N° 306. 1884. Zaterdag 27 December. Middelburg 26 December. EINDELIJK ONTMASKERD. e Dit blad verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feest da gem Prijs per 3/m. franco 3,50. Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent. Advertentiën* 20 Cent per regel. Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10 iedere regel meer f 0,20. Groote letters worden berekend naar plaatsruimte ^FEUILLETON, MIDDELBURGSE COURANT. Agenten zijn te Vlissingen: P. G. Da Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van des Peul, te Zierikzee: A. C. De MooiJ.te TholenW. A. Van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peijl Jz. Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger. Naar aanleiding van het ingediende wetsont werp op de staatsloterij schrijft men in de Zwol- sche courant het navolgende 't Ts dus wel mogelijk, dat de minister van financiën met dit ontwerp succes bij de kamer zal hebben. Nu, verwend is de heer Grobbée op dit punt niet, en voor la piece derésistance der laatste collectie belasting-ontwerpen, door hem ingediend het ten behoeve van het rijk verbeurd verklaren van 1/5 van 't personeel zal naar allen schijn ook nu geen meerderheid gevonden worden. Toch zou het o. i. te betreuren zijn als het ontwerp op de loterjj werd aangenomen, 't Is waar, de veranderingen door den minister voor gesteld, mogen verbeteringen heeten het is nood zakelijk dat een einde wordt gemaakt aan de bevoordeeling van een bepaalde klasse van inge zetenen het is goed dat aan misbruiken als b. v. de pot, door den heer Stam gemaakt, een einde komt; maar tegenover deze voordeelen staat een nadeel, in ons oog een groot nadeel. Mag in een goed geregeld beheer de staatsloterij onder de middelen voorkomen Die vraag wordt ontkennend beantwoord. De staat verbiedt het spelen in vreemde loterijen, omdat het schadelijk en gevaarlijk is voor de ingezetenen. Met vader lijke zorg werd nog weinige jaren geleden zelts het adverteeren van vreemde loterijen verboden. Leidt hen niet in verzoeking, zeide onze regee ring. Zjj kon dit ook gerust doen want wie een kans wagen wilde, vond immers binnen de grenzen^ gelegenheid. Dan kwam het geld, dat verspeeld werd, in onze schatkist, dan bleet het rusten in de brandkast onzer collecteurs. Het verkeerde, in deze leer opgesloten, behoeft niet nader te worden betoogd. Het is honderden malen aangetoond, dat de regeeri SFg geen voordeel mag trekken van een door haar zelt afgekeurde hebbelijkheid, als men het woord ondeugd niet wil gebruiken. Herhaalde malen kwamen ministers aan het hootd van het departement, die de loterij in beginsel veroordeelden wij hebben slechts den heer Vissering te noemen maar afschaffing was onmogelijk ter wille van de baten welke de schatkist trok. Wjj konden dit geld niet missen, op hoe zonderlinge wijze ook te zamen gebracht. Wordt nu het bedrag nog verhoogd, de bezwaren zullen nog klemmender worden. Is vijf ton reeds een wichtig argument, zeven ton weegt nog vrjj wat zwaarder 1 Is Vissering voor vjjf ton teruggedeinsd, wie zal zich aan de zeven ton wagen En het gevolg zal zijn dat een heffing, door ieder in beginsel veroordeeld, op vaster voet geregeld, steviger dan ooit te voren, onder onze middelen plaats neemt. Het woord in de considerans: »in afwachting dat de staatsloterij geheel zal kunnen worden afgeschaft", zal een phrase bljjken te zjjn. Erger dan dat, 't is hui- eoman van HUGO KUUZE VIJFDE HOOFDSTUK. Karpinsky nam werktuigelijk het papier aan en begon het langzaam te onderzoeken. Alles scheen in orde te zjjn. Er was niets aan het schrift veranderd en men zag ook niet dat er iets uit- gekrabt was, zelfs toen hjj hem tegen het licht hield. Dertien duizend éen honderd", mompelde hp, „maar dat is niet mogelijk. God, laat ik mjjno gedachten goed bp elkaar houdenging hjj ge jaagd voort. »Het zou inderdaad mogeljjk zjjn hm met dit papier in de hand iets aangaande f schurkenstreek te ontdekken. Ik wist, me- dat uw zoon aan Warburg eenig geld schul- Ongeveer drie duizend daalders. Die on- verwaande kerel zorgde wel dat dit af gespeeld en wel in de kamer ;k geloof zelfs vrij hoog, het gebeurde in een aangenaam was het val officieren uw n deel aan, of zeer luitenant hjj de chelarij. Men neemt den schijn aan alsof men het middel veroordeelt en men zorgt het op vaster grondslag te vestigen, men verhoogt het, men maakt het meer onmisbaar. Alleen dan zou het voorstel des ministers aannemelijk zijn, wanneer tegelijkertijd *de eerste stap werd gedaan op den weg die tot afschaffing leidde, hetzij door de bepaling dat jaarlijks het aantal loten zou worden verminderd, hetzij dooi de aanwijzing van een termijn, binnen welke voorstellen tot afschaffing worden verwacht. In Harlingen worden aan behoeftige kinderen afgelegde kleedingstukken uitgereikt. Het idee is uitgegaan van de redactie der Harlinger Courant die de burgerjj had uitgenoodigd om, ten bate van behoeftige kinderen zulke kleedingstukken in te zenden aan haar bureel. Door personen volkomen op de hoogte, werdén die kleederen uitgedeeld. De zaak gaat uitmuntend bergen kleederen, hoeden, schoenen, enz. zijn reeds inge komen en verdeeld. Nu zal eene vaste dames commissie de zaak ter hand nemen en wordt zjj uitgebreid ook ten behoeve van bejaarden. Zou dit idee geen navolging kunnen vinden? Zooals onder Laatste Berichten in ons vorig nommer nog werd medegedeeld zjjn, ter vervanging van de op 31 December e. k. aftredende en niet herkiesbare leden van den geneeskundigen raad, in Zeeland tot leden van dien raad benoemd Dr. J. C. Bolle, te Middelburg en dr. J. Hazenberg, te Ylissingen, en tot plaatsvervangende leden dr. Y. Keyzer, te Middelburg en dr. S. Dobbelaer de Wind, te Middelburg. Volgens bericht uit Goes is de heer S. J. J. De Jonge Mulock Houwer, die op de Dinsdag gehouden vergadering tot candidaat voor lid van den raad gesteld was en die candidatuur had aangenomen, op zjjn besluit terugkomen. Hjj heeft nu bedankt voor de hem toebedachte eer. Dinsdag a. zullen belangstellenden in eene liberale keuze opnieuw bjj elkaar komen om een candidaat te kiezen. Evenmin als aan den Sophiapolder hebben de najaarsstormen hun uitwerking aan den oever van den polder Anna-Friso gemist. Woensdag is aan dien oever een val ontstaan van 60 M., en daarbjj over een lengte van 40 M. de steen glooiing weggezakt. Peilingen wezen 7 a 8 M. water aan tegen den djjk. In eene Woensdag gehouden vergadering besloot ook het bestuur van den Oranjepolder (gemeente IJzendjjke) te handelen overeenkomstig de opge maakte plannen tot verbetering der suatie aan zee, opgemaakt vanwege het bestuur van de uit watering door de sluis bjj nummer I in den Hoofdplaatpolder, zoodat deze zaak op goeden voet staat. artillerie verloor een aanzienljjke somop zjjn eerewoord gelijk ik later hoorde want hjj kon het onmogeljjk betalen. In zjjn verlegenheid wendde hjj zich tot uw zoonmaar die had het geld ook niet en ik helaas evenmin. Warburg deed den ritmeester in mjjn tegenwoordigheid het voorstel om het geld voor te schietendoch hjj wilde den geheel onbekenden officier niets leenen. Alleen deed hij dit den ritmeester, die in mijn bjjzjjn een wissel van 3100 daalders teekende. Die honderd zullen de rente geweest zjjn. Het was belacheljjk om van achterstallige leve- rantiegelden te spreken; want het hooi en de haver welke Warburg en zjjn zwager Stiller, die tevens zjjn boekhouder was, leverden, werden altjjd terstond betaald, met aanwjjzingen op de staats kas in M. Gjj weet wel Schroder hoe het hier in 59 toeging. De ritmeester Von Brusting was president eener commissie, die onder het mobiliseeren paarden voor de zware cavallerie opkocht. Onze plattelandspaarden waren daar voor bjjzonder geschikt en als er een groot aantal bjj elkaar was bracht een wachtmeester die naar Berljjn. Doch daar kwam eensklaps van hooger hand bevel om niets meer te koopen, integendeel, de reeds aangekochten moesten weer onder de hand verkocht worden. Die heele mo biliseering was niet ernstig gemeend geweest. Er stonden in dien tjjd hier bjj mjj en in den omtrek een paar honderd stuks voor den staat aangekochte paarden en ook bjj u stonden er eenige op stal, In het ingezonden stuk De handelsbeweging in Hoofdplaat, voorkomende in ons nommer van Woensdag, staat 3e kolom regel 22 v. b.«waar van nagenoeg 1/3 gedeelte ledig terugkeert." Dit laatste woord terugkeert, verzoekt de schrijver ons te melden, moet vervallen. Nu is bet alsof zich 2 x 20 duizend voertuigen (geladen en ledig) over die wegen passeeren. En dit is niet het geval. Men schrjjft ons uit Rotterdam: Nog eens de werkeloosheid. De commissie voor werkverschaffing uit de Vereeniging tot verbetering van armenzorg heeft omtrent den omvang van het werkgebrek een zeer nauwgezet onderzoek ingesteld, en daarvan rapport uitgebracht. Hieruit loljjkt en dit is althans een verbljjdend verschjjnsel te midden van al de jammerklachten die men hoort dat, wat den handel en alle bedrjjven, die daarmede in betrekking staan, betreft, de toestand hier niet ongunstig is. De handel en de scheep vaartbeweging verschaffen aan meer handenwerk dan in vorige jaren. Vooral de graanhandel en het expeditievak verkeeren in een zeer gunstigen toestand. Daarentegen verkeeren de groote industrie en de scheepsbouw in ongunstige omstandigheden. Alleen in de fabrieken der Ned. Stoomvaartmaat schappij op Fjjenoord zijn 900 werklieden minder aan het werk dan verleden jaar. (Intusschen is er in de laatste dagen in deze fabrieken weder meer werk gekomen.) Wat de ambachten betreft, zjjn vooral de bouw vakken kwjjnende. Ook deze commissie wjjst daarvoor dezelfde oorzaken aan, die ik reeds maanden geleden genoemd heb. Zjj voegt er nog bjj, dat werklieden bij de bouwvakken de nadeelen ondervinden van den toenemenden machinalen arbeid ook in deze vakken, en van den invoer van bewerkt hout. Hierbjj moet ik aanteekenen, dat de aanmerkeljjke besparing, die van het een zoowel als van het ander het gevolg is, in ander opzicht natuurlijk als een groot voordeel moet worden beschouwd. Als een bewijs, dat het voor de handwerksklasse geen voordeelige tjjd is, voert de commissie aan, dat de inbrengst in de spaar- en hulpkas, waarvan bjjna uitsluitend door ambachtslieden gebruik wordt gemaakt, vermindert. (Daartegenover staat, dat de inbrengst in de Spaarbank vermeerdert, zoodat in het algemeen het vermogen om te sparen niet afneemt.) Het treurigste is wel, dat volgens de waarne mingen der commissie, voor de fabrieken en de ambachten (met name de bouwvakken) ook de vooruitzichten voor de toekomst niet bevredigend zijn. Hieruit volgt, dat er voor de werklieden» die bjj deze takken van volksbestaan hun brood moeten vinden, raad geschaft zal moeten worden. Al eischen ook handel en scheepvaart en al wat daarmede in verband staat in toenemende mate werkkrachten, voor het meerendeel zjjn die werk lieden daarvoor niet te gebruiken. Zij zullen dus elders werk en brood moeten vinden. Dat onder de hand verkoopen gaf niets dat ging veel te langzaam en braeht te weinig opalleen bjj de publieke verkooping die daarop plaats had, werd een goede som besteed, ik meen omstreeks achttienduizend daalders. Als president der commissie nam de ritmeester Yon Brusting het geld in bewaring. Hier in deze kamer stond een secretaire, waarin hjj het wegsloot. Het was grootendeels papier, maar ook goud en zilver in een linnen zak. Ik weet dit alles zoo precies omdat ik gedurende de verkooping achter den ritmeester stond. Hjj had de verkeerde gewoonte om bjjna altijd den sleutel op de deur en op de secretaire te laten steken, terwjjl zjjn oppasser gedurig in en uitliep. Hjj was zelf veel te edel om kwaad van anderen te denken. Op diennood- lottigen dag was de oppasser er evenwel niet. Hjj had twee dagen verlof. Warburg was ook op de verkooping geweest en had, naar hjj mjj zeide, nog iets met den ritmeester af te rekenen. Later zag ik Stiller, zjjn zwager ook weer. Mijnheer Von Brusting verzocht hun beiden op zjjn kamer te gaan. Hjj zou daar later ook komen; maar had nog veel met het verzenden der stukken te doen. Was den heeren de tjjd te lang gevallen of hadden zjj andere bezigheden Genoeg, na een poos, kwamen zjj weer beneden en Warburg haalde den ritmeester over om met hem naar de stad te rjjden. Hjj ging in het geheel niet meer naar boven. Maar ik wel. Ik had een angstig voorgevoel en wilde zien of de sleutel weer op de secretaire stak. Dat was nu niet het geval en dus trok ik gerust- In verband met het denkbeeld, in mjjn vorig schrijven geopperd, o«u een deel der werklieden, die hier te lande broodeloos zjjn, naar Panama te zenden, wensch ik er nog op te wjjzen, dat de groote werken, die in de laatste jaren hier te lande aan duizenden handen werk verschaften, aanleg van spoorwegen, het sloopen en bouwen van vestingen (tot uitvoering der vestingwet) enz., ten einde loopen. Wat moet men met al die werkkrachten aanvangen, nu het bljjkt dat zjj in onze steden, hoeveel bedrijvigheid daar ook heerscht, geen emplooi kunnen vinden Deze vraag is van zóóveel maatschappeljjke beteekenis, dat zjj niet ernstig genoeg kan overwogen worden. De Vereeniging van gepensioneerde onderofficieren en minderen van het Nederlandsche leger ontving dezer dagen van eene zeer aanzienljjke dame de belangrijke gift van duizend gulden. Bljjkens begeleidend schrjjven strekte dit als blijk van ingenomenheid met bet doel en de wjjze van uitvoering door het bestuur dier vereeniging. Ook van prinses Hendrik der Nederlanden ontving de vereeniging, na aanbieding van het jaarverslag, weder eene geldeljjke bijdrage. Het doel dier veréeniging is, zooals men weet, behoeftigen gepensioneerden militairen van bet Ned. leger, hunne weduwen en zoo noodig hun weezen onderstand te verleenen. Daarin door bjjdragen te worden gesteund zal het bestuur zeker zeer aangenaam wezen. Na allerlei tegenspraak is bet thans zeker dat dr. H. J. Vinkhuyzen met ingang van 1 Januari a. s. uit zjjne betrekking van geneesheer des ko- nings,zjjn eervol ontslag heeft gevraagd en gekregen- In zjjne plaats zal optreden dr. Coert, arts. Het wetsontwerp van den minister van financiën tot invoering van een tabaksbelasting heeft ten doel bet tabaksverbruik te belasten in den vorm van accjjns en niet bjj bet debiet. De accjjns, zooals de minister dien wenscht te beffen, zal ook van de inlandsche tabak worden geheven. De bepalingen, die hjj dienaangaande wil invoeren, komen, volgens het Hbld, in hoofd zaak neder op het volgende In de eerste helft van Juni moet elk, die in een gemeente meer dan 1 are beplant, aangifte daar van doen bjj den ontvanger, die een bewjjs van die aangifte afgeeft, nadat de planter zekerheid heeft gesteld voor den accjjns van de te oogsten tabak, berekend naar de gemiddelde opbrengst in dezelfde of naburige gemeenten. Wie na 15 Juni grond met tabak beplant en in gebruik heeft, zonder het vermelde bewijs, wordt door den ont vanger aangemaand binnen 8 dagen voor de ver krijging van het bewijs te zorgen, op straffe dat de planten vanwege den prov. inspecteur worden „onbruikbaar" gemaakt. Ten minste 14 dagen vóór met het oogsten be gonnen wordt, moet de planter aangifte doen van het gewicht der op de gewone wjjze gedroogde gesteld den sleutel van de kamerdeur af. Er waren voor die verkooping allerlei slag van menschen in huis geweest." De oude inan zweeg, geheel door zijne herin neringen overstelpt. Bjjna ademloos hadden dé anderen geluisterd, ofschoon de feiten hun nog niet duideljjk voor den geest stonden. »De ritmeester kwam laat thuis", vervolgde Karpinsky op somberen toon, »ik liet hem zelf in. Hjj groette vriendeljjk en ging naar boven, doch kwam even daarna weer beneden. Hij miste den sleutel der secretaire. Ik ging met hen mede. De sleutel was niet te vindeneen groote angst maakte zich van mjj meester en ik zag uit het bekommerde gelaat van uw zoon dat hjj ook on gerust was. Ik haalde alle sleutels, welke ik be zat doch geen eukele paste. Eindeljjk na men wjj een breekijzer. Na vele vergeefsche pogingen viel de klep neer. Scbieljjk rukte de ritmeester bet kleine middeldeurtje open. Het hoopje goud lag er, evenalskde zak met zilvergeld. Maar de portefeuille met het papierengeld was verdwenen. Spoorloos verdwenen 1 Nog zie ik het ontstelde gelaat van uw zoon voor mjj", zuchtte de oude man, „ik vertelde het terstond aan mijn vrouwjen ook gjj werdt geroepen Schro der. Gjj waart destijds schout. Het heele huis werd doorzocht. Iedereen ondervraagd. Eindeljjk werd er procesverbaal opgemaakt, waarmede wjj, de ritmeester en ik, naar de stad reden. Op mjjn getuigenis werden Warburg en zjjn zwager ter- stond in hechtenis genomen. Zjj ontkenden niejs

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1884 | | pagina 1