141.
127® Jaargan
1884.
Dinsdag
17 Juni.
Publicatie.
Middelburg 16 Juni.
Benoemingen en besluiten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50:
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels l,5ö
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
O
DELBU
OIRANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van dek Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhdijzen, en te Ter Neuzen A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Dadbe en Cie,, John F. Jones, opvolger
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken bekend
1° dat ouders, voogden of verzorgers, die voor
hunne kinderen plaatsing verlangen op eene der
openbare gemeente-scholen voor lager onderwijs,
daartoe vóór 7 Juli e. k. aanvraag behooren te
doen bij het hoofd der school
2° dat op de scholen geene kinderen worden
toegelaten, dan die den ouderdom van zes jaren
hebben bereikt, of in den loop des jaars zullen
bereiken.
Middelburg, den 13 Juni 1884.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
PICKÉ.
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAE.
Het gevaar is geweken Zoo luidt de blijde
tijding, die van Den Haag uit het gansche land
met geruststelling en hoop vervult. De crisis in
de ziekte van Z. K. H. den prins van Oranje is
voorbijgrond daarvoor geeft het feit, dat de
polsslag en de lichaamstemperatuur bij den hoogen
lijder weer normaal zijn. Keeds Zaterdag vingen
de gunstige verschijnselen aan, de daling der
temperatuur viel met de crisis samen, en de nacht
van Zaterdag op Zondag werd tamelijk rustig
doorgebracht. Gisteren had de toestand niets ver
ontrustends, en heden middag meldde het bulletin
„De nacht was rustigde eetlust is iets verbeterd."
Dit zijn allen hoopvolle tijdingen. Dat de prins
evenwel nog uiterst zwak is, spreekt wel van zelf.
Doch de krachten zijn wel te winnen, ais de ziekte
voorbij is. Tengevolge van dezen geruststellenden
keer in 'a prinsen ziekte, zal de uitgave van een
avondbericht omtrent zijn toestand van nu aan
gestaakt worden.
Is de prins eenmaal geheel hersteld, dan zal
waarschijnlijk een langdurig verblijf in een hooge
luchtstreek noodzakelijk worden.
Een gevoel van verademing vaart door het land
de troonopvolger werd behoudenen wij blikken
met hoop de toekomst tegen want er is reden
om te verwachten dat de gunstige verschijnselen
zich zullen bestendigen.
Verheugd over deze aanvankelijke resultaten
blijven wjj met sympathie het genezingsproces van
den vorstenzoon volgen.
Heden middag is de commissaris des konings
in deze provincie jhr. nr. W. M. De Brauw al
hier aangekomen.
Enkele leden van het gedeputeerd college en de
griffier der staten ontvingen den heer De Brauw
aan het station.
WestUapelle, 16 Juni. Zooals reeds in
het vorig nommer dezer courant vermeld is, heeft
men van rijkswege een aanvang gemaakt met het
inrichten der telefoonleiding van hier naar Vlis
singen. Deze draadverbinding zal evenwel niet
voor het publiek worden opengesteld, maar alleen
dienen voor den kustseinpost, die op den steenen
lichttoren moet worden gevestigd, tot het over
brengen van berichten, die met de zeevaart in
verband staan. Inmiddels hebben ingezetenen zich
bij request gewend tot de bevoegde macht met
het verzoek, dat aan hunne arme, financieel ge
drukte woonplaats, welker bestuur geen geldelijke
ondersteuning aan dit versnelde gemeenschapsmiddel
kon ot mocht verleenen, het voordeel moge ten
deel vallen, dat deze rijksinrichting aan den
publieken dienst ten nutte komt zonder bezwaar
der gemeentekas. Het verzoekschrift droeg tal
van handteekeningen.
does, 15 Juni. In den vorigen zomer werd
door eenige ingezetenen het initiatief genomen
tot het organiseeren van volks-matinées in den tuin
der sociëteit V. O. V. Niettegenstaande de entree
zeer laag was gesteld, bedoelde tuin zeer prachtig
is aangelegd, zoodat daar te mogen zitten reeds
genot is, en niettegenstaande de muziek zeer goed
_genoemd mocht worden, liet het bezoek door het
eigenlijk gezegde volk te wenschen over. Daar
men voor dit jaar nog van geen matinées hoort,
schijnt het vermoeden niet ongegrond, dat de
ondernemers niet voor de tweede maal eene po
ging zullen wagen om het volk op goedkoope
wijze eene degelijke uitspanning te verschaffen:
zjj, die men in de eerste plaats had gemeend te
trekken, bleven weg.
Joch zou het de vraag zijn, of hier van de zjjde
des volks onverschilligheid in het spel was. De
meer gegoeden gebruiken om 12 of 1 uur hunne
lunch en zijn dan om 2 uren gereed tot het bij
wonen van eene matinée. De ambachtsman
daarentegen gebruikt des Zondags om 2 uren zijn
middagmaal en gaat daarna in den regel met
vrouw en kinderen wandelen. Met die omstan
digbeid is geen rekening gehouden. Mogelijk zou
het zijn een talrijker publiek uit het eigenlijke
volk te trekken, wanneer de muziekuitvoeringen
op een later uur werden gegeven. Dat 't de meer-
gegoeden minder convenieert eene uitvoering bij
te wonen, die om 3 of 4 uren begint, kan geen
bezwaar zijn, als die uitvoeringen in de eerste
plaats voor het volk bestemd zijn.
Mogelijk is 't dat zij, die ten vorigen jare zoo
belangeloos het initiatief namen, er nog eens toe
overgaan om eene poging te wagen.
De nieuwbenoemde directeur der rijkstelegraaf
Van der Linden zal zijne functie uitoefenen aan
het telegraafkantoor te IJzendijke.
Scltoomlijke, 14 Juni. De gemeenteraad
heeft zich tot de regeering gericht, met het een
stemmig verzoek den heer P. Van Houte, alhier
woonachtig, tot burgemeester te benoemen, ter
vervanging van den heer Smidt, wiens eervol
verleend ontslag reeds morgen ingaat.
De ingezetenen hebben hunne adheesie aan dat
verzoek gehecht en den wensch te kennen gegeven,
dat het der regeering behagen moge, aan die keuze
gevolg te geven.
Men meldt ons uit Zevenbergen dat de katho
lieke kiesvereeniging Noercl-Brabant nog geene
beslissing heeft genomen, of zij al dan niet een
oandidaat voor de aanstaande verkiezing van een
lid van de tweede kamer (vacature Van de Werk)
zal stellen.
Men schrijft ons uit Rotterdam
Voor hen, die in het electrisch licht het licht
der toekomst zien, is het van belang de proeven
na te gaan, hier herhaaldelijk daarmede genomen.
De eerste ernstige proef was die in een der lokalen
van het koffiehuis van Leijgraafi. Bijzonder ge
lukkig viel zij niet uit. Het licht was niet aan
genaam van kleur, brandde niet gelijkmatig en
ging nu en dan onverwachts uit. Latere proef
nemingen in den winkel van den heer Rooseboom
meer dan eens herhaald, hebben evenmin aan
de verwachting beantwoord, zoodat daar de toe
stellen weder verdwenen en men tot het ouderwet-
sche gaslicht terugkeerde. Toen volgde er eene
proefneming op grootere schaal in de passage.
Het daar gevestigde koffiehuis en eenige winkels
werden electrisch verlicht en tevens brandden er
in de passage zelve een paar electrische lampen.
Na velerlei wederwaardigheden is ook daaraan
weder een einde gekomen, omdat de maatschappij,
die het nieuwe licht leverde, daarop zóóveel geld
verloor, dat zij het niet kon volhouden, tenzij
hare afnemers een enormen prijs wilden betalen,
waartoe zij niet genegen waren. Het licht trou
wens beviel maar half; het brandde niet gelijk
matig en was ook niet constant van kleur.
Weder nieuwe proeven worden thans, door een
anderen ondernemer, genomen in het hotel en
koffiehuis van Coomans, waarhij voor het eerst
ook geprobeerd zal worden in hoever het mogelijk
is eene geheele straat (de Hoofdsteeg) electrisch
te verlichten. Dit is eene zeer belangwekkende,
maar kostbare proefneming. Binnenkort ook zul
len de proefnemingen aanvangen van de maat
schappij Kotinsky, die, zooals men weet, de elec-
triciteit bereid en wel in de huizen levert, even
als vroeger het geval was met het draagbare gas.
Dit heeft het groote voordeel, dat men geen
dynamo-machine in zijn huis behoeft te hebben,
wat voor particulieren niet te doen ia, omdat
die machine aanhoudend een geweld maakt, dat niet
te verdragen is. Heel veel verwachting heeft men
echter ook van het stelsel-Kotinsky niet.
In een paar lokalen van de Nieuwe Rotterdam-
sche Courant wordt reeds sedert lang electrisch
licht gebrand, dat goed voldoet, doch waaraan
toch nog zóóveel technische bezwaren verbonden
zijn, dat aan toepassing op het geheele gebouw
en afdanking van het gaslicht nog niet te denken
valt.
Alles samengevat, laat het zich nog volstrekt
niet aanzien, dat het gebruik van electriciteit
voor verlichting algemeen zal worden. Dat in de
toekomst het gas verdrongen zal worden, zooals
het de smeerkaarsen en de patentolie ver
drongen heeft, lijdt geen twijfel, maar die toekomst
schijnt nog verwijderd.
De Transvaalsche deputatie werd Zaterdag te
Rotterdam aan het station door een deel van het
'centraal comité der feestcommissie ontvangen. In
de wachtkamer sprak de heer Schmüll, secretaris
der Amsterdamsche commissie, de deputatie har
telijk toe, waarna zij aan de Rotterdamsche com
missie werd overgedragen. Namens deze sprak de
heer Hudig, en in open rijtuigen ging men daarop
naar het raadhuis, waar de burgemeester en wet
houders en de president van de kamer van
koophandel de deputatie begroetten. Een collation
volgde, waar het niet aan hartelijke woorden ont
brak, en waar ook de heer en mevrouw Beelaerts
van Blokland aanzaten.
Te 3«( uur werd de deputatie ontvangen in het
kerkgebouw der Christelijk Gereformeerde gemeente
in de Hovenierstraat. Daar beklom de heer Du
Toit het spreekgestoelte om naar aanleiding van
psalm 33 een afscheidswoord te spreken„een
woord van fijne erkentelijkheid, een woord van
diepgevoelde dankbaarheid, een woord van moed
volle verwachting, een woord van Christelijke
geloofsgemeenschap. Nadat de heer Du Toit met
gebed was geëindigd, richtte ds. Notten een korte,
maar warme toespraak tot de leden der deputatie.
De groote zaal van het gebouw Caledonia was
opengesteld voor ieder, die van de Transvaalsche
gasten afscheid wenschte te nemen. Toen om ruim
4 uren de deputatie, begeleid door de genoegzaam
voltallige feestcommissie, binnen het gebouw kwam,
vond zij daar een aantal personen vereenigd, eenige
dames, eenige heeren, maar ook velen in het werk
manspak. De meesten kwamen om de gewaardeerde
gasten een woord van afscheid of van geestver
wantschap te doen hooren, en ieder der leden van
de deputatie was onvermoeid om met een hartelijk
woord te danken. Dat generaal Smit de estrade
verliet om een paar kinderen de hand te drukken,
maakte een aangenamen indruk.
Het bleef niet bij betuigingen, zegt de N. R. Ct,
Op dezen laatsten dag van hun verblijf hier te
lande ontvingen de leden der deputatie nog tal
van kleine geschenken, die alle getuigenis gaven
van den goeden wil der gevers. Den heer Du
Toit zal het zeker aangenaam zijn geweest van
den president der Brielsche feestcommissie te ont
vangen eene studie omtrent zijn geslachtsboom,
die zijn wortelen in Kortrijk heeft.
Gaandeweg was het aantal bezoekers aangegroeid
en tegen half vijf gaf de zaal een levendig too-
neel te aanschouwen. Onder de aanwezigen werden
opgemerkt de heer H. Muller Szn., en de consul-
generaal van den Oranje-Vrijstaat, de heer Hamel
berg van Arnhem.
De korte tocht van Caledonia naar de boot
leverde denzelfden aanblik op als de intocht der
deputatieoveral gewuif en gegroet. Aan de
aanlegplaats van de stoomboot Holland was een
onafzienbare menigte. Vlak voor de scheepstrap
stond de vereeniging van oud-Indische-strijders
met hare beide vaandels, en de stafmuziek der
schutterij. Met groot gejuich en het spelen van
het Tranvaalsche volkslied werd de aankomst der
deputatie aan de boot begroet.
Door de leden der commissie en vele vrienden
werd van de drie leden der deputatie op de boot
nog een hartelijk afscheid genomen. Allen, doch
vooral generaal Smit, wien de tranen over de
wangen liepen, waren zeer geroerd.
Statig stoomde de boot weg, terwijl de leden
der deputatie en de heer Eloff, haar secretaris,
het juichende publiek groetten, zoo ver mogelijk.
De heer en mevrouw Beelaerts van Blokland en
enkele vrienden bleven op de boot en maakten
voor een deel den tocht mede.
Het mag gezegd worden, dat het afscheid zoo
goed als de ontvangst der Transvaalsche deputatie in
Rotterdam van de levendigste sympathie getuigde.
Door een lid der Rotterdamsche postduiven-
vereeniging Pro Patria, den heer J. J. Roelants,
is gisteren per postduif uit zee ontvangen een
schrijven van de Transvaalsche deputatie van den
volgenden inhoud «Laatste afscheidsgroet van
de deputatie der Z. A. republiek aan hunne
dierbare stamverwanten in Nederland.
„Zondag morgen 6 uur 30 15 Juni 1884."
Het biljet droeg de handteekeningen van de
heeren Kruger, Du Toit, Smit en Eloff, benevens
van een paar heeren, die hen vergezellen.
De duif, aan boord van de stoomboot Holland
opgelaten, kwam te 12f nur alhier op haar hok
aan.
Den 16en April 1884 is door de deputatie der
Zuid-Afrikaansche republiek aan eene commissie
voor het tot stand brengen eener Nederlandscbe
Zuid-Afrikaansche spoonoegmaatschajipij concessie
verleend, behoudens goedkeuring door den volks
raad, tot aanleg en exploitatie van een spoorweg
van de Poitugeesche grens tot Pretoria, onder
rentegarantie van den staat.
De leden dezer commissie hebben een beroep
gedaan op verschillende hooggeplaatste Nederlan
ders, met verzoek hunne pogingen te ondersteunen
en deze heeren aarzelen niet te verklaren dat het
plan der commissie duidelijk blijken draagt van
een zeer ernstig pogen om de belangen der Zuid-
Afrikaansche republiek met die der kapitalisten,
welke een gedeelte van hun vermogen in de
onderneming zullen beleggen, te doen samengaan.
Het doel der maatschappij is eene spoorweg
verbinding tot stand te brengen tusschen de
Delagoabaai, de bekende prachtige haven aan de
oostkust van Zuid-Afrika, en Pretoria, hoofdstad
der Zuid-Afrikaansche republiekvooreerst is echter
het plan den spoorweg niet verder te bouwen dan
van de Delagoabaai tot een punt in het Draken
gebergte, dat door gewone wegen met de voor
naamste plaatsen der republiek verbonden is.
De maatschappij heeft noodig een kapitaal van
f 15.000.000 en verdeelt dat in aandeelen van
50, 250 en 1000, onder rentegarantie a 5%
's jaars.
Het bestuur der maatschappij doet een beroep
op de sympathie van het Nederlandsche volk voor
het Transvaalsche, waar zij tot ruime deelneming
in dit kapitaal aanspoort.
Het is eene zaak van eere zegt het dat
Nederland, na de ovaties aan de deputatie ge
bracht, toone de stamverwanten op minder luid
ruchtige doch meer degelijke wijze te willen
behulpzaam zijn in de ontwikkeling van Transvaal.
Zoo ieder naar vermogen bijdraagt is de ge
vraagde som niet onbereikbaar.
De vraag is Blechts, of het Nederlandsche
publiek aan eene Nederlandsche "maatschappij
tegen eene vaste minimumrente ''geld wil ver
schaffen om aan de Transvaal eene spoorwegver
binding met eene haven te bezorgen, en om aan
Nederlandsche kapitalen en arbeidskracht een
nieuwen werkkring te geven.
In de geldleening ten laste der gemeente Bergen
op Zoom, ten bedrage van ƒ100,000, zjjn vaiTde
verschillende inschrijvingen, de volgende aange
nomen van de heeren Luykx van Hasselt te
Bergen op Zoom ƒ50.000 a 95"/lOJ, ƒ25.000 a
95s7,oo en ƒ22.000 a 252£/l00, van den heer W".
Laane te Roosendaal ƒ3000 a 95
Door de directie van het Ntderlandsck Ham
delsmuseum is een circulaire verspreid aan de
industrieelen in ons land. Daarin stelt zij zich
beschikbaar tot het ontvangen van inschrijvingen
van Nederlandsche inzenders op de wereldtentoon
stelling, die het volgend jaar te Antwerpen zal
gehouden worden. Dit geschiedt met goedkeuring
van het uitvoerend comité der tentoonstelling.
Alle inlichtingen zijn ten kantore van het Han
delsmuseum te verkrijgen, doch de directie merkt
nu reeds op, dat de prijs per vierkante meter, die
aanvankelijk hooger schjjnt dan die in Amsterdam
in 1883, in werkelijkheid aanmerkelijk lager is,
ieder inzender toch, die zich herinnert hoeveel de
transportkosten dóór Amsterdam bij de inzending
en terugzending, de zoogenaamde manutation op
het terrein en in de gebouwen, het bewaavloon
der kisten enz., bedragen hebben, zal moeten toe
geven dat nu dit alles in de plaatshnur begrepen
is, eene groote besparing op de totale kosten
voor eene inzending verkregen is.
Zoo de Nederlandsche commissie in tijds benoemd
wordt zullen de inschrjjvingen aan haar ter hand
worden gesteld, terwijl zij in het tegenovergestelde
geval direct naar Antwerpen worden verzonden;
In het laatste nommer van de Locomotief, week
blad gewijd aan de belangen van spoor- en
tramwegen, deelt de beer Erdbrink, directeur der'
Geldersche Stoomtram AP, de resultaten mede van
eene proef omtrent het smeren van locomotieven
volgens het ontwerp van den heer B. Janse,
opzichter machinist bjj de Ned. R. Spoorw. Ml.
Die uitkomsten zijn alleszins bevredigend. Op
een der locomotieven werd de zuinig-smeer-
inrichting aangebracht, waarvan de kosten hoog
stens 80 geschat worden eD na een proefneming
van 7 weken is geconstateerd dat per 100 treinkilo-
meter het vetverbruik hoogstens 0.2 KG. bedraagt,
ter waarde van 0.12, terwjjl vroeger tot 5 liter
raapolie, ter waarde van 2, werd verbruikt.
De heer Janse houdt zich thans ook bezig met
het zoeken naar eene toepassing van dit smeer-
systeem op de draagpotten van rijtuigen en wagens,
notarissen. Op verzoek aan J. De Kater
