongeveer een 50, wat,
gebaseerd op de jaarljksche toename der telegr.,
steeds minder zal worden. Nu Wissekerke in
hare eigene gemeente een telephoonkantoor kan
krjgen, waarvan de kosten, ook in verband met
het onmiddelljk gemak der rechtstreeksche cor-
espondentie, niet groot zjjn, heeft ze gemeend
toch met algemeene stémmen dit voordeel te
moeten afwjzen.
Aangenomen dat de telephoon aan de gemeente
Wissekerke iets meer zal kosten, dan wegen daar
tegen ruimschoots op het groot gemak en de
meerdere spoedterwjl thans de telegrammen
voor Wissekerke (evenals voor de andere gemeenten)
per post of per bode van Cortgene moeten worden
bezorgd. De gemeente mag nog wel eens ernstig
overdenken en over een minder wegend bezwaar
heenstappen, opdat de kans in het direct tele
graphisoh verkeer te worden opgenomen baar niet
voor goed ontsnappe.
Benoemd tot notaris binnen het arr. 's Graven-
hage, ter standplaats de gemeente Leiden, mr. C.
H. P. Klaverwjden, candidaat-notaris, procureur
en kantonrechter-plaatsvervanger aldaar.
W. van den Berg, schipper te Ou werkerk, is be
noemd tot broeder in de orde van den Neder-
landschen Leeuw.
Als antwoord op de woorden, in zjne memorie
van antwoord door den minister van marine
geschreven over de Sommelsdijk, schr jft de heer
B. P. Tideman, dat reeds bj het indienen van het
ontwerp dr. B. J. Tideman erop gewezen heeft,
dat de Sommelsdijk de eigenschappen, waardoor nu
sommigen zoo beangstigd worden, zou bezitten.
De diepgang is niet aanmerkeljk grooter dan
door dr. B. J. Tideman werd medegedeeld. Indien
men het cjfer, door hem genoemd, vermeerdert
met de hoogte van de later aangebrachte kiel,
komt men tot een diepgang, wel is waar iets
kleiner dan de gemeten diepgang in Willemsoord,
doch grooter dan die uit Hellevoetsluis opgegeven.
Bj het indienen van het ontwerp heeft dr. B. J.
Tideman medegedeeld, dat het ontworpen tuig een
maximum is, en dus de stabiliteit een minimum,
omdat het eerste voorgeschreven was.
Na de goedkeuring van het ontwerp mocht dus
worden verondersteld, dat de minister een schip
als de Sommelsdijk verlangde.
Aan het verslag van de commissie tot bevorde
ring der belangen van de badplaats Domburg over
1884, ontleenen wj het volgende
Het personeel der «commissie onderging eenige
verandering door het uittreden van den heer J. A.
Tak, in wiens plaats de heer Van Tejlingen
verkozen werd, die tevens, na het vertrek van den
heer Nagtglas, de betrekking van secretaris
penningmeester heeft op zich genomen. De com
missie bestaat dus nu uit de volgende heeren
H. J. Boogaert, voorz., J. C. Lantsheer, H. M.
Kesteloo, W. A. graaf van Ljnden, d1 J. C. dö
Man, F. Nagtglas, F. D. Sprenger, J. J. I. Sprenger,
W. J. Sprenger en C. J. J. A. van Tejlingen,
secret.-penningmeester.
De inteekening voor en gedurende het badseizoen
door belangstellenden in Domburg bedroeg ƒ509.
De badplaats werd dit jaar druk bezocht, de
vreemdelingenljsten geven de volgende cjfers:
In het dorp 243, in het badhotel 137, in het
Schuttershof 116, in het Pension Duinoord 39, of
samen 535 personen.
Baden werden veel meer genomen dan het
vorige jaar en wel 1187 dames en 1322 heeren-
baden of 2459, zjnde het hoogste cjfer, dat sedert
de oprichting der badplaats is bereikt.
De badkoetsen en het badstrand waren in vol
doenden toestand, terwjl de waarnemingen der tem
peratuur van lucht en water, barometerstand,
windrichting en hoogwater geregeld gedaan en op
de bestemde plaats op het strand werden mede
gedeeld.
Zes nieuwe badstoelen werden aangeschaft eü
het verhuren leverde nog een voordeelig saldo op.
Voor beter politietoezicht op het badstrand en
in de mantelingen werd een persoon, tevens onbe
zoldigd rjksveldwachter, aangesteld.
Van de telephoon werd druk gebruik gemaakt eb
er werden gedurende het badseizoen 376 berichten
ontvangen en verzonden 466. De commissie ver
leende daaraan een subsidie van 100.
Een dageljksche omnibusdienst van het pension
Duinoord naar Middelburg en terug werd eveneena
met 50 gesubsidieerd.
De exploitatie van het badpaviljoen was doof
het drukkere bezoek ook gunstiger dan het vorige
jaar, terwjl ook de leesinrichting van couranten,
weekbladen en t jdschriften op het paviljoen goed
werd bezocht, en het door de commissie uitgege
ven weekblaadje Dómburgsch Badnieuws zich in
j een grooter aantal abonnés mocht verheugen,
i Eene goede pianino werd gehuurd, die, te oordee*
