Onderwijs.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
En die toch hebben niet alleen behoefte aan
Zondagsrust ter wille van hun lichamelijk welzijn,
maar ook ter bevordering van hun geestelijk en
huiselijk leven. Wat toch blijft er voor een
werkman over, die in de week van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat arbeidt en bijna geen tijd
heeft om aan hoogere belangen van zich en zijn
gezin te wjjden, wanneer hij ook des Zondags
arbeiden moet
Men heeft na de Fransche omwenteling beproefd
om na tien dagen éen rustdag in te voeren, maar
Napoleon heeft dit weêr veranderd éen rustdag
op de tien bleek te weinig. Twee halve dagen
in de week zijn ook niet zoo geschikt omdat dit
niet bevorderlijk is aan eene geregelde werk
zaamheid.
Daarvoor is juist de instelling van den Zondag,
van hooger hand geboden, zoo nuttig en heilzaam.
De heer Yan Hoeven stelde echter op den voor
grond dat de Vereeniging voor Zondagsrust meer
het maatschappelijk en lichamelijk belang van den
'mensch op den voorgrond stelt, tegenover de
Zwitsersche vereeniging, die Zondags heiliging voor
staat.
De Nederlandsche vereeniging tracht allen
samen te brengen die, van welke godsdienstige
richting ook, willen meewerken om op een dag
in dé week rust te verschaffen aan allen, zooveel
mogelijk op Zondag. In andere landen gaat men
op dit gebied vooruit in ons land niet.
De beweging in Rotterdam, uitgegaan van de
werklieden zeiven, heeft geen blijvende vruchten
gedragen. De werkgevers gaven ook hun, die op
Zondag rust verlangden, door de week minder
gelegenheid tot arbeid dan dengenen die op den
rustdag wel wilden arbeiden. Daardoor nam
het aantal leden van den bond van werklieden
gestadig af en moest hij ten slotte worden ont
bonden.
De Vereeniging tot bevordering van Zondagsrust
nu tracht haar doel te bereiken door op te
treden met verzoeken aan besturen van het
land en van verschillende inrichtingen, maar meer
nog is het aan de afdeelingen der vereeniging om
in eigen kring werkzaam te zijn teneinde te helpen
verbeteren wat verbetering behoeft.
Voor zich zei ven kan men veel doen door zich
op Zondag te bepalen tot de strikt noodzakelijke
bezigheden, maar eerst dan kan men kracht uit
oefenen wanneer men zich vereenigt,. De heer
Yan Hoeven drong daarom aan op toetreding tot
de vereeniging.
Na een woord van dankzegging van den heer
Abresch werd gelegenheid gegeven om inlichting
te vragen of bezwaren te opperen.
Eénige aanwezigen maakten daarvan gebruik,
hoofdzakelijk om ook tot deelneming aan te sporen.
Daarbij werd ook opgemerkt dat, hoewel het te
Middelburg met de Zondagrust nog al schikt,
vooral in vergelijking met andere gemeenten, o. a.
Tiel, waar het Zondags op de markt vol kraampjes
staat, er toch nog veel te wenschen overbljjft.
Want, zoo merkte o. a. de heeren Heinecken en
Riemens op, er zijn nog gemeente-ambtenaren die
Zondags niet ter kerke kunnen gaande mannen
die op het bootje naar Vlissingen werkzaam zijn,
konden dit evenmin, ja moesten Zondags nog meer
werken dan door de week.
Dat laatste tegengaan kon ieder door op Zon
dags niet van zulk eene reisgelegenheid gebruik
te maken. Bovendien heeft het hoofdbestuur der
vereeniging, zoo deelde de heer Heinecken mee, ver
zocht om op Zondag minder treinen te laten loopen
maar het antwoord der regeering luidde dat
zij dit niet kon doen, omdat er Zondags juist veel
meer reizigers zijn die vervoerd moeten worden.
Het publiek zelf is dus schuld dat de beambten
aan de spoorwegen des Zondags geen rust kunnen
bekomen.
Er worden, zeide de heer Heinecken verder, op
Zondag soireetjes gegeven, die even goed door de
week konden worden gehouden. Hij vooral drong
aan op toetreding denzelfden avond omdat anders
zoo ligt de indruk van het gesprokene verloren gaat.
De heer Van Hoeven deelde nog mee dat bij
echter mede in den vrede als het zinnebeeld der
vergankelijkheid, als een bitter zoete herinnering,
dat John O'Brien eerst zeer gelukkig dat hjj
later een dwaas is geweest 1"
Laat in den nacht, toen het bal afgeloopen
was en de gasten zich gereed maakten om te
vertrekken, nam Lissie Walton haar vriendin,
terwijl deze zich in haar zachten warmen pels
hulde en mevrouw White nog in een druk gesprek
gewikkeld was, nog even mee in de thans geheel
verlaten balzaal. Zij sloeg hare armen om den
hals van Harriet en fluisterde, met van geluk
stralende oogen doch met een guitigen lach om
den mond:
«Harrietgij weet ik heb u altijd mijn
hartsgeheimen toevertrouwd
Ja Lissie Dat weet ik, en telkens betroffen
zjj een ander. Wien geldt het van daag?"
«Malligheid! Dat zijn tempi passati. Van
daag ben ik verstandig. Van daag heb ik den
wijsten stap mijns levens gedaan. Ja Hatty? Ik
geef toe dat ik heel dikwijls gecharmeerd ben
geweest; maar waarlijk verliefd nooit, heusch
niet! Dat behoorde tot mijne genoegens. Maar
gelukkig, heel gelukkig wil ik slechts een persoon
maken! En dat is Gij zult in zwijm vallen
als ik het zegRaad eens lieveling
«Ik weet het niet LissieGjj hebt zoovele
vereerders," antwoordde Harriet op eenigszins
gemelijken toon.
«Welnu, sedert van avond ben ik de verloofde
van mjjn oom, mynheer Wilcox Die is de beste
Tan allen."
{.Wordt vervolgd.)
hem aan de gasfabriek 's winters om de veertien
dagen en 's zomers iederen Zondag vrij wordt
gegeven, terwijl op zulke dagen een werkman dan
het hoogst noodige verricht.
Na dit gesprokene gaven eenige personen zich
als lid op, maar verliet het meerendeel de ver
gadering.
In het geheel meldden zich 28 personen als lid
aan, zoodat de afd. Middelburg gevestigd is. Tot
heden waren in onze gemeente slechts vijf predi
kanten lid der vereeniging en kon er zulk eene
afdeeling niet worden gevestigd.
Wie zich nu nog wil aanmelden - de contri
butie bedraagt 50 cent per jaar ver voege zich
bjj den heer J. F. L. Abresch.
Koes, 13 Nov. Het plan bestond dat mevrouw
Lina Schneider dezen winter alhier zes voordrach
ten over Duitsche litteratuur zou houden.
Dit plan zal echter niet doorgaan. Slechts een
15tal personen hadden zich verbonden de zes voor
drachten bij te wonen. In plaats van zesmaal zal
mevrouw Schneider thans slecht» eenmaal over
bedoeld onderwerp spreken.
Tot voorzitter van de eerste kamer der staten
generaal is, gedurende de buitengewone vergade-,
ring der staten generaal, die zal aanvangen op
17 November 1884, benoemd jhr. mr. F. J. J. van
Eysinga, lid dier kamer.
De Amst. Courant verneemt met zekerheid, dat
gisteren het wetsontwerp tot reorganisatie der
staatsloterij den raad van state heeft verlaten en
thaDs ter verdere behandeling bij het kabinet des
konings berust.
De geneeskundige staatscommissie te Leiden
heeft tot arts benoemd den heer W. M. Geill,
candidaat arts.
De Rotterdamscbe afdeeling van het Ned. tooneel
voerde deze week voor het eerst op Coppee's
Severo Torelii, vertaald door mr J. N. Van Hall.
Die opvoering moet uitstekend geslaagd zijn.
Mevrouw Beersmans vooral moet als Donna Pia
een meesterstuk geleverd hebben.
Ook aan mej. Jeanne De Groot en de heeren
Haspels wordt hulde gebracht voor hun spel.
De heer Jac. C. De Vos vervulde de titelrol,
maar was daarin nog niet geheel doorgedrongen.
Het Hbld zegt van het stukHet is geen stuk
voor kinderen of jonge meisjes, doch het geeft
waar kunstgenot aan mannen en vrouwen, die een
groote artiste willen bewonderen en schoone verzen
goed willen hooren zeggen.
Te Amsterdam werd in het theater Van Lier*'
Fédora voor de honderdste maal gespeeld, ter
benefice van mevrouw Frenkel-Bouwmeester. De
zaal was stampvol; de begaafde actrice speelde
voortreffelijk en ontving tal van bouquetten.
Naar de Javabode verneemt, gaat de oud
gouverneur van Atjeh, de heer Laging Tobias,
gedurende zijn wachtgeldtijd zich te Soekaboemie
vestigen. Wanneer hij binnen het jaar niet ge
plaatst wordt, dan denkt de heer Tobias voor twee
jaren met verlof naar Europa te gaan, zoo wordt
verzekerd.
Zeeland in 188 3.
Vervolg.)
Z u i d-B e v e 1 a n d.
EllewoutsdjjkBorssele. De geuldiepte voor
Everinge veranderde weinig. De grootste gevonden
diepte was 1.6 M. beneden laagwater in raai 12.
Het breede voorland beoosten de haven van
Ellewoutsdjjk nam in de beide oostelijke raaien
A en B 65 en 35 M. at. De peilingen strekken
zich slechts uit over het bovendeel van het onder
zeesche beloop van dit voorland. De waargenomen
veranderingen hebben voorshands weinig belang.
Uit de jongste peilingen aan den oever van
Ellewoutsdijk bleek, dat op het oevervak tusschen
de raaien 7 en 23 (dijkpalen 4658. alzoo over
eene lengte van 1000 M. op nieuw belangrijke ver
dieping had plaats gehad.
Het steile onderzeesche beloop tot op 20 M.
diepte vertoonde geen achteruitgang.
Beteekenende achteruitgang is trouwens op dit
steile beloop, zonder ernstige gevolgen voor de
zeewering, niet mogelijk.
De verdiepingen kwamen dan ook voor bui en
den teen van dat beloop, en bedroegen gemiddeld
2 tot 3 M. en in raai 23 zelfs 4.6 M. door den
overgang der diepte van 20.4 in 1882 tot 25 M.
in 1883.
Westelijk van deze raai houdt de teruggans
plotseling op
Slechts in de raaien 36, 37, 45 en 46 kwamen
plaatselijke verdiepingen voor.
De hernieuwde verliezen op het oevervak tus
schen de dijkpalen 48 en 58 kwamen zeer beden
kelijk voor.
De vergelijking van de vroegere en de tegen
woordige toestanden wijst op zeer veranderlijke
toestanden bewesten de dieptelijn van 15 M.
Zij toont op 100 M. afstand uit de buitenkruinljjn
veranderingen in diepte aan, tot een bedrag zelfs
van ongeveer 19 M.
Meer westelijk zijn die veranderingen in den
toestand niet van die beteekenis.
Intusschen zijn bjj den sterken achteruitgang,
gedurende de laatste jaren, nog niet overschreden
de ongunstigste toestanden, door de peilingen van
het laatste 40jarig tijdvak aangegeven.
Het grondverlies heeft zich dus tot nu bepaald
tot opruiming van massa's zand in perioden van
geringere stroomschuring voor den oever neergezet
in genoemd tjjd vak zjjn dus noch geen vaste
grondslagen opgeruimd.
Zoolang die vroegere diepten niet overschreden
worden, is er eenige grond om aan te nemen dat
geen onmiddellijk gevaar voor wegvallen der
zeewering dreigt.
De geaardheid der grondlagen, door de stroomgeul
doorsneden, waarop hieronder nader wordt terug
gekomen, het bestaand steile onderzeesche beloop
en de diepte onmiddelljjk voor den djjk, maken
echter den toestand onveilig.
In het begin van de 18» eeuw is dan ook her
haaldelijk sprake geweest van het leggen van een
inlaagdijk, van af het punt waar thans het fort
van Ellewoutsdijk is gelegen tot halfweg de aan
sluiting met Borssele.
In het eerste vierde gedeelte van deze eeuw
toen even bewesten de haven van Ellewoutsdjjk
de zeewering door afschuivingen werd geteisterd,
is aldaar over korte lengte een kunstvoet voor
den djjk in het diep aangeplempt en bedekt met
zinkstukken, en daarna bestortverder van den
dijkshoek bij genoemd fort, westwaarts, heeft men
zich bepaald tot het achter overhalen van den
zeedjjk, over ongeveer 1100 M. lengte.
Vooraf was overwogen het aanstorten van een
houdbaar onderzeesch beloop, zooals bljjkt uit de
rapporten van den toenmaligen hoofdingenieur
A. Schraver. De aanzienljjke kosten, geraamd op
982 per strekkenden meter, makende voor de
vereischte lengte van 200 M. een bedrag van
1 178,400, de onzekerheid waar met de voor
ziening aan te vangen, en het gevaar dat aan de
nog niet voorziene gedeelten kon dreigen, heeft
naar het schijnt van die oeververdediging doen
afzien.
Ofschoon uit de rapporten van dien tjjd duidelijk
bljjkt dat men de waarschjjnlijkheid inzag van
het vroeg of laat bezwijken van de zeewering,
achtte men zich. naar het schjjnt, voorshands
achter den achterovergehaalden djjk veilig. De
uitgebreidlieid, die volgens latere oudervinding de
vallen blijken te kunnen verkrijgen, maakt die
opvatting echter te gunstig.
Een tijdperk van mindere stroomschuring schjjnt
toen te zjjn ingetreden, en belangrijke zandneer-
zetting voor den oever te hebben plaats gehad.
Het bljjven standhouden van het zeer steile
bovenbeloop van den onderzeeschen oever, terwjjl
niet bekend was dat dit beloop door bezinkingen
en bestortingen was verdedigd, leidde tot een-
onderzoek naar hetgeen in veel vroeger tijd had
plaats gehad, en nu bleek uit de raadpleging der
rekeningen van Ellewoutsdijk, over dejaren
1715 tot 1806, dat destjjds jaarljjks belang
rijke sommen tot behoud van dendjjk waren
besteed. Veel werd uitgegeven aan rijs- en
zinkwerkklie, kloetelingen, enz., doch duideljjk
is het niet of deze materialen werden besteed
eenvoudig tot djjksverdediging boven laagwater,
dan wel tegen opruiming van den onderzeeschen
oever. Uit die rekingen bleek echter ook dat in
genoemd tjjdvak ongeveer 60.000 ponden Vlaamsch
zijn besteed allen tot aankoopen van steen, meestal
Vilvoordsche. Volgens de prijzen van dien tjjd,
kan daarvoor 120.000 scheepston steen zijn
gekocht en verwerkt.
Bovendien werd omstreeks het jaar 1735 de
afbraak van een toren (die van Coudorpe aan
genoemden djjk gebruikt.
Het vermoeden mag gewettigd heeten dat veel
van dien steen zal gebezigd zjjn tot bezwaren van
de rjjswerken, rijsbermen of kraagstukken, dienende
om den rand van het smalle strookje voorland
vóór den djjk te verdedigen.
Al deze werken verdwenen langzamerhand in de
diepte het rijshout verteerde, doch de steen moet
gebleven zjjn, en deze moet zich nog vóór of op
het onderzeesche beloop bevinden, en dit kan dienen
tot verklaring van het feit dat tot nu het steile
onderzeesche beloop stand hield.
Nu sedert enkele jaren de diepte voor den wal
toeneemt, en de doorpeilingen in de nadering tot
den wal van de Suikerplaat nog belangrijke ver
dieping moet doen verwachten, was het zaak door
een nauwkeurig onderzoek van den onderzeeschen
oever, door middel van een helmduiker, zich te
vergewissen van het al of niet bestaan van oever
verdediging, teneinde in verband met de uitkom
sten daarvan een algemeen plan van verdediging
van Ellewoutsdjjk te ontwerpen.
Dit duikeronderzoek had plaats over de volle
lengte van den schaaroever van Ellewoutsdjjk.
In hoofdzaak bleek daaruit dat het onderzeesche
beloop over bjjna de volle lengte tot aan den
teen der steile helling door steenbestortingen,
gedragen door rjjswerk, verdedigd was.
(Wordt ervolgd
Onder vele bljjken'van|belangstelling herdacht
de heer J. F. C. Rozenberg, hoofdonderwjjzer der
openbare school te Zoutelande, den dag waarop
hjj 25 jaar geleden als zoodanig zjjn werk te
Meliskerke aanvaardde.
Ook door het gemeentebestuur werd hem een
sierljjk cadeau aangeboden.
Door den kerkeraad der Ned. Herv. gemeente
te Vlissingen is, ter voorziening in de vacature-
Klomp, een viertal opgemaakt, bestaande uit de
heeren P. C. Van Oosterzee te Ensohede, A. W. L.
Talma, te Dordrecht; W. J. Van Elden te Rjjssen i
en P. H. Wiersma te Harmeiende laatste met
het lot tegen den heer J. W. Kautzmann te
Dinxperloo.
Men schrijft ons uit St. MaartensdijkAls
bewjjs welke waarde land, in de nabjjheid van
deze gemeente gelegen, toch altjjd nog heeft, kan
dienen dat Dinsdagavond drie perceelen bouw- en
weiland zjjn verkocht respectieveljjk tegen 1295,
1350 en 1110 per gemet van 0.3924 H. A.
Met de onkosten wordt dit gemiddeld 3520 per
H. A. Dat het land die waarde heeft is van een
dier perceelen gebleken. Zoowel dit als 't vorige
jaar werden de suikerbieten van een dier perceelen
verkocht voor 360 per jaar en per gemet of
900 per H. A.
Niet minder verdient vermelding dat mede op
die veiling vjjl tuintjes, gelegen op circa 10 minuten
afstand van de hoofdkom en elk groot 40 45
BI. gem. weder verkocht werden tegen den gemid
delden prijs van 2500 per BI. gemet of met de
opgelden 7000 per H. A.
En dan klaagt men nog over hooge pachten
lage marktprijzen en suikerbietenfabrikanten die
op naleving der voorwaarden nauwlettend laten
toezien 1
In den Zuid-Kraajjert is door den arbeider
J. Wisse kerke een varken geslacht, dat 543 halve
kilo's woog. Voorzeker een hoogst zeldzaam
gewicht.
Dinsdag had in de bosschen nabjj Hulst'de
jacht op faisanten plaats. Door 9 heeren werden
12 dier vogels geschoten.
Woensdag kwam even buiten de gemeente
R'etranchement een brouwerswagen, tengevolge
der duisternis, in aanraking met eene oude doove
en zeer bjjziende vrouw, waardoor het wiel over
haar heenging met het gevolg'dat de vrouw in
wendig gekneusd werd.
Ook Zondags heiliging 1 Te Arum heeft men
een vromen kuipersbaas die Zondags niets zou
willen doeD.
Onlangs lag een kind in de sloot. En omdat
het Zondag was, weigerde deze kuipersbaas een
onschuldig wicht uit het water te halen, zoodat
het ongetwjjfeld zou omgekomen zjjn, indien anderen
niet waren toegeschoten, die onvroom genoeg zyn
om in het laten verdrinken van een mensch geen
„Zondagsheiliging" te zien. NR. Crt.)
Nabjj Almelo is een personentrein met een
rangeerenden goederentrein in botsing gekomen.
Het personeel dat de locomotief bediende kreeg
eenige niet gevaarljjke verwondingen. Verder
hadden geen persoonljjke verwondingen plaats.
Te Boxel is een persoon door een voorbjjrjj-
denden trein overreden. Hjj was dadeljjk dood.
Te Utrecht is, naast het studentencorps, èen
studentenbond opgericht. Het vindt zjjn oorsprong
in drie redenen de jongelui willen hetgroenloopen
afschaffen; de entree voor het corps doen vervallen
en het beginsel van hoofdeljjken omslag voor de
corpsleden wegnemen.
Het bestuur van het bond heeft zich tot het
corps gericht om als bevriend corps te worden
erkend. Het corps heeft bjj acclamatie besloten
dat het, de redenen van het ontstaan van het
bond niet erkennende, ook het bond zelf niet
erkennen kon.
Te Maastricht werd Zondagavond een heer
uit de gevangenis, waarin hjj wegens eene twjjfel-
achtige schuld was gegjjzeld, ontslagen. Nauwljjks
had hjj de deur der gevangenis achter zich, of hjj
werd wederom gearresteerd en voor dezelfde schuld
in de gevangenis geworpen. Bjj zjjn eerste gjjzeling
was nl. eene informaliteit gepleegd, die nu was
hersteld en tot zjjne vernieuwde arrestatie had
geleid.
Op den gegijzelde had deze plotselinge weder-
arrestatie zoodanigen invloed, dat hjj van de eene
flauwte in de andere verviel en men 's nachts nog
genoodzaakt was geneeskundige hulp in te roepen.
Dit feit heeft te Maastricht groote verontwaardi
ging verwekt, ook omdat de gegjjzelde tot eene
der achtbaarste familiën aldaar behoort.
Zooals onlangs werd gemeld had de heer D.
Recter, anti-revolutionair raadslid en kruidenier
te Venendaal, eene klacht ingediend tegen een
verslaggever in genoemd dorp, omdat deze in een
raadsverslag had geschreven: „D. H. Recter zegt:
kermis moet er zjjn, ik heb er zelf te veel voor
deel bjj, hoe meer rommel op dien dag hoe beter,
dan komen er wat meer buitenlui daar wat aanzit"
enz. Recter ontkende te hebben gezegd„ik heb
er zelf te veel voordeel bjj". De Arnhemsche
justitie heeft echter te kennen gegeven dat er geen
termen tot vervolging bestonden.
Aan boord van Zr. Ms. stoomschip Atjeh,
liggende te Nieuwediep, verloor de stoker l,te kl.
Jansen, toen hjj zich boven de machinekamer
op dek bevond, het evenwicht, en stortte van een
aanmerkeljjke hoogte in de machine. Met zware
wonden aan het hoofd werd hjj in het hespitaal
der marine opgenomen zjjn tóestand is bedenkeljjk.
De bewering van sommige passagiers der
Maasdam dat gezagvoerder en officieren aan koel
bloedigheid en tegenwoordigheid van geest zouden
tekort geschotten zjjn, wordt, zegt de N. R. Ct, door
de redding van alle opvarenden zonder dat een
der bemanning of passagiers eenig letsel bekwam
voldoende wederlegd. Daaruit bljjkt dat de meeste
orde aan boord heeft geheerscht en dat de booten
met beleid en zeemanschap zijn te water gelaten.
Te Amsterdam heeft een soldaat een moord
aanslag gepleegd op een koffiehuisbediende, voor
wiens vrouw hjj meer dan gewone genegenheid
had opgevat. De getroffene kreeg twee kogels in
de borst, terwjjl de dader daarop een schot op
zichzelven loste. Beiden verkeeren in zorgwek-
kenden toestand.
Te Amsterdam hadden Dinsdag twee aanran
dingen plaats. In de Coin raelinst,raat werd de
vrouw van een daar wonenden slager in de onmid-
delljjke nabjjheid harer woning door onbekende
personen aangepakt en op een jjzeren hek gezet,
waardoor de jjzeren pinnen in Haar lichaam drongen.
Zjj werd in bewusteloozen toestand uit hare ge
vaarljjke positie verlost.
Op het Schapenburgerpad werd een daar wonende
dame door een man aangevallen, die haar een zak
over 't hoofd wierp om het hulproepen te beletten
en haar van haar welgevulde pprtemonnaie berooru,
Een kashouder van de firma Raphael c'
te Amsterdam is op de vlucht gegaan, achterla
tende een zeer aanzienljjk tekort. Het vermiste
wordt op 200.000 geschat. De voortvluchtige
heeft valsche wissels geschreven en valschheid in
de boeken gepleegd.
In Perzië is onder de bewoners van het
district Kara-Bagh een opstand uitgebrokende
gouverneur werd vermoord en tal van Armeniaan-
sche dorpen in brand gestoken. De keizerljjke
prins is onmiddellijk naar de oproerige streken
vertrokken om zoo mogeljjk de rust te herstellen
Het bericht, door een Fransch blad verspreid
als zouden ook te Londen enkele choleragevallen
zjjn voorgekomen, wordt zeer stellig tegengespro
ken. Wel schijnen er enkele gevallen te Brussel te
zjjn geconstateerd.
Het aantal gevallen te Parjjs bedroeg tot Woens
dag middag 12 uren 182.
Een Ituliaansche dame, mej. Eve Sella, heeft
te Milaan met goed gevolg een examen afgelegd
voor het professoraat. Men verzekert, dat dezj
