Onderwijs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
mS J
hulpc nderwijzer. steeds roor korten tijd, werkzaam
geweest te zijn, bleef hg voorgoed bij zijne ouders
t Moergestel, om zjjne studiën te voltooien. Hg
deed achtereenvolgens zijn examen in de Engel-
sche taal, in de wis- en natuurkunde volgens art.
72 van de wet van 1857, als hoofdonderwijzer en
in de landbouwkunde. In 't laatst van 1859 werd
hem de betrekking aangeboden van leeraar in de
wis- en natuurkunde aan 'tgymnasium te Win
schoten, welke hg slechts zeer kort heeft waar
genomen, dewgl hg, na vergelgkend examen, te
Aardenburg aan de openbare school tot hoofd
onderwijzer benoemd werd. Deze betrekking aan
vaardde hg den 2en Januari 1860; in 't zelfde
iaar huwde hg metmej. M. 0. Reeringh, uit welk
celjjk 8 kinderen zgn geboren, waarvan de
oudste zoon reeds officier is bg het Indische leger.
Ie. Aardenburg vond de heer Vorsterman Van
Oyen alles, wat hg zich ooit gewenscht hadeen
ruimen werkkring, eene pleizierige conversatie,
achter zgne woning een grooten tuin en alge
meens achting. In de eerste jaren van zgn wonen
aldaar bleef hg zich onafgebroken op de studie
toeleggen. Hg deed zgn examen nog in de Hoog-
duitsche taal, volgens art. 72, en begon de uitgave
van zgn talrgke werken op wiskundig en ander
gebied.
Ten gevolge van zgne werkzaamheden op land
en tuinbouwkundig gebied verrezen twee nieuwe
inaatschappgen. De eerste zag onder den naam
van Welbegrepen Eigenbelang, vereen/ging tot aan
koop van gewaarborgde meststoffen en zaden het.
levenslicht in Januari 1878. Zg is de moeder ge
worden van talrgke soortgelgke vereenigingen in
Zeeland, waar de heer Van Ogen door woord en daad
de oprichting van dergelgke maatschappgen be
vorderde o. a. te Grauw, Axel, Zaamslag, Goes,
Schouwen en Tholen. Van de oprichting af is hg
secretaris dier vereeniging, evenals van de door
hem opgerichte Maatschappij tot bevordering van
Ooft en Tuinbouw ia 't kanton Oostburg, welke
in 1884 hare derde tentoonstelling heeft gehouden
en voortdurend veel toebrengt tot bevordering van
groenten, bloemen- en vruchtboomenteelt. In zgne
snipperuren maakte hg de bestekken voor de
scholen te Eede en St. Kruis, benevens voor een
paar kleinere gebouwen in de plaats zgner in
woning.
Ju zgne woonplaats is hg de oprichter van eene
volkszangschool, van een muziekgezelschap en
van eene kamer van Rhetorikavan de eerste is
hg secretaris, van de laatste voorzitter, terwgl hg
i onderwgzer, vroeger aan den cursus voor
hoofdonderwgzers te Oostburg, thans aan de
normaalschool in die gemeente, nog steeds mede
werkt aan de vorming van onderwgzers.
Naast de opgenoemde betrekkingen bekleedt
hg nog die van regent van 't St. Jans gasthuis,
van Archivaris der gemeente, terwgl hg onlangs
gekozen werd tot secretaris van het departement
Sluis der maatschappg tot Nut van 't Algemeen.
Aardenburg was ter viering van het 25jarig
ubileum van zgn onderwgzer in feesttooi, en toen
de heer Van Ogen 's middags te 1 uur met zgne
huisgenooten, door eene deputatie uit de feestcom
missie begeleid, zich naar de receptie ten raadhuize
begaf, bleek het den heer Van Ogen dat ieder
zgn feest meevierde.
Maar niet alleen op die wgze gaven zgne
vrienden blgk van dankbaarheidook aan stoffe-
Igke- bewgzen ontbrak het niet.
De gemeentenaren en verdere bewoners van het
kanton Oostburg boden hem 12 zilveren lepels
en 12 dito vorken aan, allen met inschrift,
benevens een zilveren soeplepel.
Van de zgde der oud-leerlingen werd hem een
notenhouten schrijfbureau, vervaardigd door den
heer Billerbeck te Middelburg, geschonken en de
egenwoordige leerlingen voegden daar een passen
den stoel aan toe.
Zgne collega's uit het kanton vereerden hem
eene fraaie pendule met candelabres, terwgl tal
van andere vrienden en bekenden het aan bewgzen
i vriendschap of waardeering niet lieten ontbreken.
Te 4 uren werd in het lokaal der sociëteit Spoor
Vriendschap een feestmaaltgd gehouden, waar
aan, met inbegrip der gasten, 50 personen deel
namen.
Heden avond wordt in de groote zaal van het raad.
huis eene bijeenkomst gehouden, waar de voorzitte
der feestcommissie eene toespraak zal houden, Aar-
denburgs Mannenkoor en de leerlingen der volks -
zangschool eenige nommers zingen zullen en de
heer J. Z. De Buisonjé eene voordracht ten beste
geven zal.
Verder zal de kamer van rhetorika Burgemeester
Reepmaker, onder de zinspreuk In Minnen Groenen
het blijspel Othello opvoeren, terwgl het geheel
met jen slotwoord van den voorzitter der feest
commissie zal warden beëindigd
iets, als men zoo gestoord wordt.
Maar wat de mgn betreft, moet ik helaas blgven
bg hetgeen ik zeide. Ik heb berichten ontvangen,
die, als zg bevestigd worden, de heele onderneming
in gevaar zouden kunnen brengen."
„Maar ook slechts zouden kunnen," was
het antwoord. »Intusschen, mgn waarde doctor,
ik ben nooit een vriend van lange redenaties ge-
■vaggi.~~ïk kwam om u een hoogst aannemelgke
zaak voor te stelle^ Wilt gg geld verdienen
Veel geld? Van daag nog?"
Zacharias keek zgn bezoeker ongeloovig aan.
Wilde hg een loopje nemen met den hoofdredac
teur der invloedrgke. courant Of wilde hij
v.gn stilzwggenheid koopen Dit laatste kwam
lem waarschgnlgker voor en dus besloot hg zich
niet in de war te laten brengen. In gedachte be
rekende hg dën prgs en een hooge moest het zgn
dat nam hg zich voor.
Wordt vervolgd).
Hoe vriendschappelijk en liefelgk de broeders
met elkander omgaan bewijst wel het volgende
stukje in het Wag. Weekblad. Dit blad schrgft
In ons no. 623 toonden we aan, dat èn de
Standaard èn de Prot. Noordbrab. verkeerd gelezen
hadden, toen zg haren lezers meedeelden, dat
volgens ons »de geheele anti-re vol. organisatie
niet anders dan éen groote knoeiboel is," en dat
„het Centr. comité bovendien nog de schijnheilige
speelt." Ook om het dezen bladen gemakkelgk te
maken, lieten we die verkeerd gelezen" woorden
nog een3 in ons blad plaatsen.
Daarop antwoordde de Stand.
Een dispuut dat uit is.
Ia 't laatst verschenen nummer verklaart het Nag.
IVeekbl. dat het er niet aan gedacht heeft, oin of aan
het Centr. Comité óf aan dr. Kuyper ook maar iets
onaangenaams te zeggen. Veeleer geeft het aan het
Centr. Comité en dr Kuyper allen lof. Zie, dat gaat
beter.
Wg dienen voor die rectificatie dankbaar te zgn,
hoewel het wel zoo edel zou zijn geweest te mei
den, dat de redactie van de Stand, inderhaast iets
in ous artikel gelezen had, dat er niet in stond.
Nu zgn hare lazers in den waan gekomen, dat
wij ons dubbelzinnig uitgedrukt en mauuais jeu
bonne mine gemaakt hebben.
De Prot. Noordbrabanter heeft tot heden toe
haar lezers in het denkbeeld gelaten, dat wg ons
aan het centraal comité en aan dr Kuyper op
leugenachtige wgze vergrepen hebben."
De eerlgkheid tegenover elkander schgnt onder t
die heeren ook al niet bgster groot te wezen.
Door mr S. Vissering wordt, onder het opschrift
Tegenstellingen", in het Vaderland geschreven:
Tn 1680 en volgende jaren brachten de Doops
gezinden of Mennonieten in Holland duizenden
guldens bgeen, om aan de arme vluchtelingen uit
Frankrijk, die om den geloove dé/ar vervolgd
herwaarts de wgk namen, hulp te verleenen.
Dat was eene daad van Christelgke liefde.
In 1884 stelt de heer E. Lacheret, Fransch
predikant in Den Haag de Eglise Wallonne de la
Haye, une des plus grandes de la Hollandeet de
beaucoup la plus prospère, tegenover la commu-
nauté mennonite, qui a toujours été une Secte, en
betoogt, dat het uit een drievuldig oogpunt au
triple point de vue chrétien, Walton et patriotique,
plicht is, deze Secte tres-moderne, in wier midden
(naar hg verneemt) het ongeloof gepredikt wordt,
te dwarsboomen in hare pogingen om een voeg
zaam kerkgebouw voor haren eeredienst te be
komen. De toeleg schgnt gelukt.
Dit is, volgens den heer Lacheret, eene daad
van Christelgk geloof.
Men ziet heter valt in die twee eeuwen niet
veel te roemen op vooruitgang in reinen christe-
Igken zin, en het oude woord wordt opnieuw
bevestigd de vervolgden van gisteren zgn de
vervolgers van heden geworden.
Dit is een van de teekenen des tgds, die niet
zonder protest kunnen blgven.
De heer Van Houteta schrgft in de Vragen des
Tijds van Januari een Politiek overzicht, aan het
slot waarvan deze woorden voorkomen.
Stellen de kerkelgke partgen zich aaneenge
sloten op het standpunt, dat zg hare medewerking
tot grondwetsherziening willen verkoopen voor de
inwilliging van overdreven en onrechtmatige
eischen op het gebied van het onderwgs, en
mochten zg daarvoor zelfs de exceptioneele kracht
w'llen gebruiken, welke de grondwet aan de
minderheid geeft, zoodra zg slechts een derde der
stemmen in eene van de beide kamers bereiken
kan, dan is het de aangewezen plicht der libe
ralen, even aaneengesloten tegenover hen te blgven
staan, en zal het gezond verstand der nog niet
geheel aan kerkelgken leiband loopende kiezers,
die thans vooral om financieele redenen tegen de
liberalen stemmen, zeer spoedig den doorslag
geven.
>Mits de liberalen ook ophouden zich te laten
leiden door de in hun midden zetelende bureau
cratische elementen, en veeleer door een zuinig
beheer dan door nieuwe belastingen het evenwicht
in de rgksfinanciè'n trachten te verkrggen en te
behouden, behoeven zg aan de zegepraal niet te
twgfelen."
Volgens een ingezonden stuk in de Werkmans
bode zou een som van f 130.000, verspild zgn
aan de landsdrukkerg met het doen van proeven
om tot de uitvinding te geraken, hoe men plak-
zegels moet drukken.
Het Vad. dringt terecht bg de eerste kamer aan
dat zg nog eens onderzoeke in hoever dat bericht
waar is.
In het adres der vereeniging voor lijkverbranding
waarin, zooals wg meldden, de tweede kamer ver
zocht wordt om hare medewerking tot opheffing
van de wettelgke belemmeringen, die alsnog hier
te lande de facultatieve lgkverbranding in den
weg staan, wordt meegedeeld dat de vereeniging
in het bezit is van het kapitaal, voor de oprichting
van een lgkoven vereischt.
Verder wordt daarin gewezen op het feit dat in
het buitenland de crematie sinds eenige jaren
reeds in verschillende steden zonder bezwaar plaats
vindt (o. a. te Milaan sinds 1876 ruim £00, te
Gotha sinds 1879 ruim 200 crematies) en dat zg
blijkens het bekende rapport der konink'gke
academie van wetenschappen te Amsterdam (dd.
29 Juni 1882), ook zonder bezwaar, mits wctte-
lgk geregeld, hier te lande zal kunnen worden
toegepast.
Door de van regeeringswege voor te schrijxen
voorzorgsmaatregelen zal de crematie niet ali->en
gunstig kunneD werken ter voorkoming van mj
daden, maar ook veel kunnen bg dragen tot
tgdige ontdekking van die misdaden, welk
de begraving, zonder voorafgaande schouwing, niet
of te laat worden ontdekt (getuige o. m. de be
ruchte Leidsche vergiftigingszaak). Immers, zoo
verplichte lgkschouwing bg aangevraagde crematie
te wacht, n is, zal menigeen voor moord terug
deinzen, die thans daartoe lichter overgaat, in de
hoop dat na de begraving van het slachtoffer het
bewgs van misdaad spoedig voorgoed zal zgn
verdwenen. Hierbg wordt aan het in een vroeger
request (van November 1881) vermelde feit her
innerd, namelgk dat te Milaan, in een geval,
waarin reeds vergunning tot begraving van een
lgk was verleend en later verlof tot verbranding
werd gevraagd, het voor dit verlof vereischte stren
gere onderzoek de bewgzen opleverde van eene
door niemand vermoede vergiftiging, die bg be
graving ougetwgfeld niet ontdekt zou zgn.
Op een te Arasterdam gehouden buitengewone
algemeene vergadering der Nederlandsche Toon-
kunslenaars-Vereeniging bleek uit een rapport van
deskundigen dat de voorgestelde plannen omtrent
een pensioen op 65jarigen leeftgd vooralsnog
onuitvoerbaar waren. Met algemeene stemmen
werd daarop besloten een jaarlgksch krediet van
f600 beschikbaar te stellen, ten behoeve van
gewone leden, die door ziekte of andere ongeluk
ken ondersteuning behoeven, met dien verstande
dat aan 1 persoon niet meer dan ƒ150 'sjaars
zal worden verstrekt.
Aangenomen werd een voorstel om de prgsvraag
voor de beste volks-zangmethode voor volwassenen
opnieuw uit te schrgven, ditmaal voorzien van
eenige nadere toelichtingen, welke de vergadering
noodig oordeelde.
De 10B algemeene jaarvergadering met het
daaraan verbonden .muziekfeest zal in het laatst
der maand April 1885 te Dordrecht worden ge
houden.
Volgens een uit Liverpool verzonden telegram
van Reuiher is de heer Hamel, Hollandsche agent,
die door de Franschen gevangen werd gehouden
en naar Gaboen gebracht, vrijgelaten en aan
boord van een Fransch oorlogsschip naar den
Congo teruggebracht.
De opstand der Chineezen in de W. Afdeeling
van Borneo dreigt volgens de loopende geruchten
zich uit te breiden. Dat die geruchten niet geheel
oujuist zijn, laat zich afleiden uit het feit, dat ook
de twee laatste compagnieën van het 5° bataljon
te Samarang klaar staan om op het eerste bevel
naar Pontianak te vertrekken. De officieele be
richten in de Java Ct. loopen tot 8 dezer. Daaruit
blijkt, dat de rebellen de tusschenkomst hebben
ingeroepen van den sultan van Pontianak, opdat
deze vergiffenis zou vragen voor de oproerige
Kongsie. Het antwoord van den resident luidde,
dat, zoo de Chineezen te Mandor het niet tot een
volslagen opstand willen laten komen, zjj afge
vaardigden naar Pontianak moeten zenden, na
bevorens al hun versterkingen geslecht te hebben.
Het antwoord op dit schrijven van den resident
is nog niet bekend.
De opstand te Mandor xs het werk van het
geheime Chineesche eedgenootschap Sam-Tiatu-
Hoei, dat in China en in den geheelen Indischen
Archipel zijn vertakkingen heeft, maar het sterkst
vertegenwoordigd is in de Wester Afdeeling van
Borneo. De thans te Mandor in opstand gekomen
leden der Sam-Tiam-Hoei hebben de volgende
rivieren versperd de Soengei Mandor, de Peniti
Penjoe, en de Poeroen. Een dagreis boven de
Manpawarivier hebben zij, evenals op vele land
wegen, bentings opgeworpen. Zij dwingen de
Chineesche bevolking om zich bjj hen aan te
sluiten, door allen, mannen, vrouwen en kinderen
op staanden voet met moord te bedreigen. Niet
temin hebben sommige kuststeden zich gewapen
derhand tegen hen verzet.
De Sam-Tiam Hoe bestaat uit Sinkehs. Vijandig
tegenover hen staan, evenals in China, de Hoklo's.
Tusschen beide rassen in staan de Hakions, die
eveneens weigeren zich aan te sluiten bij de Sam-
Tiam Hoei. Geheel Mandor bestaat uit Singkehs
en daar heeft het genootschap de handen dus
geheel vrjj. De steden, welke bij een eventueel
succes zich spoedig bij de Sam-Tiam-Hoei zullen
aansluiten, omdat daar een groot aantal harer
eedgenooten zich bevinden, zijn Pontianak, Ben-
gkajan, Montrado en Pemangkat. Voor zoover de
troepenmacht het toelaat, zijn overal maatregelen
genomen. Volgens de correspondenten van het Bat
H. echter is een spoedige versterking der troepen
dringend noodzakelijk, zal de nu reeds ernstige
opstand niet den omvang krijgen van dien van 1854.
Een groot geluk voor het JsTederl. gezag is, dat de
heer Kater resident is. Hij kent het land tot in zijn
geheimste schuilhoeken en is ten volle vertrouwd
met het volk, en vooral met de Chineesche hoofden
die hij allen persoonlijk kent. Wie hunner tot
het eedgenootschap behoort, is voor hem geen
geheim. Evenzoo weet hij op wie hij zich verlaten
kan, en in wier berichten hij vertrouwen kan
stellen. De Dajaks beschouwen hem als een
godheid, en zij houden hem tot in de kleinste
bijzonderheden op de hoogte van de plannen en de
handelingen der rebellen.
Volgens officieel rapport van den resident dier
afdeeling van Borneo, dd. 8 Nov., is de toestand
Montrado veel gunstiger en liet dien te Ponteanah
weinig te wenschen over. Twee aanvallen der
Chineezen op Benkajang werden afgeslagen.
Met het oog op de woelingen van het Chinee
sche eedgenootschap der Sam-Tam-Hoei, heeft de
regeering de hoofden der geheime Chineesche
genootschappen in Deli uit N.-Indië verbannen.
Onder gew ontvingen we gedurende de
d het on en de eerste van het
vers mdets. Onder
die alles
behalve mooi zjjn behoort^die, welke den
teekenaren op Taalstudie door de uitgevers Blom
en Olivierse te Kuilenburg wordt aangeboden,
terwijl die, welke door de exploiteurs der Minerva-
bron verspreid wordt, eene aardig gedachte reclam,:
is voor dat handelsartikel.
Het eerste nommer van het vroeger aangekon
digde weekblad: het Moederland ,is thans versche»
nen. Tevens ontvingen wjj n° 1 en 2 Van den nieuwen
jaargang van Caecilia, hel; muzikaal tjjdschrift van
Nederland, waarop wjj de aandacht van muziek
liefhebbers vestigen.
De Globe, afl. van Januari, bevatElisabeth
Patterson-BonaparteUit het dagboek van een
Berlijnsch 'politieambtenaar; het stemrecht dt-c
vrouw in Engeland de cholera en haar bestrjj
ding; Anton Malissof.
Het eerste nommer van de Indische Gids voor
1885 is thans bij den heer E. J. Brill verschenen;
Dit nommer bevat, behalve de gewone rubrieken
Timor en onderhoorigheden in 1878 en later, doo';
J. G. F. Riedel. Het animisme bij de volken
van den Indischen Archipel, door dr G. A. Wilken.
Eene verbinding ,tiisschen de West- en Oostkust
van Sumatra, door J. A. Van Rjjn van Aikeraade. --
De nieuwe minister van koloniën J. P. Sprenger
van Eyk en 'zijne begrooting van Nederl. India
voor het dienstjaar 1884, door De afdee
lingen Lintau en Boea (Padangsche bovenlanden)
en Toelang Bawang (Lampongsche districten), doo;
M. C. E. Stakman, assistent-resident. Corres
pondentie artikel door dr C. Snöuck Hurgronje.
Zelfverdediging of zelfverlaging
De prijs van dit tijdschrift ia per jaar 15 voo-
Nederland en 25 voor Indië franco per mail
Tot onderwijzer in het handteekenen aan eene
openbare lagere school te Amsterdam is benoemd
de heer D. J. Meeusen, geboren te Middelburg
Het pensioen, aan den heer E. J. W. Koch, em
predikant te Middelburg toegekend, bedraagt 1235
- Het drietal voor predikant te Wilhelmïna-
dorp bestaat uit de heeren.B Wielings te Kruiningtm,,
G. W. A. De Veer te St. Laurens en J. Van
't Hooft te Koudekerke. Crt.)
Bedankt voor het beroep naar 's Heerenhoek'
door den heer D. A. Van Haselen, cand. te Amers
foort.
Gisteren kregen twee jongelieden in eene herberg
alhier twist en zetten op straat hun krakeel voort
Omstanders voorkwamen echter handtastelijkheden
en scheidden de ruziemakers. Bij een bleek de
wrok vrij diep te zitten, want eenigen tijd later
zocht hjj zijn tegenstander weder op en bracht
hem met een mes eene, gelukkig niet gevaarlijke,
wonde in de borst toe. Tegen den wraakgierige»:,
knaap is proces verbaal opgemaaktde eerste dag
van 1885 zal hem waarschijnlijk niet licht uit hei
geheugen gaan,
Van den 21" tot en met den 3 ltn December
zijn met de stoomschepen der maatschappij Zeeland
te Vlissingen aangekomen 863 en van daai
vertrokken 775 passagiers.
Men schrijft ons uit Hoedekenskerke. Als
naar gewoonte is hier weder eene Nieuwjaars
collecte gehouden, niet alleen voor armlastigen -
maar ook voor andere noodlijdenden. Schoon
ieder weet, dat dit geschiedt om aan het lastige
en immoreele bedelen op den eersten dag des
jaars een einde te maken, neemt toch het bedrag
der collecte, niet alleen hier, maar ook elders
eer af dan toe.
Thans heeft zij de som van 134.25 opgebracht,
van welke som aan 9 gezinnen ieder 4.25 wordt
uitgekeerd, aan 18 gezinnen of afzonderlijke per
sonen ieder 3, aan 18 ieder 2 effi aan 6 ieder
1, welke gelden a. s. Vrijdag zullen worden
uitgedeeld.
In weerwil van den ongunstigen toestand
waarin de landbouw verkeert, bestaat er nog
steeds welgemeende genegenheid om boer te
worden. Als voorbeeld kan genoemd worden de
verpachting van de hotstede Vleugelhof onder
's Heerenhoek, waarvoor het niet aan gegadigden
ontbrak, en die verpacht is voor 60 per hectare
Deskundigen beweren dat de nieuwe pachter ca
bedrijfskapitaal van ongeveer 18 mille noodig b; ofc
Bij een laatst gehouden klopjacht onder
Heinkenszand werden door 15 Schutters niet
minder dan 78 hazen geschoten en onder Tholen
met 6 geweren 48 hazen.
Dezer dagen zag de machinist van den
stoomtram Den Haag Schevingen een stuk hout op
de spoorstaven liggen. Hjj stopte er voor en het
stuk hout werd door een daar Op post staand,
militair weggenomen, die echter bekende het e-
zelf op gelegd te hebben en op de" vraag van de
conducteur met welk doel hij dat gedaan b
antwoordde »het is maar een lolletje." Verre
delijk zal deze zaak echter wel gevolgen heb
die de betrokken krijgsman minder lollig'
vinden.
Te Bolsward wil men eene onderlinge
schappij van verzekering bji bcsmattolyke
oprichten onder uen naam van de l/hilantb
Zij zal in werking treden zoodra c>..t500 c ff
nooten zijn. Haar doel is om do< hindert da"?
ljjkscbe bjjdragen, wekelijksche \ik het er van d
doen aan gezinnen, bezocht door t 'uigeljjk brac'
lijke ziekte, behalve mazelen.
Zjj is bestemd voor meer en vooral voor n r
gegoeden, opdat deze sJleq door een gering off"
