N° 18.
1885.
Donderdag
22 Januari.
BRANDWEER.
Middelburg 21 Januari.
EINDELIJK ONTMASKERD.
128e J'aargang.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Adrei-tentiën- 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van -7 regels 1,10
iedere regel meer f J5,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
INSCHRIJVING
DpricMii mjmnteeÉonerij.
Wie zal zoo'n kiiiil eroct
"'FEUILLETON.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh es Zoos, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Vas der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Vas Nieuweshbijzes, en te Ter Neuzen A. Vas der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daobe en Cie., John F. Jones opvolger.
VOOR DE
De burgemeester en •wethouders van Middelburg,
gelet op art. 4 der verordening op de brandweer
in deze gemeente, houdende, dat alle mannelijke
ingezetenen van 35 tot 50 jaar, die niet vallen in
de daarbij vermelde uitzonderingen, en uit dien
hoofde later zullen worden vrijgesteld, na vooraf
gaande loting verplicht kunnen worden bij de
brandweer dienst te doen;
noodigen mitsdien alle mannelijke ingezetenen
dezer gemeente uit, die op den eersten Januari
dezes jaars hun 36" jaar zijn ingetreden (lioe-
danigen zijn alle ingezetenen geboren
In l»et jaar IS'SW), alsmede diegenen welke
hun 50e jaar niet voleindigd hebbende, sedert de
laatste inschrijving in deze gemeente zijn komen
inwonen, om zich in de maand Februari aan
staande, des Woensdags en Zaterdags, des morgens
van tien tot twee uren, ter gemeente-secretarie in
de daartoe aangelegde registers voor den dienst bp
de brandweer te doen inschrijven, zullende zjj, die
deze aangifte verzuimen, achtereenvolgens art. 5
van voornoemde verordening, ambtshalve worden
ingeschreven en, onverminderd de boete, zonder
loting in dienst worden gesteld.
En is hiervan afkondiging geschied waar het
behoort, op heden den 20 Januari 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
F. ERMERINS, l. b.
De Secretaris,
A. DE VULJER VAN NOORDEN.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
gezien het adres van S. J. lletmar, houdende
verzoek om vergunning tol het oprichten van eene
steenhouwerij in perceel wijk O n° 274 in de
Brakstraat, maken bekenddat bovenvermeld
verzoek met bijlagen ter gemeente-secretarie is ter
visie gelegd, en dat op Dinsdag den 6ea Februari
1885, des namiddags ten half 2 uren, ten raadhuize
dezer gemeente, gelegenheid zal worden gegeven,
om tegen de inwilliging van dit verzoek bezwaren
in te brengen en deze mondeling of schriftelijk
toe te lichten.
Middelburg, den 20 Januari 1885.
De burgemeester en wethouders voornoemd.
F. ERMERINS, L. B.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
Het is een verrukkelijk schouwspelvoor
de tegenpartij, al dat gewrijf, geschrijf en
gehaspel over de Liberale Urne, die, naar het
schijnt, volgens sommigen als een wonderkind
ter wereld moet komen.
Volmaakt, in alle opzichten voldoende aan
de eischen, die ieder der jonggeborene zou
kunnen stellenmet zich den talisman mee
ROMAN VAN
HUGO KUUZEi
VIJFTIENDE HOOFDSTUK.
Aanstaanden Dinsdag", zei mevrouw Von
Brusting, bp wijze van toelichting, »is de ver
jaardag van den graaf Von Falkenhapn. Den
avond te voren komt hp te Sierakowo aan. En
volgens oud gebruik brengt hp den feestdag bp
mij door. Ik had mp terstond na de ontvangst
van uw brief voorgenomen om u dien dag ook
uit te noodigen, dokter. Onze waarde gastheer
en gastvrouw komen natuurtjjk ook. Gjj zult
ons echter ook voor dien dag zeer welkom zpn.''
De dokter boog beleefd en trachtte in de oogen
van Elsbeth te lezen, of zjj met die woorden in
stemde; maar zij scheen zoo in haar werk ver
diept te zpn, dat zij het hoofd niet eens ophief.
Udo luisterde dus aandachtig naar hetgeen de
oude dame verder zei
»Het Btadje levert voor een ijverig dokter,
die niet, zooals uw voorganger, met het leven
heeft, veel te weinig werk op. Uw
brengende, die alle verschil van meening zal
bezweren; de duivelskunst beoefenende door op
eens verzoening tot stand te brengen, niet alleen
tusschen hen die, in hoofdzaak eenstemmig,
in bijzaken verschillen, maar ook tusschen hen
die lijnrecht tegenover elkaar staan en waarvan
een deel zelfs der Unie vijandig is aldus stelt
men zich de kleine voor en tracht men het
aanvallig wicht reeds dadelijk na zijn ge
boorte den stempel der onnatuurlijkheid op het
hoofd te drukken en het door al te teedere
zorg te maken tot een ziekelijk produetje, bedor
ven door zorgzame grootmoeders, wier jaren en
uitgedoofde levensgeesten haar ongeschikt maken
voor strijd en die slechts droomen van rust,
slaperigheid, en van kleine kinderen die nooit
schreeuwen en die redeneeren als oude ventjes.
Op zulk eene wijze beschouwen sommige
woordvoerders in de vrijzinnige pers de liberale
unie, voornamelijk een Haagsche briefschrijver
der Zaanlandsche en de redactie der Arnhemsche
Courant. Eerstgenoemde, die bovenstaande vraag
doetmeent dat de pleegvaders der kleine zich
slecht hebben uitgedrukt en hij schijnt het af te
keuren dat, inplaats van de Unie te laten be
ginnen iets te zijn, hare leden iets van haar
zullen moeten maken.
In haar midden mag niet iedere nuance van
overtuiging worden toegelaten, wil men op het
terrein der practische politiek aan haar op den
duur iets hebben.
Nog zonderlinger redeneering houdt de
Arnh, Crt, er op na. Zij schrijft„Het is
ontmoedigend voor hen, die alle liberalen in
éene eensgezinde liberale partij willen samen
brengen ensa menvoegen, te vernemen, dat niet
in het samenbrengen en samenvoegen der
partijgenooten de toekomst eener toekomstige
homogene liberale partij ligt, maar, juist andersom
in de splitsing der liberale krachten, in de
erkenning, dat er tweeërlei soort van libe
ralisme en tweeërlei soort van liberalen zijn,
homogene en niet homogene, eensgezinde en
niet-eensgezinde liberalen."
Of het aan ons ligt weten wij niet maar de
logica van zulke redeneeringen begrijpen wij niet.
Eene vereeniging, die nog haar ledental
moet verkrijgen, zou reeds kant en klaar moeten
wezenZij, wier doel hoofdzakelijk is om
allen, die in beginsel het eens zijn, bij elkaar
te brengen teneinde over vraagstukken van
den dag van gevoelen te wisselen, elkaar te
steunen in den strijd legen éen machtzou
verlaagd worden tot een clubje, waarin de
vervelendste eenstemmigheid zou heerschen
en dat dan alleen welig zou kunnen tieren,
wanneer men omtrent de voornaamste punten
slechts éene opinie als geldig aannam. Zoo'n
kind zagen wij zeker niet gaarne geboren,
En wanneer de toekomst der liberale partij
in ons land gelegen is in hetgeen het Arnhem-
meeste praktjjk vindt gij op het platteland.
En onder de grondbezitters en kleine burgers
geniet graaf Von Falkenhapn een rechtmatig
vertrouwen. Zijne eigen bezittingen zpn zeer
uitgebreid en hebt gp daar eerst praktpk, zoo zult
gjj die ook in ruimeren kring wel krijgen.
Daarom wilde ik u met den graaf in kennis
brengen, eer gjj uw officieel bezoek op Sierakowo
brengt. Al heeft hjj mij reeds veel over u hoo-
ren spreken en al is bij ook reeds in uw ouderlijk
buis geweest, toch wil ik mp het genoegen niet
ontzeggen van zelf aan mjjn ouderen vriend den
jongeren voor te stellen en aan te bevelen."
Udo betuigde herhaaldelijk zijn dank en voelde
zich reeds gelukkig, toen Elbetbs oogen een oogen-
blik de zijne ontmoetten.
,En vergeet de mjjn aan de overzjjde niet,
mevrouw", viel dominé Hanck in, „daar zjjn een
menigte menschen aan verbonden, die sedert de
oprichting der vennootschap ook vrjje geneeskun
dige hulp genieten. Er solliciteeren wel veel
artsen naar die betrekking, die zeer goed bezol
digd wordt, en Dr. Gerber uit G. heeft reeds
tjjdeljjk de behandeling der zieken op zich ge
nomen, maar een bepaalde benoeming heelt de
directeur Sommer uitgesteld, totdat de graaf
terug zou zjjn. Hjj is, naar ik hoor, president van
I den raad van toezicht, of iets van dien aard en
sche orgaan aangeeft; in verwijdering, in scherpe
afscheiding tusschen homogene en niet homogene
liberalen, dan is het ook niet meer noodig dat
wij bij verkiezingen ons inspannen om de
overwinning te behalendan past ons slechts
een treurmarsch te laten uitvoeren op het graf
der liberale partij, want zij zou dan feitelijk
niet meer bestaan. Er zou dan alleen sprake
kunnen wezen van personen, die zich liberaal
noemen maar door hun isolement geen kracht
uitoefenen.
En al moge nu in de laatste jaren de scheu
ring groot zijn geweest, is dit een beletsel om
te beproeven eene vereeniging tot stand te
brengen die een middelpunt vormt, waarom
allen zich scharen die het beginsel der vrijheid,
tegenover kerkelijke heerschappij, willen
gehandhaafd zien? Eene vereeniging, waarin
alle twistvragen, die de liberalen scheiden,
kunnen besproken worden en waar men trachten
kan tot eenstemmigheid te geraken geestver
wanten in hoofdbeginsel elkaar kunnen ont
moeten op het terrein van bijzondere vraag
stukken. Een bond waarin men leert de over
tuiging van anderen meer en beter kennen,
elkaar verstaan en zich onderwerpen aan
hetgeen eene meerderheid in 's lands belang
acht.
Al ware het alleen om dit laatste om het
eeuwigdurende strijden onder de oogen dei-
vijanden te voorkomen, wij zouden het tot
stand komen der liberale unie met vreugde
begroeten. Want het droevig schouwspel, dat
Belgie's liberalen ons thans bieden, is treurig
genoeg en eene waarschuwing tevens om na
eene vereeniging met alle macht te
waken voor scheiding.
Het tot stand komen der unie is eene schrede
nader gebracht. In dit nommer kunnen onze
lezers kennis maken met hare statuten.
Het oorspronkelijk art. 1 daarvan is gewij
zigd, en daaruit zijn vervallen de woorden
„de bestrijding van den staatkundigen invloed
der kerkelijke partijen."
Deze omschrijving vond tegenkanting en men
heeft daarom verstandig gedaan die te laten
vervallen. Wij, die in het behoud daarvan
geen bezwaar hadden gezien, omdat wij van
geen struisvogelpolitiek zijn gediend, meenen
dat die weglating aan het doel der unie
geen schade zal berokkenen en wellicht aan
haar bloei bevorderlijk kan wezen. Al staat
het niet geformuleerd, de leden der unie zullen,
wanneer zij tot handelen moeten overgaan,
toch wel telkens herinnerd worden aan en van
zelf zich geplaatst zien tegenover hun natuur
lijken vijand. Maar waar die formuleering
sommigen kon Verhinderen toe te treden
aanleiding tot misverstand kon geven tegen
over hen die, al zijn zij liberaal, de kerk in
eere willen houden, omdat zij, naar hunne
zpn wensch zal'beslissend zpn."
>Zoo, zoo", zei mevrouw Von Brusting ge
rekt. „Is dr. Gerber daar reeds Maar G.
ligt toch eenige mijlen van de mjjn af. Ik heb
niets tegen den man; persoonlijk ken ik hem
niet eens. Maar hoe komt hp plotseling tot hier
aan het meer. Weet gp dat wellicht, dominé
„Zooals mevrouw weet is er sedert Maart
een tweede directeur bp de mijn aangesteld, die
het zout verkoopen en nieuwe debietwegen opzoe
ken moet. Mijnheer Breuken houdt ook het toezicht
op de nieuwe gebouwen en men moet zeggen dat
die arbeiderswoningen modellen zijn geworden.
Zij staan allerliefst met die nette tuintjes. Nu,
de maatschappij vaart er dan ook wel bp. Zulk
een kern van trouwe, degelijke arbeiders zoekt
men te vergeefs ergens anders t De directeur
Brenken, die als een vader voor de menschen
zorgt, wordt er op de handen gedragen. Maar
helaas hp is sedert lang ongesteld. Hjj ljjdt
aan vreeselpke aanvallen van asthma.
Nu was onze dokter juist geen groot licht, dat
weet mevrouw zoo goed als ik en de heele buurt.
Bovendien kostte het altijd heel wat moeite om
hem in het begin van het voorjaar aan den over
kant van het meer te krjjgen. De middelen, welke
hij voorschreef, baatten niet. De toestand verer
gerde, Kan men het dua den coilega van den
meening, voldoet aan de behoefte van hun
hart, daar was die weglating plicht, en ge
tuigde zij van een t act, dien wij moeten prijzen.
ISTaar laten nu ook zij die, „echt Neder-
landsch", zooals dezer dagen zoo juist is
opgemerkt, steeds bij voorkeur met bezwaren
te berde komen, waar het plannen betreft
van hun eigen partijgenooten, nu niet verder
voortgaan met steenen aandragen voor de
tegenpartij, die deze ons om de ooren kan
gooien, en evenmin ons belachelijk maken met
overdreven beschouwingen, dwaas tevens omdat
zij geleverd worden door hen, die zooveel
praten over eene practische staatkunde,
Practisch is het in geen geval van een kind
mannenwerk te vergen.
Wij wenschen een liberale unie geboren te
zien, die, evenals ieder kind, langzamerhand
in krachten toeneemt. Hoogvliegers houden
het meestal niet lang uit, en sterven vaak
tengevolge van al te groote inspanningol
moeten, evenals de paarden die te hard van
stal loopen, halverwege blijven staan.
Maar het kind, wij schreven het vroeger,
moet het kenmerk van ziekelijkheid niet in
zich dragen. Dan ware het beter niet geboren.
Aan het beroep, dat eerstdaags op alle kies-
vereenigingen in ons land zal worden gedaan,
moet met groote ingenomenheid, zoo niet
algemeen dan toch bijna unaniem gehoor
worden gegeven,
Dr. Schaepman noemde onlangs te Zwolle
de liberale partij de rijkste in ons land, de
rijkste in leden, de rijkste vooral in schakee
ringen. Volgens hem hebben de liberalen
echter niets gegeven dan grootspraak woorden,
woorden, woorden.
De dokter heeft geen woord van waardeering
voor ons, zelfs niet voor het krachtig ijveren
bij de jongste verkiezingen. Wel viel bij de
katholieke liberalen hard over hun afwijking
van de katholieke partij. Het zij zoode
humane man gaat onder in den heftigen poli*
tieken strijder, en wij weten voor de woorden
uit zijn mond geen beter protest dan eene
krachtige daadhet tot stand komen der unie
waardoor de liberalen kunnen toonen ook rijk
te zijn aan zelfverloochening, rijk aan practi-
schen zin, rijk aan lust om samen te werken;
Kan zulk eeu kind ter wereld komen dan
zien wij het ook gaarne groot worden, al wagen
wij ons niet aan een voorspelling van het aan*
tal levensjaren, dat het bereiken zaL
Er zijn steeds mannen die uit overdreveü
quasi-liberaliteit liever bij eigen vrienden de
zaken in den war sturen dan door matiging
hunner eischen samenwerking bevorderen.
En die zullen wel altijd blijven bestaan I
*3
heer Brenken, den directeur Sommer, kwalijk nemen;
dat hp een anderen dokter raadpleegde?"
„Zeker niet", viel de jonge dokter in. „Dat
is menscheljjk en zeer gebruikelijk in ons vak.'1
»Nu", vroeg mevrouw Von Brusting, »en deed
dokter Gerber een wonderkuur
„Dat niet. Maar Brenken werd wat beter
en iB nu zoo tamelijk hersteld," zei de dominé
lachend.
„Zoo, zoo," zei mevrouw. »Nu wjj zulleii
zien. Kent gij dien nieuwen directeur persoonlpk?
Graaf Bolko zei mp dat hp bp hem was geweest,
en beschreef hem als een oudachtig heer, die
tamelpk schuchter is en zelden of nooit onder
menschen komt. Hp schpnt echter ook bp u
geweest te zpn. Waarom veronachtzaamt hp
Hochzehren zoo lang, datir hp toch weet dat ik
gaarne met fatsoenlijke lieden omga en bijvoorbeeld
zijn collega, mpnheer Sommer, steeds vriendelijk
ontvang V
„Bp mp is hjj niet geweest, mevrouw", zei de
dominé, om den afwezige met christelijke liefde
te verontschuldigen. »Mpn plicht als zieleherder
riep mp in het voorjaar, en ook in den loop des
zomers vaak naar Metanie liefbau. Daar vernam
ik, hetgeen ik de eer had u mede te deelen. En
natuurlijk leerde ik mpnheer Brenken ook kennen»
Hjj verontschuldigde zich, dat hjj door zpn onge^