128e Jaargang.
1885.
Y rijdag
16 Januari.
IN lö.
.Middelburg 15 Januari.
88 F E U I L L E T O N.
EINDELIJK ONTMASKERD.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3lm. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Gent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Agenten zijn te Vlissingen: P. 6. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te Tholen: W. A. Van Nieuwenhdijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Pubücité étrangère G. L. Daübe en Cie., John F. Jones opvolger.
Geen ongelukkiger minister, vooral op dit
oogenblik, dan onze minister Grobbée. Wat hij
ook moge verzinnen om 's lands schatkist op de
been te helpen, niets mag hem gelukken.
Gewillig is de man genoeg. Kan hij het bij de
directe belastingen niet vinden, welnu hij begeelt
zich op het gebied der indirecte Het is hem om
het even. Hij zoekt met ijver, maar schijnt niet
voor het geluk geboren. Wij hebben het vroeger
al gezegdhij is echter niet alleen schuldig. Onze
tweede kamer heeft hem altijd gedwarsboomd, niet
om hem te plagen maar omdat zijniet anders kon
dan zich verzetten tegen al zijne voorstellen, omdat
zij niet eendrachtig genoeg was om te weten wat
zij wilde.
Zoo wierp zij den heer Grobbée in de armen
der financieele slingerpolitiek, waarin hjj thans
zulke buitensporigheden begaat. En terwjjl een
ander van de dagelijksche beslommeringen zich
nog eens verzetten kan door het rooken van een
sigaar of een pjjp, wordt ook dat genot hem
ditmaal ontnomen.
Steekt hij tot die zorgen-verdrjjvers de handen
uit, dadelijk staan zij voor hem als memento mori's,
die hem waarschuwen, dat zjjnejaatste poging
hem wel eens het leven kon kosten.
Hoe taai dat ministerieel leven ook moge wezen,
de stormen kunnen wel eens te hevig worden en
niet langer te trotseeren zijn. Van alle kanten
verheffen zich stemmen tegen zijn plan om eene
tabaksbelasting in te voeren.
Op het eerste bericht vonden wjj het idee van
zulk eene belasting niet zoo verwerpelijk: rooken
en pruimen is, afgescheiden van de quaestie of
het verderleljjk is, wat voor ons geen vraag meer
kan wezen, in ieder geval een genotsartikel,'eene
weelde, waarvoor de liefhebbers gerust iets meer
kunnen betalen. En die belasting zou alle standen
treffe, doch, als zjj billijk werd toegepast, zou
daaraan door hen, die het meest en het duurst
rooken, toch het grootste deel worden bpgedragen.
Maar de belangen van een ganschen handel
staan op het spel; een handel, waarin tal van
menschen hun bestaan vinden. En vóór men dien
treft, dient wel eens ernstig overwogen te worden,
wat de gevolgen van zulk eene belasting kunnen
zpn.
Daarom lazen wjj met groote belangstelling,
hetgeen de heer Oscar Rohte in het D. v. N.
naar aanleiding van 's ministers plannen op dit
punt schrjjft.
Volgens hem behoort een tabaksbelasting in
ons land niet t'huis, al is tabak ook een weelde
artikel en al wisten onze buren en alle Europee-
sche staten zich door zulk eene belasting aan
zienlijke staatsinkomsten te verschaffen. Duitsch-
land, België, Zwitserland, Engeland en Portugal
deden dit door hooge invoerrechten te heffen;
ROMAN VAN
HUGO KUUZE
DERTIENDE HOOFDSTUK.
De vergelijkingen, waartoe zpn nichtje Elsbetb.
èn Anna Schroder Erik onbewust noopten, vielen
zoodanig ten gunste der geestige, scherpzinnige
Alma uit, dat het verlangen naar haar met den
dag sterker werd,
Hp begroette als een ware verlichting het ver
trek van Anna, die daags na het feest te Sierakowo
met graaf Bolko de 'thuisreis aanvaardde. Dat
kalme, verstandige meisje, dat zonder zich ooit
op den voorgrond te plaatsen, zich toch over
al wist te doen gelden, had hem bjjna pijnlijk
aangedaan. Hp kon niet begrijpen hoe het den
fijnbesehaafden graat Falkenhajjn mogelijk was,
öm dit onpoëtische, alledaagsche schepsel zoo
als hp Anna bp zich zelf noemde zooveel
beleefdheid en welwillendheid te bewpzen. Ook
Elsbeth kwam haar neef te bedeesd, te onbehol
pen voor. Maar haar gedistingeerde schoonheid
deed hem dit gemis minder gevoelen, en boven
dien was zij nog zoo jong en zoo vatbaar voor
ontwikkeling, dat het haar onder goede leiding
niet moeielpk zou vallen om het ideaal te berei
den, dat Erik steeds voor öogen zweefde.
Frankrijk, Spanje en Italië door van het bewerken
van het artikel een monopolie te maken.
De enorme consumtie van bewerkte tabak in
Nederland is, volgens den heer Rohte, voor een
goed deel het gevolg van den vrjjen invoer van
het artikel (eene heffing toch van zeventig cents
per honderd kilogram kan geen invoerrecht worden
genoemd, maar moet als een droit de statistique
worden beschouwd), terwijl voorts de gunstige
geographische ligging en de uitgebreide handels-
relatiën, die Nederland zoowel in als buiten Europa
bezit, de hoofdfactoren zpn, die het mogelijk
maakten aan het Hollandsche tabaks- en sigaren-
fabrikaat die uitbreiding en ontwikkeling te geven,
waarin het zich thans verheugt.
Het Hollandsche fabrikaat in beide branches is
in den vollen zin van het woord een »engros-
fabrikaat" en de soorten, die daarvoor geschikt
zijn, behooren tot de categorie der ordinaire en
goedkoope tabakssoorten. De tabakwelke de
fabrikant, die zich op het kerven toelegt, noodig
heeft, valt hoofdzakelijk in de prijzen van zes
tot vijf en twintig cents per half kilogramde
sigarenfabrikant heeft voor binnengoed en omblad
(bestanddeelen die verreweg het grootste deel van
de sigaar vormen) dezelfde prijzen te besteden.
Het zal wel geen toelichting behoeven, dat
onder zulke omstandigheden een invoerrecht op
goedkoope en ordinaire grondstof ten zeerste op
het fabrikaat zal drukken en nadeelige gevolgen
na zich sleepen.
Bovendien toonen twee treffende voorbeelden
overtuigend aan, hoe zelfs op het verwerken van
betere tabakssoorten door de belasting der grondstof
een zware druk wordt uitgeoefend. Korten tpd
na de in 1883 in België tot stand gekomen ver
hooging der rechten, zagen toch twee groote
Antwerpsche sigarenfabrikanten zich genoodzaakt
om, niettegenstaande zij in België uitgebreide
tabrieksinrichtingen bezitten, te Eindhoven en te
Breda voor hunnen uitvoerhandel fabrieken te
stichten.
Behalve dat in alle landen, die tot het heffen
van belasting of hoogere rechten overgingen,
geconstateerd werd, dat de consumtie van bewerkte
tabak en sigaren afnam, hebben bovendien Duitsch-
land, België en Zwitserland ook hun afzet van
tabaksfabrikaten naar het buitenland grootendeels
zien te loor gaan.
Nederland aanvaardde de erfenis zpner beide
buren en van Zwitserland, en sedert de tijden dat
de verhoogingen der rechten plaats vonden (in
Duitschland en Zwitserland in 1879 en in België
in 1883), is in ons land de tabaks- en sigaren
fabricage tot hooger bloei gekomen en gaan deze
beide hoofdtakken der Nederlandsche industrie
steeds schooner toekomst tegemoet, naarmate de
Hollandsche fabrikanten en handelaars er zich
krachtiger op toeleggen datgene te verkrijgen, wat
hun Duitsche, Belgische en Zwitsersche concurenten
hun als erfdeel lieten
Door het invoeren eener tabaksbelasting in
Nederland zou de Hollandsche tabaksindustrie
weder gaan kwjjnen en op gelijken voet met die
Met dergelijke gedachten Vervuld stond hij op
zekeren morgen in de deur der tuinkamer te
rooken. Het ontbijt was afgeloopen en Elsbeth
nam vroolijk afscheid om haar dagelpkschen tocht
door den moestuin en het onderhuis te gaan doen.
De oude dame zag haar met welgevallen na zoo
lang zij in het gezicht was. Ook Eriks oogen
volgden die richting.
„Uw verpleging heeft wonderen verricht,
grootmoedertje", zei hij. „Bp mijn eerste ont
moeting met Elsbeth had ik niet gedacht, dat zij
zulk een schoonheid zou worden."
De grootmoeder knikte, doch zonder van haar
breikous op te zien.
»Yoor dat het rouwjaar om is, zult gij
Elsbeth zeker niet in de wereld brengen", ver
volgde de advocaat, »en in dien tpd kan zij zich
alles eigen maken wat er tegenwoordig van een
jonge dame verlangd wordt."
Verbaasd liet de oude dame haar werk rusten;
zag haar kleinzoon aan en zei
„De verstandelijke ontwikkeling van Elsbeth
laat niets te wenschen over. Zij bezit de dege-
lijke, veelzijdige kennis welke men slechts van
de dochter van een geleerde kan verwachten.
Wat brengt u op de gedachte, dat uw nichtje
nog meer onderricht noodig heeft?"
Vergeef mij grootmama! Ik wil niets op
haar kunde afdingen. Ik bedoelde dat haar de
fijne schaaf, de vrjje, ongedwongen toon der samen
leving nog ontbreekt. Ik heb mij in den laatsten
tjjd zooals vroeger niet geheel kunnen onttrekken
der genoemde landen worden gestelddaardoor
zou een schoone kiem vernield, eene hoopvolle
toekomst vernietigd worden.
Uit verschillende cijfers toont de schrijver aan,
hoe de uitvoer uit Bremen en de aanvoer te
Antwerpen na de verhooging van rechten steeds
afnam. In 1874 bedroeg die uitvoer naar het
tolverbond en andere landen 48.661.300 kilo met
eene marktwaarde van 61.175.555. In 1878 beliepen
die cijfers 74.779.740 en 78.691.333 doch in 1888
slechts 41.555.150 en 45.328.914.
De aanvoer van tabak in Antwerpen, die in
1877: 7248 en in 1878: 14134 vaten beliep, ver
minderde in 1884 tot op 2284 vaten, wegende
gemiddeld 600 kilo.
Terwijl in Duitschland, België en Engeland,
tengevolge der bezwarende rechten de tabaks-
handel leed, nam die in Nederland, het tabaks
entrepot der wereld, van jaar tot jaar in uitbrei
ding toe. Ons land heeft dan ook zeer merkbare
voordeelen te danken aan die verhooging van
rechten in het buitenland.
Na een blik geslagen te hebben op de tabaks-
markten van het vaste land, herinnert de heer
Rohte eraan dat tot op den huidigen dag in
Nederland de opbrengst van den geheelen tabaks
oogst zijner koloniën wordt aangevoerd en de
tabakshandelaren der geheele wereld, uit Noord
en Zuid, Oost en West, zijn genoodzaakt naar
Amsterdam en Rotterdam te gaan om hunne
inkoopen te bewerkstelligen.
Eene tabaksbelasting met de daaraan verbonden
kostbare formaliteiten, hier ingevoerd, zou oorzaak
kunnen worden dat onze Java- en Sumatra-
tabakshandel verbrokkeld en verdeeld werd.
Wat eene belasting op de inlandsche tabak
betreft, deze zou de waarde van den grondeigendom
zeker verminderen. Bleef het inlandsch gewas
echter onbelast, wanneer een inkomend recht op
buitenlandsche tabak werd ingevoerd, dan zou de
consumtie van dit eerste stijgendaarentegen
zou de opbrengst van een inkomend recht door
vrijstelling van de inlandsche tabak verzwakt
worden.
De indirecte gevolgen eener tabaksbelasting
zijn van zoo verschillenden en veelzijdigen aard,
dat het slechts noodig is om op de staats- en
private inrichtingen, fabrieken en zaken te wijzen,
die direct of indirect met tabakshandel en fabri
cage verbonden zijn of ermede in betrekking
staan. In de eerste plaats zouden onze koopvaar
dijvloot en binnenvaart, vervolgens onze veemen
en entrepots, waarin duizenden personen ijverig
werkzaam zpn en het brood verdienen; mede
belangrijk worden benadeeld. Wjj leven in tjjden
van gebrek aan arbeid de tabaksindustrie bekleedt
in ons land eene eerste plaats en wanneer deze
dus benadeeld werd, zou de werkeloosheid toenemen.
Eene Nederlandsche tabaksbelasting of tabaks
accijns sluit achteruitgang der fabricage, zoowel
van die, welke voor binnenland.-ch als van die
welke voor buitenlandsch verbruik werkt, fin
zich. Van welke middelen de regeering zich ook
moge bedienen en welke bepalingen zp ook in
aan het gezellig verkeer in de hoofdstad, en kan
dus bp ondervinding oordeelen over de eischen,
welke men thans in de groote wereld aan jonge
dames stelt."
»0, ik begrjjp u", klonk het spotachtige
antwoord. »Ja, aan die eischen zou Elsbeth niet
voldoen. Maar voor de wereld, waarin ik hier
met haar wil verkeeren, zal haar aangeboren
tact wel voldoende zpn. Voor de Berlpnsche
kringen, welke gjj toongevend vindt, is uw nichtje
niet bestemd of grootgebracht en God verhoede, dat
de dochter van een Von Brusting ooit in de verBte
verte op een van die geëmancipeerde heldinnen
gelijke, die naar ik hoor, in zekere kringen der
hoofdstad tegenwoordig in de mode zjjn. Ik ben
te oud, mpn kind, om mjjn smaak en mjjne in
zichten te veranderen. Onwrikbaar staat mjjn
overtuiging dat geen driest op den voorgrond
treden, doch een bescheiden terughouding der
jonkvrouw past,"
Ik eerbiedig uw overtuiging, grootmama.
Ik zal mjj nooit verstouten met u daarover te
twisten. Maar vergun mjj éen opmerkingDe
bestendige vooruitgang der maatschappij heeft
ook een groote verandering in de verhouding
tusschen den man en de vrouw teweeggebracht.
Ik begroet het als een grooten vooruitgang dat
de vrouw thans in het openbare leven een vrjjere
plaats kan innemen, dan in de dagen onzer
vaderen het geval was. De vrouw uit den hoo-
geren stand moet de gelijke, geestelijk even ont
wikkelde gezellin van den man zjjn, en niet meer
het leven moge roepen, om door Drawback of
Export-bonificatie uitvoer van gefabriceerde tabak
mogelijk te maken, toch zal die benadeeling
bijjven bestaan.
Yoor Nederland is ook Hierbij aller heil te ver
wachten van het tot nu toe gehuldigde vrjj-han-
delsstelsel, en wjj hopen dat aan deze beschouwing
van een deskundige de noodige aandacht geschon
ken zal worden door hen die over dit gewichtige
vraagstuk te beslissen hebben.
Is het Hbld. goed ingelicht dan is de minister
volgens zjjn voorloopig antwoord op den tabaks
accijns voornemens van tabak te heffen 12
per 100 kilo, en wel niet alleen van tabak in
bladen, maar ook van geplette en ongeplette stelen,
gekorven tabak, karotten, sigaren, snuif en alle
andere bewerkte tabak.
Yan buitenlandsche tabak zal de accpns ver
schuldigd zjjn bp den invoer, behoudens bevoegdheid
tot opslag in entrepöt, en tot inslag onder genot
van verlengbaar krediet.
Voor zuigers" en lompen" zal slechts de helft
worden gegeven. Een lager recht van inlandsche'
tabak te heffen dan van buitenl., zooals in België
en Duitschland, acht de minister verkeerd, omdat -
bij uitvoer moeielpk de oorsprong zou zijn na te
gaan, en die uitvoer hier te lande in de laatste
jaren gemiddeld 800,000 kg. bedroeg, tegen 600,000
in Duitschland en 230,000 in België.
Yoor monsters zal J pet. worden gekort op het
gewicht der partjjzjj zullen uit fictief entrepot
zonder tusschen komst van ambtenaars kunnen
genomen en uitgeslagen worden.
De minister koestert geen vrees, dat de tabaks-
markt zal verloopen, daar de formaliteiten onbe»
teekenend zullen zjjn en toch nu reeds ook bestaan.
De mininister raamt het binnenlandsch verbruik
op 12 2i»iliocju kilogr. (izi 107882 wuril ge zuid «.161(1
ISi milioen meer ingevoerd en geproduceerd dan
uitgevoerd). De opbrengst zou dan zpn 1,440,000,
waarvan voor het op te hellen invoerrecht van
ruwe tabak en stelen f 100,000 afgaat. De kosten
van heffing schat hjj op 60 a 70,000.
De minister berekent dat er in ons land 35,000
winkeliers in tabak zpn. Hjj wil aan handelaren;
die een voorraad van ten minste 5000 kilogr.
hebben, verlengbaar krediet toestaan, aan anderen
een gewoon afloopend krediet van 4 maanden;
voor inslagen boven 200 kilogr.
Tal van faciliteiten verleent het ontwerp, êli
in de toelichting leest men telkens; dat dit wÖ*
kan, omdat de accpns zoo laag is, maar bp hoöger
bedrag niet zou kunnen worden toegestaan.
Daaruit volgt, zegt het Amst. blad; dat, als dö
accijns te weinig opbrengt en daarom verhoogd
moet worden, ook de faciliteiten zullen vervallen
Het is goed dat men gewaarschuwd is.
Geljjk de minister van financiën in de laatste
zitting der tweede kamer had aangekondigd, heeft
December den belangrijken achteruitgang in de
opbrengst der gewone rijksmiddelen ten deele weder
goedgemaakt. Tn die maand is bjjna 8 tonmeet
alleen zjjn huishoudster; de opvoedster zjjnèr
kinderen. Voor den middelstand zpn wel is!
waar vrouwen naar het model eener Anna Schro
der i
„Geen woord meer Erik Met een ge
biedend handgebaar stuitte de oude dame dexi
woordenvloed van haar kleinzoon. „Een Vrou
wenkarakter zooals dat van Anna Schröder kunt
gjj niet beoordeelen. Ja, ik betwjjlel of gp het
ooit in al zjjn reinheid zult leeren waardeeren:
Ik heb Anna gezien aan het ziekbed en aan het
sterfbed mjjner dochter en in den treurigen tpd
toen ik het ergste voor den zielstoestand mjjnet
arme Elsbeth moest vreezen. Ik weet, hoeveel
ik aan hare lietde en onvermoeide zorg te danken
heb. Een meisje als Anna zal overal op haaf
plaats zjjn, waar het er op aan komt om belangen
looze offervaardigheid te toonen."
Een zacht tikken aan de deur bespaarde den
advocaat de noodzakelijkheid van iets te antwoorden
en hjj haastte zich om naar de oorzaak dier
welkomen stoornis te gaan vernemen.
Het dienstmeisje van den dominé stond voor
de deur en overhandigde hem met veel dienaressen,
een pak brieven en couranten, welke de dominé
uit de naburige stad meegebracht had.
Terwjjl mevrouw vroeg hoe de familie het
maakte en het meisje hare complimenten opdroeg,
keek Erik de bezending na. Het meeste er vaü
was voor hem, doch onder de vele groote brieven,
die duideljjk verrieden dat zp over zaken 'han
delden, trok een eierljjk geparfumeerd eouvertj
