N° 297.
127* Jaargang.
1884.
Dinsdag
16 December.
FEUILLETON.
Middelburg 15 December.
EINDELIJK ONTMASKERD.
Advertentiërr 20 Cent per regei:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels i,IO
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
-
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van der Peijl, te ZierikzeeA. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhdijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L, Daubb en Cie., John F. Jones opvolger.
Wie zich tegen 1 Januari 1885 op ons blad
abonneert ontvangt de nog in dit kwartaal ver
schijnende nommers kosteloos.
De wenk, te Arnhem door mr E. H. Kar
aten gegeven, om de liberale partij in den
lande te organiseeren, heeft de kiesvereeniging
Burgerpligtte Amsterdam het initiatief
doen nemen tot een plan daartoe.
Het bestuur dier vereeniging heeft aan hare
leden meegedeeld, dat zij eene poging wil wagen
om tot die reorganisatie te geraken en daartoe
de individueele bestuursleden der vereenigin-
gen Kiesvereeniging „De Grondwette Amster
dam, Kiesvereeniging „De Grondwet" te 's Gra-
venhage, Vrijzinnige kiesvereeniging te Rotterdam
en Kiesvereeniging Burgerplichtaldaar tot
gedachtenwisseling heeft uitgenoodigd. In een
Woensdag te houden vergadering door de leden
van Burgerpligtzal, evenals in de andere
vereenigingen, het navolgend schema van grond-
bepalingen der liberale unie worden behandeld
Art. 1. Br wordt opgericht eene Liberale Unie, die
zich ten doel stelt door alle geoorloofde middelen van
voorlichting en samenwerking den staatkundigen invloed
der kerkelijke partijen te bestrijden en de toepassing der
liberale beginselen te bevorderen.
Art. 2. De Liberale Unie omvat als hare deelen
zoodanige kiesvereenigingeu in den lande, als bij haar
zich aansluiten.
Art. 3. Iedere kiesvereeniging vaardigt naar den maat
staf van haar ledental, en op eene schaal bij huishoudelijk
reglement vast te stellen, een of meer leden af, ten
einde deel te nemen aan de beraadslagingen en stemmingen
der Unie. De algevaardigden stemmen hoofdelijk.
Art. 4. Uit de aldus afgevaardigden wordt eene com
missie van uitvoering gekozen, belast met het bijeenroepen
der vergaderingen, regeling der werkzaamheden en ten
uitvoerlegging der genomen besluiten.
Art. 5. De Unie vergadert minstens eenmaal 'sjaars
en verder zoo vaak hare bijeenkomst door de commissie
van Uitvoering noodig wordt geacht.
Art. 6. Ter bestrijding der noodzakelijke uitgaven
wordt door iedere kiesvereeniging in verhouding tot haar
ledental een zeker nader te regelen quotum bijgedragen.
Art. 7. De afgevaardigden hebben geene aanspraak op
reis- en verblijfkosten uit de algemeene kas.
Art. 8. Leden van eene der beide kamers van de staten
generaal kunnen niet tevens lid zijn der commissie van
uitvoering.
Slechts enkele punten worden hierbij aange
stipt: het kan niet anders. Een geheel afge
rond programma kan moeielijk van éen
vereeniging uitgaande leden der gezamenlijke
vereenigingen, tot overleg uitgenoodigd, kunnen
eerst dat werk onder handen nemen,
En dan nog kan het bestuur van Burger
pligt merkt het in zijn circulaire op geen
sprake wezen van „een algemeen bindend
programma, gesehoeid op de leest van het
eenheidsformulier der kerkelijke partijen." Dat
voegt onze richting niet. „Zij toch onderstelt
voorzeker het bestaan eener gemeenschappelijke
levensbeschouwing, doch vergt tevens dat aan
de individueele overtuiging nopens het staats-
SOMAN VAN
HUGO KUUZE.
Beneden in de groote gelagkamer waren intus-
achen de leden der doopsgezinde gemeente ver
gaderd om de mededeelingen van den djjkgraaf
en zjjn plaatsvervanger aan te hooren. Zij luisterden
allen met waardigheid en eerbied en verdeelden
zich toen in kleine groepjes om het gehoorde te
hespreken.
Zjj wisten allen dat de bevolen maatregelen
dringend noodig waren, Men moest zich nog
slechts verstaan over de wjjze waarop de wachten
en patrouilles verdeeld zouden worden.
Yan lieverlede verdwenen de vergaderden, totdat
alleen de dijkgraaf en de waard overbleven.
„Is Udo thuis, Karpinaky vroeg de heer
gchröder, „de jonge dokter zou mg een groot
beleid zooveel ruimte gelaten worde als
bestaanbaar is met de eischen eener practische
politiek."
Het hoofddoel van een plan, als BurgeipUgt
thans op het oog heeft, moet wezen: een
band te vormen tusschen allen in het land,
die, bij verschil in meening over bijzQndere
vraagstukken van politiek, het hierover eens
zijn dat slechts in liberale richting geregeerd
dient te worden en een dam gevormd tegen
clericale overheersching,
Als zoodanig begroeten wij het plan der
Amsterdamsche kiesvereeniging met vreugde,
en wij hopen dat het met succes zal worden
bekroond. Daartoe echter is een eerste ver-
eischte dat er vooral ten opzichte van het te
verleenen quotum eene practische oplossing
gevonden zal kunnen worden. Stelt men dit
te hoog, dan zal daardoor de contributie voor
eene kiesvereeniging zoo zeer stijgen dat men
menigeen afschrikt lid te worden en het doel
algemeene aansluiting, toch niet bereikt
zal worden.
De financieele zijde van het vraagstuk is
wezenlijk ook hierbij niet de minst gewichtige.
Wij erkennen dat er eigenaardige moeilijk
heden zich voordoen om daarvoor eene goede
oplossing te vindentegenover een gering
quotum staat toch dat bij sommige gelegenheden
het verleenen van hulp aan zwakke districten
weer bezwaren zal opleveren, omdat de kas
dan te slecht voorzien zal wezen, maar
daarom hopen wij dat men ook vooral de voor
lichting in dezen vragen zal van hen die in zulke
zwakke districten bekend zijn en met eenige
teleurstelling zagen wij daarom de bestuursle
den der kiesvereeniging Arnhem niet genoemd
onder hen met wie in overleg zal worden ge
treden.
Wellicht dat mr Karsten, de ontwerper van
het plan, zal worden gehoord.
Aan het vraagstuk van financiëelen aard is
van zelf nauw verbonden dat van de beste
wijze om over het gansche land de meeste
kracht uit te oefenen. Volgeüs het hierboven
meegedeelde schema kunnen alleen kiesvereni
gingen deel uitmaken van de liberale Unie.
Dit idee juichen wij toe, mits dan van haar
uit zooveel mogelijk het oprichten van zulke
vereenigingen worde bevorderd in elk kiesdis
trict. Aan z. g. „losloopende" leden van zulk
een Unie heeft men op den duur niets. Zij
dragen alleen hun contributie bij maar oefenen
geen invloed uit, zijn vaak niet op de hoogte
van de toestanden, terwijl slechts samenwerking
van liberalen in éen district kan bevordelijk
wezen aan het juist kennen en aangeven van
hetgeen er in het belang der liberale zaak
moet worden gedaan»
De afgevaardigden van zulke vereenigingen
alleen kunnen voorgelicht do&r hunne me
deleden in hun eigen kring met vrucht
deelnemen aan de beraadslagingen der liberale
Unie, en op goede gronden aanwijzen wat hier
en daar gedaan moet worden.
Bij belangrijke vraagstukken van den dag
genoegen kunnen doen als Hij mijn rijtuig hier
wilde bestellen. Gjj weet, ik neem thuis niet
gaarne afscheid, Mijn oudje denkt altijd als ik
iets verder weg ga dan gewoonlijk, dat wij elkaar
nooit terug zullen zien. En dat is somtijds een
beetje lastig."
»Hmeen liefhebbende vrouw is tonnen
gouds waard," klonk het antwoord lachend„maar
gjj kunt Udo zeker krijgen, heer dijkgraaf. Die
gaat voor zjjn peet door het vuur en dan nog
wel naar uw huis 1 Dat zal hem stellig niet te
veel zijn. Uw Antje houdt zijn geest, geloof ik,
meer bezig dan voor zjjn staats-examen dienstig
is."
»Het is een flinke jongen, die UdoHjj
heeft aan de universiteit goed geleerd. En als
onze Lieve Heer het zoo beschikt heeft, Karpinsky,
hebben wjj oudjes er immers ook niets tegen,
voor later. Maar eerst nog meer leeren. Dat
vroeg verloofd zjjn deugt nietDe doctorstitel
alleen geeft hem nog niets. Het staats-examen,
dat is de hoofdzaak. Rn dan de praktjjk 1 Die
kan van de commissie van uitvoering der Unie
eene opwekking uitgaan om die in de ver
schillende kiesvereenigingen te bespreken.
Zoo doende blijft de belangstelling gaande;
leeren de deelen onderling elkaar's meeningen
kennen en kan er ook van de Unie uit invloed
worden geoefend op onze vertegenwoordiging,
omdat zij dan kan geacht worden de uitspraak
te zijn van het liberale element in ons land.
Op éen gevaar willen wij in dezen wijzen.
Tegenover de flinke organisatie onzer tegen
partij dient een krachtige liberale vereeniging
te staan.
Men kweeke daarom geen ziekelijk plantje.
Wanneer blijken mocht dat Burgerpligtniet
uit het gansche land van liberale zijde steun
vindt beproeve men niet door kunstmiddelen
eene vereeniging, zooals men er eene op het
oog heeft, tot stand te brengen.
Er moeten teekenen wezen die een gezond
leven doen verwachten, want anders wordt
aan de liberale zaak meer kwaad dan goed
gedaan.
De Standaard is verheugd dat de anti revolu
tionaire kamerleden zoo trouw ter zitting opkomen
en schrijft„Ook het geroep der liberalisten tegen
mr 't Hooft is beschaamd, en er bljjkt nu wel
terdege, dat ook deze afgevaardigd» actief lid der
partjj wil zjjn."
De Standaard schijnt niet te begrjjpen hoe zwak
en ondoordacht hare redeneering is.
De liberalen hebben niet verklaard dat de heer
't Rooft thans niet in de kamer zou komen, maar
hebben onwederlegbaar aangetoond dat hjj in de
vorige jaren slechts zelden de zittingen bijwoonde;
en dit werd hem kwaljjk genomen. Dat de heer
't Hooft, nu het op éen stem vaak aankomt, uit
partijbelang wel zorgen zal steeds op zjjn post te
wezen, liet zich van te voren begrjjpen. Maar des
te afkeurenswaardiger was zjjne vroegere houding.
Nu bljjkt toch te veel dat de heer 't Hooft wel
komen lean. Al dat geredeneer over bezigheden
en huiseljjke omstandigheden, die voor enkele
dagen maar niet voor een gansch zittingjaar hun
invloed kunnen doen gelden, deden niets ter zake
afals volksvertegenwoordiger had hjj steeds zjjn
plicht moeten doen.
En het bljjkt nu dat bjj den heer 't Hooft de
belangen der partij sterker wegen dan die van
het land.
De gewone inkomsten der schatkist bljjven op
bedenkeljjke wijze achteruitgaan. November is in
dit opzicht bijzonder ongunstig geweest. Die maand
bleef meer dan 11 ton ten achter bjj November
1883, en wel komt dit nadeelig verschil voor de
helft (5§ ton) voor rekening van het altijd
wisselvallige successierecht, maar er bljjkt uit die
cijfers dan toch; dat ook de andere middelen
ton minder hebben afgeworpen. Ruim 3 ton vindt
men te kort op de accjjnzen en wel bjjna geheel
uit suikeren zegel en registratierechten hebben
te zamen ƒ135.000 minder gegeven.
Neemt men de 11 maanden des jaars bjjeen, dan
stjjgt, vergeleken bjj 1883, het tekort tot
1.613.000.
Gewoonljjk maakten de laatste maanden des
jaars weder goed, wat aan de eerste te kort kwam.
Tot dusver is dit thans echter niet het geval, en
ook December zal vermoedeljjk niet den achterstand
doen inhalen. Alleen het tekort op den suiker-
moet hjj eerst ook nog krijgen. Niet waar Kar-
pinsky, gjj zjjt het toch met mjj eens
„Yolkömen", sprak deze met de deur in de
hand om zjjn zoon te roepen. „Zeg Udo, kom
eens hier", riep hjj in het zjjvertrek dat tot huis
kamer diende. „Oom heeft een boodschap voor
u en gij hebt nu van daag lang genoeg over de
boeken gebogen gezeten."
3>Ik kom dadeljjk; vader," riep een volle,
jeugdige stem terug „ik begrjjp al wat ik te doen
krijg. Ik moet zeker naar tante SchrÖder. niet
waar? Ik ben terstond gereed. Ik trek alleen
mjjn overjas aanwant het is een honden
weer."
Een oogenblik later kwam er een net gekleed
jongmensch binnen en begroette de heeren harte-
ljjk. Dat was de zoon van Karpinsky, die sedert
eenige jaren aan de academie te Konigsbergen
in de medicijnen studeerde en dezer dagen den
doctorstitel verworven had.
Hjj had zjjn tjjd goed besteed, zoodat het te
poraea was dat by ook goed door bet staats-
accjjns zal verdwijnen door toepassing der wett8-
ljjke bepaling omtrent het aanvullen van hetgeen
daaruit minder dan in 't vorige jaar is in de
schatkist gevloeid.
In het lokaal der Ambachtsschool aihier had
heden, in tegenwoordigheid van eenige belang
stellenden, de bekendmaking plaats van' den uit
slag van het door de leerlingen, volgens art. 26
der statuten, afgelegd examen.
De heer P. M. De Ligny deelde mee dat dit
voor de derde maal plaats had dat, ook nu
weer het bestuur zich op practisch standpunt had
geplaatst en aan de leerlingen een bepaald werk
stuk was opgegeven.
In afwjjking van andere jaren was echter dit
maal de jury samengesteld geweest uit een lid
van bestuur en twee deskundigen. Zoo bestond
die voor het timmervak uit de heeren Gr. Jeras
en J. A. Frederiks en het bestuurslid J. L. Van
Wujjckhuise, en die voor het schilderen uit den
heer W. Hejjboer, bestuurslid, en den heer C. Van
den Burg. De heer J. J. Worrell was verhinderd
lid der jury te zjjn. Aan de leden van de jury's
werd door het bestuur dank gebracht voor hunne
hulp, evenals aan den heer P. Ragut, die aan de
twee leerlingen van het smidsvak welwillend
toestond in zjjne smederjj werkzaam te zjjn, zoo
lang de school zelve de inrichting tot opleiding
in dat vak miste.
Zooals wjj reeds in het verslag over de onlangs
gehouden A'wtóvergadering meedeelden, is aan zulk
eene inrichting dringend behoefte. Er hebben
zich thans weer drie leerlingen aangemeld, zoodat
nu vjjf hunne opleiding in dat vak wenschen.
Het bestuur doet daarom een dringend beroep op
medewerking en hulp van alle belangstellenden;
hoe gering ookelke bjjdrage om zjjn plan te
steunen zal welkom wezen.
Aan de leeraars, de heeren H. J. Ganderhejjden
hoofdleeraar, onderwjjzer in hét timmeren, M.
Vlamings in het teekenen, J. J. Stoel in het
draaien en G. W. Bergman in het schilderen werd
door het bestuur der inrichting eveneens hulde
gebracht. Den heer Ganderhejjden verleende het
bestuur, als bewjjs van erkenteljjkheid zjjner ver
diensten tegenover de school, verlof met 1 Jan.
den titel te voeren van directeur der Middelburg,
sche ambachtsschool.
Met ingenomenheid deelde de voorzitter, de heet
De Ligny, mee dat door het bestuur van het fonds
de Toekomst van de Middel burgsche loge La com*
pagnie durable een spaarbankboekje van 5 en
een van 2.50 was geschonken, om uit te reiken
aan die leerlingen, welke het bestuur meende dat
daartoe in aanmerking komen.
Op advies van de commissie voor het onderwjjs
en in overleg met den directeur werd dat van
f 5 toegekend aan den leerling Hopmans en het
tweede aan den leerling Grims.
Drie leerlingen, nl. A. W. Ingelse, G. J. Tis*
meer en W. Hejjliger verlaten de school in
het geheel telde de inrichting 20 leerlingen en
kregen een diploma. Hun is tevens verlof gegeven
om, zoolang zjj nog geene betrekking hebben, dé
school te bljjven bezoeken. Een harteljjk, bemoe
digend woord viel hun van den voorzitter ten deels
Bekroond werden de navolgende leerlingen i in
de derde klasse: A. W. Ingelse, de tweedeklasse
A: J,Hopmans, indezelfde klasse B: C. P. Melis
en in de eerste klasse L. J. Adriaanse.
Eene gunstige vermelding ontvingen nog voof
het schilderwerk de leerling Goossen en voor het
draaien de leerling Pi Hejjliger, terwjjl den driö
leerlingen M.P. Romejjn, W. J. H. Grims en A.
Van Hee eene eervolle vermelding werd geschonken.
Van de 2e naar de 3e of hoogste klasse gaan
met het nieuwe jaar over de leerlingen Hopmans;
Van HeeMelis, Langejan en Meerendonk
examen zou komen.
„Goeden avond, oom Schroder," zei hjj tot
den djjkgraaf, die wel geen familie was maar
zich toch gaarne oom hoorde noemen, omdat hjj
hem ten doop had gehouden. »Heb ik het goed
geraaen Moet ik naar tante; zal ik haar en
juffrouw Anna hierheen brengen
,»Neen, mjjn jongen", zei de oude heer
lachend, »van de laatste is geen sprake. Maar
gjj wilt er zeker wel heen Gjj moet mjjn rjjtuig
bestellen. Ik heb tot mjjn spjjt van daag geen
tjjd om langer bjj u te bljjven. Ik moet terstond
naar Neuenburg. Er kon daar iets met het hooge
water gebeuren. Maar als de docter lust heeft
om een poos bij tante te bljjven, mag hjj het ge
rust doen; als vader er althans niets tegen heeft."
(ïYorcfc wvolgd),
-
