N° 44. 128e Jaargan 1885. Zaterdag 21 Februari. FEUILLETON. Middelburg 20 Februari, Rechtszaken. Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen* Prijs per 3/m. franco f 3,50; Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent. Advertentiën- 20 Cent per Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10 iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte GELTJKSDAL. DELBDRGSC Agenten zijn te Vlissmgen: P. G. De Veil Mestdagh en Zoo», te GoesA. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Vak der Peul, te Zierikzee: A. C. Ds Moou, te TholenW. A. Van NranwENHui^^^rN^en A Van deTpÊijT Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger. De heer Koch maakt in het Handelsblad tegen de tabaksbelasting, o. a. de volgende bedenking. „Door verschillende fabrikanten hier te lande wordt jaarlijks een quantum van vijf-en-twintig a dertig millioen sigaren naar het buitenland verzonden in hoeveelheden van vijf tot minder dan vijftig kilo. Wijl nu de ontvangers daarvan meest allen particulieren zijn, zoo is het niet te verwachten dat dezen hunne orders na de eventu- eele invoering der wet tot het vereischte minimum zullen verhoogen, en komt dus een deel der industrie te vervallen, waardoor de jaarlijksche afzet met pl. m. 1 millioen gulden wordt benadeeld en tegelijk 250 a 300 werklieden hun middel van bestaan verliezen. Neemt men nu aan, dat, door invoering der voorgestelde belasting, het verbruik met 10 pet. vermindert, dan zal er jaarlijks voor een bedrag van 2 a millioen tabak minder te bewerken noodig zijn, en het getal werkeloozen totaal met zes- a zevenhonderd worden vermeerderd." De heer R. Brudenell Carter heeft in eene be schouwing over den invloed der beschaving op het gezichtsvermogen, door hem onlangs in de Society of Arts gehouden, gewezen op de toene mende zwakte van het gezichtsvermogen zoowel in Duitschland als Engeland. Om daarin veran dering te brengen dringt hjj er bij de ouders op aan zich, zoodra de kinderen het alphabet kennen, te vergewissen of zij wel de letters op behoorl jjken afstand kunnen onderscheiden. Bij elk kind, welk -;'"+ voldoende is. moet men nagaan welke de OOrzaaV on rl©™ aard ranhet gebrek is en daarmede in overeenstemming niet slechts zijne studiën, maar zelfs zijne toekomstige loopbaan regelen. Hij dringt er verder op aan bij allen, die de controle over de scholen hebben dat het gezichtsvermogen van iederen nieuwen leerling bj zjjne opname zal worden onderzocht en dat de taak, die men van hem vordert, daar mede overeenkomstig zal worden geregeld. Yerder dat alle leerboeken voor jonge kinderen gedrukt worden met groote letters en dat men de kinderen dwinge zulke boeken op behoorlijken afstand te houden. Yele boeken, die nu in gebruik zijn, moeten worden afgeschaft en vervangen door nieuwe uitgaven in een druk, die minstens tweemaal zoo groot en tweemaal zoo duidelijk is als die, welke nu in gebruik is (het laatste hangt grootendeels af van den vorm en de teekening der letters en van de kleur van het papier; dit laatste vooral niet te vergeten). Eindelijk moesten allen, die lichaamsoefeningen en wedstrjjden organiseeren, als hoofdvereischte een goed gezicht stellen. De heer Carter houdt zich overtuigd, dat, indien de publieke aandacht eens flink op deze vraag was gericht, indien men evenveel aandacht aan de oogen schonk als aan de spieren en indien een ver standige kennis van hetgeen die oogen behoorden te 3; VAN H. VILL1NGER. Thans klonk er een dof gelui door het huis en iemand stak het üoofd door de deur met de woorden „Boer, er wordt geluid voor de avondsoep 1" Werktuigelijk volgde hij die oproeping en begaf zich in gezelschap der oude lieden, die hem schuw van ter zjjde aanzagen, naar de eetzaal, de vroe gere kloosterkerk; De benedenverdieping van het huis was door veelvuldige overstroomingen zoodanig verwoest dat zij al sedert lang niet meer tot verbljjf kon dienen. Daarentegen was de kerk, door haar hoogere ligging en omdat zij steviger gebouwd was, nog in goeden staat. Een breede gang voerde Van de tweede verdieping regelrecht in het schip der kerk en dus had dit arme, behoeftige volkje een eetzaal, zooals men er moeieljk een dichter- lijker wenschen kan. Gothische bogen welfden zicb boven bunne hoofden; een gróote steenen kachel nam de plaats van bet altaar in en vlak daarbij stond de lange tafel, waaraan men at. Thans viel de avondzon door de booge, smalle vensters; de verbleekte Bchilderjjen aan de wanden schitterden, evenals (te witte hoofden der mannen en vrouwen, die kunnen doen, naar buiten verspreid werd, Enge land in den loop van twee a drie geslachten bevolkt zou zjjn met een ras, dat, zoo niet zonder vrees, dan toch zonder schande zich, wat het gezicht betreft, meten kon met al de andere vertegenwoordigers van het menscheljjk geslacht- Deze stem mag zeker ook wel in ons land gehoord worden. In verband met hetgeen bij herhaling zelfs nog korten tijd geleden, in het Berliner Tageblatt en daaruit in onze pers overgenomen gemeld werd, betreffende het lichtvaardig aannemen in Nederland van Duitsche onderdanen voor den militairen dienst in onze koloniën, deelt de Zwolsche Crt de volgende wetenswaardige bijzon derheden mede. Blijkens een schrijven van het Landrathsamt Recklinghausen in Westfalen, is in den loop van het jaar 1884 de Gemeinde-Vorsteher Rennebaum van zjn ambt ontzet en rechtsingang tegen hem verleend, wegens het verschaffen van een valseh attest aan den persoon van Wilhelm Pröllenarndt, die daarmede trachtte te Harderwijk dienst té nemen bij het koloniaal werfdepot. Bovendien is in de laatste dagen van de maand Juli van datzelfde jaar door het Bezirksamt Lichtenfels aan de autoriteiten hier te lande kenbaar gemaakt, dat de burgemeester Heuman van Michelau disciplinair zou worden gestraft, ter zake van het uitreiken van een bewijs van goed gedrag aan zekeren Andreas Fischer, die meermalen voor diefstal veroordeeld werd, en die dit bewijs aanwendde om bij het Neêrl. Indische leger in dienst te kunnen komen. Uit een en ander blijkt dus, dat de oorsprong -.J?01?. „aciod.-diicJ. zou zoeken, nl. op de bureaux van Duitsche ambtenaren zelve. De beide bier aangehaalde gevallen werden aan het licht gebracht door een onderzoek, ingesteld vanwege het kommando van het koloniaal werfdepot zelf, dat zoo herhaaldelijk en zoo hevig wordt aangevallen wegens die valsche papieren. In 1871 begonnen, werd het tegenwoordig gebouw in 1872 voltooid en in gebruik genomen. 10 April 1855 werd het rijks-telegraafkantoor te Middelburg geopend in het lokaal naast de korenbeurs, waar thans de iVufsspaarbank is ge vestigd. In dat jaar werden nog behandeld 2102 tele grammen, met eene opbrengst van 1041 gld., terwjjl dit in 1884 bedroeg 35428 telegrammen en 5795 gld. Door meerdere geoefendheid der in het laatst van 1855 toegelaten leerlingen-telegrafist, werd de invoering van den doorloopenden dagdienst op een paar aanvankelijk met beperkten diensttijd inge richte kantoren mogelijk, doch te Middelburg moest, wegens gebrek aan personeel door onge steldheid, van 21 Maart —21 April 1856 de dienst worden beperkt tot zeven uren daags. Op Zondag 29 Januari 1871 werd het kantoor ook op die dagen doorloopend voor den dienst opengesteld. door de deur slopen en ieder op zichzelf een treurig beeld van verval opleverde. Midden in deze zonderlinge eetzaal stond de lange Petrus en luidde voor bet avondgebed. Thans hield hjj op en ging de groote soepterrine halen. Hjj alleen kon die dragen hij alleen kon aan het touw trekken om de klok te luiden; hjj alleen bezat de kracht om hout voor den winter te balen en te klooven. Maar bjj was niet trotscb op zjjn kracht; deed alles deemoedig, ter wille van een paar zachte oogen, die als de oogen der moeder Gods op deze kleine schare neerzagen- Want als de opzichtster de soep opschepte moest zij op een bankje staan, andera kon zjj niet over de hooge terrine heenkjjken. De wjjnboer zat aan het boveneinde der tafel hjj had daar plaats genomen zonder dat iemand het hem gezegd had en er was daar ook voor hem gedekt. Zjjn nieuwe lepel blonk en hjj had geen tinnen bord, zooals de anderen, maar een steenen. Nanetje deed het gebed en Petrus haalde de borden, die zjj met soep vulde. De boer werd natuurljjk het eerst bediend. Iedereen had honger en men sprak niet veel, ook ter wille van den nieuw aangekomene, wiens uiterljjk en lotgevallen als een onweerswolk op de oude luidjes drukten. Petrus at zijn soep staande achter den stoel van Nanetje. Meer en meer drong het goud der avondzon door de vensters en de deur, die wijd open stond, zoodat een paar S zwaluwen over de galerj der kerk vlogen, wa^r Eivol was gisterenavond de groote Schutlershof- zaal bjj de soirée, door de vereenigde sociëteiten der schutterij en der infanterie haren genoodigden, als naar gewoonte bjj 's konings jaardag, aange boden. Of dat talrjjke publiek nu uitsluitend kwam om Stotteraars in soorten te zien opvoeren, het zang koor te hooren of de kennis met de Gebroeders Semmel te hernieuwen weten wij natuurljjk niet, maar dat zich niemand tjjdens de uitvoering van het klein programma verveelde, daarvan zjjn we zeker. De stotteraars en stamelaars deden hun best en de doktor en herbergier niet minder om aan het kluchtspel het goede cachet te geven- Het zangkoor voldeed even als 's morgens uitste kend en de Semmels we behoeven niet anders te zeggen dan; na elk nommer, dat ze gaven, be tuigde het publiek luide zjjn bijval en waren ze verplicht een bis-nommer te geven. Yooral het laatste: de Verloving was alleraardigst. Ook hjj, die eene voordracht hield, had niet over koelheid van het publiek te klagen. Met geschater werd zjjn optreden, met applaus zjjn aftreden begroet. Zoodanige waardeering verdiende hjj ten volle, maar nog grooter zou zeker zjjn succes geweest zjjn, als hjj enkele herinneringen aan door ons vorstenhuis geleden verliezen uit zjjn voordracht had weggelaten. Het publiek begrijpt op zulk een avond, bjj zulk een voordracht niet zoo gemakkeljjk wat ernst of wat scherts is. Een recht geanimeerd bal besloot den prettigen, gezelligen avond. Uit Goes meldt men ,ons bjj Justus van Maurik doorgebracht, is een avond van genot"; en dat genot leerden wjj ook Donder- avond kennen. Wat voor Goes eene zeldzaamheid mag genoemd worden, gebeurde gisterende concertzaal der sociëteit V. O. V. was overvol. Tot zelfs uit Noord-Beveland, Hoedekenskerke, Yerseke en meer afgelegen gemeenten was men gekomen om den alom gevierden schrijver en spreker te hooren. En zou er éen geweest zijn die zich de genomen moeite heeft beklaagd? Wij gelooven het niet. Teun de Nachtwachtwelke schets uit den laatst verschenen bundel Burgerluidjes een 2e druk hiervan zal weldra verschijnen reeds genoeg bekend is, hield vóór de pauze de aandacht van de aanwezigen ten zeerste geboeid. Ernst en luim wisselen elkander in deze schets, evenals in al de werken van den heer Van Maurik, treffend af. Over de voordracht van den spreker uit te weiden is onnoodig. Meesterljjk wist hjj den zielstoestand weertegeven van Teun,den nachtwacht, waar deze op een kouden, zeer regenachtigen nacht in zijn huisje, zit te staren in de flikkerende vlammen van het turfvuur en zijn geheel verleden, met zoo veel smartelijke gebeurtenissen, aan zjjn geestesoog ziet voorbijtrekken. Doodsche stilte heerschte in de zaalveler oogen waren vochtig. Daarentegen werd 's winters de wasch gedroogd werd. Daar reed weer een voertuig voor. Die nog ooren hadden om te hooren, zagen verbaasd op en zjj, die hunne beenen tot bun dienst hadden, liepen naar buiten. Na een paar minuten trad er een beeld- scboone, roodharige boerin de kerk binnen en keek verwonderd om zicb heen. Zoodra zij den boer ontwaarde, stapte zjj op hem toe en begon „Haver zendt mjj. maar de boer viel baar met een schamperen lach in de rede Zendt hij u, dochter gij laat u niet zenden gij Zjj beheersehte zich en zei «Vader, hier kunt gjj niet bljjven die schande kunt gjj ons niet aandoen- Kom mee naar huis Toen stond hjj op, en het was een indrukwek kende gestalte, toen hjj daar zoo stond hjjgende van toom hjj balde zijn vuist en riep uit „Ja, die schande doe ik u aan en ik zeg het hardop, dat de heele wereld het hooren kan, gjj zijt een heks gjj hebt mjj het leven verbitterd en vergald en eiken brok eten misgund; gij hebt mjjn zoon afkeerig van mij gemaakt mjj hebt gjj vernederd en ten gronde gericht injj, den meest trotschen boer uit den omtrek en nu ben ik hier tot uw schande, en ik bljjt hier »Ik duld het niet" gilde zjj en pakte hem bjj den arm; doch hjj Btiet baar terug en zei: »Pas op, dat ik u niet by uw vossenhaar herhaaldelijk allersmakeljjkst gelachen, vooral bjj het tooneel, waar een paar nachtbrakers het wacht huisje voorbjjkomen en door Teun worden opgepakt. Na de pauze vergastte de heer Van Maurik zjjn auditorium op een onuitgegeven schets Muziek kennerseene schets doorkruid van den diepsten en fijnsten humor en verleden jaar in Middelburg voorgedragen. Met de voordracht daarvan bracht de schrjjver de lachspieren zoodanig in beweging, dat voor het achtergedeelte der zaal soms wel eens eenige woorden verloren gingen. Mag dit voor de daar- zittenden te betreuren geweest zjn, het bewjst toch in elk geval, dat de heer Van Maurik er volkomen in slaagde om de karakters der in dat stuk behandelde personen weer te geven. Wjj zeiden hem dan ook uit zjjn Janus Tulp onwille keurig na V Is alsof ze leven Den heer Van Maurik werd door den heer Z. D. Van der Bilt la Motthe, namens de aanwezigen, dank gebracht voor het verschafte genot. Hj uitte daarbij nog den wenach, dat, mocht de heer Van Maurik Goes nogmaals met een bezoek komen vereeren, hjj dan niet geplaagd zou worden door Kiespijn, zooals dit ongelukkig dien avond het geval was. Dubbel te waardeeren was het daarom voorzeker, dat de heer Van Maurik het publiek niet teleurstelde en zich zoo uitstekend van zjjne taak kweet. De St. Ct bevat de statuten van de naamlooze vennootschap oesterput de Goede Hoop te Yerseke. Deze werkt met een kapitaal van 12,800, dat geheel geplaatst is door den inbreng van perceel 54 op de Yerseke oesterbank en door storting van gereed geld. Benoemd zijn tot directeur de heer T' Van Aalaf Int, Q.omniiHflari.q.qAn Aa V»--A Benoemd tot Jraniunteeuaci p.uu,av-«.ïiger in het kanton Bergen op Zoom L. C. Van der Ven, notaris te Bergen op Zoom. De London and China Telegraph deelt mede, dat de British North Borneo Company opnieuw een groote landstreek van den sultan van Brunei verkregen heeft. Hierdoor worden de grenzen van hun gebied verlegd tot den Spitong, een rivier die zich in de golf van Brunei stort. Zestig mjlen kustljn en 4000 vierkante mjlen gronds, met inbegrip van de rivieren Kalias en Padas zjn dus aan het Engelsche gebied op Brunei toegevoegd. De Padas is een rivier die meer dan honderd mjlen het land in bevaarbaar is. Kantongerecht te Goes. Heden, Vrjdag, zjn veroordeeld Wegens openbare dronkenschap, J. A. De W„ A. M., T. D.., C. R., P. B., allen te Goes, A. Vs, te 's Heer Arendskerke, L. A. S. en G. M. De H„ beiden te Hansweert, W. v. W., te Wemeldinge, j-Menschen" sprak de boerin, bevende van toorn, tot de omstanders, »helpt mj toch, ik wil het niet voor niet hebben vader is krankzinnig hj moet goed verpleegd worden en dat wordt hj thuis, al kan men het hem niet altjd naaf zjn zin makenhelpt mj om hem naar buiten te brengen gj behoeft het niet voor niet te doen iedereen kan toch wel begrjpen, dat de wjnboer niet in Geluksdal thuis behoort." Niemand van de omstanders verroerde zich alleen Nanetje trad naar voren. Zj ging vlak naast den boer staan en ofschoon zij er bleek; zwak en hulpeloos uitzag, klonk haar Btem toch vast, toen zj tot de jonge vrouw zeide »De wjnboer is bj ons gekomen en zal zelf wel weten waarombj zal een onderkomen en verpleging bj ons vinden, totdat het hem goeddunkt om weer heen te gaan". De boerin riep stampvoetend uit: Vader, vader, ik ga niet weg zonder ui" »Gj gaat!" zei hj en legde, als zocht hj een steun, de hand op den zwakken schouder van Nanetje, die den bevenden man langzaam de deur uit bracht, De boerin wilde hem volgen, doch eensklaps versperde Petrus haar den weg en zei slechts dit éene woord „Neen waarbj hj zjne groote, grove handen krachtig schudde. Hier was geen misverstand mogeljkde boerin zag hoe al de gebrekkigen zich om hun langeh held Bchaarden en dus bleef haar niets andere over dan heen te gaan, wat zj dan ook deed. Wsrdt vtrvolgd,)

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1885 | | pagina 1