302.
1884.
Maandag
22 December.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
12?" JriÉIgfiïig,
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Middelburg 20 December.
Zangvereeniging J;tot Oefening en
Uitspanning."
De koren, hoewel in dit romantisch oratorium
Rechtszaken.
- .v,:\"v .-
J 0
MiDDELBlRGSCHE COl RAM.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. Db Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van dek Peiji Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daubb en Cie., John F. Jones opvolger.
Wie zich tegen 1 Januari 1885 op ons blad
abonneert ontvangt de nog in dit kwartaal ver
schijnende nommers kosteloos.
In de avondzitting van gisteren heeft de tweede
kamer hoofdstuk I der uitgaven van de Indische
begrooting eenparig aangenomen, evenals hoofd
stuk I der middelen (in Nederland).
Bij hoofdstuk II der middelen (in Indië) werden
twee prealabele vragen gesteld in den vorm
1° van een motie van de heeren Iieuchenius en
Lohman, strekkende om te verklarendat »de
kamer vooralsnog niet overtuigd is dat de door de
regeering voor Nederl.-Indië beoogde belasting
hervorming, voor zooveel daarvan blijkt uit de
door haar overgelegde ontwerpen en medegedeelde
plannen, doeltreffend zijn zou;"
2° van een amendement van den heer De Bruijn
Kops, strekkende om de geslacht- en bedrjjfbelasting
niet te verhoogen, zoodat de spoorwegen voor
Indië uit een leening zouden worden gevonden.
Motie en amendement vonden principieele be
strijding, voornamelijk uit een oogpunt van staats
rechterlijke bevoegdheid van den Nederlandschen
belastingwetgever tegenover dien uit Indië. De
heeren Gratama, Van Gennep, Roëll en Van der
Hoeven voerden die gronden van bestrijding, door
den laatste ook uit een practisch oogpunt, aan,
daarbij opmerkend dat de aanneming van de motie
onvermijdelijk het ontslag van den gouverneur-
generaal zou ten gevolge moeten hebben omdat
diens prestige dan .onherstelbaar zou geschokt zijn.
De minister van koloniën sloot zich bij die
bestrijding geheel aan. Ook hij zag in de motie
een schok aan het gezageen ernstige veroordeeling
van het beleid van den minister van koloniën, den
eenig verantwoordelijke in deze. Ook de minister
van binnenlandsche zaken stelde de kabinets-
quaestie en wees op de ernstige, practische en
financieele gevolgen van de aanneming der motie,
hoe vriendschappelijk ook voorgesteld.
De heer Lohman verklaarde echter, dat de motie
generlei politieke beteekenis heeft en slechts een
quaestie van opportuniteit betreft. De heer
Keuchenius herhaalde dezelfde verklaring uit
drukkelijk.
De heer Kops trok zjjn amendement in, waarop
de motie werd verworpen met 59 tegen 22 stem
men, die van de anti-revolutionaire leden, en
hoofdstuk I der middelen werd aangenomen met
67 tegen 6 stemmen.
Na afstemming door de tweede kamer van het
subsidie voor de aanstaande tentoonstelling te Ant
werpen, wenscht het comité tot vestiging eener
centrale veréeniging van Nederlandsche indus-
trieelen eene poging te doen; om de nadeelige
gevolgen dier stemming van de Nederlandsche
nijverheid af te wenden.
Tot dat einde noodigt het comité alle indus-
trieelen in Nederland uit om op Dinsdag 23
December, namiddags te 2 uren, bijeen te komen
in eene der bovenzalen van het lokaal Kraanapolsky
te Amsterdam, ter behandeling van de statuten
der vereeniging, tot benoeming van het bestuur
enter bespreking van debelangenderNederlandsche
industrie met betrekking tot do aanstaande
tentoonstelling te Antwerpen.
Men schrijft ons uit Botterdam
De leden van Rotterdam's Burgerplicht hebben
weder een blijk gegeven, dat zij belangstelling in
de publieke zaak niet beschouwen als te behooren
tot de plichten van den burger. Slechts 21 leden
met inbegrip van de bestuurders en de leden
verslaggevers, waren opgekomen om te beraadsla
gen over het voorstel van Amsterdam tot oprichting
eener liberale Unie. Het doel der vergadering
was natuurljjk behoorlijk vooraf bekend gemaakt
aan de leden, zoodat de afwezigen niet beweren
kunnen, dat zij niet geweten hebben welk be-
langrjjk onderwerp er zou behandeld worden.
Dank zij den heer mr. A. Yan Weel, mag
Rotterdam zich beroemen de formule voor art. 1
te hebben gevonden, die Amsterdam niet vinden
kon. De 21 leden van ons Burgerplicht besloten
namelijk, met algemeene stemmen, dat art. 1 zou
luiden: „Er wordt opgericht eene liberale Uniet
die zich ten doel stelt, door alle geoorloofde
paddelen van voorlichting en samenwerking, dó
toepassing der liberale beginselen en de eenheid
der liberale partij te bevorderen, en den staatkun
digen invloed der kerkelijke partijen te bestrijden."
Blijkens de toelichting van den heer Yan Weel *j
is het bij deze redactie van art. 1 vooral de be
doeling de eenheid op den voorgrond te stellen
en dus te beletten, dat de liberale leden der
tweede kamer ooit weder buiten den band springen.
Door mr. J. A. Yan Gilse werd bezwaar ge
maakt, dat de Unie uitsluitend zou bestaan uit
kiesvereenigingen. Hij wilde haar eene ruimere
strekking geven en dus het lidmaatschap open
stellen voor alle liberalen, op het voorbeeld van
de Association liberale in België, omdat daardoor
eene veel grooter kracht aan de Unie zou worden
gegeven en het publieke leven krachtiger zou
worden bevorderd. Zijn denkbeeld werd echter
bestreden, en wel op deze gronden dat de invloed
der kiesvereenigingen dan zou worden overscha
duwd door dien van bijzondere personen, en dat
bij het oordeel over het Arasterdamsche voorstel
niet in ^bijzonderheden" moest worden getreden
Ook tegen de uitsluiting van kamerleden van het
uitvoerend comité had de heer Yan Gilse beden
king. Zijne voorstellen om de bezwaren weg te
nemen werden echter verworpen, en het slot dei-
vergadering was dat het bestuur gemachtigd
werd om de zaak te beklinken.
Ook de Vrijzinnige kiewereeniging alhier zal
eerstdaags worden bijeengeroepen om te beslissen,
of zij tot de Unie zal toetreden.
Door den voorzitter van Burgerplicht werd nog
medegedeeld, dat de liberale kiesvereenigingen
in den lande vóór 15 Januari haar besluit moeten
hebben genomen.
Bij het heden gehouden apothekersbediende
examen hadden zich twee mannelijke candidaten
aangemeld, waarvan een zich heeft teruggetrokken;
geslaagd is de heer R. I>. H. Sax, geboren te
Zevenbergen.
Zooals uit achterstaande advertentie blijkt, geeft
het tooneelgezelschap van den heer A. Yan Lier
ook Zondag eene voorstelling in den schouwburg
te Middelburg.
Bij die gelegenheid zal Fédora van Sardou wor
den opgevoerd.
Wie het stuk niet kennen zullen zeker met dit
veel besproken tooneelwerk kennis willen maken;
wie indertijd mevrouw Beersmans hier in die
rol zagen optreden zullen wellicht zich opgewekt
gevoelen haar spel met dat van mevrouw Théo
Frenkel-Bouwmeester de eerste Nederlandsche
actrice die Fédora creëerde te vergelijken.
Wij vestigen de aandacht erop dat de prijzen
der plaatsen lager zijn dan bjj de voorstelling van
heden avond.
Met genoegen vernemen wij dat, op uitnoodi-
ging van eenige heeren, de heer Justus Van
Maurik jr op Dinsdag 17 Febr. te Middelburg
zal optreden.
Menigeen zal zeker verlangend wezen de kennis
making met dien talentvollen spreker te maken
of te hernieuwen.
Tot gemeente-veldwachter te Biggekerke is
benoemd Gillis Van de Voorde.
Het Kerstverlof der adelborsten gaat in 20
December en eindigt Maandagavond 5 Jan.
Uit de Zuid-Afrikaansche republiek verneemt
het Hbl., dat d* G. B, Clark door de regeering
dier republiek tot haar vertegenwoordiger te
Londen is benoemd,
De Portugeesche ingenieur Machedo is met
zijne opmetingen voor den spoorweg reeds gevor
derd tot de stad Middelburg, en hoopt tegen de
maand Januari over de geheele lijn gereed te
zjjn.
De vooruitzichten van den oogst, evenals die
voor den veeboer, zjjn algemeen gunstig.
Eene eivolle zaal getuigde Donderdag bij de
uitvoering van Schumann's das Paradies und dié
Peri, en niet ten onrechte, van de groote belang
stelling in en de verwachting van de uitvoering
van het meesterwerk van Robert Schumann.
Das paradies und die Perihet best bekende,
meest geliefde en naar veler oordeel ook het best
geslaagde onder Schumann's grootere werken, schonk
ons, dank zjj de lofwaardige uitvoering, veel genot.
Paradies und Peri werd door Schumann gecom
poneerd in zijne krachtigste levensperiode, toen
zijn genie, tot volle ontwikkeling gekomen, nog
niet door een somber waas beneveld was.
niet het leeuwenaandeel toebedacht, brengen wij
toch in de eerste plaats onze hulde voor de zoo
met vuur en juistheid en niet minder zoo muzikaal
genuanceerde voordracht.
Het moet ons niet als een parti pris .worden
aangerekend dat wjj met het koor van Oefening en
Uitspanning zoo zjjn ingenomen, maar naar ons
oordeel zullen veel talrijker koren in grooter steden
het niet verbeteren, dank den goeden muzikalen
geest van de leden van het koor en de talentvolle
leiding van den directeur die er de bezieling weet
in te brengen. Bjj de sopranen vonden wij. waar
schijnlijk door toevallige oorzaken, verscheidene
plaatsen onbezet: toch was de klank zeer goed.
De voornaamste partjj voor de solisten is die
van de Peri, opgedragen aan mejuffrouw Fillunger,
concertzangeres uit Frankfort, bekend als eene
uitstekende zangeres, en door bare welluidende,
booge sopraanstem als 't ware aangewezen voor
zulk eene partjj.
Wij noemen in de eerste plaats hare edele
opvatting van de eerste aria Wie glücklich sie
wandeln die seVgen Geisterwaarin zjj haar ver
langen naar het verloren geïtik zoo vol gevoel
wist uit te drukken.
Hierin toonde zjj dadelijk zich eene ware kun
stenares en eene echte Schumann's zangeres te zijn.
Hoeveel zangeressen toch laten zich medeslepen
van deze aria meer eene jubel-aria te maken
Verder noemen wjj als glanspunten de finales van
elk der drie afdeelingenin het slotnommer van
het tweede deel kan men zich de woorden: Schlaf
nun und ruhe in Traumen voll Duf t en Du die
treueste liebenste Brust niet warmer en inniger,
gezongen voorstellen. Wie bewonderde niet in
het slotnummer van de laatste afdeeling de energie,
waarmede zjj hare partjj, die aan eene zangeres
de hoogste eischen stelt, boven koor en orkest
zoo glansrjjk deed uitkomen, en de hooge C liet
hooren, die men waarlijk door weinig zangeressen
zoo welluidend en vol hoort zingen.
De soli van de tweede sopraan en van de alt
waren bereidwillig door leden der zangvereeniging
op zich genomen. Wjj brengen hulde aan beide
dames voor de uitnemende wijze, waarop zjj haar
lang niet gemakkeljjke taak hebben vervuld. De
heer Cleuvev,, die deze beide zangeressen van den
beginne af onder zijne leerlingen telt, heeft daarvan
ook alle eer.
De tenorpartij werd vervuld door den heer S.
uit Rotterdam, die, naar wjj vernemen, slechts
schoorvoetend die taak heeft op zich genomen,
omdat deze laagliggende partjj minder voor zjjne
hooge tenorstem geschikt is, waardoor hij zich
genoopt voelde enkele passages een octaaf hooger
te zingen en deze daardoor soms een ander karakter
kregen dan de componist bedoeld heeft.
Dank hebben wij overigens den beer S. te
brengen voor de uitnemende wijze waarop hij zich
van zjjne taak heeft gekweten en der zangveree
niging en het publiek aan zich heeft verplicht.
De baspartij in dit oratorium is niet zeer
belangrijk en ook niet zeer dankbaar.
De heer Hoos uit Ruhrort heeft echter de partij
met behulp van zjjn echt basgeluid goed gezongen.
Naar onze meening zong Hij vooral de kleine partjj
van Gazna in het eerste deel en die van derMann
in het laatste deel zeer goed. Jammer dat hjj zich
enkele malen aan vergissingen schuldig maakte.
De quartetten, door de vier solisten, gezongen
waren zeer fraaien ware de afstand tusschen de
tenor- en de basstem niet zoo uiteenloopend geweest
dan zou zeker de verhouding der stemmen vol
maakt te noemen zijn geweestook hierin was de
aanvoerende sopraanparty zeer ie roemen,
Het quartet van de vier Perils, zoo mooi maar
tevens zeer moeieljjk, waarin nog twee andere
damesleden medewerkten, kwam geheel tot zijn
recht en wjj herinneren ons niet het zoo mooi ge
hoord te hebben, evenmin als het kleine Engelkoor
dat dikwijls mislukt.
De begeleiding noemen wjj het laatst; echter
niet omdat deze minder belangrjjk is.
De instrumentatie voor een volledig orkest in
te richten voor strjjkorkest met bijvoeging van
piano en dit zoo welluidend en vol te doen klinken
is voorwaar g ;en geringe zaak; en de heer Cleuver
verdient daarvoor lot en dank van alle muziek-
kennners,
De medewerkenden in het orkest verdienen,
vooral met het oog op de vele moeielijkhcden die
de begeleiding van dit oratorium oplevert, geroemd
te worden.
Dank aan Oefening en Uitspanning voor het
muzikaal genot ons verschaftmet genoegen zien
wjj reeds de tweede soireé tegemoet, waarin, naar
wij van de buitenwacht hooren, tot afwisseling
de instrumentale muziek ook ruim haar deel zal
hebben.
«rrv. - "lij ■■gt-gaao—
Men schrijft onsWas de heer E. J. W. Koch,
pred. te Middelburg, door stemverzwakking ge
noodzaakt tegen 1 Jan. a. s. zjjn ontslag uit zjjne
betrekking aan te vragen, Vrijdag was het voor
hem een aandoenljjk uur, toen hjj van een
veertigtal leerlingen afscheid moest nemen, die te
Veere op beljjdenis des geloofs aangenomen en
als lidmaten bevestigd werden. Moeilijk was voor
hem het oogenblik toen de voorzitter van den
kerkeraad te Veere hem dank zegde: voor de trouw
en zorg, die bjj ook weder nu en wel ditmaal
voor het laatst bij zjjn onderwjjs aan deze zijne
leerlingen had aan den dag gelegd. Wat aan
menigen ambtgenoot vergund werd den moeiljjken
arbeid met dankbaarheid vrijwillig te staken, dat
was hem wel ontzegd, maar ook de betrekkeijjk
korte loopbaan zou zeker vruchten dragen en nooit
zouden die schooner zijn dan wanneer zjjne leer
lingen, op zjjn woord en voorbeeld, in eenvoud en
diepte den godsdienst des harten betrachtten, zooals
die in Jezus was.
Bij de bevestiging nam de heer Rienstra het
woord, gaf de denkbeelden van den predikant
Koch in eene bezielde voordracht ten beste en toen
eindelijk de zegenbede was uitgesproken zonden
de leerlingen met diepe aandoening den scheidenden
leeraar van gez. 91 het 3e vs. toe.
Het kiescollege der Nederduitsch Hervormde
gemeente te Leiden heeft uit het bestaande zestal
predikanten het volgend drietal gekozen D
Rjjnders te Middelburg, A. J. Eykman te Groningen
en C. P. N. Pikaar te Overschie.
De heer W. Van Elden, pred. te Ovezand,
heeft het beroep naar Waalwjjk aangenomen.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden, Zaterdag, zijn veroordeeld
P. C. Van der H. 33 j., directeur der gasfabriek
te Goes, thans zonder bekende woon- of verblijf
plaats, wegens vergrijp tegen de zeden, tot een
jaar cel en 25 boete; J. L. 22 j., boerenknecht
te Middelburg, wegens mishandeling, tot ƒ12
boete; J. LeF. 19 j., boerenknecht te Koudekerke,
wegens mishandeling, tot geldboeten van 12 en/8;
J. S. 47 j., barbieren paruikmaker te Goes, wegens
openbare dronkenschap bjj herhaling gepleegd,
tot 7 dagen cel; H. De B. 55 j., veekoopman te
IJzendjjke, wegens beleediging van een beambte in
functie, tot 3 dagen cel; P. J. H. 26 j., schipper
te Cauter (België), wegens als voren, tot 8 dagen
cel; en B. De J. 42 j., arbeider te Zuiddorpe,
wegens verzet, tot 8 dagen cel.
Allen in de kosten.
Tegen een ingezetene van Heinkenszand is
eene rechtsvervolging ingesteld wegens het in
ontvangst nemen van eene quitantie voor geleverde
koopwaar zonder betaling van het daarop uitge
drukte ongekweten bedrag der vordering. De
bediende van een leverancier uit eene andere
gemeente had de' onvoorzichtigheid de quitantie
at te geven vóór de ontvangst der gelden, van
welke gelegenheid eerstgemelde misbruik maakte
door te beweren dat de betaling had plaats gehad.
In tegenstelling met het vorige jaar ondervin
den thans de landerjjen op Noord-Beveland geen
noemenswaardige last van het water. Wel staan
alle slooten vol en de laagste weilanden blank,
maar de sluizen doen haar dienst naar behooren.
Een paar droge dagen veroorzaken terstond een
aanmerkeljjke verlaging van den waterstand. Men
achrjjft dit gunstig verschijnsel hoofdzakelijk toe
aan de jongste verbeteringen aan de zeesluis van
den Willempolder,
Te Assen schijnt men de onhoudbaarheid dei1
tegenwoordige Zondagswet steeds door overdrjjving
te willen aantoonen. Er is nl. een bakker bekeurd
omdat bij des Zondagmorgens, vóór kerktijd nog
wel, brood rondbracht. Er wordt ook aan geljjte
verbod voor de melkboeren gedacht.
Wjj doen hierbjj opmerken, dat de Zondagswet
uitdrukkeljjk een uitzondering toelaat voor het
uitstallen en verkoopen op markten, straten of
openbare plaatsen van geringe eetwaren. Deze
overdrjjving is dus geen toepassing van, maar in
strijd met de wet.
Aan den hoogleeraar Donders te TJtrecht i»;
tot aandenken van zijn 25jarig directeurschap van
het Nederl. gasthuis voor oogljjders aldaar, bjj zijn
aftreden als zoodanig, door tal van bestuurders
van dat gasthuis een album met hun portretten
aangeboden alsmede een buste van Yon Graefe,
van wit carrarisch marmer, vervaardigd door
Antonio Frilli te Florence.
Naar de Amst. verneemt wordt, behalve het
ambteljjk onderzoek van het hoofd der politie, ook
een gerechteljjk onderzoek ingesteld naar.de waar
heid van de mededeeling der Amsterdamsche Cou
rant nopens het mishandelen van een meisje in
het politie-bureau te Amsterdam.
De beide hoofdcommissarissen van politie zullen,
evenals de beambten en agenten die omtrent deze
zaak inlichtingen kunnen geven, in de volgende
week door den rechter-commissaris, mr. Elias,
worden gehoord,
Het vraagstuk van waar toch de taal moge
gekomen zjjn, werd door een schooljongen opge
lost in een antwoord aan zjjn zusje.
Deze was met hare leesles bezig en vroeg half
schreiendPaul, waar komen toch al die
woorden vandaan
Yan het twisten der menschen; dan komt
uit het eene woord het andere voort, zeide hjj.
De longziekte is uitgebroken bjj eene in het
gesticht Calvariënbergte Maastricht geslachte koe,
herkomstig uit de stallen te Scharn, gemeente
Heer; 25 stuks vee zjjn reeds afgemaakt,
