N° 193.
127® Jaargang.
1884.
Zaterdag
JlllK.
16 Augustus.
Middelburg 15 Augustus.
"•FEUILLETON.
MAEMOBNE
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent.
Advert en tien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte
ADOLPHUS SEGRAVE.
Feestrede, uitgesproken bij het
eeuwfeest der Maatschappij
„Tot nut van 't Algemeen."
MIDDELRIRGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. De Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: P. Van der Peijl, te Zierikzee: A. C. De Mooij, te TholenW. A. Van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. Van der Pïijl Jz
Hoofdagenten voor het Buitenland te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones opvolger.
In den Nijraeegschen gemeenteraad heeft een
der leden de vraag gedaan of er geen mogelijkheid zou
bestaan, in de gemeentelijke verordening op den
verkoop van sterkedrank de bepaling op te nemen,
dat bij bet verleenen van krediet door den tapper
aan den gebruiker de vergunning tot verkoop van
sterkedrank worde ingetrokken? Het was dat lid
met zekerheid bekend, dat er ambachtslieden
worden gevonden, die een weekloon van 10 ver
dienen, en daarvan des Zaterdags ƒ2, 3 en ƒ4
aan den drankverkooper moeten afdragen voor
drinkschuld, welke zij gedurende de week ge
maakt hebben.
Eene bepaling, zooals bij die wenscht, in een
gemeente verordening op te nemen, zou echter in
strijd zijn met de drankwet; doch thans zal het
lid van den raad bij dat college een voorstel doen
om de regeering te verzoeken de drankwet in
dien geest te wijzigen.
Wjj houden ons overtuigd dat de regeering aan
dat verzoek niet zal voldoen. Men zou zich daar
door op een zeer gevaarlijk terrein begeven en
zich mengen in de particuliere zaken van kooper
en verkooper, waarmee de wet niets te maken
heeft.
En bovendien zou, dunkt ons, de goede bedoe
ling, die er mee beoogd wordt, niet bereikt worden.
Beide partijen zouden wel andere middelen vinden
om bun doel te bereikende kooper zou b. v.
kunnen beweren dat hij vooruit betaalde.
In ieder geval wacbte men zich om door over
drijving een wet te benadeelen, die bij vele goede
zijden toch reeds zoovele zwakke punten heeft.
Men schrijft ons
Sedert de gevreesde cholera in Zuid-Europa
beerscbende is, worden op nieuw ook door onze
regeering allerlei maatregelen tegen bet binnen
dringen van dien vijand genomen. Goed. Van
alle zijden wordt aangedrongen op voldoende
reiniging van onze lichamen, kleederen, woningen
enz. Terecht. Onophoudelijke lucbtverversching
door het openzetten van ramen en bet vermijden
van eene benauwende atmosfeer door het zoo min
mogelijk verbljjf houden in kookvertrekken wordt
ten zeerste aanbevolen. Best. Doch wie nu, als
onze werkmansstand in de steden en ten platte-
lande, slechts éen vertrek rijk is Hoe dan
Geen hunner, die ook niet liever in een afzonderljjk
vertrek zou willen eten en slapen. Maar al hebben
ze ook nog een optrekje bij hunne woning, voor
eene daarin te bouwen schoorsteen moet vrij wat
meer opgebracht worden, zoo ook voor eene deur
meer, een raam meer. Waarlijk, dit kan er bij
ben in het geheel niet af. Daaruit blijkt op
nieuw hoe slecht de belasting op deuren, vensters en
haardsteden is, omdat zij eene belasting is op lucht
en licht.
Hoe moeilijk bet ook vallen moge eene nieuwe
DOOR
L.
ledereen legde de grootste belangstelling aan
'den dag, behalve de persoon aan wie bet telegram
gericht was. Zjj keek er naar en ging voort met eten,
'zonder het te openen. Zij zei ook niets tegen
den postbode en verried niet de minste nieuws
gierigheid. Daar die bode reeds tien jaar lang
dagelijks in huis kwam en iedereen kende, was
bij eenigszins familiaar geworden en zei dus ta
melijk vrjjmoedig:
„Moet mademoiselle niet zien wat er in
staat? Als er antwoord moet zijD, zal ik wel
ceven wachten en het meenemen."
Ada liet bet telegram nog onaangeroerd en zei
Merci, op een toon die te kennen gaf dat zij daar
niet van gediend was.
Er waren brieven voor ons en voor mijnheer
De Marmorne, en nadat de postbode die uitge
reikt en zijn glas wijn gekregen had, begaf bij
zich weer op weg, waarschijnlijk ten hoogste ver
baasd over mademoiselle.
Mijnheer De Marmorne opende zijne brieven
niet en zei
nAda, ik ben heel benieuwd naar den inhoud
belasting voor deze in de plaats te stellen, eene
poging daartoe zou, dunkt ons, toch verstandig en
consequent zijn van een regeering, die de cholera
bestrijden wil.
Maar belaas wij weten wat in ons land her
vorming van een belastingstelsel wil zeggen.
ftioes, 14 Aug. Tot de voornaamste indns-
trieele ondernemingen in deze gemeente mogen,
volgens bet verslag over 1883, gerekend worden
1 meelfabriek met 1 chef meunier en 20 werk
lieden boven 15 jaren, benevens eene machine van
80 paardenkrachten1 stoomhoutzagerij met 14
knechts en eene machine van 4 paardenkr.1
schoenenfabriek met 20 knechts en eene machine
van 4 paardenkrachten.
SclioomlijUe, 14 Aug. Onze gemeente was
beden in feestgewaad gebuiduit alle woningen
wapperde de driekleur.
Onze nieuw benpemde burgemeester, de heer
P. Yan Houte, die beden voormiddag te Middelburg
in handen van den commissaris des konings den
eed aflegdewerd 's namiddags plechtig geïnstalleerd
Door een eerewacbt te paard, feestelijkheden
enz. gaven de ingezetenen hunne ingenomenheid te
kennen met de eer, welke een hunner door die
benoeming te beurt is gevallen.
Reeds Dinsdag jl. hadden die eedsaflegging en
installatie plaats moeten hebben, doch op verzoek
der feestcommissie en met het oog op bare toe
bereidselen was dit tot beden uitgesteld.
Blijkens ingekomen ambtsberichten zijn in het
tijdperk van 4 weken, dat op 9 Augustus jl. ge
ëindigd is, 10 gevallen van longziekte buiten den
afgesloten kring van bet spoelingdistrict waarge
nomen, waarvan 1 te Roosteren (provincie Lim
burg) en 9 te Clinge (provincie Zeeland).
In de slachterijen binnen dien kring bleken de
longen van 6 runderen, bij 6 veehouders, door
longziekte te zijn aangetast. Van deze gevallen
kwamen 2 in de weide voor.
Gedurende voormeld tijdperk werd afmaking
bevolen van 298 van longziekte verdachte runderen
sedert 1 Januari jl. 2443.
Dinsdag 19 dezer zal te Utrecht in het gebouw
voor kunsten en wetenschappen eene algemeene
vergadering gehouden worden ter bespreking van
de belangen van Nederlandsche inzenders op
tentoonstellingen.
Het centraal bestuur van het Algemeen Neder-
tandsch werkliedenverbond beeft zich tot den koning
gewend met verzoek in geen geval de partiëele
herziening der grondwet, die zich bepaalt bij art-
198, afzonderlijk, maar dadelijk en zoo spoedig
mogelijk de algemeene herziening aan de orde te
stellen, of, indien daartegen ernstige bezwaren
zijn, de door de regeering bedoelde partiëele her
ziening uit te breiden tot art. 76 en eene wijziging
van dit artikel voorop te stellen in dezen zin:
dat voortaan aan heel de natie bet recht en de
van uw telegram." Zij gaf bet hem dadeljjk; hjj
maakte het open en riep uit
„Het is van Mr JulesHij is wel, hij komt
terug 1 Daarop las hij het hardop voor
„Te Aden aangekomen wel, doch vermoeid.
Beide Engelscbe bedienden overleden aan koorts.
Bij hét Albertmeer geweest. Tot weldraOnze
oogen, die eerst op mijnheer gevestigd waren,
wendden zich thans naar Ada, en ik werd door
een onbeschrijfelijke vrees bevangen, bij bet zien
barer onnatuurlijke kalmte. Mijn barf klopte zoo
hevig dat ik bijna niet kon blijven zitten.
„Zoo, komt mjjnheer Jules terug, ik ben
blij bet te hooren", zei zij, hij is lang weg
geweest en die Afrikaansche expedities worden
altijd als gevaarlijk beschouwd." Daarop ging zjj
weer voort met eten.
Al onze bljjdschap over de terugkomst van
Julius ging verloren door die onverklaarbare
onverschilligheid. Ik zal nooit den blik vergeten
dien haar vader mij toewierp. Het was dezelfde
droeve uitdrukking, die ik te La Creuse opgenierkt
bad.
Abeille barstte in tranen uit. Emile keek meer
knorrig en verlegen, dan bedroefd; alsof hjj zich
ergerde dat er in een netelige zaak te onpas een
getuige verschenen was.
LI.
Er werd aan het dejeuner niet meer gesproken.
Die terugkeer van Julius, waarop wjj ons vroeger
zoo verheugd hadden, werd nu een schrikbeeld.
bevoegdheid worde geschonken, tot de keuze der
staten-generaal mede te werken en aldus de in
vloed op de wetgeving, die thans slechts 1/, deel
heeft, tot heel bet volk worde uitgebreid.
De regeering heeft het slot der Indische rekening
over 1873 ter goedkeuring aan de staten-generaal
ingediend. Het le hoofdstuk was geraamd op
ƒ37.899.364 en verhoogd tot 43.491.964het
2e hoofdstuk beliep 89.903.499 in raming en
werkeljjk 101.764.122. De ontvangsten bedroe
gen samen 146.430.870. Het batig slot is
ƒ3.533.899.
Daarvan moet 1.344.635 worden besteed voor
den vestingbouw. Aan de som, bij de wet van
6 Juni 1878 aangewezen voor de Ind. begrooting
van 1877, ontbreekt derhalve nog ƒ555.371, dus
aan te wijzen uit bet saldo van 1874, waarvan
bovendien reeds 5.043.365 is bestemd geworden
voor den dienst 1878.
Naar aanleiding van een verzoek van den direc
teur van het rjjksmuseum van natuurljjke historie
te Leiden, om medewerking der regeering teneinde
hem in staat te stellen behoorljjk partjj te trekken
van de gelegenheid tot vermeerdering van de
kennis van de boogere zeedieren, welke somwijlen
wordt aangeboden door het stranden of aanspoelen
van dergelijke dieren op onze kusten, verzocht de
minister van binnenlandscbe zaken aan ged. staten
de burgemeesters der in bun provincie aan de
Noord- of Zuiderzee grenzende gemeenten namens
hem uit te noodigen, wanneer in bet vervolg een wal-
visch, vinviscb, dolfijn, zeerob of ander groot zee
dier onder bet gebied hunner gemeente aanspoelt,
daarvan, zoodra hun dit ter ooren bomt, langs
telegraphischen weg mededeeling te doen aan den
directeur van genoemd museumdoor de vinders
opmerkzaam te maken op het mogeljjk door hen
te behalen voordeel zooveel doenljjk te bevorderen,
dat bet aangespoelde dier voorloopig in ongeschon
den staat worde bewaard, en den directeur verder
bjj zijne onderzoekingen, voor zooveel noodig,
behulpzaam te zjjn.
{Slot).
De maatschappij leere weder van haar stichters,
wat een later geslacht haar een poos bjjna deed
vergeten, dat zjj in den arbeid voor de lagere
volksklasse baar reden van bestaan heeft
Het goede zaad, zoo mild uitgestrooid, viel groo-
tendeels in een armeljjken heigrond, waar alleen
de sombere denneboom een schraal voedsel vindt
de zaaiers meenden, dat bet golvend graan welhaast
die akkers zou dekken. Denkt eens aan hen, die
van den vroegen morgen tot den avond zwoegen
voor het dageljjksch brood, en erkent, dat bet
beschavend onderwjjs bier geen gunsfigen bodem
vindtGij beschermt de kinderen reeds tegen
den fabrieksarbeid, die de zwellende knoppen
doodt, gij moet verder gaan. Gjj zijt reeds op
den goeden weg, gjj wilt ook het uwe doen om
Welk een teleurstelling voor hem Als zjjn aan
blik en bet geluid zijner stem haar niet tot zich
zelf brachten, dan, vreesde ik, zou baar toestand
erger zjjn dan de dood.
Haar vader bracht mjj in zjjn kabinetje en
stortte zjjn hart voor mjj uit.
„Ik heb het van lieverlede zien aankomen",
zei bij, „en heb er een jaar lang alles aan gedaan
wat ik kon. Een vriend van mjj, een uitstekend
dokter te Trouville, heeft haar van uur tot uur
gadegeslagen en bjj zei dat bet geval hem niet
nieuw was. Hjj bad het waargenomen bjj vrou
wen van zeekapiteins, die door overspanning van
de grootste angst tot onverschilligheid geraakten."
„Ried die dokter geen bijzondere behandeling
aan Kunnen wij iets voor u doen
Hjj zei dat er weinig aan te doen was tot
dat er tijding van uw broeder kwam en dat hjj die
met ongeduld verbeidde, teneinde over Ada te
kunnen oordeelen naar de wjjze waarop zjj die
opnam. Hij zei dat ik dan nauwkeurig moest op
letten of zjj eenige aandoening verried en of zjj
de tjjding begreep.
Zjj begreep haar heel goed".
„Ja en dat is juist het moeieljjke van bet
geval. Wjj kunnen haar gevoel niet opwekken
door nadere verklaringenzjj begrjjpt het telegram
even goed als wjj en toch voelt zjj niets. Zelfs
de gebeurtenissen van dien ongelukkigen oorlog
laten haar koel".
„Misschien heeft juist de onrust, door den
oorlog veroorzaakt, haar toestand verergerd".
de toekomst van den zwakken, afgeleefden werk
man, die niet van milddadigheid wil leven,
te verzekeren; gij tracht allen meer uitspanning
te verschaffen door opwekkende geschriften,
gjj weet sinds lang hoe de woning den menscb vormt
of misvormt en tracht elk euvel weg te nemen, dat
aan bet welzijn van onze natie knaagt. Een sterk
volk wilt gjj in 't leven roepen. Al vergeet gjj
bet doelde geesteljjke ontwikkeling der lagere
volksklasse, niet, gij begrijpt dat de weg daarheen
nu en dan leidt door de verbetering van den
stoffeljjken toestand des volks. Ook dezen weg
moet onze maatschappjj betreden, zonder vrees
maar ook zonder overijling. De edelste gedachten
worden geboren in bet hart, maar zjj trekken dan
naar het hoofd en de hand. Wat gij voor het
volk wenscht, moet ook bij u gevonden worden.
Het staat, zij 't ook met andere woorden, in de
wet onzer maatschappjjons volk moet willen,
kennen, kunnen. Dat zjj ook voor u de wet, die
uw gebeele streven beheerscbt! Tracht gij de
menigte, die in de schaduw ter neer zit, te brengen
tot bet licht, verschaft haar dan bet onmisbare,
maar leert haar niet te steunen op den sterken
arm van anderen! Volgt de wetten van de ware
huishoudkunde in staat en gezin 1 Geen ziekeljjk
medeljjden,geen onverstandige milddadigheid, maar
opent alle wegen die bet volk naar de welvaart
leiden, terwijl gjj duideljjk aantoont, dat bet op
eigen voeten moet staan en gaan
Het maatschappeljjk vraagstuk is de Gordiaansche
knoop, die door zulk een werkzaamheid wordt
ontward. Hebt geduld, maar arbeid onvermoeid,
gebruikt verstand en hart, oog en banddan zal
langzamerhand bet jammerlijk ineengewrongen
koord losser worden en] de menschheid zal niet
tot bet bloedige zwaard haar toevlucht nemen,
om door te snijden wat een snoer zijn moet, dat
de aarde omspant en zjjn twee einden tot in den
hemel laat reiken.
Bij dezen arbeid wordt gjj gewacht, men rekent
op u. Vertrouwt bet volk! Het luistert wel eens
naar valsche leuzen en wordt nu en dan door een
laag instinkt beheerscht, maar Jzjjn hart is nog
op de rechte plaats en in zjjn hoofd daagt, zjj
'took langzaam, bet licht; bet zal ook u ver
trouwen en zijne kinderen zenden naar uwe school.
Als gij haar niet prjjs geeft 1 Sommigen twjjfelen
en laten zich van het spoor leiden. Niet alzoo
gjj! Wat wordt er van de erfenis onzer edel sten?
Hervormt de school, brengt meer orde en soberheid
in de leerstof, bevordert door haar meer dan te
voren den levenslust, tracht haar onderwijs te be
zielen, snijdt de dorrende takken af, doet recht
aan elke welgegronde klacht, weest niet eigenwjjs,
klemt u niet vast aan de oude vormen, al hadt
ge ze ook zelf geschapen. Gjj zjjt leden eener
maatschappij die alle tien jaren haar wetten her
ziet, die geen stilstand kent; weert al de geeste-
looze schoolsche vormen en bedenkt dat uwe
kinderen niet altjjd behagen scheppen in de
boekskens, die u in uwe jonge jaren hebben bekoord!
Hervormt de vrjje volksschool maar geeft haar
niet prjjsEr staat hier nog iets meer op het
spel dan de ontwikkeling der lagere volksklasse,
het geldt hier ons volksbestaan.
Wjj zijn bij onze feestviering nog onder den
indruk der herinneringen, die eiken trouwen zoon
des vaderlands tot weemoedig vragen stemmen.
Toen de martelaarsdood van den Zwjjger herdacht
werd, Btond het lijk van onzen laatsten prins
boven aarde. Hetgeheele volk en zjjn vorstenhuis
zjjn verbonden door den eenigen worstelstrijd,
waarin de Oranjes de leidslieden waren. Wat zal
het zijn, als eens in gevaarlijke tijden het volk
zich niet scharen kan om den drager van een
naam, die eene leus, eene belofte en een waarborg
is Is het sterk genoeg om dien steun te kunnen
missen Is het éen of woelen er partijschappen
die de laatste helft der vorige eeuw heeft het
geleerd de door hartstocht verblindden er toe
nopen, den vreemdeling binnen onze grenzen te
roepen, opdat zjj in den burgertwist zegevieren
tot eiken prjjs
De vrjje volksschool is het cement der volks
eenheid. Gelouterd moet zjj uit de nieuwe vuur-
»'t ïs mogelijk, maar nu schjjnt zjj niets
meer te gevoelen".
„Kunnen wij niets voor haar doen; heeft de
dokter niets aanbevolen
Wjj moeten zooveel mogelijk over uw broeder
3preken en trachtten haar belangstelling gaande
te houden," zei hij »maar ik weet zoo weinig van
hem af en daarom heb' ik gedacht dat gjj mjj
zoudt kunnen helpen. Ik wilde u verzoeken om
haar veel van hem te vertellen, van zijne jeugd,
van Segrave-Park, OAls zij nog de oude Ada
was, hoe gaarne zou zjj naar u luisteren. Maar
in alle geval moeten wjj het beproeven. Wees
dus zoo vriendeljjk om eenigen tijd hier te bljjven
het is hier wel niet vrooljjk, maar misschien niet
erger dan te Boisvipère. Ik zal u een studeerkamer
naast uw slaapkamer geven en gjj zjjt geheel
meester van uw tijd. Ik kan niet veel bij u zijn,
uithoofde mjjner compagnie des francs-tireurs".
Hij noodigde Emil niet uit en zei alleen dat
hjj zijn „buurman" dikwjjls hoopte te zien.
Wordt vervolgd;]
