N° 221.
127® Jaargan
1884.
Donderdag
18 September.
Middelburg 17 September.
MAEMOBNB
Onderwijs.
Dit blad verschijnt dagelijks*
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent.
Advertentiën* 20 Cent per regel;
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
"FEUILLETON.
ADOLPHUS SEGRAVE.
M1DDELBURGSCHE COURANT.
Agenten zijn te Vlissingen: P. G. De Veii Mestdagh en Zoon, te GoesA. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. Van der Peul, te Zierikzee: A. C. Da Moou, te TholenW. A. Van Nieüwenhtjijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
Wie zich tegen 1 October op ons blad abonneert
ontvangt de nog in dit kwartaal verschijnende
•nommers kosteloos.
De Standaard, onder verklaring dat onze op
merking over het Fransche menu bij gelegenheid
van den feestmaaltijd, Beets aangeboden, volkomen
hout snijdt, vat een ding niet, nl. dat wij zeiven
nóg van menu bleven spreken. Dit is niet gevat
van de redactie. Wij schreven van een menu in
het Fransch om later te wijzen op eene spijskaart
in onze eigen taal.
Begrijpt de redactie het thans
Men schrijft onsHet mag verwondering
wekken, dat nog zooveel besturen van aanzien
lijke plattelandsgemeenten aarzelen er toe over
te gaan zich door telegraaf of telephoon in verbin
ding te stellen met de middelen van gemeenschap,
die onmisbaar zijn voor onzen tijd. Daarover met
den burgemeester eener groote gemeente in Zuid-
Beveland sprekende, uitte deze als zijn oordeel
dat dit eenige jaren geleden raison zou gehad
hebben, omdat er toen op bet dorp nog »heeren"
woonden, maar dat dit thans, nu deze achtereen
volgens de gemeente metterwoon verlaten hebben,
niet meer bet geval is.
Vrij algemeen is dan ook het denkbeeld dat de
electriciteit wel den gefortuneerd en ten dienste
kan zijn, maar men vraagt tevens: wat hebben wij
er aan, wij boeren"?
Zouden de landslieden in ernst kunnen beweren,
dat zij bij den verkoop van hunne producten
geen belang hebben bij snelle mededeeüng van
prijzen enz., door middel van verreschrijvers of
verresprekers Zouden zij denken dat voor hen
bij ziekten van mensch of vee de gelegenheid om
spoedig een deskundige te ontbieden niet van
het grootste belang is Zoo éen stand in de
maatschappij dan heeft de boerenstand behoefte
aan deze snelle gemeenschapsmiddelen, en moesten
de plattelandsgemeentebesturen wel degelijk eenig
geld beschikbaar stellen om tè worden opgenomen
in het telegraafnet.
Het Bataafsch genootschap der proefondervinde
lijke wijsbegeerte beeft den heer P. M. De Ligny
te Middelburg tot lid benoemd, die deze benoeming
heeft aangenomen.
De beer M. Fokker heeft, ten gevolge zijner
benoeming tot gemeente-ontvanger alhier, zijn
ontslag genomen als lid van den gemeenteraad.
Het bestuur der Telefoonvereeniging te Middel
burg beeft zich per circulaire gewend tot de ver
schillende bier ter stede vertegenwoordigde
brandwaarborgmaatschappijen, met verzoek om
medewerking te willen verleenen, opdat het tot-
DOOE
LXXXII.
»Ik heb zeer kortelings iets vernomen", zei
de pastoor, »dat een der betrokken personen wellicht
van gevoelen zal doen veranderen. Mademoiselle De
Marmorne beeft monsieur Etnil Segrave aangeno
men in de meening dat baar verloofde monsieur
Julius dood is. Zij zou wellicht van gevoelen
veranderen als zij wist dat bij leefde. Welnu,
hp leeft
De uitwerking dezer woorden was zeer ver
schillend op al de aanwezigen; mjjnheer Didier
was stom van verbazing en begon te beven en in
zijn boek te bladeren. Madame Didier gaf een
gil, alsof de dood van Julius haar hoogste geluk
had uitgemaakt. Abeille verbleekte en ging
Zitten. Ada keek alleen verwonderd dat de pastoor
zich verstoutte de plechtigheid te komen storen j
ik geloof niet dat zij de beteekenis zijner woorden
vatte.
Etnil doorgrondde alles onmiddellijk. Na een
korten inwendigen strijd, die zich alleen uitte door
het vertrekken zijner gelaatspieren, herkreeg hij
zijn zelfbeheersching en hield zich even bedaard
alsof hp in een gerechtzaal was, en de rol van
jldvocaat vervulde.
stand-komen der telepbooninricbting te Middelburg
mogelijk worde gemaakt. Zij noodigen de
geadresseerden uit: in de eerste plaats, hunne
vertegenwoordigers te Middelburg, voor zooverre
deze zich niet reeds voor eene aansluiting aange
geven hebben, te machtigen, zich voor rekening
der maatschappij voor een telephoon of eene brand
schel te verbinden. De minimum-prijs, door par
ticulieren te betalen, van 30 per telephoonaan-
sluiting en 15 per brandschel, zal daarvoor,
zonder eenigerlei verdere onkosten voor aanleg
of onderhoud, in rekening worden gebracht.
In de tweede plaats roepen de bestuurders de
medewerking der maatschappijen ook in tot vorming
van het maatschappelijk kapitaal.
De bestuurders doen deze oproeping met het
oog op het feit dat, door den aanleg van een
telephoonnet, als door hen bedoeld, niet slechts bet
gevaar voor brand tengevolge van het vuur des
hemels te Middelburg zoo goed als opgeheven
wordt, maar dat bovendien de kansen op spoedige
brandblussching en redding van goederen belang
rijk zullen toenemen.
Vrijdagavond te balf zeven uur geeft het muziek
korps der dd. schutterij alhier op bet Molenwater
eene uitvoering. Het programma luidtMarsch-
Wals, Planquette. Ouverture, Bellini.
Phantaisie uit de opera II Trovatore, Verdi.
Scbaarwaobe, Micbaelis. Andante, Mozart.
Potpourri uit de opera Das Nachtlager, Kreutzer.
Quadrille, Pompone.
Tot tijdelijk wethouder der gemeente Oostkapelle
is benoemd de beer A. Lantsheer.
f»oes, 16 Sept. Volgens een der bepalingen
der wet op de schutterijen, zijn de manschappen,
na behoorlijk geoefend d. i. afgeëxerceerd te zijn,
"tot niets anders verplicht dan tot deelneming
aan parades enz.
Daar nu hier de schutterij niet is in bet bezit
van eene schietbaan en de gewone exercitie-plaats
„de Stoofweide" als bouwterrein wordt gebruikt,
bestond de 14daagsche militaire oefening der
schutters in bet flaneeren door de stad.
Naar men ons mededeelt, hebben enkele schut
ters zich op bovenbedoelde wetsbepaling beroepen
na behoorlijk aan de vooroefeningen te hebben
deelgenomen, wenschen zij van de militaire pro
menades te worden vrijgesteld.
does, 17 Sept. Vrijdag a., des namiddags te
2 uren, zal de gemeenteraad vergaderen ter be
handeling van: de rekening der gemeente over
1888, de begrooting der kosten van de gemeente-
apotheek die der schutterij over 1885eene
aanvrage van D. Klemkerk om grond in erfpacht;
reclames tegen den aanslag in den H. O. en
opmerkingen omtrent de verordening op bet
bouwen enz.
In die zitting zal worden aangeboden de ge
wijzigde gemeentebegrooting voor 1885.
„Ik ben blij te booren dat gij tijding van
mijn broeder hebt, mijnheer de pastoor, maar die
behoeft deze plechtigheid niet te verstoren. Wilt
gij zoo goed zijn om voort te gaan, mijnheer de
scbout
De arme scbout had niet kunnen voortgaan, al
wilde bij nog zoo gaarne. Hij was veel te zenuw
achtig. Zijne banden beefden en bij kon niet
lezen. De pastoor daarentegen was even bedaard
als Emil en tegen hem opgewassen. »Ik verzoek
uitstel van dit huwelijk", sprak hij op luiden
toon, »ik vraag bet als een oud vriend van mijn
beer De Marmorne, teneinde zijn dochter tijd
van beraad te geven. Ik weet, mijnheer Emil,
waar uw broeder is
Op dit oogenblik zei een blik van den pastoor
mij dat ik van dienst kon zijn ik ging dus
tusschen Emil en Ada staan. Intusscben zei Emil
schamper:
»Wie is uw zegsman
„Jozef Migeon."
iAda", zei ik, „zuster Ada! Julius leeft en
dit huwelijk zou hem tot wanhoop drijven Het
is nu onmogelijk 'gewórden.1'
De strakheid week van haar gelaat en zij barstte
in tranen uit: „Waarom heeft bij mij nooit
geschreven
„Dat kan mijnbeer Emil verklaren", zei de
pastoor.
Waar is hij?" vroeg Ada, »zeg mij waar
bij is, laat mij naar hem toegaanEensklaps
greep haar een koortsachtige haast aan. Zjj ging
Tholen, 16 Sept. Heden hield Floralia in het
lokaal Nonsemper haar 5' tentoonstelling. De zaal
wasnet versierd, niet alleen door de planten die naar
prijzen dongen, maar doordien ook enkele belang
stellenden prachtige planten ter opsiering gezonden
hadden. Yan de 359 afgegeven plantjes waren
331 ingekomen. De ingezonden planfjes waren
dit jaar prachtiger dan vorige jaren. Uitgeloofd
waren 7 prijzen in geld en 10 in voorwerpen. De
navolgende personen behaalden de prijzen PBeek
man, D. Van de Velde, P. Praat, W. Van Dul-
lemen, M. De Rijke, F. C. Van Dijk, M. Beekman,
J. A. Sakko, J. Q. Van Dijk, wede Leupen, Mietje
Geluk, L. K. Van Dijk, M. Tuijtjens, M. De Jonge,
J. Soomers, R. Fokker en M. Van Dijke.
De candidatenlijst voor het voorzitterschap der
tweede kamer zal Z. M. schriftelijk worden aange
boden. In de eerste kamer werd, in afwijking
van de gewoonte, geen commissie benoemd tot het
opstellen van een adres van antwoord. De tweede
kamer zal dit eveneens doen.
Volgens bet D. zullen dezer dagen op Het
I.oo de eerste jachtpartijen plaats hebben. HH.
MM. hebben voortdurend gasten. Dit alles strekt
zeker wel tot bewijs dat de gezondheidstoestand
van Z. M. niet ongunstig is.
Te 's-Gravenpolder is besloten kinderen, die den
leeftijd van 14 jaren bereikt hebben, niet langer
op de gemeenteschool toe te laten. Dit besluit
is genomen met bet oog op die kinderen, welke
hoogstens van December tot Maart de school
bezoeken en die oorzaak zouden kunnen zijn dat
men tot uitbreiding der lokaliteit zou moeten
overgaan. Hoe groot voorstander van onderwjjs
mru ook zijn moge, men kan er een gemeente
bestuur moeilijk eene grief van maken dat het
bij den tegenwoordigen financieelen toestand er
niet toe overgaat ten behoeve dier ^trekvogels"
zulk eene uitgaaf te voteeren.
-P. schrijft ons: Wanneer men, van het veer
te Stavenisse komende, de Dorpsstraat doorwandelt
en den hoek bij de kerk omslaat, dan staat men
licht een oogenblik stil bij bet nette schooltje,
dat daar niet oneigenaardig naast het bedehuis
verrjjsten is men alleen verwonderd, dat men
die school, de nieuwe, zoo klein beeft kunnen
bouwen dat men na een luttel getal jaren haar
weer vergrooten moet. En komt dan onwille
keurig: „de zuinigheid bedriegt de wijsheid," in
de gedachten, dan beeft men iets in 't hoofd dat
men niet licht kwijt raakt bij het denken en
spreken over onderwijszaken. Die zuinigheid, die
zuinigheidNaast de nu te kleine school, die
tenminste boog en luchtig is, staat de woning
van den onderwijzer. Of liever het woninkje,
't Kon indertijd er niet af om dat huis, tegelijk
met de school gebouwd, behoorlijk ruim en hoog
te maken, 't Is ook voor den „meester" gauw
goed genoeg. Wat doet hjj met die ruimteEn
naar de deur, den gang in en de voordeur uit
naar de rijtuigen, al roepende
„Waar is bij, waar is bij? Ik wil naar
hem toe
De menschen op straat, haar bleek, betraand
gelaat ziende, en die woorden hoorende, meenden
dat Ada De Marmorne krankzinnig was geworden.
Zij stapte met haar dunne schoentjes het be
sneeuwde plein over. Ik volgde en hielp haar in
het rijtuig van mijnheer Didier. Eer ik tijd had
om te denken of iets te zien behalve Ada, zette
het rijtuig zich in beweging.
Ik zat naast Ada; de pastoor met Abeille
tegenover ons. Ik keek uit het portier en zag
dat een ander rijtuig ons volgde.
«Waar gaan wij heen, mijnheer de pastoor?
„Naar Boisvipère."
LXXXIII.
Gedurende den langen rit was onze aandacht
geheel op Ada gevestigd. De pastoor deelde haar
eenvoudig mede dat Julius te Boisvipère
aangekomen en dat zijn komst dien morgen be
kend geworden was. Ada vroeg wat hem weer
houden bad maar de pastoor ontweek die vraag
en scheen in geen bijzonderheden te willen treden.
Ik vermoedde dat hij daar zijne redenen voor
had en, ondanks mijn eigen nieuwsgierigheidj
drong ik niet op nadere inlichtingen aan. Het
was mij niet duidelijk hoeveel hij wistmaar
wel dat hij veel meer wist dan bjj vooralsnog
goed vond om te zeggen.
voor de schoonheid van 't geheel, een flink luchtig
huis naast een goed ingerichte school, doet men
niets. Als 't maar een gulden of wat minder
kostde meester moet zich maar redden, die
zuinigheid, die zuinigheidZou men, nu men
toch de school gaat vergrooten, aan 't „schoolhuis"
ook maar niet een stukje bijbouwen Een van
de mooiste gemeenten in 't eiland Tholen is zeker
Oud Vosmeer. Sedert eenige maanden vindt men
daar ook een openbare school, die wel niet mooi,
maar toch ruim is, en misschien doelmatig genoeg;
de onderwijzer kan bovendien een fatsoenlijk man
in zijn huis brengen, zonder zich over dit laatste
te schamen. Doch ook nog slechts sedert eenige
maanden.
Het heeft wat moeite en tijd gekost om te
krijgen, wat nu verkregen is. Maar vóór dien
tijd! Het schoolhuis" was een afgeschoten stuk
van de hervormde kerk.
Voor de stichting van den onderwijzer en zijn
gezin was ruim gezorgd. Als de dominé catechi
seerde, had de onderwijzer geen telephoon noodig,
om oorgetuige te zijn. En de zolder Gevaar voor
instorten bestond er alle dag, bij de eerste, de
beste windbui. De kerkuilen huisden er heel
familiaar, en hadden zich alleen er over te beklagen
dat men niet altijd gediend bleek van de uiterlijke
sporen hunner aanwezigheid. Een boer ziet wel
graag die uilen in zijn schuur, maar of een onder
wijzer ze gaarne in zijn woning ziet is een andere
vraag. Uilen uit de kerk zijn soms al lastig
genoeg, al heeft men ze niet in zijn huis
Gaat men van Oud-Vosmeer zuidelijk langs
den wel wat zandigen, maar in den zomer
schoonen binnenweg dan komt men in
de liefgelegenwelvarende landbouwgemeente
Poortvliet. Daar vindt men, als in Stavenisse, de
openbare school vlak bij de kerk, en mede
als in Stavenisse is zjj nog slechts enkele jaren
nieuw. Maar tot heden is ze nog niet te klein
bevonden. Toen voor jaren de ambachtsheerlijk
heid van die gemeente overging in de in Zeeland
welbekende handen, besloot men om het heeren
huis te koopen en te metamorphoseeren tot ge
meentehuis en onderwijzerswoning.
Zoo is daar de onderwijzer bewoner, gelukkig
niet concierge, van het gemeentehuis, en is dit
hem aangewezen als de hem ingevolge de wet
toekomende vrije woning". Vrij is ze, nl. in dien
zin, dat hij er geen huur voor betaalt. Maar in
andere opzichtenÉen voordeur heeft dit huis,
éen gang. door welke èn de „edelachtbaren" met
hun gevolg, èn de onderwijzer het huis en de
vertrekken binnentreden. Hetzelfde huis dient tot
het houden van poldervergadering, tot het herijken
van maten en gewichten, tot allerlei dingen,
waartoe men op een dorp een gemeentehuis zooal
noodig beeft of gebruikt. Wordt zoo het idéé
„vrij" nog al beperkt, van nattigheid is men er
bepaald niet vrij. Hoe komt dat? Als
de »heer" van bet dorp in verval geraakt,
dan wordt het „heerenhuis" er niet be
ter op. Wordt zoo'n gebouw gemeentehuis, dan
lapt men bet wat op de beeren zijn er maar
Eindelijk bereikten wij Boisvipère en Ëmil liet
ons binnen, met de overdreven deftigheid, welke
bij somtijds wist aan te nemen.
Hij bracht ons in het salon, dat eenigszins iil
orde was gemaakt voor de ontvangst van Adi,
daar er bij den treurigen toestand, waarin Frankrijk
verkeerde, geen sprake van een huwelijksreis kon
zijn. Er brandde een groot houtvuur aan den
baard, iets aangenamers om op te kijken dan het
sombere uitzicht uit de vensters, op de zwarte
boomen en den besneeuwden voorgrond;
Het is zonderling hoe bij welopgevoede lieden,
goede manieren, zelfs onder de bachelijfeste omstan
digheden, een waas van geduld en althans van
uiterlijke kalmte verspreiden. Wij gevoelden allen
dat dit oogenblik voor Emil hoogst pijnlijk was t
en er bestond als het ware een stilzwijgende over
eenkomst onder ons, dat hij niet als schuldige
behandeld mocht worden, voordat Julius getuigenis
afgelegd had. Toen wij om den haard vereenigd
stonden, sprak hij eenige woorden, die ik altijd
zal onthouden, zonder er een enkel van te missen:
„Mademoiselle De Marmorne verlangt mijn broe
der te zien. Ik zal hem terstond gaan halen. Hij
was vermoeid en onwel toen ik hem verliet en hij
zal eenigen tijd noodig hebben om zich te kleeden
doch ik twijfel niet of hjj zal, zoodra hij verneemt
dat mademoiselle hier is, kracht vinden om van
haar aangenaam bijzijn te genieten".
»Laat ik met u medegaan, Emil", zei ik
i haastig. „Ik moet Julius zien".
»Bljjf waar gjj zjjt, Gjj wantrouwt mjj. Juliusi
