N° 251.
127e Jaargang.
Donderdag
23 October.
Middelburg 22 October.
Kerknieuws.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Gemeenteraad van Middelburg.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,40
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Bij deze conraot behooren twee BIJVOEGSELS.
Verkiezing van Leden van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken.
HIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken bekend: dat op Vrijdag den 28en Novem
ber a. s. in de boven achterzaal van het raadhuis
eene vergadering van kiesgerechtigden zal gehou
den worden, ter voorziening in de plaatsen van
de heeren J. H. SNIJDERS, Mr. G. N. DE STOP
PELAAR, P. F. J. VAN BURG, JACOBUS DE
KAN TER, P. A. VERHULST en G. ALBERTS Lz..
leden van de Kamer van Koophandel alhier, welke
met het einde des jaars aan de beurt van aftre
ding zijn;
dat de inlevering der stembriefjes m de ter
vergadering aanwezige stembus, op gemelden dag
zal aanvangen des voormiddags te 10 uren en
voortduren tot des namiddags éen uur, na welk
uur geen stembiljetten meer zullen worden aan
genomen, dan van de kiezers in de zaal aanwezig,
terwijl onmiddellijk daarna met de opening der
biljetten zal worden aangevangen;
dat de lijst der kiesgerechtigden dagelijks, uit
gezonderd des Zondags, tot en met den 4 November
a. 8., ter inzage zal liggen op de gemeente
secretarie van des voormiddags 10 tot des namid
dags 2 uren
dat de bezwaren tegen die lijst bij burgemeester
en wethouders schriftelijk moeten worden ingele
verd, tot uiterlijk binnen acht dagen na heden,
na welk tijdstip deze niet meer in aanmerking
zullen komenterwijl niemand tot de vergadering
kan worden toegelaten, wiens naam niet op de
lijst is vermeld, en
dat vóór den dag der verkiezing aan de huizen
der kiesgerechtigden stembiljetten ter invulling
zullen worden bezorgd.
Middelburg, den 21 October 1884.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
P I C K
De secretaris
G. N. DE STOPPELAAR.
Waarom wij Keuchenius en waarom wij't Hooft
bestrijden
Omdat wij het clericalisme een ramp voor ons
land achten.
Omdat wij priesterheerschappij wenschen te
keeren.
Omdat wij den godsdienst te hoog stellen, dan
dat wij dien willen gebruikt (en daardoor reeds
verlaagd) zien om politieke doeleinden te bereiken.
Omdat wjj der kerk volle vrijheid willen laten
op haar gebied, doch haar inmenging in staats-
aangelegenheden afkeuren.
Omdat twist en tweedracht ontstaan, waar een
kerk den staat bestuurt.
Omdat het recht voor allen, de vrijheid van
geweten, de gelijkheid voor de wet gevaar loopen
in een staat, waar Calvinist of ultramontaan naar
zijn beginselen regeert.
De kerk, als staatsmacht optredende, of zelfs
maar als macht in den staat, is krachtens het
beginsel en dus noodwendig: partijdig.
Zal de Katholiek, de Israëliet, de vrijdenker
even vrjj als thans zjjn, indien de Calvinisten
den staat regeeren?
Zal de Calvinist het lijdelijk aanzien (men denke
aan de verkettering der Katholieken door Keuche
nius), indien een Katholieke regeering de missie
van Rome mocht willen herstellen?
Denkt aan onze geschiedenis.
Slaat haar op, en ge zult ontwaren dat, waar
in de tijdperken van onze nationale glorie vlekken
zijn, die vaak te wijten zijn aan geloofshaat en
geloofsverdeeldheid.
Wie denkt niet, bij het noemen van Arminius
en Gomarus, aan het schavot van Oldenbarnevelt
Strijd en haat tusschen belijders van verschil
lende godsdiensten, ja tusschen verschillende secten
van eenzelfde hoofdvorm, staan ons te wachten
als de clericalen den strijd winnen.
De staat zij souverein, en ook de kerk, doch
alleen op haar gebied.
Omdat wij weten dat Keuchenius en 't Hooft
de kerk souverein over den staat wenschen, jj veren
wjj tegen hen.
Dewjjl wij overtuigd zijn dat Van Eek en Smit
de kerk alleen in eigen kring souverein willen
zien, naardien wjj weten dat bjj hen vrjjheid van
geweten en gelijkheid voor de wet veilig zjjn
voor allen, onverschillig welken godsdienst zjj beljj-
den, daarom strijden wij voor mr. Van Eek en
A, Smit
tl
Bjj de keuze voor leden van de tweede kamer
moet, zeggen de anti-revolutionaire dagbladen
alles wijken voor de vraagwat gelooft de can-
didaat op kerkelijk gebied Is hjj niet zuiver
in de leer, wordt hjj verdacht van liberale ge
voelens, weg met hem Heeft een anti-revoluti
onair candidaat geen verstand, noch geschikheid,
noch kennis van 't door hem te vertegenwoordigen
district, dit doet er niets toe als hij maar gelooft
hetgeen de heer Kuyper beweert te gelooven.
Wjj zouden wel eens willen vragen waarom men
dan toch op kerkelijk gebied zelf, indien er van
beheer der financiën sprake is, ook niet aldus
redeneert. Waarom worden, waar het 't stoffelijk
belang van de kerk betreft, geschikte personen
aangesteld als kerkvoogden en notabelen, onver
schillig wat zjj gelieven te gelooven, terwijl men,
waar 't het stoffelijk belang van den staat be
reft, uitsluitend naar de kerkleer vraagt?
Naar wjj met genoegen vernemen is door eenige
invloedrijke kiezers in deze gemeente eene oproe
ping gericht tot de liberale kiezers ter bespreking
van de tweede kamer verkiezing. Zoolang een
kiesvereeniging ontbreekt, is dit het eenige middel
om belangstelling in de publieke zaak te wekken
Wjj durven een talrijke opkomst voorspellen en
spreken de hoop uit, dat zal blijken hoe de op
roepers een nuttig werk hebben verricht.
De bekende katholieke kiesvereeniging Noord-
Brabant heeft een programma van beginselen
bekend gemaaktop dat programma bekleedt een
eerste plaatsherstel der missie te Rome. Om
dat gedaan te krijgen, behoeven de katholieken
waarljjk Yan Eek niet voor Keuchenius te doen
wjjken.
Het slot der memorie van toelichting bjj de
begrooting van de gemeente Middelburg over 1885
en de begrooting van dat jaar ten behoeve der
gasfabriek, waarvoor in ons eerste bijvoegsel wordt
verwezen naar de courant zelve, komen voor in
het tweede bijvoegsel.
De heden door de anti-revolutionaire kiesver
eeniging Luctor et Emergo alhier gehouden bijeen
komst, waarin jhr mr A. F. De Savornin Lobman
als spreker optrad, werd door een honderdtal
personen bjjgewoond.
Op uitdrukkelijk verlangen van den spreker was
de pers uitgenoodigd en wjj zullen morgen een
verslag leveren van den hoofdinhoud van het
door hem gesprokene, waarin echter weinig nieuwe
gezichtspunten werden geopend, en van hetgeen
verder op die vergadering belangrijks is gezegd.
Het late uur, waarop de bijeenkomst eindigde,
en plaatsgebrek beletten ons dit nog heden te
doen.
Vlissingen, 22 Oct. De gemeenteraad
alhier houdt Vrijdag den 24en October, des na
middags te twee uren, vergadering ter benoeming
van een stembureau voor de verkiezing van leden
voor de tweede kamer der staten-generaal, van
eene le onderwijzeres aan school F en van een
onderwijzer aan school A. Verder zullen behan
deld worden de gemeente-begrooting voor 1885,
en voorstellen tot verhuur van grond aan de hee
ren De Groof eomp., tot verkoop van grond
aan den heer Van Damme, tot het in huur nemen
van het polderbestuur van Walcheren van de oude
boezemdjjken van de Westersluis en tot het in
het openbaar verpachten van het bovengenoemde.
Tevens komt in behandeling mededeeling tot op
zegging van pacht van het vischrecht in de ge
meentehavens met voorstel tot openbare verpach
ting van dien; adres van J. C. Oosthout te Mid
delburg ter bekoming in huur voor bet volgend
badseizoen van het koffiehuis der badplaats, een
voorstel tot het maken van een gedeelte Zeebou
levard met opril bjj het gebouw der Nederlandsche
loodsensociëteit, een tot het geven van een
naam aan den zeeboulevard, eeD tot goedkeuring
der rekening van het gasthuis over 1883 en twee
voorstellen betreffende boete-toepassing, een we
gens te late oplevering der scholen en het andere
betreffende den spuiboezem.
Tot kerkelijk ontvanger te Coljjnsplaat is, in
plaats van de heer J. Vink, benoemd de heer
L. A. Vink.
De jaarcollecte voor de scholen met den bijbel
heeft opgebracht: te Cortgene 294.64, te Aarden
burg met Eede en St. Kruis f 25, te Yerseke met
Yersekedam 112.32 en te Goes met Wolfaarts-
dijk 211.651.
M. W. Van de L., vlasboer te Duivendijke, is
gevankeljjk naar het huis van arrest te Zierikzee
overgebracht, verdacht van valschheid in onder-
handsch geschrift.
Een eigenaardige rechtzaak werd Maandag
voor de rechtbank te Utrecht behandeld.
Daar was gedagvaard de president-directeur der
Ned. RMjnspoor-MiS., tegen wien een vervolging
was ingesteld, omdat door hem was verzuimd,
terstond aan den raad van toezicht op de spoor
wegdiensten kennis te geven van het ongeluk,
dat op 31 Maart jl. 's aam. 1 uur 12 min. in de
nabjjheid van het station Abcoude heeft plaats
gehad. (Een locomotief was ontspoord en eenig
materieel was beschadigd en een reiziger moet
kneuzingen hebben bekomen.)
De feiten waren in con/essoalleen het geval
met den reiziger was niet aan de directie bekend.
Het eenige punt van verschil tusschen het O. M.
en den raadsman van den beklaagde, betrof dus
de vraag, of van dit geval dadeljjke kennisgeving
aan den raad van toezicht vereischt was.
Het O. M. requireerde schuldigverklaring van
den president-directeur der N. R. S. M. aan het
als bestuurder niet terstond per telegraaf kennis
geven van een ernstig ongeval en veroordeel ing
tot 50 boetede verdediger concludeerde tot
■vrijspraak, subsidiair ontslag van rechtsvervolging.
Vergadering van heden, Woensdag, middag.
Voorzitter de heer mr C. J. Pické.
Afwezig de heeren F. G. Sprenger met ken
nisgeving; 1 vacature.
De notulen van het verhandelde in de vorige
zifting worden gelezen en goedgekeurd.
Daarna stelt de voorzitter voor over te gaan
tot de beëediging van den nieuw benoemden
gemeente-secretaris, den heer A. De Vulder Van
Noorden.
Nadat de heer Van Noorden, die door den heer
De Stoppelaar wordt binnengeleid, iü handen des
voorzitters de voorgeschreven eeden heeft afgelegd
spreekt de voorzitter hem ongeveer als volgt toe
Na deze plechtige handeling, mjjnheer Van
Noorden, wensch ik met een harteljjk gemeend
maar kort woord u geluk te wenschen.
Het heeft voorzeker niemand bevreemd dat, toen
de betrekking van gemeente-secretaris van Mid
delburg vaceerde, bjj u de wensch opkwam naar
de eervolle betrekking, door den waardigen De
Stoppelaar bekleed, te dingen.
Die wensch is vervuld en wat meer is op eene
wjjze die gjj wellicht zelf niet had durven ver
wachten, want de zeer zeldzame, nooit te vergeten
onderscheiding met algemeene stemmen te worden
benoemd is u ten deel gevallen. Uwe bescheiden
heid zal u waarschjjnljjk verbieden te denken
hetgeen ik uitspreek, dat gjj nameljjk die zoo
eervolle onderscheiding te danken hebt aan u
zei ven. Sedert gjj toch in Middelburg als gemeente
ontvanger werkzaam zjjt, hebt gjj u èn als ambte
naar èn als burger op zoodanige wjjze gedragen
dat gjj u de sympathie van zeer velen in deze
gemeente hebt verworven.
Ik wensch u ook, namens den raad, harteljjk
geluk met die eervolle benoeming en uit den
wensch dat gjj die in goede gezondheid gedurende
vele jaren met eere, tot nut der gemeente en tot
genoegen van u zei ven zult mogen bekleeden.
Ik acht het niet noodig iets te zeggen omtrent den
omvang en het gewicht van uwen nieuwen werkkring,
evenmin omtrent de wjjze waarop gjj die behoort
te vervullen; ik zeg daarom slechts ditdruk de
voetsporen van uwen geachten voorganger, volg
hem na, dan zal ook u de tevredenheid van de
leden van den raad en van het college van burg.
weth. wekken en zult ge de vriendschap verwerven
van het college van B. en W., alwaar steeds een
vriendschappeljjke geest en toon heerschte.
Nog slechts een enkel woord. Er is niemand
in de gemeente met wien de burgemeester
meer in ambteljjke aanraking komt dan de
secretaris. Op den secretaris moet de burgemee
ster als op zijn rechterhand kunnen vertrouwen.
Het is niet voldoende dat beiden hun, plicht
doen, ze moeten als vrienden samenwerken, de
een en ander aanvullen en helpen. En daarom
ieder begrijpt het was het mij niet onver
schillig wie, toen het zoo beschikt was dat ik
mjjn vriend De Stoppelaar zou verliezen, wie in
zijne plaats zou worden benoemd.
Thans zeg ik het in 't openbaaruwe benoe
ming is mjj bij uitstek aangenaam geweest. Ik
ken u, mjjnheer Van Noorden, ja ik heb u ge
kend van uwe prilste jeugd en u in uwe ver
schillende betrekkingen steeds met groote belang
stelling gevolgd. Ik stel het grootste vertrouwen
in uw karakter, in uwe bekwaamheden en jjver,
U oprechte hoogachting toedragende uit ik deu
wensch u als vriend steeds aan mijne zjjde te
mogen zien.
Vervolgens is de beëediging van den heer M,
Fokker, tot gemeente-ontvanger benoemd, aan
de orde.
Ook deze wordt binnengeleid en legt de ver-
eischte eeden af, waarop de voorzitter ook hem
gelqk wenecht met zijne benoeming. Uwe antece
denten, mijnheer Fokker, zeide de voorzitter,
zijn bjj de leden van den raad bekend en daaraan
zeker hebt ge het te danken, dat gjj met zoo
groote meerderheid zjjt benoemd. De vergadering
toonde daardoor ervan overtuigd te zijn dat de
financiën van Middelburg bjj u in goede handen
zullen wezen. Ik hoop dat gjj uwe betrekking,
in het belang der gemeente, gedurende nog vele
jaren zult waarnemen.
Vervolgens wordt voorlezing gedaan van het
adres der bewoners van den Koepoortsingel (reeds
medegedeeld in ons nommer van Dinsdag 11.)
De behandeling ervan wordt aangehouden tot het
desbetreffend artikel der begrooting aan de orde is.
Op voorstel van burg. en weth. wordt de supple-
toire begrooting der gasfabriek voor 1884, waar
tegen de financieele commissie geene bedenkingen
heelt, vastgesteld in ontvang en uitgaaf op f 5100.
Ook wordt zonder beraadslaging of hoofdelijke
stemming vastgesteld het le suppletoire kohier
voor de belasting op de inkomsten, dienstjaar
1884, op een bedrag van f 599.04.
Mededeeling wordt verder gedaan van een
schrjjven van het voormalig bestuur der ontbonden
muziekvereeniging Accelerando alhier, waarbij dit,
ter plaatsing op de oudheidskamer, aanbiedt een
13tal prijs- en herinneringsmedailles, door genoemd
gezelschap behaald en, tjjdelijk, de fluweelen
banier der vereeniging.
Die geschenken worden in dank aanvaard.
De voorzitter deelt mede dat de verkiezing van
een lid van den raad, vacature-M. Fokker,
bepaald is op Dinsdag den 25e* November.
De voorzitter stelt nu aan de orde de behandeling
der gemeente begrooting voor 1885, welke begroo
ting in haar geheel met de toelichting in de
bijvoegsels van dit nommer is opgenomen.
Een deel van de rapporten van de commissiën
van fabricage en financiën betrekkelijk de ge-
meentebegrooting werd vroeger reeds gepubliceerd
(zie Midd. ert van 16 dezer.) f
Thans ontkenen wjj daaraan nog %et volgende.
De commissie van fabricage geeft betrekkelijk
hoofdstuk III, afdeeling II, artikel 2 n° 3, be-
kramming der afgesneden gedeelten van de d jjken
der voormalige haven volgens de begrooting 1000,
in overweging hiervoor uit te trekken 1079,
zijnde het cijfer, waarvoor dit werk bij de gehouden
openbare aanbesteding is aangenomen.
De commissie van fiananciën merkt wat betreft
de ontvangsten op, dat terwjjl de begrooting der
gasfabriek voor renten en afschrijving aanwjjst
f 15559.19 daarvoor in de gemeentebegrooting
staat uitgetrokken 15516.69, dus een verschil
van 42.50; [zie hoofdstuk II n° 9],
en acht zij het raadzaam om den post hoofdst
V, art. 3, voorziening in gebrek aan kasgeld, te
stellen op de helft of 25000, daar het niet te
voorzien is, dat zulk eene aanzienijjke som kan
benoodigd zijn en het niet wenschelijk is het
eindcjjfer der begrooting noodeloos op te voeren.
Bjj de uitgaveu, besprak zjj den post 1000
(deel van 2105 hoofdst. Ill, atd. II, n° II)
bekratnming djjken afgesneden havenkanaal. De
vraag werd gedaan, of de belangen der gemeente
een zoo aanzienijjke en steeds terugkeerende
uitgave raadzaam maakten. Vergeleken met
vroeger is die post aanzienljjk geklommen. De
commissie zal dus gaarne naar aanleiding der
memorie van toelichting vernemen bjj de behan
deling der begrooting, of er ook uitzicht bestaat,
dal in deze uitgave vermindering komt.
Hoofdstuk VIII, afd. III, zou volgens de be
schouwing hiervoren ook op 25000 kunnen
worden gesteld.
Tegen de financieele gevolgen van het medege
deelde rapport der commissie van fabricage heeft
de commissie van financiën geen bedenkingen.
Burg. en weth. antwoorden naar aanleiding van
die rapporten het volgende op,
Inkomsten.
Hoofdstuk II, art. 9. De opmerking der com
missie van financiën is juist. Het abuis is hersteld:
Hoofdstuk V, atd. I, art. 3. Het hier geraamde
cijfer is, even als dat van den contra-post, hoofdst:
VIII, afd. 1, art. 1, uit den aard der zaak geheel
willekeurig gesteld. Er bestaat geen bezwaar onJ.
aan het uitgesproken verlangen van de commissie
van financiën gevolg te geven.
Uitgaven.
Hoofdstuk III, afd. II, art. 2. Gaarne zulleti
burgemeester en wethouders bjj de behandeling
der begrooting, in eene zitting met gesloten
deuren, de door de commissie van financiën ge-
wenschte inlichtingen geven.
Aan het verlangen van de commissie van fa
bricage is voldaan. Vermits het opzichterBloon
bovendien 25 bedraagt, is het bedrag van
dezen post echter op 2209 gebracht.
Hoofdstuk III, afd. II, art. 4. Ook aan dit
verlangen der commissie van fabricage is voldaan
en de post met 250 verhoogd.
Hoofdstuk VIII, afd. I, art. I. Zie hierboven
bjj hoofdstuk V, afd. I art. 3 der inkomsten.
De wijziging, door gedeputeerde staten van
Zeeland gebracht in het formulier en in de voor
schriften voor de inlichting der gemeente-begroo
tingen (zie Handelingen 1884, blz. 184) maakjj