N°. 89*.
127e Jaargang.
1884.
Maandag 14 April.
Uit medelijden,
FEUILLETON.
Middelburg 13 April.
ONHANDIG
Lilia Campbell.
B IJ VOEGSEL
V N" 33 E
MIDDELRIRGSCHE COURANT.
Vrees is en blijft steeds eene slechte raad
geefster. Of moeten wij daaraan niet denken
bij onze beschouwing van het koninklijk besluit,
waarbij aan den sociaal-democratischen bond
rechtspersoonlijkheid is geweigerd
Wij weten nu op welke overwegingen die
beslissing berust, en de kennismaking daarmee
heeft ons overtuigd dat er wel degelijk reden
is om de genomen beslissing af te keuren, niet
alleen uit wettig oogpunt maar ook juist in
het algemeen belang, dat, volgens onze regee
ring, zoozeer de weigering noodzakelijk maakte.
Van meer dan eene zijde is reeds aange
toond, dat de regeering van wettelijk standpunt
de koninklijke goedkeuring niet mocht weigeren.
Onze Haagsche briefschrijver voegde bij zijn
bericht over deze zaak zijne persoonlijke meening
dat het toch niet aanging om eene koninklijke
bescherming te verleenen aan zulk een
bond. Wij gelooven dat juist deze verkeerde
meening ook de regeering aanleiding heeft gege
ven tot hare handelwijzeen dat de minister
van justitie door eene onjuiste opvatting van
de koninklijke goedkeuring meer gedacht
heeft aan eene aartsvaderlijke bescherming dan
aan het verleenen van een recht dat toegekend
moet worden aan ieder, wanneer aan de voor
schriften der wet is voldaan. De toekenning
van rechtspersoonlijkheid is alleen in het belang
-eener vereeniging noodig, wanneer zij als zoo
danig burgerlijke handelingen wil aangaan,
overeenkomsten sluiten, handelend optreden dus.
Zoodra nu zulk eene vereeniging echter daden
verricht, strijdig met de wet ol eene wettelijke
verordening eene aanranding pleegt, of stoornis
veroorzaakt in de uitoefening der rechten van
andeven, kan bij den rechter vervallen-verkla-
ring der rechtspersoonlijkheid worden gevorderd,
zoodat voor zulke handelingen, eene vereeni
ging, evenals bijzondere personen, kan gestraft
worden. Bescherming wordt dus aan zulke
vereenigingeu evenals aan ieder ander persoon
verleend, zoolang zij zich binnen de perken
der wet houdt, en nu leveren de beste statuten,
van welken bond of welke vereeniging ook, niet
den minsten waarborg dat er nooit iets ge
beuren zal strijdig 'met de wet.
De regeering vond vooral bezwaar in art. 2
der statuten, en vroeg inlichting omtrent de
daarin voorkomende uitdrukking „al die mid
delen die strekken kunnen tot welzijn van den
bond" en of de vereeniging ook verwerpt
alle volgens de wet niet geoorloofde middelen,
BOOS
Zjj was net zeventien jaar: het jongste jonge
vrouwtje dat ooit als meesteres haar intocht
op Arnwood gedaan hadhet liefste, bevalligste
mevrouwtje Tielding dat het graafschap ooit
verwelkomd had.
Voor haar was alles een droom gelijk. Het was
ook zoo schieljjk gegaanhet was alsof zjj in die
zes maanden een geheel leven doorleefd had; het
verlaten der Engelsche kostschool en de reis naar
de plantage van haar vader op Ceylon, met het
trotsche gevoel dat zjj nu zijn huishoudster en
gezellin zou wordenhet vreemde, korte leven
op die koffieplantage. Daarop die jonge Engelsch-
man, die op zjjn omzwervingen, onder het tameljjk
doelloos zoeken naar avonturen, ook Lindoola be
zocht en met al de gastvrijheid en welwillendheid
aan kolonisten eigen, door haar vader te Holme
Harcourt ontvangen werd.
En toen die vreeseljjke nacht, toen de cholera
haar eensklaps vaderloos maakte en het leven
haar een groote leegte toescheen; en de goedheid
der dominés vrouw die haar bewaarde voor wan
hoop en doodmaar Harry Tielding was nog liever
voor haar geweest en toen toen rustte
zoomede alle middelen die de openbare orde en
rust in gevaar kunnen brengen.
Daarop luidde het antwoord van het bonds-
bestuur, volgens de regeering, „ontwijkend,
althans niet in bevestigenden zin."
Wij zijn nieuwsgierig dat antwoord eens te
lezen wij zouden dan zeiven kunnen beoordee-
len in hoever de opvatting der regeering juist is.
In ieder geval getuigen reeds de door haar ge
dane vragen om inlichting van de vrees, die
iemand zoo ligt onhandig maakt, maar ook van
eene zwakheid welke het prestige der wet
verlaagt.
Er is niet éene vereeniging, van welken
aard ook, waarvan het bestuur kan opgeven
welke middelen het zal aanwenden om propa
ganda te maken dit wijzigt zich naar
omstandigheden maar bovendien getuigt het
niet van eene naïvieteit te verwachten dat op
zulk een vraag geantwoord zou worden met
eene opgaaf van afkeuringswaardige middelen,
stelt dat men plan had die te bezigen
Op dit punt kunnen dan ook moeielijk repres
sieve maatregelen genomen worden, en bij de
quaestie van het al of niet verleenen van rechts
persoonlijkheid mogen zij geen gewicht in de
schaal leggen.
Uit het oogpunt der wet beschouwd, dient
dus alleen gevraagd of de statuten, wat
vorm en inhoud betreft, aan de voorschriften
voldoen.
Meer nadruk legt echter de regeering op de
quaestie van het algemeen belang. Weegt dat
niet? kan men vragen.
Voorzeker en wij hopen dat die vraag ook
in onze tweede kamer zal worden besproken,
omdat het aanleiding kan geven tot een zeer
belangrijk debat.
En naar ons gevoelen kan de sociaal-demo
cratische bond na de koninklijke beslissing
niet anders doen dan den weg kiezen die tot
dat doel leidt.
De wet van 22 April 1855 verklaart duide
lijk dat rechtspersoonlijkheid aan vereenigingen,
voor minder dan dertig jaren aangegaan, dooi
den koning kan worden verleend, maar tevens
dat vereenigingen, die voor onbepaalden tijd
of voor langer dan dertig jaren worden aange
gaan en als rechtspersonen willen optreden,
eene erkenning door de wet behoeven,
Onze vertegenwoordiging moet dan bij zulk
eene aanvrage worden gekend en zoo nu de
thans teleurgestelde vereeniging wil verkrijgen
wat zij wenscht, vrage zij rechtspersoonlijkheid
aan, b. v. voor 50 jaren.
Met zietde quaestie kan nog op nieuw ter
sprake komen de sociaal-democratische bond
heeft nog niet alle hoop op te geven dat zij
geholpen worde uit de moeilijkheden die zij
thans ondervindt, en waarvan op dit oogenblik
het arm verlaten hoofdje aan een hart, dat even
edel en trouw was als dat van haar vader; ener
werd een sterke arm om liaar heen geslagen en
de stem, die haar het dierbaarste was van alle
stemmen om haar heen, zei dat zij nooit meer
eenig leed zon ondervinden, waarvoor hij haar kon
bewaren. Hjj scheen het eenige werkelijke in dien
geheelen droomtijd te zijnhet droeve verleden
en het gelukkige hedenMaar dat geleek even
weinig op de werkelijkheid. Was zjj dat wezenljjk
zelf, de eenvoudige Nesta Harcourt, van wie men
zooveel werk maakte en die als een prinses op
haar kasteel verwelkomd werd
Misschien was het goed dat zij het niet heele-
maal begreep, anders zou haar hoofd op hol ge
raakt zijn. Was niet de heele week, welke zij
met Harry en zijn zuster doorgebracht had, om
Nesta aan de families van het graafschap voor te
stellen, een reeks van feesten geweest, waarvan
zjj de koningin was Heden avond waren zij
allen naar een groot concert in de stad gereden,
om een beroemde zangeres te hooren en Nesta
had in haar prachtig, goudgeel satjjn kleed, rijk
met kant gegarneerd, met hare schitterende oogen,
die in glans met hare diamanten schenen te wed-
jjveren, haar blanken hals en blozende wangen
bijna evenzeer de aandacht getrokkenals de
kunstenares zelf. Zij voelde zich eenigszins ver
moeid door al de opgewondenheid en drukte, nu
zij thuis waren en in de groote zaal gesoupeerd
hadden, daar het diner, ter wille van het concert,
vervroegd was.
wel de grootste zal wezen het koopen van een
eigen gebouw in de hoofdstad vau ons rijk,
waarvan onlangs sprake was, en dat thans
natuurlijk niet op naam der vereeniging kan
geschieden.
En wanneer dan de Tweede kamer geroepen
wordt, of uit eigen beweging zich geroepen
gevoelt een oordeel uit te spreken over het
koninklijk besluit, dan willen wij hopen dat
op nieuw bevestigd wordt wat de minister
Heemskerk onlangs sprak: dat een koninklijk
besluit zelden door de vertegenwoordiging
wordt goedgekeurd.
Aan wie daarvan de schuld in dit en in
zoo menig ander geval
Toch zeker niet aan de kamer maar aan de
regeering zelve.
Of wij in dit geval partij trekken voor den
sociaal-democratischen bond, omdat wij met de
beginselen die daar gehuldigd worden instem
men
Verre van dien. Maar wij zien niet
gaarne dat men, zooals nu, onze regeering
kan beschuldigen van kinderachtigheid.
De Nieuwe Rotterdammer schonk ons een
kijkje in de wijze waarop zulke aanvragen om
rechtspersoonlijkheid worden behandeld. Vaak
ziet onze koning zelf haar niet, en ontvangt
de adressante een afwijzende beschikking na
mens den koning, alleen onderteekend door den
directeur van 's konings kabinet. Is dit met
den bedoelden bond het geval geweest, dan zou
ook daaruit weer, evenals uit de*weigering
zelve, door vele heethoofdige aanhangers van
den sociaal democratischen bond een wapen
gevonden kunnen worden om een hunner
opgewonden en niet steekhoudende theorieën
te verdedigen.
Men zou kunnen gaan denken dat er in de
hoogste kringen angst en vrees beginnen
te heerschen voor de macht van een bond,
wiens invloed in enkele kringen moge toenemen
maar die toch in ons land nooit een aller over-
heerschende macht zal worden.
Eu wij, die steeds onze kracht hebben ge
zocht in onderlingen strijd van meeningen en
een afkeer hebben van onderdrukking, hebben er
belang bij dat zulk een beginsel behouden
blijve en ook worde erkend door de hoogste
macht in den staat.
Zij waclite zich martelaren te maken onder
mannen die juist daardoor bij de onnadenkende
massa meer steun zouden vinden. Het idee alleen
van hoogerhand verongelijkt te worden oefent een
machtigen invloed uit, die nadeeligor werkt
voor het algemeen belang dan de eenvoudige
erkenning als rechtspersoon van eene vereeniging,
voor wier buitensporigheden men kan waken.
Juist daarom noemen wij de handelwijze
Het huis was vol logés, die allen eenparig ver
klaarden dat de avond pag begon en zij nog eenige
spelletjes wilden doen. De meubels in het blauwe
salon werden weggeschoven, maar Nesta voelde
zich niet tot verdere inspanning in staat. Zij had
hoofdpijn en was geheel uitgeputzij wilde stil
naar bed gaan en Harry verzoeken om haar bij
Eleonore te verontschuldigen. Maar waar was
Harry toch Zij had hem slechts even gezien na
het souper, toen hij met die mooie juffrouw Traf-
ford in een doorgang stond te praten. Zij door
liep de naastbjj gelegen vertrekken maar vond
hem niet, en bleef toen by een open deur staan
om in een half verlaten salon te kijken.
Twee deftige oude dames waren in een druk
gesprek met de hoofden bij elkaar gestoken achter
hare waaiers, maar hare stemmen klonken luider
dan het pianospel van Eleonore, en Nesta moest
wel hooren wat zij zeiden.
Gladdy Trafford, ja waarlijk riep de zwart
fluweelen japon tegen de roode.
„Dat is een heel oude liefde. Zjj waren onaf
scheidelijk en het zou een uitstekende party
geweest zjjn. De twee oudste families van het
graafschap, gelijk in rang en fortuin. De] goede
ren van lord Storbridge grenzen aan de zijnen
zoo als gjj weet en Gladdy is de eenige erfge
naam."
Waarom begon het hartje van Nesta zooveel
sneller te kloppen en waarom stond zij als vast
genageld aan die plaats Arnwood was de eenige
bezitting naast de Traffords, en zij moest het overige
der regeering onhandig. Er is, zeggen wij met
den heer Duijvis, in het socialisme zooveel goeds
en zooveel verderfelijks, zooveel levendmakende,
ook levenmakendeen zooveel doodende kracht
verscholen, dat het tijd wordt dat men zich er
niet meer mee afmaakt met het den rug toe
te keeren, omdat wij door de schuld van eenige
drijvers slechts de ruwste kanten ervan te zien
krijgen.
Laat ons letten op hetgeen de grondslag van
hunne beweging vormtde onhoudbare toestand
in onze maatschappij van zoovelen, die armoede
lijden, en het bestaan van tallooze wondeplekken
die de prostitutie, de oneerlijkheid en de ruw
heid bevorderen.
Er wordt veel gedaan om dien toestand te
verbeteren, maar zoo wij eens ernstig nadenken
komen wij van zelf tot de overtuiging dat er
nog veel meer en nog veel anders kon
geschieden.
Aan liefdadigheidsbetoon is geen gebrek,
maar het blijft de vraag of het wel altijd op
de rechte wijze geschiedt, zóo dat het een
verheffenden invloed kan uitoefenen en de kracht
en het eergevoel der beweldadigden opwekken
en levendig houden.
Er geschiedt veel in het belang van den
werkenden stand, maar er ligt toch nog een
ruim veld voor ons om te bearbeiden, omdat
nog zooveel armoede geleden wordt buiten de
schuld van hen, die daarvan het slachtoffer zijn.
Door daaraan onze krachten te wijden toonen
wij ons aanhangers van het ware socialisme
al doen wij het ook met de vaste overtuiging
niet alles te vermogen en als wij dien weg
bewandelen, gunnen wij den sociaal-democraten
in ons laud hunne dwaze en opgeschroefde
ideëen, hunne dreigementen en kunnen wij ons
vroolijk maken over beweringen als deze
„Ais de rijkdom de armoede niet opheft, zal
de armoede den rijkdom opheffen".
Maar bewaren wij ons zeiven voor onhandig
heden, zooals de regeering er een beging en
die wij aan onze volksvertegenwoordiging op
dragen om te herstellen.
Brieven over socialisme aan een werkman door
Jacob Day vis, Utrecht.
Wij meenden dat bij een groot deel onzer
lezers de vergadering, die gisterenavond te Goes
door liberale kiezers voor den gemeenteraad is
gehouden, in de tegenwoordige omstandigheden
wel belangstelling zoude wekken en hebben ons
daarom gehaast hun een verslag daarvan te geven,
onder bijvoeging van ons hoofdartikel en andere
stukken welke Zaterdag moesten blijven liggen.
CSoes, 13 April. Daartoe opgeroepen door
het comité voor de gemeenteraadsverkiezingen,
hoorenzij dacht niet aan afluisteren, het arme
kind het was een quaestie van leven en dood
voor haar.
»En waarom is er niets van gekomen
vroeg de rood fluweelen.
„Dat weet de hemel Een minnaarsgril
denk ik, of iets dergelijks. Het is erg jammer!
Er heeft altijd een lady Tielding aan het hoofd
van de groote wereld in het graafschap gestaan
en Gladdy Trafford, met haar schoonheid en hare
talenten, was er juist voor geschapen. Zij is altijd
zeer gezien geweest".
>En wie is dat meisje dat hij nu getrouwd
heeft Het schijnt wel een aardig ding".
»0 een onschuldig wezentje, blank en rood
en lief, meer niet. Zij was de dochter van een
planter op Ceylon of daar ergens en hij logeerde
bij hen toen haar vader stief. Zij bleef arm en
verlaten achter en Harry heeft haar uit medelijden
getrouwd. Hij was altijd zoo'n don Quichotte, die
Harry Tielding
Nu was de betoovering verbroken.
Nesta vlood bleek als een doode, naar haar
kamer. Op den gang stond in een beschutten
hoek een canapé en daar zat Harry Harry die
zoek was en de vrouw die hjj had moeten
huwen
Wordt vervolgd.)
