Gemengde Berichten.
Kerknieuws.
Marine en Leger.
Keektszaken.
zending naar Atjeh uitgebracht. De hulp, hem
op zijn wetenschappelijke reis door den generaal,
destijds gouverneur van Atjeh, verleend, wordt
in dit rapport met de hoogste waardeering in
herinnering gebracht. Den heer St. Pol Lias was
opgedragen de insignes persoonlijk aan den gene
raal te overhandigen.
Het Bat. Hand. bevat de officieele vertaling van
een stuk dat eigenlijk een geheim stuk is en,
volgens het Indisch drukpers-reglement, niet open
baar gemaakt had mogen worden.
Het is eene, onder dagteekening van 19 Aug.,
door de regeering uitgevaardigde proclamatie aan
de hoofden der bevolking van Groot Atjeh en
onderh oorigheden
Daarin wordt herinnerd aan het steeds voortdu
rend verzet; daarin wordt er opgewezen dat
het niet een-, doch tallooze malen gebleken en het
bjj een ieder bekend is dat lieden, die in Groot
Atjeh het gezag van den koning der Nederlanden
weerstaan, die zich daar aan moord en roof schul
dig maken, grootendeels komen uit de onderhoo-
righeden, voorzien van wapenen en van munitie,
van opium en van geld, om zich op te offeren
aan den ijdelen waan, dat zjj de Nederlanders
zouden kunnen verdrijven, wat nooit gebeuren zal.
»En even duidelijk is het zegt de proclamatie
»dat de radja's en andere hoofden, al hebben zij
meer verstand dan het volk, al begrijpen zij dat
het land bij voortduring van den tegenwoordigen
toestand van wanorde en onveiligheid eindelijk
ten onder moet gaan, toch niet genegen of niet
bij machte zijn om hunne onderdanen in rust te
houden en te beletten om voort te gaan op een
weg, die de welvaart van het land verwoest en
slechts onheil brengt aan allen.
»Toch moet daaraan een einde komen, en nu de
radja's onmachtig of onwillig gebleken zijn, zal
het gouvernement van Nederlandsch-Indië zelf
maatregelen nemen om de bevolking tot inkeer
te brengen en vrede en voorspoed te doen te-
rugkeeren.
„Daarom zullen de kusten van het geheele
gouvernement van Atjeh en onderhoorigheden,
met uitzondering van de door den gouverneur aan
te wijzen plaatsen en op een, door hem te bepalen
tijdstip, als maatregel van politie, tijdeljjk voor
allen in- en uitvoer gesloten en door Nederland-
sche oorlogschepen en andere vaartuigen bewaakt
worden, totdat alle aanvallen op de Nederland-
sche vestiging in Groot Atjeh voor goed hebben
opgehouden en voldoende waarborgen zijn verkregen
voor het behoud van rust en ordewaarborgen,
die van de hoofden en het volk moeten uitgaan
en zekerheid geven op een rustig en vreedzaam
bestuur van de onderhoorigheden, waarin het
gouvernement van Nederlandsch-Indië geen be
moeiing wenscht te hebben met de huishoudelijke
aangelegenheden van land en volk.
„Het zal dus van de inlandsche vorsten en grooten
afhangen om dien maatregel, welke hoofdzakelijk
strekt om hunne schuldige onderhoorigen te straffen
en tot gehoorzaamheid te dwingen, spoedig te
doen vervallen, waarbij zij indachtig mogen zijn,
dat zjj later bij den Allerhoogste verantwoording
zullen moeten afleggen over de wijze, waarop zjj
hun land en hun volk hebben bestuurd".
De part. corresp. van het IIbid. te Kotta Radja
schrjjft dd. 2 Sept.
De vjjand zit nog altijd links en rechts en
versterkt zich in het gezicht van onze ben tings.
Behalve enkele kleine voorvallen die met den
eigenljjken oorlog niet te maken hebben, schijnen
ook de Atjehers een afwachtende houding aan te
nemen.
Tn de XXVI Moekims worden door ons drie
bentings opgericht.
Van 25 op 26 Augustus werden de loodsen der
steenbakkerij voorbjj Kotta-Alam door eenige
Atjehers in brand gestoken, vermoedeljjk met het
doel om de Chineezen naar buiten te lokken en
onder handen te nemen. Men denkt hierbij aan
een wraakoefening, daar eenige dagen te voren
een Atjeher, die tegen donker zich nog in de
rivier baadde, door de Chineezen, die dachten
kwaad volk te zien, moet zjjn doodgeschoten.
woorden die telkens vriendeljjk Sciuria tot ons
zeiden. Ik antwoordde voor ons beiden, terwjjl
ik links en rechts glimlachjes uitdeeldede lamme
man ging voort met zjjn boosaardigen wrevel te
luchten, aangevuurd door zijn demon. Maar deze,
die een verfjjnde demon was, wilde de woede van
den dokter tot het uitertste genieten en terwijl
hjj hem een steegje deed inslaan, dat hjj nooit
door ging, bracht hjj hem recht tegenover de
Silvesters die langzaam kwamen aanwandelen.
Ik zag de twee oudjes ontsteld stilstaan, toen
zjj den dokter zagen en zag korporaal Silvester
rondkjjken om een uitweg te zoeken; belaas, de
straat was ingesloten tusschen twee murenhjj
kon er misschien bjj tjjds een overklimmen maar
als liefhebbend echtgenoot kon hij het niet over
zich verkrijgen zjjne gezellin, voor wie het niet
welvoegeljjk zou zijn geweest die gymnastiek na
te volgen, in zulk een hacheljjken toestand achter
te laten. Niet kunnende vluchten, hoestte korpo
raal Silvester verscheidene malen, mevrouw Lucia
opende den mond om te glimlachen. Zjj spraken
ons echter aanik, die ter sluiks mijn metgezel
gadesloeg, zag hem de lippen op vreemde wjjze
vertrekken, hetgeen mij eene poging tot een glim
lach toescheen. Men moet hem recht laten weder
varen, die glimlach geluktezoodat korporaal
Silvester moed vatte en ons op tien pas afstands
toeriep goeden dag," een weinig luider dan noodig
was, maar toch tamelijk ongedwongen.
»En hoe gaat het u vroeg mevrouw Lucia
Van uit Kotta-Alam en Oleh-Karang rukten
patrouilles uit, doch zagen geen Atjehers meer.
Enkele dagen te voren werd bjj Lamjong een
Chineesch tokotje in brand gestoken, wat ge-
vaarljjk had kunnen worden voor de gebouwen
en de benting; het gelukte echter den koinman-
dant deze te behouden.
In den nacht van 26 op 27 Aug. werden nabjj
Ponteh Perak eenige Chineezen, die buiten de
versterking bjj hunne groententuinen wonen, door
Atjehersgeattakeerd.zjj hadden het echter bijtijds
gemerkt waardoor het allen op een na gelukte te
ontkomen; die eene werd afgemaakt.
Den 28 Augustus werd het vonnis uitgesproken
over den deserteur Cohen, alias Toekoe Ali. Wat
dit vonnis behelst zullen we later vernemen, na
approbatie van het hoog militair gerechtshof.
Den volgenden dag meldde zich een deserteur
(Ambonees) bjj de hoofdwacht te Kotta-Radja;
volgens zjjn verhaal was hjj met tien Atjehers
uitgezonden om te maraudeeren, doch was het
hem gelukt nabjj Kotta Alam te ontkomen en de
rivier over te zwemmen.
In het Batauiasch Handelsblad leest men
Meermalen is de aandacht gevestigd op de goede
toekomst, welke het Indische leger aanbiedt aan
jongelieden, die een ambacht kennen, als metse
laars, schoenmakers, smeden enz. Zjj vormen een
afzonderljjke categorie in het leger, zjjn veel
minder soldaat, genieten veel meer vrijheid en,
wat van belang is, veel meer soldij en worden
onder goede leiding allengs bekwamer in hun
vak, zoodat zjj, na afloop van hun verbintenis,
eene burger-betrekking zoekende, deze gemakkelijk
vinden kunnen. Hebben zjj eenigszins gelukkig
gediend door behalve hun officieëlen arbeid ook
particulier werk te hebben kunnen verrichten,
dan hebben zij bjj overleg en zuinigheid ook
zooveel kunnen overhouden om een eigen zaak
op te zetten.
Zoo lazen wij in de Jav. Ct. van gisteren een
oproeping van den chef van het wapen der artil
lerie van candidaten voor een betrekking bjj
den artillerie-constructie winkel te Soerabajja, die
het smids-, plaat- en bankwerkers-ambacht vol
komen meester moeten zijn, aan welke betrekking
verbonden is een maandeljjksch tractement van
200 met verhoogingen tot een maximum van
250, vrjje geneeskundige behandeling en ver
dere wettige voordeelen.
Is dit voor een flink jongmensch, die met
moeite zjjn brood verdient, niet om van te water
tanden
Bedankt voor het beroep naar Kleverskerke de
heer C. L. Van den Broek cand.
De 1® luitenant S. L. Woutersen, van het 2®
bataljon 3® regiment infanterie te Middelburg, zal
den lea luitenant J. H. Kok als officier van wa
pening vervangen.
Arrondissements-riichtbank te Middelburg.
Heden (Dinsdag) zjjn veroordeeld
W. M., 34 j., arbeider te Westkapelle, wegens
het ongerechtigd dragen van een eereteeken, tot
drie dagen celB. C. W., 22 j., zonder vaste
woonplaats, thans alhier gedetineerd, wegens be-
delarjj tot 14 dagen gev. en opzending naar een
bedelaarsgesticht; V. R., 35 j., werkman te
Stekene, wegens vervoer van zout buiten route of
heerbaan, ongedekt door eenig document tot 8
dagen celJ. De G., huisv. van P. De V.,
koopman in granen, zaden enz. te Brugge, wegens
uitoefening van beroep zonder patent, tot 25
boete; R. S., 54 j., huisv. van K. F. C., te
Overslag, wegens vervoer van zout zonder docu
ment tot 3 dagen cel en E. M„ arbeider te Ste
kene, wegens alsvoren tot 5.40 boete.
Allen in de kosten.
met eene oprechtheid, die denjdikken dokter trof.
>Ik zeg dat het beter gaat dan de laatste
maal, dat wij -hem gezien hebben," verzekerde
korporaal Silvester, die zich geheel hersteld had.
Mijnheer de ridder zullen wjj maar niet vragen hoe
het gaatdat ziet men dadeljjkhet gaat u uit
stekend en wjj hebben elkaar ook nog kort gele
den gezien. Maar het is zoo lang geleden dat wij
het genoegen hadden den dokter te zien 7"
»Het gaat waarljjk beter", zei deze en greep
met de gezonde hand de hand van den ouden heer
die deze niet durfde aanbieden; »het gaat mjj
beter, ik hoop veel van de badkuur."
Wel zeker," riep korporaal Silvester, terwjjl
zjjne stem trilde van bljjdschap; »op uw leeftjjd,
overwint men elke ziekte. Ik heb te Pinerolo
een kapitein gekend, jong en sterk zooals gij
ongeveer; hjj had ook een.... eeneiets der-
geljjkshet duurde een jaar, werkelijk, misschien
iets meer, maar langzamerhand werd hjj weer de
oude. Herinnert gjj hem u Lucia, kapitein Serapio
van het 1® regiment
Mevrouw Lucia herinnerde zich hem heel goed;
het was iemand die zeer gezien was bjj het schoone
geslacht.
Hij leeft nog 1" riep de oude dame uit»wjj
hebben nog kort geleden bericht van hem gehad
en hij maakt nog het hof aan de meisjes."
De dokter scheen met veel genoegen deze woor
den aan te hooren en voor zoover men dit aan
zjjn gezicht zien kon scheen hjj tot den andere
Maandag sloot de sociëteit Gaai- en doel-
schieien te Vlissing en hare gewone zomerschietingen.
Te 2) uur begaven zich de leden in optocht,
voorafgegaan door Ons Genoegennaar de woning
van den voorzitter, den heer L. F. Cornellie, om
het vaandel af te halen. Dit werd vervolgens,
eveneens in optocht, naar den doel gebracht, waar
vervolgens de kampstrijd een aanvang nam.
De heer P. G. Lamout behaalde daarbij den prijs
door den heer A. Smit, burgemeester van Vlissingen
geschonken, en de heeren L. Cornellie jr., J. De
Waejj en H. F. Smagge verwierven de overige.
De heer H. A. J. Kljjberg hechtte aan het
vaandel nog de medaille, door hem onlangs als
hoofdprijs te Goes behaald.
De feestelijkheid werd met een zeer geanimeerd
bal in de zaal van den heer Kujjpers besloten.
Men schrjjft ons uit Driewegen (gemeente
Biervliet). Bjjna elk jaar gebeuren hier op dit
bevolkt gehucht ongelukken met paardentot
heden loopen zij echter nog al gunstig af. Alle
gerij uit Biervliet, IJzendjjke en België, dat de
Hoofdplaatsche haven bezoekt, moet dit gehucht
passeeren. Meer dan honderd wagens gaan lang
zaam of vliegen dageljjks voorbij onze woningen,
vooral in den tijd der suikerbieten.
Zoodra een boerenwagen ons gehucht nadert,
neemt de, soms dommelende knecht, zijne lijnen
of een stok en rrt daar rent hjj, onze ruiten
met stof of sljjk bezoedelende, alsof hjj ons zjjne
behendigheid in snelrjjden wil toonen, om voorbjj de
laatste woning stapvoets, geljjk te voren, te rjjden.
Vrijdag jl. waren er weder een paar hollende
paarden, die gelukkig, toen beide voorwielen van
den wagen tegelijk afdraaiden, eenoogenblik stil
stonden en daardoor den knecht gelegenheid gaven
zich van den wagen te verwjjderen, om vervolgens
weer op den loop te gaan.
Met veel averij aan het voertuig liep dit geval af.
Nu de nieuwe school aan de route, onmiddelljjk
aan den weg ligt, verwachten wjj voorziening in
dezen toestand door eene wjjziging der politiever
ordening. Men bepale dat alleen een gedeelte van
onze passage, de steenweg, en dan nog slechts
stapvoets bereden mag worden en alle Driewege
naars, alle djjkbewoners behoeven minder in
duizend angsten te zjjn over hunne buiten Bpelende
kinderen.
De heer W. A. Dekker van Urk schrjjft aan
het Nieuws van den Dag dat het bericht in de
Standaard over het bekende bezoek, op een Zon
dag aan dat eiland gebracht door eenige pleizier-
reizigers, onder wie sociaal-democraten, niet te
sterk gekleurd was.
Hjj is verontwaardigd dat een ruwe bende
„vreemdelingen" de stille Sabbathsrust kwam storen
en neemt den handschoen op voor den berichtgever,
dien hij een Nederlander van onvervalschten bloede
noemt, en voor den burgemeester.
Hij beweert dat de redactie van het Nieuivst
ware zjj getuige geweest van de liederljjke wjjze
waarop meisjes en vrouwen door dit socialisten,
clubje werden begroet, openlijk hare afkeuring
uitgesproken zou hebben over het meer dan wal
gelijke schouwspel, dat op Zondag 22 September
te Urk werd vertoond.
Het stuk van den heer Dekker draagt, naar ons
inzien, de sporen van overdriving in zich, maar
genoeg, wij meenden ook billjjkheidshalve zjjn
gevoelen te moeten meedeelen. Voor het overige
is de quaestie voor onze lezers van luttel belang.
De Standaard neemt het ons kwaljjk dat wjj
schreven van een vroom berichtgever. Waarom
heeft het woord vroom, wanneer dat blad en zjjne
aanhangers het bezigen, eene goede beteekenis,
en wordt het, wanneer wjj het, zonder eenige
minder goede bedoeling, alleen op hun voetspoor
gebruiken, geheel anders uitgelegd
In den omtrek van Zevenbergen is onder de
paarden een leelijke ziekte heerschend, met name
enjluenta, waaraan reeds eenige beesten bezweken
zjjn.
Te Klundert had Maandag de verpachting
plaats, voor den tijd van vjjf jaren, van dertien
perceelen bouwland, gelegen aldaar, vroeger be-
hoorende tot de dotatie van wjj 1 en prins Frederik,
te zeggen, dat per slot van rekening korporaal
Silvester en zijne vrouw beiden brave menschen
waren en dat zjj geenerlei schuld hadden aan het
ongeluk dat hem overkomen was.
Hjj had nog niet naar de gezondheid der beide
oudjes gevraagd.
»Het is zeker al een heele tijd geleden,
dat wjj elkaar gezien hebben" zei hjj»als iemand
zoo is afgenomen als ik vertoont hjj zich niet
gaarne aan menschen, die hem anders gekend
hebbendaarom hebben wjj elkaar niet gezien.
En ziekte doet niet alleen het lichaam aan, zonder
ook den geest een weinig aan te tastende op
geruimdheid is weg, korporaal Silvester."
»Die zal wel terugkomen," verzekerde de
oude dame.
- Zeker aal die wel terugkomen en wij zullen
nog maar wat opgeruimd blijven," zei korporaal
Silvester onnadenkend.
Hjj had er dadelijk berouw over, maar hjj had
er te veel berouw over, dat was de fout. Ik zag
op het groote gezicht van den dokter den bitteren
glimlach van het doktertje verscbjjnen, en om den
ouden schermmeester tijd te geven om zich te
herstellen, nam ik het woord.
»Waar gaat gjj heen?" vroeg ik mevrouw
Lucia
»Ik ga boodschappen doen," haastte zich
de oude dame te antwoorden„hjj gaat een eincjje
omwandelen."
„Een eindje omwandelen," ging hjj voort
en thans aan het rjjk. Alle perceelen golden drie
viermaal minder dan vijf jaren geleden. Perceelen,
die vroeger circa 230 per hectare opbrachten,
brachten nu slechts 70 per hectare op.
Als treurig, kenmerkend staaltje van het
gebrek aan werk te Amsterdam strekke, dat een
schoenmaker, die per advertentie een loopknecht
vroeg, tegen 6 per week, aanbieding in persoon,
door 300 mannen werd bestormd, die zich allen
op het vastgesteld uur (tusschen 12 en 2) ter
plaatse bevonden. Het gedrang was zoo groot,
omdat ieder zich het eerst wilde aandienen, dat
de politie tusschenbeide moest komen, om de
orde te handhaven. (N. v. d. D.)
In de omstreken van Sragen zoo meldt
men uit Soerakarta maakte een tjjger het zeer
onveilig. Op een morgen liep een inlander met
zijne gaarkeuken langs den weg, toen hij plotseling
uit een greppel den tijger zag te voorschijn komen.
De kerel zette eene keel op, schreeuwde uit al
zjjne macht, waarop de dessabevolking met pieken
uitrukte en nog juist bjjtjjds kwam om het dier
te omsingelen. Op het zien dier gevaarljjke
punten ging het beest op zijn achterste pooten
staan, wierp de huid af en was in een Soerabaya-
schen inlander, die zich in de dessa Koewoeh
achter het station Sragen tijdeljjk metterwoon
gevestigd had, gemetamorphoseerd. Hjj werd in
gerekend en aan de politie overgeleverd. Lang
heeft zij dezen pseudo-tjjger niet bezeten, daar hij
met achterlating van zjjn tjjgerpakean heeft weten
te ontvluchten.
Een zeer onaangename verrassing viel een
onderwijzer te Joure te beurt. Naar school gaande
kreeg hjj een schot hagel in het been. Een be
rucht jager was met geladen geweer in een kroeg,
die de onderwjjzer moest voorbjjgaanonverwachts
ging het schot af, drong door eene stevige deur,
en zoo trof het den onderwjjzer, gelukkig nadat
de kracht ervan grootendeels gebroken was.
Te Amsterdam heeft in den nacht van Zondag
op Maandag een brutale inbraak plaats gehad en
wel in het kantoor van den ontvanger der directe
belastingen en aecjjnsen aan de Veemarkt aldaar.
De dieven zjjn langs een bjj het kantoor
staande houten schutting op het dak geklommen,
hebben zich door het dakvenster tot den zolder
en verder door het verbreken van alle sloten en
sluitingen die zjj op hun weg ontmoetten tot het
kantoor toegang verschaft.
Daar is letterlijk niets onaangeroerd gebleven.
Laden, loketten en lessenaars zjjn, 't zij door
't losrukken der sloten, 't zjj door die met behulp
van een centerboor te openen, nagesnuffeld.
Blijkbaar waren de heeren aan een verkeerd
adres, daar behalve eenig voor de hand liggend
kleingeld niets door hen is kunnen worden mee
genomen.
Een dubbele houten en van binnen met
jjzer beslagen deur die toegang tot de plaats
geeft waar de brandkast staatis even
eens op niet malsche wjjze door hen ge
opend, Groote boorgaten, die echter door de
ruwe wjjze waarop ze zjjn aangebracht blijk
baar niet door handige hoorders zjjn gemaakt en
meer geljjken op gaten door muizen er in geknaagd,
gaven, met openingen door mes of beitel ruw in
het hout uitgesneden, toegang tot dit heilige der
heilige, maar verder konden de dieven 'tdan ook
niet brengen.
Wanneer men nagaat hoe groot het geraas moet
geweest zjjn en hoe lang de arbeid moet geduurd heb
ben, dan is het alleen aan de slechte bewaking van
die buurt toe te schrijven, dat er niets van ia
opgemerkt, zegt het D. v. N., waaraan wjj dit
ontleenen.
De nachtetjjke bezoekers zjjn langs denzelfden
weg dien ze gekomen waren weer vertrokken, na
eerst nog een kjjkje in den kelder te hebben
genomen. Ze lieten een eindje kaars, eenige luci
fers en een waspitje op den zolder achter.
Dit is de derde maal dat bjj genoemden ont
vanger is ingebroken.
Zondag geraakten te Schipluiden een viertal
personen, die met rjjtuig uit Rotterdam waren
overgekomen om familie te bezoeken, door het
schrikken van het paard te water. Ofschoon er
spoedig hulp geboden werd, zjjn een man, eene
vrouw en een kind verdronken. De man der
verdronken vrouw, een kind en een koetsier zjjn
gered.
De volgende bjjzonderheden worden omtrent dit
ongeluk gemeld:
De weduwe Hamel uit Kralingen, die sedert
Donderdag jl. te Schipluiden woonde, had bezoek
ontvangen van eenige barer kinderen uit Rotterdam
en Kralingen. Toen de familie des avonds met
een met een hit bespannen wagentje zou huiswaarts
keeren, schrikte, niet ver van het woonhuis, de hit
van een zandhoop en week zóo onverwachts en
snel uit, dat hjj met rjjtuig en al in de breede
wetering nederstortte. Onder aanhoudend hulpge
roep was het den personen, die in het rijtuig waren
gezeten, nog gelukt zich boven op de kap te
werken, toen eene nieuwe beweging van het paard
het wagentje deed kantelen, en allen in de diepte
verdwenen. Inmiddels waren eenige personen
toegeschoten, die, zooveel zjj vermochten, 'de hand
tot redding uitstaken. Een van hen, die zwemmen
kon, ging te water en slaagde er in achtereenvol
gens twee der mannen en een kind levend aan
den kant te brengen. Eerst een kwartier later
vond men de ljjken van de vrouw van Hamel,
van diens kind en van zjjn broeder.
Niettegenstaande de beide in allerjjl ontboden
geneeskundigen verschillende pogingen in het
werk stelden om de levensgeesten bjj de drenke-
ik heb er van morgen groote behoefte aansedert
eenigen tjjd heb ik groote behoefte aan eene
wandelingomdat ik al tjjd weinig eetlust heb,"
{Wordt vervagd)'
