N° 248.
127® Jaargang.
1884.
20 October.
BUITENLAND,
Maandag
Laatste Berichten.
Middelburg 18 October.
Kerknieuws.
Gemengde Berichten.
Weerkundige waarnemingen.
Algemeen Overzicht.
Dit biad verschijnt dagelijks^
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advertentiën' 20 Cent per regel:
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regel» f 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
11DBELBURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te KruiningenF. Van der Peijl, te ZierikzeeA. C. Da Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhitijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
In theorie had zeker de voorzitter van Burger-
pligt te Amsterdam gelijk toen hij beweerde dat
de leden der tweede kamer het gansche Neder-
landsohe volk vertegenwoordigen, maar praktischer
was, dunkt ons, het standpunt dat de heer
Kievits innam toen hij bij zijn repliek opmerkte,
dat de Amsterdammers eandidaten moesten stellen
die bun stad vertegenwoordigen en de belangen
ervan behartigen. En bovendien stelt de ervaring
dien spreker ook geheel in 't gelijk ja wij gelooven
dat, zoo men mr Levy, niet als spitsvondig advo
caat en niet als voorzitter eener vergadering, die
den stroom der welsprekendheid moest temperen
en daarvoor tegenover den heer Kievits bij de
grondwet steun kon vinden, maar als gewoon ster
veling zijn gevoelen hoorde uitspreken, hij wel
degeljjk erkennen zou dat ook in onze tweede
kamer de bijzondere belangen van enkele districten
gesteld worden boven die van het algemeen, en
dat menig wetsontwerp de goedkeuring van eenige
leden niet verwierf en daardoor viel omdat die
afgevaardigden uitsluitend streden voor de belangen
van hunne kiezers Er is al te veel en niet
het minst in het belang der twee groote steden
Amsterdam en Rotterdam op dat punt gezondigd.
Niet dat wij zonden wenscben dat een afge
vaardigde de belangen van zijn district uit het
oog verloor, maar waar het algemeen gebaat werd
door eene opoffering op dat punt meenen wij dat
de kamerleden het beginsel, in de grondwet
neergelegd, niet uit het oog mogen verliezen.
Aan den anderen kant verlangen wij van de
afgevaardigden wel degelijk kennis der behoeften
en van den toestand van het district dat zij vertegen
woordigen. Er zijn tal vain bijzondere belangen, die,
iionder schade voor liet algemeen kunnen en moeten
besproken worden.
En als wjj dan een blik slaan op Zeeland, hoe
dat wordt vertegenwoordigd door j hr mr De Savor-
nin Lohinan en mr 't Hooft, die beiden van ons
gewest hoegenaamd niets weten, en hoe men van
anti-revolutionaire zijde thans weer een vreemde
ling stelt, mr Keuchenius, die Walcheren volstrekt
niet kent en Zeeuwseh-Vlaanderen evenmin,
dan komt bij ons de vraag op, of de Zeeuw-
sche kiezers niet verstandiger deden met, evenals
de Amsterdammers steeds doen, eens uit te
zien naar mannen die niet louter de belangen
hunner partij beoogen maar ook de stoffelijke en
materieele behoeften van ons gewest kennen,
daarover met kennis van zaken in onze vertegen
woordiging weten te spreken en een lans ervoor
kunnen breken
De Tijd is volstrekt niet gesticht over de verklaring,
afgelegd op de anti-revolutionaire deputaten-verga-
dering, dat „er ook ditmaal geen samenwerking met
het centraal comité van eenige partij zou plaats
grijpen."
„Bij zulk eene houding is het duideljjk," zegt
het blad, „dat wjj voor den verderen loop der
verkiezing geen verantwoordelijkheid aanvaarden
kunnen. Wjj wenschen daarom reeds nu te ver
klaren, dat wjj alle verwjjten ver van ons afwer
pen, wanneer later misschien zal geklaagd worden,
dat door lauwheid en slechte opkomst der katho
lieken hier of daar districten aan het liberalisme
zijn verloren gegaan. De anti-revolutionaire
leiders kunnen toezien. Met hunne partij als zoo
danig valt in de gegeven omstandigheden niet te
onderhandelenwel met enkele personen, tot die
partij behoorende, wanneer deze in bepaalde ge
vallen voor ons de voorkeur verdienen boven
hunne tegenstanders."
Met bet vaststellen der candidatenljjst wacht
het blad tot nogmaals ernstige informatiën in
verschillende streken des lands en het oordeel
der daar gevestigde kiesvereenigingen zullen zjjn
ingewonnen.
Zulk een spel is echter meer vertoond. Wij
hechten daaraan niet veel.
Vlissingeu, 18 Oct. A. s. Dinsdagmorgen,
21 dezer, wordt alhier van Engeland verwacht het
Eng. jacht Osborne, dat den groothertog van Hes
sen en familie met gevolg zal overbrengen. De
hooge reizigers zullen de reis met den boottrein
van 7.20 voortzetten.
»s trravenliagfe, 18 Oct. Gisterenavond
kwamen de afgevaardigden der afdeelingen van het
Eederl. tooneelverbond alhier ter algemeene ver
gadering bijeen.
Er werd in den schouwburg eene feest voorstel
ling gegeven, waarbjj werden opgevoerd Hun
Zusje, eene comedie.en De familie Eorard, blijspel,
terwjjl mevrouw Kleine, in plaats van den heer
Bouwmeester die ongesteld was, eene voordracht
hield en, na herhaalde toejuiching, nog De Ge-
nestet's Er is epn tijd van komen, er is een' tijd
van gaan, ten beste gaf.
Na afloop daarvan had in het Hotel de V Europe
een gezellige bijeenkomst plaats van bestuur, af
gevaardigden en genoodigde acteurs en actrices.
Paar heerschte een zeer opgewekte toon.
Heden voormiddag vergaderde men in het
Gebouw van kunsten en wetenschappen. De alge
meene vergadering werd geopend door den heer
A. Pierson. De heer A. M. Perk bracht vervol
gens verslag uit 'over het algeloopen hondsjaar.
De rekening werd goedgekeurd, evenals de
beide begrootingen.
Daarna had eene discussie plaats over de too-
neelschool als vakschool. De afgevaardigde voor
Den Haag sprak het verlangen uit dat de school
meer een vakschool worde.
De heer Stokvis en de voorzitter wilden liever
bestendiging van den bestaanden toestanden in
denzelfden geest sprak ook de directeur der school,
de heer Bouberg Wilsson.
Het voorstel-Den Haag, betreffende eene wets
wijziging, werd aangenomen, terwijl de afdeelingen
Den Haag, Haarlem en Rotterdam werden aan
gewezen om de daarvoor noodige commissie te
vormen.
De heeren prof. B. J. Stokvis en mr A. Bloem
bergen Ez., die als leden van het hoofdbestuur aan
de beurt van aftreding waren, werden herkozen.
Utrecht werd aangewezen als de plaats waar de
volgende algemeene vergadering zal worden ge
houden.
De heer A. Yan der Linden, theol. candidaat
te Vlaardingen, heeft het beroep naar de Christelijk
gereformeerde gemeente te Axel aangenomen.
De juweelen, behoorende tot de nalatenschap
van den laatstelijk overleden prins van Oranje, zjjn
dezer dagen uit het paleis aan den Kneuterdijk te
's Gravenhage naar 's konings paleis overgebracht
en in bewaring gegeven aan Zr. Ms. thesaurier.
De schildwacht, welke met het oog op de daarin
geborgen kostbaarheden, des nachts de voormalige
prinselijke woning bewaakte, is sedert ingetrokken.
Met 1 Nov. zal het gebouw ontruimd moeten
zijn.
Tal van jaren liep te Amsterdam een z. g.
doofstomme. Dezer dagen werd hjj gearresteerd
en toen de agenten die dit deden een paar woorden
wisselden en een hunner zich de woorden liet
ontvallen„daar staan twee jaren op", bemerkte
men eensklaps met verbazing dat de doofstomme
de schouders ophaalde alsof hjj zeggen wilde„er
is niets aan te doen."
Het vuur werd hem nader aan de schenen ge
legd en al ras bleek, dat de gewaande doofstomme
zeer verstaanbaar praten kon.
Een lid van de Haagsche viscbclub ving in
de vorige week een snoek lang 63 cM. (buiten de
staartvin.) Bjj het schoonmaken vond men in dien
snoek een snoek van 42 cM., en die had weder
een voorn van 14 cM. opgeslokt. Jammer dat
men de voorn ook niet geopend heeft, wie weet
wat daarin wel zou gevonden zijn!
Gisterenmorgen stortte een gedeelte van den
topgevel van de in aanbouw zijnde gasfabriek
buiten de Willemspoort te Amsterdam in, zonder
dat voor dit ongeval eenige oorzaak is op te geven.
De muur kwam terecht op den steiger, waarop
eenige metselaars aan het werk waren. Yier van
hen werden ernstig gewond. Twee moesten op
een draagbaar en de anderen in een rijtuig naar
het gasthuis vervoerd worden.
De wonden van een der ongelukkigen zijn zoo
ernstig, dat hem reeds de sacramenten der ster
venden zijn toegediend.
Onder de volksspelen in het noordelijk deel
van Noord-Holland bekleedt het kolfspel eene
voorname plaats. In de meeste dorpen zjjn kolf
banen en in verscheidene dier plaatsen zijn in
den loop van dit jaar reeds onderlinge kolfwed-
strjjden gehouden, waaraan door een groot aantal
liefhebbers werd deelgenomen. Thans heeft de
sociëteit De vier Eenen te Spanbroek het plan
opgevat een kolfwedstrijd (en wel een nationalen)
te houden op 5 en 6 November a. s. en daarvoor
als hoogste der vijf prijzen een som van f 100
uitgeloofd.
Uit Brunswijk wordt gemeld, dat de toestand
van den hertog als hopeloos wordt beschouwd.
Op verzoek van een aantal exposanten zal
de tentoonstelling te Turin nog tot 10 November
geopend blijven.
Te Parijs heeft zich een definitief comité
gevormd voor het standbeeld dat voor Jean Jacques
Rousseau zal worden opgericht. De stad Parijs
draagt 7000 frank bij, de staat geeft het brons
en het marmer.
Te Quebec zjjn vier personen in hechtenis
genomen onder verdenking van medeplichtigheid
aan de ontploffing. Zoowel daar als te Montreal
worden de openbare gebouwen nog bewaakt.
Jean Becker is met veel praal te Mannheim
begraven. Talrijk waren de kransen die op de
baar waren neergelegdook het buitenland had
vele gezonden. Men is van plan een gedenktee-
ken voor den overledene op te richten.
De beroemde Amerikaansche toonéelspeler
John Mac-Cullough is te Chicago terwijl hjj
Spartacus speelde, plotseling krankzinnig geworden.
18 October, des morgens te 8 uren.
Verwacht: NW, wind.
Behalve België, dat in deze laatste uren vóór
de gemeenteraadsverkiezingen geheel opgaat in
den verkiezingstrjjd en zich zóo hartstochteljjk
toont dat de clericale ministers beleedigd worden
op den openbaren weg, gelijk de heer Vanden-
peereboom dezer dagen te Mons en te Cuesmes
behalve België dat in de opwinding der libe
ralen tegenover de uittartende houding der thans
heerschende partjj nu geen oog heeft voor de
vraagstukken van algemeener strekking behalve
dit land met zjjn belangrijken gespannen toestand
trekken voornameljjk de drie groote Europeesche
rjjken Engeland, Frankrijk en Duitschland onze
aandacht zoowel in hunne verhouding onderling
als met betrekking tot de streken buiten ons
werelddeel waarmede zjj in min of meer vriend-
sehappeljjke verhouding staan. Duitschland moge
zich druk voorbereiden op verkiezingen voor den
rijksdag, Frankrjjk moge zijne parlementszittingen
hebben en Engeland zjjne ontelbare redevoeringen
over de brandende quaestie met het huis der
lords boven dit alles gaan thans Egypte en
Transvaal, de Congovraag en Tonking. Deze
vier namen duiden alle het in 't oog springend stre
ven aan van den tegenwoordigen tjjd, den drang
naar annexatie, hadden wjj haast gezegd, doch
wjj bedoelen de zucht naar het bezit van koloniën.
•Inderdaad, deze is.de stempel dien de geschied
schrijver op bladzjjde 1884 drukken moet.
Eenigen tijd geleden was Engeland nog de
toongever in koloniale zaken, maar allengs is
Frankrjjk, waar men thans het plan ontwerpt van
een koloniaal leger, ook uitwegen gaan zoeken
naar buiten; en de grootste diplomaat van Europa
heeft meer en meer zich schrap gezet voor de
koloniale belangen van Duitschland.: Angra Pequena
en Lüderitzland dagteekenen van dit jaar. Deze
onloochenbare feiten zijn niet verkwikkelijk voor
den op eigenbelang zoo tukken John Buil. Dat de
Franseben de Chineezen bestrjjden om in Tonking
vrij spel te krijgen zonder te luisteren naar de
waarschuwingen en terechtwijzingen van den Brit-
schen handel, dat Duitschland in Afrika vasten
voet zoekt te krijgen en daar het koloniale vraag
stuk het groote punt is om 't welk de verkiezingen
voor den nieuwen rjjksdag draaien zullen, dit
alles doet den leeuw verstoord den kop schudden,
want het is hem niet genoeg in het Njjlland baas
te zjjn en met Transvaal te spelen. Of doet hjj
dit laatste niet De Engelsche commissaris in de
Kaapkolonie, sir Hercules Robinson, heeft volgens
de berichten uit Pretoria aan de regeering van
Transvaal een ultimatum gericht, waarin hij niet
alleen de intrekking van het met het stamhoofd
Montsioa gesloten verdrag eischt (wat reeds ge
schied is naar men weet), maar ook verlof vraagt
om de grenzen te overschrijden indien dit noodig
mocht zijn tot het vervolgen der Boers in Bechuana-
land. De heer Robinson heeft van de Engelsche
regeering opdracht gekregen, om maatregelen voor
te stellen tot zuivering van Bechuanaland van de
vrijbuiters". Waarheen de Boers zich ook wenden,
de Britsche leeuw grijpt hen, onder voorwendsel
van de inboorlingen te willen beschermen. En
dit voorwendsel kunnen wjj 't best op prijs
stellen, wanneer wjj ons herinneren dat Engeland,
toen het Transvaal in 1877 inlijfde, eensklaps
deze politiek liet varen, en eerst in '81, toen
Transvaal wederom vrij werd, zijne vroegere
„menschlievende" staatkunde weer ter hand nam,
en Bechnanaland weder tegen de kolonisten der
Boers ging beschutten. Of doet John Buil, in de
tweede plaats, niet alsof hjj baas is in het Njjl
land Heeft hjj niet de internationalejliquidatie-
wet zonder voorkennis der mogendheden geschonden,
nadat hij stap voor stap de controle aan zich alleen
getrokken had? Wij vragen ons niet zonder reden
af, wat er worden moet van het ongelukkige land,
dat tot speelbal dient van de verschillende belang
hebbende mogendheden, die de regeling der ver
warde zaken door de omstandigheden allengs geheel
overlieten aan het Londensch gouvernement. En juist
omdat die toekomst zoo duister is nemen wjj met
graagte kennis van elk plan dat geopperd wordt aan
gene zijde van het kanaal, al bleef ook de
tjjd voor de verwezenljjking zoo vaak uit.
Zoo heeft nu de Correspondance politique uit Londen
eenige bjjzonderheden ontvangen aangaande een
voorstel, dat de Britsche regeering van plan is
aan de andere mogendheden te doen, zoodra lord
Northbrook uit Cairo zal zijn teruggekeerd. Er
moeten voornameljjk twee belangen vereenigd
worden het belang der rjjken, die een waarborg
willen hebben voor de betaling der schulden, en
het belang van Groot-Brittanje dat Egypte in het
bijzonder beschouwt als eene militaire positie op
den weg naar Indië. Ziehier nu wat het genoemde
blad heeft mede te deelen. Men weet dat lord
Northbrook de afschaffing van het Egyptische
leger heeft voorgesteld, en de vervanging daarvan
door een politiemacht van 9000 man. De heer
Northbrook berekende, dat deze maatregel met
eenige andere bezuinigingen een som van 400000
p. s. zou losmaken, die gebruikt zou kunnen wor
den om de interest 5 pc. van eene nieuwe leening
van 8 millioen p. s. te betalen, eene leening die
volgens sir Evelyn Barjng noodig zou zjjn om het
evenwicht van het budget te herstellen. Om de
betaling der schuld te waarborgen zou men weer
terugkeeren tot het denkbeeld van eene interna
tionale contróle, en op deze wijze zoude het finan-
cieele vraagstuk kunnen opgelost worden zonder
dat de interesten der tegenwoordige schuldeischera
werden verminderd. Wat de militaire quaestie
aangaat, wil Engeland zelf de voorwaarden stellen,
omdat het zich opofferingen heeft getroost voor de
veiligheid van den weg naarlndië door het kanaal van
Suez. De Soudan-veldtocht zou op kosten van
Engeland gevoerd, en het Egyptische leger door
Britsche troepen vervangen worden. Dit laat
ste zegt de Londensche regeering wel niet
want zjj heeft nu eenmaal de belofte afgelegd
Egypte „zoo spoedig mogelijk" te zullen ontruimen;
maar zjj zal »het land tegen eiken aanval van
buiten beschermen en daarom eenige garnizoens
op verschillende plaatsen leggen". Men gelooft
in de regeeringskringen dat een dergeljjke rege
ling, die de binnenlandsche administratie onder
de financieele controle van Europa vrijlaat, niet
door de andere mogendheden zal bestreden worden,
en dat de Engelsche radicalen haar verkiezen
zullen boven een protectoraat en eene door Enge
land gewaarborgde leening. Dit laatste is zeker niet
twijfelachtig. Maar belangstellend mogen wjj vra
gen of de bekendmaking van dit voorstel ook in
verband staat met het loopende gerucht, dat na de
Congoconferentie te Berlijn eene Egyptische con
ferentie te Parjjs zal gehouden worden.
De Parjjzenaars denken anders in deze dagen
niet veel aan het Egyptische vraagstuk. Zij heb
ben Engeland den rug toegekeerd en zien naar
Oosteljjk-Azië, van waar tijdingen van zege, maar
ook nu en dan van neerlagen, komen. Merk
waardig snel volgen deze berichten elkander op juist
in deze week, nu de kamer is bjjeengekomen en
en eene nieuwe kredietaanvraag voor de Tonking-
expeditie is ingekomen, welke aanvraag heden
waarschjjnljjk behandeld is geworden. De over
winning bij Lang Kep is gevolgd door de zege
bjj Chu, en thans moet Tamsui ingenomen zjjn
met een verlies aan den Chineeschen kant van
3000 man. Dit is een ..flink rond cjjfer, dat merk
waardig wederomjuist overeenkomt met het
aantal gevallen Chineezen bij Chu. Het verlies
der Franschen was, als bij andere gelegenheden,
zeer geringalthans volgens die eerste berich
ten. 't Spreekt van zelf dat deze gang van
zaken in Azië, betwistbaar gunstig maar zeker
onbetwistbaar duur, den partijstrijd in Frank
rjjk voedsel geeft en de geheele aandacht der
politieke wereld van Parjjs in beslag neemt. Maar
er is buitendien nog eene quaestie die de hoofden
te denken geeft.
Het kabinet-Jules Ferry heeft een schrede ge
daan tot verzoening met de Duitscbe regeering.
De rijkskanselier heeft met scherpziend oog partjj
getrokken van de verwijdering tusscben Engeland
en Frankrijk, door der republiek de hand te rei
ken, zjj 't ook slechts in éene zaak. Frankrjjk
en Duitschland treden samen op als de uitnoodi-
gende mogendheden ter Congoconferentie en
John Bull is beet genomen! Wat die conferentie
brengen zal ligt nog in der goden schoot. Maar
een voldongen feit is de wijziging die in de laatste
dagen in de verhouding der groote Europeesche
staten door den grooten diplomaat is tot staud
gebracht.
Eene beschouwing in vogelvlucht kan geene
bijzonderheden gevente dezer plaats dient de
algemeenheid" te worden betracht. Anders....
doch wij moeten afscheid nemen van den lezer.
Homburg. Heden is op het strand dezer
gemeente het lijk aangespoeld van een zeeman.
De verregaande staat van ontbinding, waarin het
verkeerde, toonde aan, dat het reeds getuimen tijd
in zee had gedreven. Het is op de algemeens
begraafplaats ter aarde besteld.
Eevenliergen, 18 Oct. De liberale kies-
vereeniging alhier stelde hedenochtend tot candi
daat voor de tweede kamer mr. R. Van deWerk,
raadsheer in het gerechtshof te Amsterdam, die
vroeger ook het district vertegenwoordigde.
Sneek. De centrale liberale kiesvereenigiüg
heeft tot eandidaten gesteld de aftredende leden Van
Blom, Wybenga en Buma. Door de anti-revolutio
nairen zijn gesteld de heeren Oppedjjk, Huber en,
Lycklama.
Berlijn. De hertog van Brunswijk is
overleden.
Brussel. De gemeenteraadsverkiezingen, die
morgen zullen plaats hebben, laten zich zeer
gunstig aanzien. In Brussel en de voorsteden zal
de liberale meerderheid wel 1500 of 2000 stem
men bedragen. De liberalen te Antwerpen heb
ben hoopmaar de clericalen schjjnen in gun
stige positie te zjjn in Doornik en in Namen.
Men kan zich geen denkbeeld vormen van de
koortsachtige spanning waarin men hier verkeert:
De minister Jacobs is naar Antwerpen vertrokken^
