N° 287.
127® Jaargan
1884.
Donderdag
4 December.
FEUILLETON.
Dit biad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagent
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Middelburg 3 December.
-Een hond zonder ©taart
R. E. FRANCILLON.
DELBIJ
OIRANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. Dé BIoou,te TlïolenW. A. Van Nieüwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peijl Jz,
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G, L. Daübe en Cie., John F. Jones opvolger.
Dr A. W. Bronsveld schrijft in de Stemmen
voor waarheid en vrede
„De dagen der verkiezing zijn voor velen aller
pijnlijkste dagen geweest, en 't zou niet goed zjjn,
het gevoel van smart en schaamte te verzwijgen,
dat ons bij het schouwspel der verkiezings campagne
heeft vervuld. Verontrustend is het te zien, dat
niet alleen in de kringen waar het utiliteits
beginsel de moraal beheerschtdat niet slechts
bjj de roomsehen, wier zedeleer de stelling huldigt,
dat het doel de middelen heiligt, maar dat ook
hij mannen, die in ons land opkomen voor de
belijdenis van onze kerk en voor de eer van
Christus, praktijken worden geduld en gezien, die
lijnrecht indruischen tegen het geestelijk karakter
van ons geloot en onzen strijd, en tegen de aller
eenvoudigste beginselen der eerlijkheid. Het valt
hard zijn vaandel te zien vallen in handen van
den vijandhet kan zonder tranen niet worden
aanschouwd, als de dierbare vlag wordt omlaag
gehaald door tegenstanders, maar het vaandel
door wapenbroeders te zien sleuren door het slijk^
dat is smarteljjker dan al het andere.
„De anti revolutionaire partij ziet zegevierend
terug öp den geleverden Blag, en roemt in haar
victorie, bij de stembus behaald, en wij, w|j her
kennen onze banier niet meer, die door hen, aan
wie zij was toevertrouwd, is bezoedeld en onteerd.
Indien de macht der liberale partij over school
en maatschappij, over universiteiten en koloniën
een einde nam, zou ik mij daar hartelijk in ver
blijden, maar mij is, om dat doel te bereiken, niet
elk middel goed genoeg. Ook voor die overwinning
z|jn sommige prijzen te hoog. En daartoe reken
ik bjjna alles, wat by deze verkiezing door de
antirevol. is ingezet. Ik denk aan het unheimisch
verbond met de roomschen, dat het Wag. Weekbl.
van geestdrift tintelen doetaan de vooropstelling
het „geld", van de bezuinigings-leuze in een strjjd,
waar het geloot alles beheerschen en heiligen
moet; aan de aanbeveling van conservatieven als
de heeren Wintgens en Oorver Hooit, en last not
least aan het pleidooi Van de Stand, voor een
man als de heer De Meijier, de doodvijand van
het geloof, den vaderen overgeleverd. Eene party,
die openl|jk zulke middelen zich veroorlooft (w|j
zw|jgen van hetgeen in strooibiljetten, in circulaires
en in particuliere gesprekken is gezegd) zulk een
partij heelt haar christelijk karakter verloren, en
is der wereld gelijkvormig geworden. Zjj dient
het koninkrjjk God» nietwaar zij buiten
staat, en draagt de kiem des verderfs in zich.
Neen, zóo hebben de heeren Groen, Mackay «n
Yan Lijnden niet gestreden. Hadden zjj 't gedaan,
zij hadden geen kracht uitgeoefend. Zij waren
beljjders van. het Evangelie, en zijn daarvoor
gesmaad geworden. Thans is Jezus Christus zelf
nog altjjd in oneer maar zijne dienaren beginnen
DOOB
IY.
Ik spoedde injj naar de markt en vernam wat
de heele stad in rep en roer gebracht had, erger
dan wanneer Garbaldi zelf met al zjjne rood-
hemden binnen gerukt waren. Een vreemde hond
die niemand wist waar van daan gekomen
en waarheen gegaan was had men door de stra-'
ten zien vliegen, als een pjjl uit een boogals
een Mal eg er, die amok maakt, met schuim op
den bek en verwilderde oogen. Het moest een
hondenduivel zjjn. Sommigen zeiden dat hy zoo
zwart was als Cerberus anderen noemden hem
wit, grjjs, bruin, vaal, Hjj was langharig, kort-
harig, ruigglad. Op hooge pooten, korte pooten
alles tegelijk wat een hond met mogelijkheid kan
zijn.
»Zjjt gjj *®k»r dat er in het geheel wel een
hond geweest is vroeg ik aan iemand uit die
rammelende, schetterende menigte.
„Zoo-zeker als dat ik leef, signore!" Hoe
het zjj de hond was er nu niet meer. Werkelijk
heid of verbeelding, dol of niet dol, hjj was ver
zonken in het niet waaruit hjj verrezen was.
Maar met hem was ook de rust uit het vreedzame
stadje verdwenen. Wie weet hoeveel honden hjjj
het in deze wereld ver te brengen. De beste
karakters worden bedorven, en in de zuiging van
den stroom, waarin men zich wierp, wordt bjjna
ieder meegesleept. Wjj hopen op een omkeer, op
een ontwaken van veler geweten, want mannen,
die toch au fond het eerljjk meenen en nobele
harten hebben, kunnen op den duur in zulk een
atmosfeer niet leven, maar op 't oogenblik is de
kracht der bedwelming en verblinding, naar het
schjjnt, nog te groot."
Dr Bronswjjk voorspelt, dat nog eens weer bljjken
zal, hoe ieder die in de tegenwoordige roomsche
kerk een bolwerk, een bondgenoot ziet in den
strjjd tegen 't ongeloof, bitter bedrogen moet uit
komen. Met aanhaling van het woord van Groen
»Niet elke politiek misprjjs ik, maar enkel die
politiek acht ik prijzenswaard, welke met de uiting
van het volksgeweten en met het levensbeginsel
van onze uit den strjjd van het Evangelie geboren
of herboren nationaliteit homogeen is", verklaart
hjj nooit te kunnen meewerken tot de vorming
van eene partjj, waarin roomschen, als zoodanig,
worden opgenomen. Die partij zou noch nationaal,
noch geloovig zjjn.
Zjjn betoog sluit de schrijver met de woorden
„Dat de kracht der liberale meerderheid in de
kamer nu gebroken is, valt nog te betwjjfelen.
Merkwaardig is in elk geval de omstandigheid,
dat de drie conservatieve leden nu gedurig den
doorslag geven kunnen. Dit is echter wel zeker,
dat de liberalen een toon lager zullen moeten
spreken, en dat de dagen der weelde voor het
openbaar onderwijs voorbjj zjjn. Hoever de be
zuiniging zich uitstrekken zal, weet niemand. Hoe
er door velen gestemd zal worden, valt ook niet
vooruit te zeggen. Wjj moeten afwachten de
dingen, die komen zullen. Indien nu het Evan
gelie, niets minder, maar ook niets meer, erkend
en beleden wierd door onze regeering, zouden wjj
zulks een onwaardeerbaar voorrecht achten, maar
indien wjj voortaan moeten afhangen van hetgeen
saamverbonden anti-revolutionairen en roomschen
goedvinden, zie ik voor ons vaderland een jammer-
vollen tjjd te gernoet".
Maandagavond werd door het departement Groede
van 't Nut het honderdjarig bestaan der Maat
schappij gevierdde gewone vergaderzaal was
daartoe zeer keurig en toepasselijk versierd met
vlaggen en groen en de omkranste portretten van
den stichter Jan Nieuwenhujjsen en van den ver
dienstelijken He. Ravekes. Nadat de bjjeenkomst
was geopend met de uitvoering van het 2e en 3e
gedeelte der feestcantate van J°. De Vries door
de aldaar bestaande zangvereeniging O. E. G.,
hield de heer Hammacher de feestrede, waarin bjj
de geschiedenis en ontwikkeling der Maatschappij
schetste, hare groote verdiensten op het gebied
van het volksonderwijs en haren grooten invloed
op de ontwikkeling van ons volk, tevens aantoo-
nende dat de Maatschappij nu, misschien meer
dan ooit, zal blijken te zijn het bolwerk tegen
de achterwaartsche stroomingen die onzen tjjd
kenmerken, De heeren Krol, Schoo en Mejjer Jr.
gebeten had op zjjn doortocht Misschien slechts
een; maar Welken dan? Misschien geen, doch
wie kon het zeggen? Twjjfel was erger dan
zekerheid en elke dierbare huisvriend was in een
verdacht wezen veranderd. Eensklaps liep het
gerucht dat de gemeenteraad in een plechtige
zitting vergaderd was om middelen te beramen
teneinde het publiek gerust te stellen. Wij haalden
ruimer adem Molfetta kon op zjjn burgemeester
vertrouwen.
Een tweede bericht. Een raadslid, die geen
honden hield, had een motie voorgedragen
Overwegende dat de een of andere hond door
watervrees kan aangetast zjjnoverwegende dat
de schuldige onbekend is en blijftwordt bjj deze
bepaald dat elke hond die van daag binnen onze
jurisdictie op straat gezien wordt, zonder aanzien
van rang, geslacht, ot leeftjjd, terstond zal worden
opgepakt en als verdacht ter dood gebracht; De
politie wordt met de uitvoering van dit besluit
belast."
Derde bericht. Molfetta is in twee partgen
verdeeld: degenen die geen lievelingshonden heb
ben en het besluit volmondig goedkeuren en
anderen die er bjj wjjze van amendement willen
bijvoegen, „behalve den mjjne."
Ik heb La Jettatura nog niet gezien.
Vierde bericht. De vergadering wordt storm
achtig. De burgemeester pleit voor Fida.
Vjjfde bericht. De burgemeestersvrouw heelt
haar man een boodschap gezonden „Als Fida niet
uitgezonderd wordt, verklaar dan Molfetta in staat
gaven verder keurige bijdragen ten beste, die af
gewisseld werden door twee nommers der zang
vereeniging. Het feest werd besloten met een
souper, dat tot laat in dén nacht de aanwezigen
gezellig hjjeenhield en waar menige krachtige
dronk werd gewijd aan onderwerpen, in verband
met de feestviering. Het gansche feest was zeer
opgewektde uitvoering van de feestcantate door
eene vereeniging in zulk eene kleine gemeente
mag vooral bijzondere vermelding verdienen,
omdat zij zoo goed van stapel liep, dat de veree
niging zich niet zoude moeten schamen in een
onzer steden op te treden, dank zjj vooral het
verdienstelijk accompagnement van een dillettant-
pianist.
Uit Rotterdam wordt ons gemeld
Men verhaalt hier, dat eene som van niet minder
dan zes ton beschikbaar is voor het gebouw,
hetwelk men hier wil zetten op het open terrein
bij het eentraal-station en dat aanvankeljjk be
stemd. was om een concerthuis te worden, maar
nu ook aan andere muzen zal worden gewijd. Die
zes ton zouden verschaft worden door Amsterdam-
sche kapitalisten. Te Amsterdam schjjnt men met
het geld geen raad te weten. Niet alleen dat men
daar voor zichzelven den weelderig ingerichten
Parkschouwburg bouwde, maar men zal er nu ook
een voor ons bouwenWij zullen dan niet alleen
grootendeels aan Amsterdamsch geld onze Passage
maar ook een paleis der muzen te danken hebben,
veel grooter nog dan de nieuwe schouwburg, dien
wjj zelf bouwen.
Voor de ondernemers van laatstgenoemd bouw
plan, waarvan de uitvoering reeds ver gevorderd
is, zal de mededinging, waarmede zjj worden be
dreigd, verre van aangenaam zjjn. Reeds nu heeft
deze schouwburgbouw zijne lijdensgeschiedenis.
Men kent de groote teleurstellingen, die het
financieele plan, waarop deze onderneming steunt,
heett gebaard. De fameuse premiën-leening van
een millioen was een reusachtig fiasco. Nu nog
zit de vereeniging met een groot aantal aandeelen
in de maag, die zij niet aan den man kan brengen,
en het kapitaal, waarover zjj nog beschiktis zelfs
niet voldoende om den bouw te voltooien. Er
komt daarvoor nog f 40.000 te kort, buiten de
kosten voor tooneeldecoratief, ameublement en
zaaldecoratie, en wat er verder nog komt kjjken
voordat de schouwburg zjjne deuren voor het pu
bliek kan openstellen. Waar moet al het ont
brekende geld vandaan komen? Dit is niemand
bekend. Zoo dikwijls de vraag gesteld wordt,
blijft het bestuur het antwoord schuldig. In een
klein deel van het tekort kan voorzien worden
uit de renten van het kapitaal, dat niet dadelijk
verbruikt wordtmaar voor het overige schjjnt
het bestuur te verwachten, dat de eene of andere
fee het geld zal komen brengen.
En terwjjl aldus de zaken staan, komen de
Amsterdammers met hun plan voor een nog
nieuweren schouwburg, die grooter en weelderiger
zal zijn en veel beter gelegen. En deze nieuwste
schouwburg zal niet alleen aan de musen, maar
van beleg." De burgemeester haat Fida doch
worstelt met een minderheid van een.
Zesde bericht heel laat in den middag. De
burgemeester heeft toegegeven,
Gelijk Brutus brengt hjj Fida en zjjn huiseljjken
vrede op het altaar zjjner geboortestad ten offer.
Het besluit wordt met algemeene stemmen aan
genomen. Het doodvonnis van alle honden is
geteekend.
„Maar niet dat van Muffino!" zei ik, toen
ik dit bericht vernam. „Ik ben een Engelsehman
de Engelsche vlag zal Muffino beschermen 1"
Helaas mjjn grootspraak was jjdel,
Op weg naar de woning van La Jettatura ont
moette ik mjjn armen vriend, bjj het vel van zjjn
nek in de hand van den sterken agent spartelende.
Hij kreeg rnjj in het oog en zag mjj smeekend aan.
>Vriend 1" zei ik tot den agent. „Gjj zult
mij verpliohten door mjj dien hond voor tien
kroonen te verkoopen."
De man grinnikte. „Gjj schertst, Excellenza
een doode hond is geen cent waard en ik ben een
eerlijk man."
„Twintig kroonen dan, dertig, veertig, vijftig;
Geef mij Muffinö."
„Voor geen honderd Excellenzadit is de
dolle hond, de dolle hond, Excellenza 1 De zelfde
voor wiens gevangenneming een belooning en ver
hooging door den gemeenteraad is uitgeschreven."
„Gekheid". De dolle hond als er ooit
een geweest is, was gladharig.
»Deae is gladharig, Excellenza."
ook aan de feeën gewijd worden (er zullen nameljjk
ook feeëriën worden opgevoerd), zoodat wel geen
fee de andere onderneming zal komen helpen aan
het geld, dat te kort komt.
Wat wjj hier met twee groote schouwburgen
moeten beginnen, is weder eene andere vraag. Men
weet, dat onze tooneelgezelschappen voortdurend
slechte zaken maken en dat het halsbrekenswerk
is om de Duitsche opera staande te houden.
Intusschen zullen wjj bjj het Amsterdamsche plan
althans dit winnen, dat een nieuw kwartier der
stad, hetwelk een der schoonste belooft te worden,
weder met een fraai, groot gebouw zal worden
verrijkt.
Op nonactiviteit gesteld de officier van admi
nistratie 2e klasse I. Lombaard, van Groede, per
stoomschip Prinses Marie uit Oost-Indië in Neder
land teruggekeerd.
Bjj de firma Njjgh en Ditruar te Rotterdam
verscheen een allerliefst boekje, waarop wjj bjj
uitzondering dadelijk na ontvangst de aandacht
willen vestigen, wijl het zoo uitstekend geschikt
is voor St. Nicolaas geschenk aan het kleine volkje.
Het is de eerste aflevering eener nieuwe uitgaaf
van baker- en kinderrijmen met prentvertooning
van B. H.
De lieve, aardige rijmpjes, zoo begrjjpeljjk voor
hen, voor wie ze zjjn bestemd, zijn daarin versierd
met zeer eenvoudige maar toch allerliefste plaatjes
Wie ze een kind voorlegt «al, dunkt ons, dadeljjk
ontdekken hoe een en ander in den smaak valt.
De 69e jaarljjksche rekening en verantwoording
van de directie der weduwen en weezenkas voor
de officieren van de landmacht (over het jaar 1883)
wijst eene totale ontvangst aan van f 374.410.52,
terwijl de uitgaven 372.199.19 bedragen, zoodat
op den le Januari 1884 minder uitgegeven dan
ontvangen is f 2.211.33.
Aan inschrijvingen op het grootboek der natio
nale schuld, rentende percent, bljjft voorhanden
eene kapitale som van 4.500.000 (zegge 4§ mil
lioen).
Het getal gepensioneerde weduwen bedroeg 499.
De hoofdcommissie voor de behartiging der
Nederlandsche belangen bjj de internationale ten
toonstelling te Antwerpen in 1885 heeft zich
verzekerd van de beschikking over eene oppervlakte
van 3500 vierkante meters, Daarvan is reeda
2500 M2 bezet.
Het Hbld. meldt dat een firma te Amsterdam
de regeering gewezen heeft op de noodzakelijkheid
dat onze koloniale suiker, evenals die van Cuba,
vrijen invoer erlange in de Vereenigde Staten
van Noord-Amerika. De minister van buitenlandsohe
zaken heeft daarop geantwoord, dat »de belangen
van den Nederlandschen handel in verband met
tariefwetgeving in de Vereenigde Staten van
Noord-Amerika, ten aanzien van het artikel suiker}
reeds sedert eenigen tjjd met aandacht door
's konings regeering worden gevolgd."
„Wat Dan zeg ik u dat de dolle hond
ruigharig was."
„Excellenza, deze is ruigharig Zeer ruijf
inderdaad,"
f Agent 1" zei ik ernstig, »zeg mij, zjjt gjj ds
de de 1 man, die eerst Muffind
bjj den staart hebt gehouden
De arme gevangene hief zjjn neus naar deü
meedoogenloozen man op en jankte zoo wan
hopig, zoo smeekend I
De agent, de barbaar, grinnikte nog eens en
ging verder.
Muffino, het zachtste, liefste, trouwste, gezondste
dier, een slachtoffer der wraakzucht van een lagen
politieagent 1 Het was niet te verduren. Ik bracht
den heelen avond en den nacht door met pogingen
aan te wenden om het vonnis te doen herroepen»
maar alles was te vergeefs. Ik had even goed
tegen de starren of de zee kunnen praten. Had
La Jettatura niet zeifin de St. Gennaro kerk ge
roepen „De dolle hondHad niet de agent, die
doortrapte schurk, den vreemden hond zelf naaf
Muffino zien happen Zag het beest er niet dol uit
Schuimbekte hij niet? Had het geengevaarljjken
glans in zijne oogen?
Jaen die zou er ook iu uwe oogen en in de
mjjnen zjjn als wjj door een honden jury veroor
deeld waren om op het schavot te sterven voof
iets dat wjj niet gedaan hadden,
Neemt de waterproef", riep ik uit.
Er werd water gebracht. Hjj dronk gretig, „zie
hoe dol hjj is 1zeiden zjj, „zg drinken altjjd ïoc>
