N°. 218.
127e Jaargang.
1884.
Maandag 15 September.
"FEUILLETON.
V A. ]ST D B
Middelburg 13 September.
MAEMOBNB
Benoeming van leden der vaste
commission uit den gemeenteraad.
Publicatie.
ADOLPHUS SEGRAVE.
Brieven uit Zuid-Beveland.
BIJVOEGSEL
MIDDELBURG
De burgemeester en wethouders van Middelburg,
maken bekend: dat de bij art. 54 der gemeente
wet bedoelde commissiën zjjn samengesteld als
volgt:
a De commissie tot het ontwerpen van veror
deningen tegen wier overtreding straf is bedreigd,
waarvan de burgemeester, ingevolge art. 165 dei-
gemeentewet, voorzitter is, uit de heeren mr W. A.
Van Hoek, mr A. P. Snouck Hurgronje, mr J. A.
Van Hoek, dr J. P. Berdenis van Berlekom, leden.
b De commissie van financiën uit de heeren -.
P. Ermerins, voorzitter, J. Luteijn, M. Volkrijk
Liebert, J. A. Tak, F. G. Sprenger, leden.
c De commissiën van fabricage uit de heeren
W. J. Sprenger, voorzitter, D. Jeras, M. B. G.
Hogerwaard, leden.
d De gas-commissie uit de heerenmr C. J.
Pické, voorzitter, J. J. Van der Harst Az., P. M.
De Ligny, leden.
Middelburg, den 12 September 1884.
De burgemeester en wethouders van Middelburgi
PICKÉ.
De secretaris,
J. W. DE RAAD, l. h.
Gemeente-polilie.
De burgemeester van Middelburg,
gezien art. 90 der verordening van plaatselijke
politie, maakt bekenddat het verbod om de
Helm anders dan van de zijde van de Noordstraat
in te rjjden, met ingang van 14 September 1884
is opgeheven.
Hiervan is afkondiging geschied waar het be
hoort- den 18ett September 1884.
De burgemeester voornoemd,
PICKÉ.
Het politiek verslag van den gouverneur van
Atjeh, loopende van 11 tot en met 24 Juli, spreekt
van verschillende bewegingen onder de vijandelijke
benden, welke weinig goeds voorspellen.
Naar het zeggen van twee Atjehers, die langen
tjjd te Moeroeé waren geweest, bevinden zich
aldaar 20 Europeanen bjj den vijand.
De nog in leven zjjnde matroos Kasiman van
Zr. Ms. Benkoelen, die door Toekoe Omar aange
houden was, is door zekeren Toekoe Ama' die
door den ass.-resid. der Westkust met eene zending
naar Toekoe Omar belast was, medegebracht.
Volgens het Vad. is de heer M. H. Van 't Kruys,
die tot opvolger van den heer De Lange als
organist van de Groote kerk te Rotterdam werd
DOOK
LXXVIII.
Eindeljjk was het er toe gekomen. Ik werd de
deur uitgezet, geljjk ik het reeds lang verwacht
had. De tegenzin in Perrin mag oprecht geweest
zjjn, het was hoogst waarschjjnljjk dat Emil hem
niet op de plaats wilde hebben, maar het was ook
duideljjk dat hjj gretig deze gelegenheid te baat
nam om twist met mjj te zoeken en injj het huis
te ontzeggen. Mjjn besluit om tot eiken prjjs te
Boisvipère te big ven, zwichtte voor mjjn gekrenkt
eergevoel. Nu mjjn tegenwoordigheid daar niet
langer geduld werd, bleef mij niets anders over
dan heen te gaan.
»Gjj zult verder geen last van mjj hebben,"
zei ik op strakken toon, »al wat ik vraag is dat
Perrin hier toegelaten wordt, om mjjn goed weg
te halen."
„Zekerdaar zal ik mjj niet tegen verzetten."
Waar moest ik nu heen? Marmorne was nog
bezet, zoowel het kasteel, als het dorp en daar
had ik toch niet kunnen wonen, in die boeren
herberg. Les trots Chênes zou mjj beter gepast
hebben, maar die lag in puin en mjjn goede vriend
benoemd, thans ook tot leeraar in het orgelspel
aan de Rotterdamsche muziekschool aangesteld.
Bljjken de St. Ct. van gisteren zal op 25 dezer
in het departement van marine hij inschrijving
in het openbaar worden aanbesteedhet maken
en stellen van een ijzeren zeekaap op het eiland
Vieland en het afbreken en opruimen van een
aldaar bestaande oude kaap.
Nadere bijzonderheden overslaande, vestigt het
Rotterd. Nbl. enkel de aandacht op de beide vol
gende voorwaarden, waaronder de inschrijving zal
plaats hebben a. De kaap moet gemaakt worden
in een fabriek in Nederland b. inschrijvingen door
buitenlandsche fabrikanten worden niet aange
nomen.
In November aanstaande zal een vergelijkend
onderzoek plaats hebben van aspiranten voor de
betrekking van surnumerair bij het vak der pos
ter jjen, waartoe twaalf plaatsen ter vervulling zjjn
opengesteld. Voor nadere inlichtingen verwjjzen
wjj naar de St. Ct. van heden.
In dezelfde maand zal te 's Gravenhage een ver
gelijkend onderzoek plaats hebben van personen,
die wenschen te dingen naar de betrekking van
klerk bij de rijkstelegraaf. Ook ten deze bevat
de St. Ct. nadere bijzonderheden.
Bjj beschikking van den prov. inspecteur der
dir. belast, enz. te Middelburg, is de heer J. Van
der Baan als sub-ontvanger der aecjjnzen te Wol-
fartsdjjk, na die betrekking circa 20 jaren te
hebben waargenomen, op zjjn verzoek, met 1 Oct.
ontslagen, en ter zjjner vervanging benoemd de
heer P. Van der Voorde, beambte ter secretarie
aldaar. GCt.)
Thans meldt men dat ons vorstenpaar eerst 1
Oct. naar Luxemburg zal vertrekken.
Donderdagavond heeft te Rotterdam eene bijeen
komst plaats gehad van een aantal belangstellenden
in de wereldtaal (volapük), welke vergadering
zich heeft geconstitueerd als eerste Nederlandsche
club ter beoefening van genoemde taal. Er werd
een bestuur gekozen en een algemeen reglement
vastgesteld. De club bestaat uit werkende, cor-
respondeerende en ondersteunende leden. Tot
eerelid werd bjj acclamatie benoemd de heer
Johann Martin Schleijer, R. K geestelijke te
Lizzelstetten, uitvinder der wereldtaal.
Onder voorzitterschap van dr J. Th. Mouton van
's-Hage, werd Donderdag te Utrecht de vergadering
van margarineboterfabrikanten gehouden. Hoewel
er omtrent de werkzaamheden niet veel bijzonders
viel te zeggen, kon er met voldoening op gewezen
worden, dat de vereeniging de concurrentie met
het buitenland heeft volgehouden; voornamelijk
tegenover Amerika, Engeland en Frankrjjk. Daarbij
JolifF was in de vallei bjj la Roche des aiglons
gebleven. De chalet was bewoond en behoorde
aan Emilhet huis van den pastoor was te klein
om er mijn intrek te nemen en met mjjnheer
Didier was ik niet intiem genoeg om mjj voor
dagen en weken bjj hem te gaan opdringen.
Waar moest ik heen
Mjjn broeder zou zeker gaarne gezien hebben
dat ik in arren moede naar Engeland teruggekeerd
ware; maar dat genoegen wilde ik hem niet doen,
daar ik in het bereik van Ada en Abeille wilde
bljjven, overtuigd dat ik haar trouwste en
vooral ijverigste vriend was, ondanks de vreemde
behandeling, welke ik van Ada ondervonden had.
Ik nam Perrin in het vertrouwen, vertelde hem
van mjjn ongenoegen met mijn broeder en mijn
besluit om Boisvipère te verlaten. Hjj deed mjj
een voorstel dat ik bij gebrek aan iets beters
aannam. Er stond een leeg huisje in het gehucht
les Chaumes, een echt hoeren woningje van ruw
graniet gebouwd met een rieten dak. Ik kon
dat zeker terstond huren en betrekken, daar de
eigenaar in het gehucht woonde. Met mjjne
meubels en tapjjten was het wel bewoonbaar te
maken, Perrin zou mjj bedienen en een vrouw in
de buurt, die vroeger gediend had, kon voor mjj
kokenterwjjl mjjne paarden ook gemakkeljjk
onder dak te brengen waren.
Ik sliep dien nacht in de hut van Perrin en
den volgenden morgen brachten wij de mjjne
verder in orde. Ik woonde niet zeer elegant,
maar menige generaal had het in oorlogstjjden
werd door den voorzitter vermeld, dat butterine uit
Nederland, niettegenstaande het handelstractaat
met Frankrijk, zeer zeker hoog belast zal worden.
Voorts werd te velde getrokken tegen de L.
Ct., en niet minder tegen de N. R. Ct., die zich
tegenover de fabrikanten hadden partij gesteld.
Wat betreft de teruggave van den accijns op
zout, daarvoor wenschte men een ontwerpwet van
de regeering te verzoekendoch dit zou alleen
kunnen worden verkregen door tusschenkomst van
de controleurs der belastingen. Tot dezen zal men
zich dus wenden.
Een vereeniging tot bescherming van natuurboter
te stichten, in verband met de margarineboter,
vond moeilijkheden, doch op overeenstemming
werd aangedrongen.
Een voorstel om der regeering te verzoeken een
commissie te doen benoemen, die de bereiding der
margarineboter zou hebben te onderzoeken, werd
niet noodig geacht.
De heeren d' Mouton, Van den Heuvel en
Verwey werden als bestuurders herkozen.
In dezen brief wenschte ik een en ander in het
midden te brengen over het uiterlijk en voor
zooverre het mij voegt hierover te spreken - ook
over het innerlijk godsdienstig leven mijner Zuid-
Bevelandsche landgenooten.
Eerst bij de katholieken. Als overal in ons
vaderland zjjn zij ook hier trouwe kerkgangers en
nemen de overige plichten, door de kerk voorge
schreven, zeer getrouw waar. Maar van grooten
godsdienstjjver bemerkt men weinig. Slechts
enkele boeren bestemmen hunne meest belovende
zonen tot priesterszeer zelden trekt een katho
liek uit onze omgeving een ordekleed aanvan
eene algemeene deelneming aan bedevaarten is
geen sprakenergens ontmoette ik naar verhouding
der katholieke bevolking minder gewezen pause-
Ijjke zouaven. Waarachtig gevoel voor het hart
verheffende van hunnen eeredienstvoor de
grootheid hunner kerk, schjjnen de meesten helaas
ook te missen. Priesters en leeken munten daar
entegen door verdraagzaamheid uit, over het
algemeen genomen, en onderscheiden zich hierin
veelal gunstig van hunne protestantsche mede
christenen. Allen hebben eene zeer blij moedige
levensopvatting. Genoegeljjk brengen zij zon- en
feestdagen door; zjj houden er volstrekt niet van
in huis te hokken en daar kerkje te spelen. Men
kan ze 's Zondags avonds in de herberg vinden
met den handboog, eene biljardqueu of een kaart
spel in de hand. Jammer, dat dit alles de huise
lijkheid heel weinig bevordert en nog al eenigen
buitengewoon verknocht aan zeker geestrijk
vocht doet geraken. Er wordt dikwijls, vooral
door predikanten, beweerd, dat de roomschen alles
voor hunne kerk, niets voor de armen, over hebben.
Dit is echter niet waar. Velen zijn barmhartig
slechter. Toen mijn boeltje geschikt was, was
het hutje een verblijf geworden, dat geen Duitsche
prins in dien harden winter zou versmaad hebben
LXXIX.
Gedurende de eerstvolgende drie weken had er
niets bjjzonders plaats. Ik hield geen correspon
dentie met Emil en hoorde ook niets aangaande
Juliu3. Mijn onrust werd in die volslagen een
zaamheid bjjna ondrageljjk, vooral gedurende de
lange, slapelooze nacbten. Van de bewoonsters der
chalet vernam ik ook niets zoodat ik eindelijk
besloot een stap te doen die in Engeland heel
natuurljjk was, doch in Frankrjjk in strijd met
alle begrippen der welvoegeljjkheid. Ik besloot
aan Abeille te schrijven en den brief door Perrin
aan Gustine te zenden, om hem in het geheim te
overhandigen. Gustine was een bondgenoot van
mjj en ik wist dat zjj doen zou, wat ik haai
verzocht. Mjjn brief was zoo deftig mogelijk, be
ginnende met „mademoiselle" en eindigende: »Uw
gehoorzame dienaar," terwjjl de weinige volzinnen
welke ik tot haar waagde te richten, slechts de
uitdrukking waren van een eerbiedigen wensch
om eenig bericht te mogen ontvangen over de
gezondheid der beide dames en de aanbieding
mijner diensten, in geval de dames meenden mjjn
hulp noodig te hebbenbenevens de opgave van
mijn nieuw verbljjf.
Perrin bereikte onopgemerkt de chalet en sprak
Gustine, doch zag niemand anders. Hij bracht
geen antwoord van Abeille en dat verwachtte ik
en doen dikwjjls zonder ophef, veel voor de be-
hoeftigen, zelfs van andere religiën. Ik ken priesters
en leeken, die in dit opzicht den barmhartigen
Samaritaan der gelijkenis evenaren.
In nog iets verdienen de katholieken lofhet is
wat den kuischen omgang der vrijende jeugd
aangaat. Waar gedwongen huweljjken bij de pro
testanten regel dreigen te worden, bljjft het bjj
hen tot nu toe uitzondering.
De protestanten zijn natuurljjk in vele afdee-
lingen gesplitst.
Men heeft eerstens eene oud-gereformeerde ge
meente met een gewezen boer tot zieleherder. Daar
wordt het Calvinisme in al zjjne koude strengheid
verkondigd. Daar worden de psalmen van Datheen
nog uitgegalmd. De leden dezer kerk zjjn bjjzonder
stipt op het punt der Zondagsheiliging er zjjn er,
die op hunnen sabbath zelfs geen gekookt eten
nuttigen. Vaccineeren en assureeren is allen een
verzoeken van den Heere. Gulle vreugde in huis
of bjj het werk is een gruwel in hunne oogen.
Natuurljjk zjjn uitspanningen, ook de onschuldigste,
naar hunne opvatting uit den booze. „Dom of
slecht zjjn zulke kerels" hoor ik iemand roepen.
Voorzichtig, dat zeg ik niet na. Slecht zjjn zeker
de huichelaars onder hen, maar waar vindt men
zulken niet Dom moge sommigen ook zjjn, er
zjjn onder die oud-gereformeerden insgeljjks zeer
verstandige menschen, die den weg der gerechtig
heid bewandelen naar vaste beginselen trots den
besten wjjsgeer. Zjj vormen met hunne ouderwet-
sche, of verouderde begrippen een groep Calvi
nisten, die ons herinneren aan het Nederland der
zeventiende eeuw met zjjne deugden en gebreken.
Veel van het bovenstaande geldt ook van de
afgescheidenen of christeljjk gereformeerden, die in
andere opzichte echter, vooral in het dageljjksche
leven, zeer ontrouw geworden zjjn aan hunne
beginselen. Voor hunne voortdurende scheiding
van de orthodoxen in de hervormde kerjj kunnen
velen thans wel niet veel anders aanvoeren, dan
dat zjj met de kerken opgescheept zitten.* Voor
deze kerken en voor de leeraars doen zjj zeer
veelhoe schriel ook anders, daarvoor is hun
beurs nooit gesloten. En dat is braaf. Opoffering
voor een beginsel is karakter. Wat mjj overigens
het minst symphatiseeren doet met de christeljjk-
gereformeerden is, dat er in hunne gemeenten
gewoonljjk eene boeren-aristocratie den toon voert
die maar al te veel vergeet, dat rjjken en armen
bjj God geljjk zjjn. Andere min talrijke sekten
wil ik stilzwjjgend voorbjjgaan om ten slotte de
leden der Nederlandsche hervormde kerk, der
oude eerwaardige staatskerk, even in hun gods
dienstig leven te beschouwen. Ook in Zuid-Beveland
is deze kerk eigenljjk een allegaartje, waarin zich
zoowel de consequentste Calvinist, die niet van de
in zjjne oogen verbasterde kerk scheiden kan,
bevind*-, als de ongeloovigste atheïst, die uit
gewoonte, ook wel eens uit eigenbelang, lid der
door hem geminachte kerk bljjft. Tusschen deze
staan vele onverschilligen, wien het niet schelen
kan hoe de zaken rollen, eenige modernen die,
ook nietmaar hjj vernam door Gustine iets dat
toch niet onbelangrjjk was. Sedert mjjn vertrek
was Emil dageljjks aan de chÉllet geweest. Zjj had
hem ook iets zonderl gs aangaande de vrouw van
Migeon verteld, die, sedert haar man naar Mar-
morne getransporteerd was, geen enkele maal naar
hem was gaan zienmaar Bteeds in huis bleef
en haar werk bjj mjjn broeder deed met een ver
bazende volharding. Perrin vond dat zjj zich den
toestand van haar man al heel weinig aantrok
Gustine had gezegd dat de dames wel waren en
Ada iets meer sprak dan eenigen tjjd geleden.
Ik begreep dat Emil zjjn plan om Ada te huwen
niet opgegeven had en daar ik den dood van
Julius niet als zeker kon aannemen, zoolang ik
er de bewjjzen niet van had, was het denkbeeld
dat het Emil wellicht zou gelukken om hem te
verdringen, mjj een gruwel. Zou Julius, waar hjj
zich ook bevond, mjj niet altjjd beschouwen als
den be waker zijner dierbaarste belangen, en indien
hjj bjj zjjn terugkeer zjjn plaats ingenomen vond;
zou hjj dan niet denken dat ik iets had kunnen
doen om die ramp te voorkomen, althans te ver
dagen Het was ondrageljjk dat mjjn verhuizing
naar les Chaumes Emil zoo geheel de handen vrjj
liet om voort te zetten, wat hjj waarschjjnljjk reeds
begonnen was gedurende die reis, welke hjj mjj
had laten doen om mjj voorloopig kwjjt te zjjn.
De spookhistorie, hoe belacheljjk zjj ook moge
schjjnen, had heerljjk dienst gedaan om Perrin te
verwjjderen en was alleen mislukt omdat Migeon,
overmoedig geworden, ook dezelfde proefneming
