N° 281.
127® Jaargang.
1884.
[Donderdag
27 November.
Twee icrtiaarflip toteiip le Zeist.
Rijks-Belastingen.
Middelburg 26 November.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50;
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiên* 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.; van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
GEMEENTERAAD.
DELBIJ
COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. Da Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van der Peul, te ZierikzeeA. C. Da Mooij, te TholenW. A. Van Nieüwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend
dat op Vrijdag den 28 November 1884, des
namiddags te drie uren, eene openbare zitting
van den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 25 November 1884.
De burgemeester voornoemd,
P I C K
De burgemeester van Middelburg maakt bekend:
dat bij hem ontvangen en aan den ontvanger
der directe belastingen ter invordering rijn verzon
den de door den provincialen inspecteur der directe
belastingen enz. te Middelburg, den 21en November
1884,invorderbaar verklaarde kohieren der personeele
belasting n« 7 en 8, voor het dienstjaar 1884/85, met
uitnoodiging aan ieder, wien zulks aangaat, om,
na hekomen kennisgeving van zjjnen aanslag, ten
spoedigste het door hem verschuldigde te kwijten,
met herinnering tevens, dat de bezwaren, welke
dienaangaande mochten bestaan, binnen drie
maanden na heden behooren te worden ingediend;
terwijl hij voorts de belastingplichtigen, die in
den loop des dienstjaars een perceel verlaten,
zonder daarin eenige roerende goederen of iemand
in hunnen dienst achter te laten, indachtig maakt
op de gunstige bepaling van art. 7 der wet op
de personeele belasting van den 9eB April 1869 {Stbl.
n° 59).
Hiervan is heden afkondiging geschied waar liet
behoort.
Middelburg, den 24e" November 1884.
De burgemeester voornoemd,
P I C K
De Standaard erkent thans zelf dat de heer
Keuchenius het kamerlid wien de Tijd het
complimentje maakt dat hij het orgaan mist om
het passende en onpassende van elkaar te onder
scheiden Middelburg koos in het belang der
partijterwijl het blad te voren de loftrompet stak
over de flinke houding van dien afgevaardigde,
die een wankelbaar district koos boven een
•waarin een kamerlid steeds op een ^herkiezing
rekenen kan. Toen louter bewondering gevraagd
van de partijgenooten voor zulk eene zelfopoffering,
thans de eenvoudige waarheid. Maar de verkie
zing moest destijds nog plaats hebben en nn is
het niet meer noodig ziilke dwaze argumenten te
bezigen.
De heer Schimmelpenninck van der Oye van
Nyenbeek, die in Arnhem is gevallen en door
velen, behalve door dr Kuyper, was aangewezen
als candidaat voor Gorkum of Almeloo, heeft ver
klaard ditmaal niet in aanmerking te willen
komen. Hjj was door De Standaard alleen geschikt
DOOR N.
Er zijn weinig gemeenten in ons land die op een
vriendelijker voorkomen kunnen roemen dan het wel
varende Zeist. Ik schrijf met voordacht vriendelijker,
want, hoezeer het groote dorp, eigenlijk een stad
van 6200 inwoners, ligt als in een bloemen
krans van smaakvol aangelegde buitenverblijven,
en aan de noordzjjde begrensd wordt door een
uitgestrekt, met wandeldreven doorsneden bosch,
Waartoe breede lanen van overoude beuken als
door loofgewelven voeren, is alles, ik zou zeggen,
fe netjes en te precies om in den gewonen zin
des woords schilderachtig te kunnen worden ge
noemd. Dit neemt echter niet weg, dat het een
overheerlijke streek is, en dat de liefelijke kalmte
der hier gevestigde Evangelische Broedergemeente
zich aan de geheele plaats schijnt mede te deel en. Het
trok mjjne aandacht, dat zelfs in het voorkomen van
de meesten der aan den arbeid zijnde werklui
iets van de gemoedelijkheid der Hernhutters op
te merken was en dat zij zeker niet behoorden tot den
woeligen, morrenden bring van hen, die met geweld
de maatschappij willen omkeeren en eigendom
diefstal noemen. De woonhuizen van de leden
der Broedergemeente (Broeder- en Zusterkof) liggen
meest op twee, van breede grasperken voorziene
pleinen (Ooster- en Westerplein) ter weerszjjde
van den weg, die naar het slot of het „Huis te
Zeist" voert. Alles ademt hier vrede en rust, en
als men die rijen deftige, ouderwetsche huizen
aanschouwt, wordt de achttiende eeuw eensklaps
voor den geest getooverd, zoodat men zich niets
verwonderen zou, indien men in de tuinen achter
verklaard voor «twijfelachtige distrieten", misschien
eervol voor hem omdat daar veel meer moeite
moet gedaan worden om te slagen, maar niet
aangenaam met het oog op succes en ter bereiking
van het beloofde land.
Dat de heer Schimmelpenninck zich eenigszins
gevoelig betoont over zulk een uitdrukking van
het anti-revolutionaire orgaan laat zich begrijpen.
Volgens Het Vad. waren de gevoelens van de
leden der tweede kamer in de afdeelingen zeer
verdeeld over de vraag of de regeering moest
worden uitgenoodigd kredietwetten in te dienen
voor de ontwerpen der staatsbegrooting.
Terwijl een aanzienlijke minderheid van oordeel
was, dat de vergevorderde tijd een goede behan
deling van de begrootingen niet meer toeliet en
dus kredietwetten wenschelijk waren, was de
meerderheid niet gestemd om een uitnoodiging in
dien zin tot de regeering te richten.
Al bestond ook de groote waarschijnlijkheid, dat
men met den begrootingsarbeid niet vóór 1 Januari
gereed zou kunnen komen, zoo zag de meerderheid
er geen bezwaar in om in dat geval dien arbeid
na 1 Januari voort te zetten.
Naar men ons uit 's Gravenhage meldt is dit
bericht onjuist. De groote meerderheid in de
afdeelingen oordeelde dat de begrooting voor
Januari niet kan gereed komen maar wilde het
initiatief voor kredietwetten aan de regeering
overlaten.
Tot rapporteurs voor de Indische begrooting zijn
benoemd de heeren Van Gennep, Van der Hoeven,
Roëll, Van Blom en W. Van Dedem.
Bjj de heden te 's Gravenhage plaats gehad
hebbende uitloting van dertig reeksen schuldbe
kentenissen ten laste van het voormalig amortisatie
syndicaat zijn de volgende reeksen uitgeloot119,
138, 299, 354, 511, 557, 574, 581, 669, 753, 1032,
1065, 1090, 1113, 1334, 1438, 1488, 1582, 1630,
1694, 1706, 1727, 1728, 1747, 1819, 1866, 1942,
2090, 2256 en 2316.
Bjj de heden plaats gehad hebbende opening
van de ingeleverde stembriefjes ter verkiezing van
een lid van den gemeenteraad van Middelburg,
vacature-M, Fokker, bleek dat zicb 422 biljetten
in de bus bevonden; dus 2 meer dan het aantal
gestemd hebbende kiezers bedraagt.
Van onwaarde bleken 10 biljetten te zijn, zoo
dat het aantal geldige stemmen 412 en de vol
strekte meerderheid 207 bedroeg.
De heer inf 0.1*. We Stoppelaar verkreeg
Sïï1 stemmen en is alzoo gekozen. Voorts be
kwam de beer mr E. P. Schorer 23, en de heeren
J. C. Frederiks J.Sz. en F. C. M. Boenders ieder
3 stemmen, terwijl de overige stemmen over ver
schillende personen verdeeld waren.
Deze uitslag geeft stof tot tevredenheid.
Dat op een oogenblik, waarbij hoegenaamd geen
quaestie van strjjd was, nog zulk eene talrjjke op-
die woningen tusschen de geschoren heggen, of
in de belommerde prieëlen, heeren met rolpruiken
en steekhoeden of dames met poeder en cornetten
ontmoette.
De broedergemeente is merkwaardig genoeg om
er een en ander van te verhalen. De godsdienst
vorm der Moravische broeders Fratres agninii
Lammbrüderis reeds eeuwen oud lang was hun
historie een lijdensgeschiedenis.
«Maar al worstelende wonnen zij krachten
En dwalende vonden zij 't spoor".
Na herhaalde verdrukking, want vervolging
schijnt een koorts waaraan de maatschappij nu en
dan onderhevig is, weken zjj, in 't begin der acht
tiende eeuw, uit Bokeme en Moravie, waar zij
eens een aantal bloeiende dorpen bewoonden, naar
verschillende streken van Europa. Velen vonden
toen eene wijkplaat a in den Opper-Lausitz (Saksen)
op het riddergoed Besiheldorff van den graaf Von
Zinsendorff. Deze, een geestdrijver maar van de
edelste soort, die, gelijk bekend is, door den mach
tigen indruk Van een schoon geschilderd Christus
beeld van een onstuimige jeugd tot een leven van
zelfverloochenende, dienende liefde werd gebracht,
schonk den vervolgden eene veilige stede, waar
zij in 1722 Herrnhut (in's Heerenhoede) bouwden,
tegenwoordig een bloeiend dorp van een duizendtal
inwoners aan den Lobau-Zittauer spoorweg. Van
hier uit verspreidden de Hernhutters, zooals de
leden der gemeente doorgaans genoemd werden,
zich door geheel Europa, terwijl zjj in Amerika, Afri
ka en onder de Eskimo's merkwaardige zendings-
posten vestigde. Omstreeks 1737 kwamen zjj ook,
onder hun leeraar Fr. Neisler, in onze republiek, en
vestigden, onder bescherming van de edele vorstin
komst van kiezers is geweest kan zeker met
ingenomenheid worden opgemerkt en dat mr
De Stoppelaar zulk eene aanzienlijke meerderheid
•verwierf is wel het beste bewijs voor de achting
en waardeering die hij in onze gemeente geniet.
Van een ernstigen tegencandidaat is ditmaal in
het geheel geen quaestie geweest. Was dit niet-
getuigen der anti-liberale partij een bewijs van
haar onmacht of eene beleefdheid tegenover den
afgetreden gemeente-secretaris Dit laatste zou
wel te verwonderen wezen als men bedenkt hoe
zij hem bestreden heeft toen hij candidaat voor
de prov. staten was gesteld.
Wij gelooven dit dus niet.
De oorzaak zal wel hierin gelegen zijn dat
die partij in Middelburg zelf niets te zeggen
heeft. Haar optreden zou wellicht den jjver
der liberalen nog meer hebben opgewekt en het
aantal stemmen, op mr De Stoppelaar uitgebracht,
nog hebben vermeerderd.
De volgende bijzonderheid verdient bij deze ge
legenheid wel de aandacht. De heer mr M. F.
Lantsheer, die den 80™ September 1856 op zijn
verzoek als secretaris van Middelburg eervol werd
ontslagen, en in die betrekking werd opgevolgd
door den heer rrë G. N. De Stoppelaar, werd bij
de eerste vacature in den gemeenteraad, den 13c*
Januari 1857, ook bij eerste stemming, met 205
van de 263 geldig uitgebrachte stemmen, tot
raadslid verkozen.
De gemeenteraad van Middelburg zal op Vrijdag
den 28 November a., des namiddags te 3 uren, een
openbare vergadering houden ter behandeling der
volgende zaken: Ingekomen stukken; missive ged.
stat. houdende goedkeuring van raadsbesluiten;
adres M. Fokker, gemeenteontvanger, om vergun
ning tot waarneming van enkele betrekkingen,
met voorstel van Burg. en Weth. adres J. P. I.
Buteus om koop of verlenging van ertpachtsrecht
up de gronden aan het einde der haven, met
voorstel van Burg. en Weth.; adres J. C. Dekker,
om verlenging van erfpacht op een stukje grond in
het Schuddevischstraatje met voorstel vdn Burg,
en Weth.voorstel van Burg. en Weth. tot wij
ziging der verordening op het burg. armbestuur;
uitloting van 6 aandeelen in de geldleening van
ƒ55,000; voorstel van Burg. en Weth. tot ver
lenging der concessie voor de tolheffing op den
Yeerschen rijweg en vaststelling voorwaarden
verpachting.
Zaterdag a. zal eene vergadering plaais hebben
van vennooten der Middelburgsche lelefoonveree-
niging, waarop niededeeling gedaan zal worden
omtrent het kapitaal en het aanvaarden der concessie-
Verder zullen de statuten worden vastgesteld
en vijf commissarissen benevens een derde bestuurs
lid worden gekozen.
Naar wjj vernemen is het totstandkomen der
zaak zoo goed als verzekerd, dank zij de onver
moeide pogingen van bestuurders,
Maria Louise van Oranje Marijke ineueen zoo
genaamd zending-station op het huis Heerendijk,
niet ver van iJselstein. De onverdraagzaamheid
der toen heerschende kerk maakte spoedig aan de
vreedzame vreemdelingen het verbljjf moeielijk,
en ook in Middelburg nam zekere Pieter Bakker
en Johan Willem Claus van Laar, gewezen actie
handelaar te Hoorn en sedert 1724 molbrouwer
in de »dry tonnekens" (Bogerdstraat), aan den
heftigen pamflettenstrijd deel.
Een vermogend doopsgezind Amsterdamsch
koopman Jacob Sehellinger, die in de Broederge
meente veel belangstelde, kocht in 1746 de heer
lijkheid Zeist en gaf den Hernhutters gelegenheid
om daar eene gemeente te stichten, die nu sedert
bijna anderhalve eeuw rustig haar stillen weg gaat
en tusschen de twee en driehonderd leden telt.
Deze gemeente is zeker, gelijk opgemerkt werd,
de onschuldigste en kalmste toepassing van een
socialistisch beginsel, doch heeft, naar 'tmjj voor
komt, de fout van het stelsel om 's menseden
innerlijk leven door uitwendige voorschriften te
willen regelen. Om in den kring te worden
opgenomen moet men van onbesproken levens
wandel zjjn, en bewjjzen door bezit of handwerk
in eigen onderhoud te kunnen voorzien, waarna
een proeftijd van een of twee jaren volgt,
De geheele inrichting der gemeente is berekend
op onderling toezicht, doch, als ik wej heb, zjjn
vele der vroegere, zeer strenge bepalingen, waar
door de persoonlijkheid zich als 't ware oploste
in de eenvormigheid van het geheel, langzamer
hand in onbruik geraakt. Nog altijd blijft echter
regel dat de kinderen beschouwd worden als toe
te behooren aan de gemeente, dié dan ook met
Sedert in de laatste jaren de gasprjjs aanmer
kelijk, immers met een derde, verminderd is, nam
het aantal gasverbruikers niet onbelangrijk toe,
ofschoon nog niet in evenredigheid met de ver
wachting. Waaromniet? zou men kunnen vragen.
Bezwaren toch tegen 't „nieuwe licht", zoo als die
vele jaren geleden vernomen konden worden, zjjn
opgelost, nu een nieuw geslacht, anders opgevoed
en anders ontwikkeld, gekomen is in de plaats
van hen, die van den ouden tijd spreken konden
en wisten te verhalen van avondwerk bjj vetkaars
of walmend olielampje. De duurte kan ook niet
meer gelden en toch in hoevele huizen en winkels
brandt men nog de meestal een onaangename
lucht afgevende aardolie. Zjj die eenmaal aan
gas gewend zjjn weten niet genoeg te roemen
het gemak, de zuiverheid en het flink licht en
vragen zich af hoe 't hun mogelijk was zoo lang
zich met iets anders te behelpen.
Met 1 Januari wordt de gasprjjs in onze ge
meente weder verlaagd en op 9 centen gebracht»
welke bjj flinke deelneming een volgend jaar nog
lager wordt, want hoe meer afnemers de gasfabriek
heeft, hoe goedkooper het artikel kan geleverd
worden.
Veel nieuwe verbruikersbeter en goedkooper
gas alzoo.
Bjj de heden te Vlissingen gehouden verkiezing
voor vier leden van de kamer van koophandel en
fabrieken waren 66 biljetten ingeleverd.
Herkozen zijn de aftredende leden, de heeren
W. C. Van Duuren Dutilh met 45, P. Goeree met
44, P. G. De Veij Mestdagh met 41, C. Mortier
met 53 stemmen.
Verder werden uitgebracht op de heeren Jos.
Van Kaalte 22, P. Laernoes 10 en I. Lutejjn 6
stemmen, terwjjl de overige stemmen over 16
personen verdeeld waren.
In een bjjeenkomst met dames der leden van
het departement Vlissingen der Maatschappij tot
Nut van Algemeen, gisterenavond gehouden,
heeft de heer dr. A. R. Soetbrood Piccardt uit
Goes de spreekbeurt vervuld.
Hij begon met een inleidend woord over het
oud worden, dat somtjjds een ramp maar ook
veeltjjds een geluk geacht wordt. Hjj schetste
de oud gewordene, hoe die, als 't ware minder
en minder geworden, eindeljjk weinig meer dan
geduld wordtmaar ook hoe hjj, wanneer hjj
kracht genoeg en een helder hoofd behouden heeft,
uit den Bchat der levenservaring, lessen van
levenswjjsheid doet hooren waarmee menigeen
winst kan doen. Zoo geleidde de spreker, als van
zelf, zjjn auditorium tot de herdenking van het
eeuwfeest der maatschappij, Hjj wees erop hoe
zjj, de honderdjarige, ook uit haar levensloop,
het een en ander te vertellen weet, dat tot nut
van 't algemeen vrucht kan dragen. Hjj verzocht
den hoorders naar de vertelling der oude matrone
te willen luisteren, waar zjj zouden worden
binnengeleid in een drietal vergaderingen, op
verschillende tjjden gehouden, nL in een bjj den
schier overdreven angstvalligheid voor de Opvoë2
ding waakt. Allen beginnen met Uitnemend
lager onderwjjs, waarna kinderen van gewonen
aanleg een ambacht leeren hiervan ziet men dé
vruchten in de onderscheiden, op Zondag altjjd
gesloten, winkels van meubelen, blikwerk, klee
deren, vrouwelijke handwerken en bakkerjjeh.
Van minder deugdelijke bewerking of vhii
overvragen is natuurljjk nooit sprake, en achter
de kleine ruiten dier ouderwetsche, stille winkel-
kamers gaat alles even rustig en kalm toe;
Wanneer kinderen der gemeente bjjzonderetl
aanleg toonen, worden zjj voor onderwjjs of zen
dingswerk bestemd en hunne opleiding in Duitsch-
land voltooid. De Hernhutters hebben zich altjjd
veel aan de opvoeding gelegen laten liggen, en
de kostschool voor jonge heeren, niet lang geleden
in een dagschool veranderd, en het instituut voor
jonge juffrouwen, dat in de herinnering van menige
Zeeuwsche dame nog leeft, bezitten reeds sedert
jaren een gevestigden naam.
De leden der geweente zjjn in kringen verdeeld
en hebben, als zjj ongehuwd zijn, het Broeder-
Zusterhuis tot geineenschappeljjke woning, elk
met twee bestuurders of bestuurderesseneeh
voor de geldeljjke aangelegenheden, de anderé
voor de huishouding zoowel wat de leiding der
godsdienstoefeningen als wat de opvoeding betreft.
Ook zjjn er kinderkoven van jongens en meisjes
met eigen bestuurders, die zoowel gezellig verkeet
als gedsdienstoefenihg beoogen.
[Slot volgt.]
