MIDDELRURGSCHE COURANT
HÉtaJel la Sterken Draal
VERKIEZING.
BIJVOE GSEL
Maandag 17 November 1884. N°. 272.
Middelburg 13 November.
Brieven uit de Hofstad.
"'FEUILLETON.
Door storm naar de haven.
DORIS VON SPAETTGEN.
Tiende hoofdstuk.
Zeeland in 188 3.
VAN DE
VAN
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekend dat bjj de op den 13el dezer maand
plaats gehad hebbende opening van stembriefjes,
voor de benoeming bij herstemming van een lid
van de tweede kamer der staten-generaal, is ge
bleken dat daarvoor is gekozen de heer Mr. Sj.
W. C. II euclieuïus.
Voorts dat de processen-verbaal van steminle-
vering en stemopneming van den 11 en 13 dezer
aangeplakt en ter secretarie voor een ieder ter
inzage zijn nedergeleg I.
Middelburg, den 14 November 1834.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PI OKÉ.
De Secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
De burgemeester en wethouders van Middelburg
brengen, ingevolge art. 5 der Wet van den 28
Juni 1881 (staatsblad n° 97), ter openbare kennis,
dat bjj hen is ingekomen een verzoekschrift van
J. M. Van der Harst, waarbij bij vergunning vraagt
om in het perceel letter I n° 8 op de Groote
Markt, waarvan hij eigenaar geworden is, den
kleinhandel in sterken drank van af 15 December
a. te mogen voortzetten.
Middelourg, den 14 November 1884.
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
PICKÉ.
De secretaris,
A. DE VULDER VAN NOORDEN.
14 November 1884.
Weet, lezers 1 dat ik in een onaangename,
norsche stemming verkeer. Wie dus bang^is een
hard woordje te hooren leze^maar niet verder
wie het nu toch doet moet, het zelf maar weten,
Ik heb hem gewaarschuwd en schuif dus de
schuld van mij- af.
En zou ik niet onaangenaan gestemd zijn De
stemming" van anderen geeft mij alle reden
daartoe. Of is het niet treurig met ons volk
gesteld? Niet dat de liberalen een plaats of drie
in de tweede kamer hebben verloren ergert mij
het meest, maar dat de verkiezingsstrijd der
laatste weken de ondubbelzinnigste bewijzen
levert van een onzedeljjken toestand, die nooit
ten goede gedijen kan. De blinde samenwerking
tuaschen partijen, die, indien er geen liberale
party meer ware, elkander op het felst zouden
bestoken, wier beginselen lijnrecht ^tegenover
elkaar staan, maar nu worden samengesmolten,
alleen om de liberale partij ten onder te brengen.
En dat om welke reden Niet omdat'de vrij
zinnigen werkelijk een gemeenschappeljjken vijand
van beiden vormen, maar alleen omdat zij, door
gebruikmaking van valsche leuzen, aan de anti
liberalen als zoodanig zijn voorgesteld, omdat de
domme menigte door de behendige of verblinde
leiders tegen de liberale partij is opgezweept.
Deze laatste stond tegenover een monsterverbond
van domheid en dweepzucht, en daar waarljjk
knappe en verlichte raenschen nog steeds uitzon
deringen zjjn, moest dat verbond het in numerieke
meerderheid wel winnen. Intusschen hebben die
vereenigde domme krachten, die door geen
anderen band verbonden zijn dan door dien van
VAN
Evenals eenige maanden geleden trad mevrouw
White in het boudoir harer dochterdeze was
uiterljjk weinig veranderd, alleen iets slanker
geworden en de neerhangende haarvlecht iets
dunner dan vroeger. Doch in plaats van zonne
schijn lag er nu een diepe weemoed in hare
oogen en niets kon haar gemoed opwekken. Me
vrouw ^White had een reis voorgestelddoch
Harriet had het hoofd geschud. Reizen Dateerde
al haar leed niet van die noodlottige reis? En
toch dacht zjj er dagelijks aan, haalde zich thans
weer elke bijzonderheid, elk tusscben hen gespro
ken woord van dien gezamenljjken tocht voor den
geest, herinnerde zich "het kleinste voorval. Indien
het wezen dat hem lang te-New-York zou doen
vertoeven geljjk- hjj toen gezegd had maar
niet Jane geweest ware indien Zij ver
borg het hoofd in de canapé-kussens en /nikte.
Eindelijk loste zich die lang verkropte smart in
tranen op.
Haar moeder vond haar nog in die houding.
het clericalisme en juist daarom, met het oog op
de zoo tegenstrijdige uitingen van die gezindheid
bjj de twee hoofdfractie's van dat verbond, inder
daad uit twee zeer heterogeene bestanddeelen
bestaan, hun doel nog niet .bereikt. Alleen
in stemmental bestaat eene clericale meerderheid,
maar die meerderheid is met onmacht geslagen
en het toeval zal nu voortaan over 's lands zaken,
over de dierbaarste belangen des volks beslissen.
Immers of een besluit in vrijzinnigen of in tegenover-
gestelden zin zal worden genomen, zal eenvoudig
afhangen van, de afwezige kamerledendeze zullen
voortaan den doorslag geven, maar juist3in andere
richting dan die zij zijn toegedaan. De onge
steldheid van een paar liberalen zal aan de anderen
de overwinning verschaffen, en wie weet of deze
daarin dan niet een godsoordeel zien zullen.
Waarlijk, zij zjjn er toe in staat, en zoo
gaan wij weder de dagen beleven, toen de
stem van Delphi's orakel in de gewichtigste aan-
gelegenheden besliste 1 Ik zeg het der redactie
van dit blad naWare er ten minste een vol
doende anti-liberale meerderheid gekomen om de
teugels van het bewind in handen te nemen 1 Nu
zullen de aanhangers van die partij zich waar
schijnlijk daaraan nog niet wagen, maar zulien
zij het tegenwoordig kabinet dwingen hen naai
de oogen te zien. Dit zal zich evenwel tot lieve
lonkjes moeten bepalen, want doen wat de clericale
meerderheid verlangt, daarvoor is de liberale
minderheid te groot. Zoo zal een tijd van stilstand
aanbreken op wetgevend gebied, die natuurlijk
niet dan nadeelige gevolgen kan opleveren. Het
noodigste zal ongedaan blijven, omdat beide partijen
elkander in bedwang houden. Treurig vooruitzicht
voorwaarDe voorgenomen algeheele grondwets
herziening zal zonder twijfel op betere dagen
moeten wachtener bestaat zelfs zeer veel kans
dat niet eens de wjjziging van art. 198 zal worden
aangenomen, en daarvoor alleen heeft de ontbinding
der staten-generaal nog wel plaats gehad 1 De
wet op den kin ierarbeid, die in het vooruitzicht
was gesteld, zjil naar de archiefkamer kunnen
worden overgebracht, want voor die belangen zjjn
de clericalen natuurlijk blind. Belastinghervor
mingen zijn onmogelijk geworden en althans niet
wenschelijk, want zij zouden in behoudenden geest
moeten zijn om eene meerderheid te kunnen
verwerven. De invoering van het strafwetboek
loopt groot gevaar ad calendas graecas te worden
verschoven. De voogdjjwet, ja, die kan, doordien
zij in vereenigde zitting der beide kamers moet
behandeld worden, wellicht tot stand komen, en
daarmede schjjnt de "regeering dan ook spoedig,
ten minste na afloop der begrootingen, voor den
dag te willen komen.
De Maandag a. te openen zitting der staten-
generaal voorspelt niet veel schoons. Wat een
bittere ironie, dat de door verblinding en domme
volgzaamheid aldus samengestelde kamer juist
zal geopend worden in denzelfden tijd, waarop
vóór een en zeventig jaren ons zelfstandig volks
bestaan werd herboren Als een volmaakte logen
klinken thans de woorden der proclamatie, den
21en November 1813 door het algemeen bestuur
der Vereenigde Nederlanden in naam van den
prins van Oranje uitgevaardigd, nationale vrijheid
en onafhankelijkheid is ieders leusOf zou het
resultaat der verkiezingen een werk zijn van
onafhankelijke kiezers? Neen, in 1813 gingen
wij een tjjd van vrjjheid en onafhankelijkheid te
gemoet, maar thans zijn wij in dezelfde November-
maand een tijdperk van slaafsche volgzaamheid,
van heilloozen oogendienst ingetreden, thans reeda
aan.de zijde der kiezers, en straks, de eerst
volgende kamerzitting zal het leeren ook bjj
de regeering.
Over den uitslag der verkiezing te Middelburg
zal ik weinig meer zeggen. Het baat thans toch
niet meer. Maar wanneer eens echt Zeeuwsche
belanden in de kamer in behandeling komen, of
wanneer voor die belangen eens de aandacht der
regeering moet worden gevraagd, zullen de ondank
baren ondervinden, wat zij zich zelf berokkend
hebben door den trouwen, waakzamen Van Eek
te hebben uitgestooten. Laten zij zich nu ver
heugen in hun triomph-, waardoor een man, die
sedert 1848 af, onvermoeid en onverpoosd voor
hun welzijn heeft gewerkt, gestreden en daar
miskenning ook hier niet uitbleef heeft geleden,
nam haar de handen van het gelaat weg en zei
op teederen toon
»Mjjn kind Die ziekte heeft uwe zenuwen
geheel van streek gebracht. Kom tot u zeiven.
Ik heb u iets te zeggen dat u genoegen zal doen."
»Genoegen?" fluisterde zjj en zag haar
moeder bijna verschrikt aan.
- „Ik kom van New-York en heb Fred, gezien,
die met Paschen in een hoogere klasse overgaat.
De onderwijzers prijzen hem allen evenzeer. Is
dat geen genoegen
Oogenblikkelijk was al haar leed vergeten. De
moederliefde drong elk ander gevoel op den ach
tergrond doch mevrouw White verstond ook
meesterlijk de kunst om de booze geesten te
verjagen, door haar belangstelling in het leeren
en de opvoeding van Frederic steeds gaande te
houden. En na een poos, toen Harriet geheel
bedaard was, ja zelfs even gelachen had, haalde
haar moeder een papier uit den zak en zei
»Hier is een telegram van Lissieik meen
van mevrouw Wilcox, dat ik zooeven ontving.
Zij zijn sedert drie dagen terug en willen van
avond komen thee drinken. Zijt gij niet benieuwd
om dat vrouwtje te zien, Hatty? Of ze nu een
beetje stemmiger geworden zal zjjn
»Wilt gjj gaarne dat zjj^ komen, moeder?"
vroeg Harriet, v^ier gelaat betrok. »Gjj weet, ik
geef niet om visites."
Ja kindIk heb reeds teruggeseind dat ik
die daarvoor eigen voordeelen heeft opgeofferd,
om zich met des te meer jjver en nauwgezetheid
aan het algemeen belang en dat van Zeeland in
het bjjzonder te kunnen wjjdenwaardoor de in
's lands vergaderzaal vergrijsde Yan Eek eensklaps
uit dien werkkring van zooveel jaren wordt terug
gedreven, tegen zijn verlangen en zoo onverdiend
De tjjd zal komen dat zijn tegenwoordige tegen
standers het zich zullen beklagen hunne belangen
aan vreemde handen te hebben toevertrouwd
terwjjl als het ware een familielid die ook nog
voortaan had kunnen en willeD behartigen. Nu
zullen de Zeeuwen vertegenwoordigd worden door
een gal- en giftspuwenden afgevaardigde, in plaats
van door een ronden, eerljjken Zeeuw. Men leze
slechts de redevoeringen van mr Keuchenius om
zich te overtuigen van de waarheid der hem door
gegeven qualificatie. Misschien ligt de giftig
heid in 'smans gestel, is zij een gevolg van zijn
langdurig verbljjt tusschen de giftige planten der
tropen en dan is het hem niet euvel te duiden,
maar het is anderen evenmin kwaljjk te nemen, dat
zij er niet van gediend zijn.
De residentie heeft zich ferm gehouden. De
vrjjzinnige richting bljjkt hier goede vorderingen
te maken en bij de toeneming der bevolking,
waarvan het steeds aanwassende nieuwe deel niet
besmet is door de Haagsche toestanden, ljjdt
het geen twjjfei of binnen enkele jaren zal die
richting hier zegevieren. Wij he boen thans aller
minst reden om den moed te verliezen. Eindelijk
zullen ook wjj ons in liberale afgevaardigden mogen
verheugen, ten spjjt van Let Dagblad, dat er geen
protanie in zag mjjne woorden, over Yan Eek
neergeschreven, voor Wintgens te herdrukken.
Also! die twee niet tnjjien ver van elkaar staan
En dan nam dat blad daarbjj nog wel de houding
aan, alsoi het den briefschrijver der Middelburgse/ie
courant een dienst bewees, door hem ook iets over
den Haagschen afgevaardigde te doen zeggen
het kwam mij te hulp om in mijn brief uit de
hofstad toch ook iets omtrent Den Haag in te
voegen. Aan dat blad ben ik geen verantwoor
ding schuldig, maar ik wil wjjzen op de gemak
zucht, die tot aanbeveling van eigen candiaaten
eenvoudig de woorden georuikt, die een ander, voor
de zijne neerschreef, alsof alles wat ik van
mr Van Eek zeide onveranderd op den heer Wintgens
kon worden toegepastEn dan het waas van
ironisch dienstbetoon, waaronder die gemakzucht
verborgen werdUit hetzelfde nonimer van het
Dagblad, waarin mjjne woorden werden overgedrukt
met verandering alleen van den naam Van Eek
in dien van Wintgens, om mijn brief beter aan
zijn opschrift te doen beantwoorden, bleek de
ongegrondheid van de opmerking, dat die brief
niets over Den Haag vermeldde. In datzelfde
nommer toch werden overgenomen uit dien ge-
laakten brief, 1° de mededeeliug dat een telephoon-
wet aan het departement van waterstaat in
den Haag dus werd voorbereid2° dat de
minister van justitie ook al in Den Haag
een nieuwe Zondagswet wil aanbieden; 3® dat inr
Gregory tot advocaat-generaal bjj den hoogen
raad eveneens in Den Haag zou worden
benoemd. Men moet maar durvenNu behandelt
deze brief in ieder geval iets specifiek-Haagsch
de onbeschaamdheid, bemoeizucht en weinige op
rechtheid van het Haagsche Dagblad
(Vervolg.)
Noor d-B e v e 1 a n d.
Onrust. In 1883 hadden ...geen peilingen of
strandmetingen plaats.
In de nabijheid van den provincialen veerdam
van Camperlaud werden echter weder verscheidene
kleine oeverafschuivingen ontdekt.
Uit eene doorpeiling van af den Camperlandschen
veerdam, verricht op kosten der provincie, bleek
dat in het Yeergat twee afzonderljjke geulen werden
aangetroffen, waarvan de eene bij den Walober.
schen wal 8 9 M. en die aan de zijde van Noord-
Beveland 13,6 M. als grootste diepte aanwees-
Ook vroeger vond men aan dezen wal de eigenlijke
geul. Deze geul heeft zich echter sedert 1872 bijna
190 M. noord oostwaarts verplaatst. De beide geulen
worden gescheiden door een hoogen rug, waar op
dat wij ons zeer verheugen hen te zienwant
ik geloof dat Lissie u een weinig zal opvroolijken.
Zjj heeft natuurlijk heel wat te vertellen."
De jonge vrouw zuchtte doch zei niets en me
vrouw White was gerust. Lissie Wileox was
niets veranderd. De waardigheid van de getrouwde
vrouw scheen haar niet te bezwaren. Op haar
gewone onstuimige manier viel zjj mevrouw en
Harriet om den hals en verzekerde haar dat zjj
onbeschrjjfeljjk gelukkig was. Daarna stelde zjj
met trots haar man voor. Mevrouw White merkte
met genoegen op dat er een zeer natuurljjke
verhouding tusschen hen bestond en dat mjjnheer
Wileox Lissie nog even teeder en bewonderend
aanzag als vroeger. Alleen zag zjj dat het levendige
vrouwtje, wanneer zjj zich tot al te dolle grappen
wilde laten verleiden, snel en scbucbter haar man
aankeek en zich oogenblikkeljjk bedwong. Hij
had dus de kunst verstaan om dien kleinen wild
zang een weinig te tetnmen. En dat was goed.
Moeder en dochter moesten bekennen dat Lissie
er allerliefst uitzag. Zjj droeg een kostbaar
jakje van robbevel, een Parjjsch kleed van zware
bruine zjjde en een nuffig rond hoedje, groote
brillanten knoppen in de ooren, prachtige kanten
om hals en armen. Zij stond met haar levendige
oogen, frissche wangen voor hen, als het beeld van
geluk en bevalligheid. Niet genoeg kon zjj ver
tellen van haar reis, de ontvangst in New-York,
hoe zorgzaam haar echtgenoot .was, hoe hjj eiken
het droogste gedeelte slechts 1,9 M. diepte gelood
werd.
De breedte van het voorland voor den Onrust
polder bedraagt echter nog ruim 400 M.
Jacoba. De laagwaterrand naderde in de beide
raaien 25 en 10 M. den oever.
I)e grootste verdiepingen bedroegen ruim 2 M.
Het voorland heeft echter nog de aanzienljjke
breedte van 741 en 570 M., gemeten uit de bui-
tenkruinljjn.
De achteruitgang bljjft hier aanhoudenhet
bestuur is uitgenoodigd voortaan jaarljjks te peilen.
Anna Friso. Uit de voorjaarspeilingen bleek
dat de toestand sinds het vorige jaar weder aan
merkelijk was achteruitgegaan het onderzeesche
beloop was in alle raaien verdiept, behal ve in raai
7a, gaande over het midden van het verdedigings
werk.
Bewesten het oeverwerk bedroeg de inscharing
over het geheele beloop 15 a 20 M.aan de oost
zijde van het verdedigingswerk kon de teruggang
op 10 a 15 M. gesteld worden.
In de westelijkste raaien kwamen verdiepingen
voor van 8 a 9 M.in de oosteljjke klimmen de
verdiepingen bjj uitzondering boven 6 M.; ofschoon
de achteruitgang hier dus ook van beteekenis is,
is deze minder groot dan aan de westzjjde.
In raai 14a naderde de laagwaterljjn wederom
53 M. den oever.
Ook bij de najaarspeilingen werd achteruitgang
waargenomen, voornameljjk aan de westzjjde des
polders op het onderzeesche beloop tusschen 10
en 20 M. diepte, met verdiepingen van 4 a 5 M.
De peilingen, over het verdedigingswerk wezen
aan dat dit zich in voldoenden toestand bevond
op het einde der bestorting werd eenige verdie
ping tot 2 M. aangetroffen.
De peilingen die in dicht bjj elkander gelegen
raaien aan beide zjjden van het oeverwerk werden
verricht, deden de wenschelijkheid van eene nadere
verdediging van den steilen westflank van het
oeverwerk bljjken, waartoe door het plaatsen van
twee zinkstukken zou worden overgegaan.
In de tweede helft van Maart werd eene afschui
ving ontdekt beoosten het oeverwerk, tusschen de
raaien 8a en 10, zich uitstrekkende over het
bovenbeloop tot eene diepte van 11 M.eene
grootste verdieping van 6.9 M. werd daarbjj waar
genomen.
Op het einde des jaars had eene afschuiving
plaats van geringen omvang tusschen de raaien 6
en 5a, welke door eene grootere even bewester
het oevervak tusschen de raaien 5 en 6a in de
eerste dagen van 1884 gevolgd werd de laagwa
terrand naderde daardoor bij raai 5a met 50 M.
den oever, terwjjl ter plaatse van de oude laag
waterljjn, na de afschuiving ruim 8 M. diepte werd
gepeild. Beide afschuivingen strekken zich uit
over het onderzeesche beloop tot 15 M. diepte.
Sophia. De sterke teruggang van den oever
bleet aanhoudeninscharing van de laagwaterljjn
van 10 tot 40 M werd in de meeste raaien aan.
getroffen, waarmede algemeene afname van het
onderzeesche beloop gepaard ging.
In raai 3 werd eenige aanzanding van het
bovendeel van het onderzeesche beloop in den val
van Januari 1881 opgemerkt.
Uit de voorjaarspeiling bleek tevens dat in raai
10, eene oeverafschuiving moest hebben plaats
gehad. Door de onbekendheid van den datum der
afschuiving en van den juisten toestand kort te
voren werd van het doen van nadere peilingen
aldaar afgezien.
De steile gedeelten in het onderzeesche beloop
in raai 3a in de richting van de voormalige Nol
van Ouwelek doen, in verband met de hierbjj
grootste gepeilde diepte van 41.3 M. belangrjjke
oevervallen verwachten.
Thoorn. Behalve in raai 6, die vrjj algemeen
verdiept bleek, gaf de uitkomst der peilingen
weinig verandering in den toestand aan.
De grootste verdieping bedroeg 3.9 M. in raai
6 op eene diepte van 10 M.
In raai 4a trok de laagwaterljjn 10 M. landwaarts.
Vliete. De toestand is wemig achteruitgegaan
aan de oosfzjjde van den polder is nadering van,
de laagwaterljjn en de Ijjn van 30 M. diepte waar
te nemen.
De grootste verdieping bedraagt 4.2 M. in raai
4, welke zich echter slechts plaatselijk voordoet.
wensch van haar vervulde en hoe verrukkeljjk hjj
hun huis gedurende hun afwezigheid had laten
in orde maken. Het gesprek werd weer grooten-
deels door haar alleen gevoerd, terwijl mjjnheer
Wileox dankbaar een cigaar had aangenomen en
met een van geluk stralend gelaat zat te roo-
ken.
Slechts toen Lissie begon te vertellen dat zjj
langer dan een week te St. Louis waren gebleven
en dat hun daar een akelige geschiedenis over
komen was, waaraan ze nog met huivering dacht,
legde hjj zjjn hand op den arm zjjner vrouw en
zei vriendeljjk doch beslist
„Gij vergeet dat gjj mjj beloofd hebt mjj
alleen met de dames over deze zaak te laten spreken
daar ik vi rlang dat dit treurig voorval haar slechts
voorgesteld wordt zooals het zich heeft toegedragen.
Zeker, AndriesIk zal u het gras niet
voor de voeten wegmaaien", zei zjj eenigszins
verlegen. »Ik nu ja ik wilde Harriet eens
nieuwsgierig maken."
»De zaak is toch wel wat ernstig om er
mede te gekscheren, kind! Laat het verdere dus
aan mjj over."
„Maar als gjj klaar zijt en alles gezegd hebt
wat gjj op het hart hebt, mag ik toch ook spre
ken vroeg het jonge vrouwtje pruilend. „Gjj
weet wel van dat gewichtige papier dat gjj in
uwe zak hebt, toe, laat mjj dat vertellen Andries."
»Als gjj het bepaald verlangt kleintje" her-
