N° 45.
128e Jaargang.
1885.
Maandag
23 Februari.
Middelburg 21 Februari.
De motie-Borgesius.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
Dit blad yélrschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentien* 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van l -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
80°-
MIDDELBIRGSCHE COURANT.
y/
Agenten 7*.
Wanneer niet zulke groote belangen op het
spel stonden, en wij in de laatste jaren niet
gewoon waren geraakt aan dergelijke schermut
selingen, zoodat zij den geur der nieuwheid
verliezen zou men waarlijk tot vroolijkheid
gestemd worden over het schouwspel, dat de
tweede kamer in deze dagen aanbiedt.
Men was het tijdstip genaderd, waarop alge-
meene beschouwingen moesten geleverd worden
een tijdstip, waarop de sluizen der welspre
kendheid steeds worden opengezet en telken
jare weer het oude als nieuw wordt opgedischt.
Een gewoon menu met de schoolquaestie en
den financiëelen toestand van ons land als hoofd
schotels werd opgedragen en smaakte voor de
aanzittenden al even vervelend als voor hen
die lijdelijk toeschouwers waren.
Ditmaal zou dit, naar het zich liet aanzien,
niet zoo wezen. De heer De Jong merkte bij
den aanvang der algemeene beraadslaging over
de staatsbegrooting op, dat er weinig ambitie
scheen te wezen voor algemeene beschouwingen
de lü°* *r1J'
lucht geven, vroeger steeds vol met namen»
scheen nog onbeschreven en dit gaf den heer
De Jong aanleiding om, bij zoo weinig ambitie
tot praten, zelf een en ander in bet midden
te brengen.
En zijn woord brak het ijs.
Of wij eraan verloren zouden hebben, wanneer
ook hij niet gesproken hadde?
In één opzicht wellicht niet. Waarschijnlijk
zouden dan de andere partijen hebben gezwegen
en er niet een onvruchtbare discussie hebben
plaats gehad, die het afüoen der zaken weer
eenige dagen heeft verschoven.
Want slechts noode scheen de heer Lohman,
na den heer De Jong, het woord te nemen;
op ons maakte het den indruk of de drie
oneenige het is volgens den Standaard nog
verre van eene drieëenige meerderheid
afspraak had gemaakt ditmaal niet te beginnen
met de discussiënwie weet welke afspraken
er in den gehouden rusttijd zijn gemaakt.
Maar opgejaagd uit hunne tenten bereed
elk weer zijn eigen stokpaardje. De anti
revolutionaire leiders braken een lans voor het
van die zijde in den laatsten tijd plotseling
opgeworpen idee van eene kieswetwijziging,
Bpitsvondig verdedigd door de bewering, dat de
tegenwoordige grondwet nog aanleiding geeft
om den census te verlagen, waardoor het aantal
kiezers eene zeer groote uitbreiding zou onder
gaan eene uitbreiding thans vooral gewenscbt
om bij de grondwetsherziening eene zooveel
mogelijk, altijd binnen de grenzen der tegen
woordige wetten, zuivere afspiegeling te krijgen
van de wenschen des volks.
De katholieke partij, bij monde van de
keeren Schaepman en Vermeulen, liet zich niet
duideljjk uit over deze quaestie, maar wij weten
uit de beschouwingen van haar hoofdorgaan dat
zij grondwetsherziening boven kieswetwijziging
wenscht, en dat zij gaarne zal meewerken
om het aantal leden der tweede kamer, over
eenkomstig de tegenwoordige kiestabel, met
acht te vermeerderen.
En op grond van die zeer bekende meening zeker
op ondersteuning harerzijds rekenende, wilde
de heer Borgesius door de kamer zien uitge
maakt, dat kieswetwijziging in geen geval voor
grondwetsherziening mocht gaan, eene zeer
juiste opvatting, omdat men bij eene algemeene
herziening der grondwet, die binnenkort te
wachten staat, geen munnikenwerk mag ver
richten door eene wijziging van een onderge
schikte wet, die later dan opnieuw zou
veranderd moeten worden. Had de heer
meer succes hebben gehad dan hem nu te
wachten staatmaar hij wilde zelfs de regeering
dwingen de toegezegde aanvulling van het getal
kamerleden te laten varen. En dit is, dunkt ons,
de zwakke zijde der motie, die daarom vooral
zeker wel verworpen zal en naar ons gevoelen
ook moet worden.
Zijne liberale medeleden zullen, na de ver
klaring van de regeering dat zij geen wijziging
brengen wil in het kiesrecht en dat zij blijft
volharden bij haar plan om grondwetsherziening
spoedig aan de orde te stellen, den heer
Borgesius evenmin kunnen steunen.
Op ons maakt de houding van genoemden
afgevaardigde den indruk dat hij, om eene
gebruikelijke uitdrukking te bezigen, wat te
hard van stal is geloopen, op gevaar af van
zijn doel voorbij te streven.
Wat de regeering thans voorstelt is
alleszins billijke aanvulling binnen de grenzen
der tegenwoordige kieswet, waartegen geen
bezwaar kan bestaan, en die reeds lang had
mncf/lll -r\l n t-i 4-n 1>^U1nn -1,
eene
Porgesius zich hiertoe bepaald, wellicht zou by I gronden.
7jmug
moeten plaats hebben. Daardoor wordt aan
de kamer alleen de wettig voorgeschreven
uitbreiding gegeven en het aantal vertegen
woordigers gebracht op het wettige getal,
wat voor grondwetsherziening zeer noodig is.
Had de regeering haar plan omtrent dit punt
meer uitgebreid; had zij doen blijken die
gewichtige herziening te willen uitstellen, een
krachtig protest ware dan gewenscht geweest;
affiï-levölüirönaire partij alleen gaat, en dan
nog niet eens in haar geheel, zwanger van het
plan om andere bijzaken over hoop te halen,
vóór zij aanvangen wil met het groote werk.
Zij doet dit om zichzelve zooveel mogelijk
invloed op dat werk te verschaffen.
De regeering had dus recht zich te verzetten
tegen de motieen zij deed dit onomwonden
wanneer nu deze aangenomen was, zou zij
zeer waarschijnlijk hebben beproefd haar
taak neerteleggen en zouden wij nog verder
zijn geweest van het doel, dat de heer Borgesius
en wij allen wenschen.
Want hoe weinig wij over het geheel met
dit kabinet dwepen, wij wenschen op dit
oogenblik den heer Heemskerk te behouden
als den premier, die ons grondwetsherziening
brengen wil.
Wie zou hem moeten opvolgen Thans zou
er niet éen te vinden zijn.
Men lette op de verzekeringen van alle
zijden in de kamer gedaan, dat dit kabinet
wordt beschouwd als de zaakwaarnemer van
alle partijen. Men dwingt het te blijven zitten
men slaat het met Argus-oogen gade om toch
vooral te waarschuwen, wanneer het soms te
veel naar links of naar rechts zich mocht
bewegen.
Dit is treurig, maar heeft toch ook zijne
vermakelijke zijde. De een voor, de andere
na endosseerde de regeeringstaak aan een
man, wiens beginselen men niet ten volle ver
trouwt.
Dit is de hooge politiek van het oogenblik;
dit is de tegenwoordige toestand, dien men
wel betreuren kan maar toch moet dulden en
waaraan de motie-Borgesius eer nog meer
kwaad dan goed kon doen. Haar intrekken
is thans het eenige middel om haar aan eene
verwerping te onttrekken.
Wat met haar werd beoogd kan langs bete
ren weg verkregen worden door de regeering
telkens te herinneren aan hare belofte, al
hebben wij genoeg vertrouwen in onzen pre
mier om te verwachten, dat spoedig blijken
zal hoe ernstig hij het ditmaal met zijn plan
meent.
De anti-revolutionairen zullen in hun spel
om grondswetsherziening vooralsnog te ver
schuiven vrij wel alleen staan.
En dat zij, die bij eene herziening zooveel
kunnen winnen, deze niet met beide handen
aangrijpen is weer eene der raadselen van de
hoogere politiek, wel zonderling maar dit
maal voor ingewijden niet moeilijk te door-
Die partij toch kan licht beproeven nog
meer voordeel te' behalen; de tijden zijn
thans zoo gunstig als zij zelden voorkwamen.
De kamer van koophandel en fabrieken alhier
zal op Dinsdag, den 24 dezer te 3 uren precies,
eene vergadering houden, ter behandeling van het
rapport omtrent de tabaksbelasting.
Uit Vlissingen schrijft men ons
De Russische driemastschoeuer Max, die gisteren
met schade, door aanvaring ontstaan, ter reede
alhier gebracht werd, is heden naar Antwerpen, de
haven zjjner bestemming, opgesleept.
Om eenigszins te kunnen oordeelen over de
kracht, waarmede de schoener aangevaren werd,
dient dat een op den boeg liggend anker, welks
schacht eene ijzerdikte heeft van 15 cM., midden
doorgebroken is. Hieraan is waarschijnlijk het
behoud van schip en menschenlevens te danken.
Intusschen is het een droevig verschijnsel dat
dergelijke onheilen, bij de bestaande algemeene
voorschriften op het uitwijken van schepen, nog
zoo menigvuldig kunnen plaats hebben. Aan wien
de schuld ligt, willen wjj niet onderzoeken of
bespreken, maar de omstandigheden waaronder
de aanvaring plaats had waren zeer eenvoudig
ten schip was zeilende bjj den windhet
andere vlak voor den wind, men had slecht
water, helder vuurzicht en overvloed van ruimte
wanneer nu beide bestuurders onder zoodanige
omstandigheden zich hadden gedragen naar de voor
schriften dan zou, dunkt ons, geene aanvaring
ln9frSlih1êzéVïBi/'"Staa"'%curi]u: men ons
De heer W. C. Mees van Haarlem vergastte
Vrijdagavond de leden van het Nuts-departement
Vlissingen met hunne dames op een nuttigen en
aangenamen avond. Van vroeger bjj ons hoogst
gunstig bekend, als de heer Mees is, was het niet
vreemd, dat de kleine zaal van het loge-gebouw
ietwat beter bezet was, dan wjj dat gewoon zijn;
hoewel wjj behooren dat te constateeren
dezen winter de belangstelling in de voordrachten
over het algemeen toch iets levendiger schijnt.
De spreker deelde ons mede dat hij eene voor
dracht houden zou over een belangrijk onderwerp
om daarna als bjjdrage, na de pauze, nog eenige
andere onderwerpen te bespreken die, na de
inspanning, eenige ontspanning geven zouden.
De heer Mees had recht om te spreken van
inspanningwant het drama, dat het onderwerp
der voordracht uitmaakte, was niet minder dan
Les Noces dy Attilavan den vicomte Henri de
Bornier en in Maart 1882 opgevoerd in het
Theatre de ïOdéon te Parijs. Natuurljjk gebood
de beschikbare tjjd den spieker zich te bepalen
tot de hoofdpersonen, die in dit drama eene rol
vervullendoch zjj waren zoodanig gegroepeerd,
dat de loop van het stuk toldoende voorgesteld,
en de geschiedkundige inhoud ervan zeer duidelijk
meegedeeld werd.
Attila, de koning der Hunnen, de gebieder van
die woeste horden, die, alleen in de open lucht
levende, uitmuntten door groote kracht even
als door dapperheid en wreedheid zjjn beide
zonen, de koning der Bourgondiërs en zijne schoon
dochter Hildigader Franken generaal Walther
en anderen werden door den spreker naar het
leven geteekend terwjjl hjj de hoofdmomenten
hunner geschiedenis zoo levendig en bezield
schilderde, dat zij als voor onze oogen wer
den getooverd. Vooral, waar in het laatste
bedrjjf de schoone Hildigadoor den wreeden
Attila tot zjjn gade bestemd, niettegenstaande
haar onwil en hare weigering, door vaderlands
liefde, door gloeienden haat en wraakzucht bezield,
haar genomen besluit volvoert en den koning
doodt,wist de heer Mees door zjjne welsprekend
heid de hoorders onverdeeld te boeien.
Ten slotte maakte hjj eene vergelijking tusschen
de tijden van toen en nu en merkte daarbij op
dat, hoe ook beschaving en ontwikkeling het
menschdoni op den weg van vooruitgang hebben
doen voortschrijdenhoe ook de humaniteit haar
scepter zwaait en aan haar de toekomst behoort,
2jj toch ook een zekere weekeljjkheid veroorzaken
die ons met bewondering doet opzien naar die
grootsche, krachtige en onve. moeide helden van
vervlogen tjjden.
Na de pauze gaf de spreker eene beschouwing
over de kunst om goed te leeren lezen en schrjjven.
Dat de heer Mees gelegenheid te over vond om onder
de behandeling van dit onderwerp door zijne
geestige en fijne opmerkingen dit gedeelte van
den avond tot het ontspannende te maken, is licht
begrjjpeljjk. Hij besloot wet den wensch dat
eenmaal er meer werk van gemaakt zal worden
om de kinderen goed te leeren lezen, waarvan
het overgroot belang door hem ook werd aange
toond uit de geschiedenis van het treurspel
Adnenne Lecouvreur van Scribe, dat door de be
roemde tragedienne Rachel, hoewel eerst verworpen,
later met groote ingenomenheid werd aan
genomen. Dit resultaat werd alleen verkregen
doordien het stuk toch de eerste maal slecht,
de tweede maal goed werd voorgelezen.
Luide toejuichingen vielen bjj het einde zh'ner
voordracht den spreker ten deel.
De heer Thilges, president van het hof van appèl
in Luxemburg, is benoemd tot minister van staat
van het groothertogdom in plaats van den heer
De Blochausen,
Gisteren had te Voorburg de begrafenis plaats
van den secretaris der Synode, den heer B. A.
Overman. Het moderamen der Synode was bjj
het graf tegenwoordig. De voorzitter, dr. Koch
van 's Hertogenbosch, sprak aan de geopende groeve
een kort woord, waarbjj hjj wees op het verlies,
dat de Ned. Herv. Kerk treft door het overljjden
van den secretaris, aan wiens karakter, kennis en
onpartijdigheid hjj hulde bracht. De oudste zoon
van den overledene dankte, ook namens de fami
lie, voor de laatste eer, zjjn vader bewezen.
Tbans treedt tjjdeljjk als secretaris der Synode
en der Syn. Commissie op de secundus, de heer
L. Overman, predikant t» s-;1-,,.' -
om ue Hervormde gemeente te Zieriksee, wegens
zjjhe benoeming tot kerkeljjk hoogleeraar te Gro
ningen, eervol emiraat verleend met ingang van
8 Februari 1885. (IV. R. Cl).
Gisterenavond heeft alhier een zeer treurig
ongeluk plaats gehad. Een knaapje van een jaar
of acht speelde op de in de Heerengracht liggende
balken, geraakte te water en verdronk. Eerst
na eenige uren werd het Ijjkje door den vader
van het knaapje opgehaald.
Bjjna dageljjks raken door het spelen op de
balken alhier jongens te water, die zich daardoor
gelukkig meestal geen ander nadeel toebrengen
dan den schrik en een koud bad. Maar het ongeluk
van gisterenavond daarentegen staat ook niet
alleen. Wjj doen daarom de vraag of het geen
overweging verdienen zou in de politieverordening
eene bepaling op te nemen, waarbjj het spelen
op de balken strafbaar gesteld wordt. Natuurlijk
kan zoodanige bepaling niet beletten, dat toch de
jongens op de balken spelen en in het water
vallen, maar wanneer een paar malen tegen over
treders proces-verbaal opgemaakt werd zou
misschien de liefhebber^ voor het gevaarlek spel
letje iets verminderen.
Van de werf der Koninkljjke Maatschappij
de Schelde te Vlissingen is heden middag een
jjzeren vaartuig te water gelalen, genaamd Am-
sieldiepin zjjn soort in de wandeling als blazer
bekend. Dit vaartuig moet dienst doen voor de
oestercultuur in de Zuiderzee, ten behoeve der ven
nootschap Oesterteelt Amsteldiep. Voor zooverre
bekend, werd dit soort vaartuig nog niet van jjzer
maar alleen van hout vervaardigd. Zoolang geene
nieuwe orders tot uitvoering komen, is in de
afdeeling scheepsbouw, na aflevering van boven
genoemd vaartuig, geen werk meer in aanmaak.
Het Eng. stoomschip Ben Nevis, van Ant
werpen naar Shields, is bewesten Vlissingen op het
Btrand geloopen. Na vijf uren te hebben gezeten,
is het zonder hulp vlot gekomen en heeft het
daarna de reis voortgezet.
In December 11. werd te 'sHeerenhoek eene
hofstede van ruim 14 hectaren in publieke veiling
gebracht, zonder dat de verkooper tot toewjjzing
overging. Dooreen gerekend werd daarvoor 951
perbectare geboden. In dezen tjjd is dit een tamelijk
gunstige prjjs te noemen, doch de eigenaarvond
hem te gering. Thans is een en ander in partgen
aan verschillende personen verpacht voor een ge
middeld bedrag van 90 per hectare 's jaars.
De geboden koopsommen als basis aannemende
yoor een renteberekening, en de jaarljjksche uit
gaven voor belastingen, onderhoud en assurantie
der gebouwen stellende op f 14 per hectare, zoo
levert het kapitaal een winst op van 8 ten
honderd. Weinig grondeigenaren die zich in eene
dergeljjke bate mogen verheugen
Te Driewegen heeft een landbouwer een
span paarden verkocht voor de kapitale som van
Uit Yerseke seh'jjft men ons:
Deze week heeft hier eene niet geringe Opge
wondenheid onder de kleinere oesterkweekers ge-
heerscbt naar aanleiding van een gerucht dat,
hoe ongeloofeljjk op zich zelf, toch heel wat ge
loof vond.
Eene kleine uitweiding tot recht verstand der
jjaak 5 Er zjjn hier op de oesterbanken perceel enj
