N0 89.
127® Jaargang.
1884.
Maandag
14 April.
BUITENLAND.
Laatste Berichten.
Middelburg 12 April.
Onderwijs.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten,
Algemeen Overzicht.
Dit, blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen?
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cents
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,10
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Politie.
Bericht.
MIODELBIJRGSCHE COURANT
Agenten voor
dit blad zijn te ViissingenP. G. de Veij Mestdaoh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
De Goesche courant levert »eene nabetrachting
van de lijdensweek", om aan te toonen hoe van
Jezus1 tijd af ook veel vroeger, zelfs van het
begin der wereld af zal dit, dunkt ons, zoo geweest
zijn, ieder die een lans brak voor de vrije ge
dachte en voor gewetensvrijheid veel te verduren
heeft gehad.
Hare beschouwing gaf ons echter aanleiding tot
de vraag of zij niet te ver gaat door te beweren
dat de heeren Roland Holst, Hartogh Heys van
Zoute veen, Reijers, De Marees van Swinderen en
Massee, evenals zoo velen vroeger, als waren zij
ballasten der maatschappij, worden buiteDgezet.
Dit is gelukkig niet zoo. Zij en wij allen, die
met hen strijden, blijven in de maatschappij.
Laat ons voorzichtig zijn met de belijders van
onze beginselen als martelaren te doen poseeren
wij zouden de goede zaak daardoor zoo licht be
lachelijk maken en bederven.
Men vergete niet dat de quaestie hoofdzakelijk
neerkomt op de vraagwat eischt de grondwet
En waar bekwame juristen, die toch wel grooten-
deels voor vrijheid bij het afleggen van den
eed of de belofte zijn, tot de tegenwoordige
uitlegging moesten hesluiten, is te wachten dat
spoedig eene vrijzinnige wijziging op dit punt zal
worden tot stand gebracht, te meer nu van' alle
zijden daartoe stemmen zich doen hooren.
Het optreden van de heeren Roland Holst, Mas
see en Van Swinderen heeft daarom, maar dan ook
alleen daarom, nut, dat het 't tot stand komen
va-n die lang verwachte wijziging kan verhaasten.
De bestrijders van onze vrijzinnige meening be
hoeven zich wezenlijk niet te verbeelden dat bet
geen in den laatsten tijd op dat gebied is voorge
vallen hun werk is geweesten zij recht zouden
hebben van eene overwinning op dit punt tè
getuigen.
Eerst wanneer de quaestie van wijziging aan
de orde komt kan van strijd, van zegepraal of
neerlaag quaestie zijn.
Zoolang wachten wij, voorstanders van het afleg
gen eener belofte, en nemen wij, voor zoover dat
mogelijk is, deel aan den maatsehappelijken strijd
en doen wij onzen plicht in de maatschappij.
Viissingen, 12 April. Het Koninklijk
Engelsch jacht Osborne, dat Woensdagmorgen met
H. M. de koningin van Engeland hier zal aanko
men, zal vergezeld worden door de Engelsche
marine-jachten Enchantres en Alberta.
De gang, die op de ponton alhier tot in de hal
voor den doorgang van H. M. wordt vervaardigd,
is 4 M. breed en 2.60 M. hoog, geheel afgesloten
en overdekt en zal aan de binnenzijde met
doek worden bekleed. De kosten ervan, die dooi
den waterstaat worden gedragen, zullen ongeveer
ƒ1200 beloopen. In 't strengst incognito, door
niemand bespied, zal H. M. van af de Osborne naar
het spoorwegrijtuig zich kunnen begeven.
does, 11 April. Naar men ons mededeelt,
zal de ontvanger dor registratie enz., de heer Kayser,
zijn domicilie van 's Gravenpolder overbrengen
naar hier. Indien bet gerucht waarheid bevat,
zal daardoor aan veler verlangen worden tegemoet
gekomen. Immers een aantal ambtenaren, wier
eigenlijk domicilie Hoes zou moeten zijn, hebben
zich elders gevestigd. Zoo woont de kantonrechter
in Kloetinge, de ambtenaar van het openbaar mi
nisterie te Middelburg, de ontvanger der registratie
enz., zooals gezegd is, te V Gravenpolder.
Amsterilam, 11 April. Ter vergadering
van bet Aardrijkskundig Genootschap is heden
medegedeeld dat de professoren K. Martin en W.
F R. Suringar, beiden te Leiden, met toestemming
der regeering, den aanstaanden winter een natuur
historisch onderzoek zullen houden in de Neder-
landach-West-Indische koloniën, welke ontdekkings
reis voornamelijk zal bekostigd worden uit een
geschenk, in 1883 aan het genootschap vermaakt,
groot ongeveer ƒ11000 aan effecten. Voorts be
staat het plan om de wetenschappelijke reizen in
Zuid-Westelijk Afrika gedeeltelijk uit het bestaande
Zuid-Afrikaanscbe fonds te bekostigen, evenals die
naar Oost-Borneo, waarvoor met jeugdige geleerden
onderhandeld wordt. Het historisch onderzoek naar
plaatsnamen vordert snel, dank zij de ijverige be-
rooeingen van de provinciale archivarissen in Overijsel
sa Zeeland, De verrassendste uitkomsten naar het on
derzoek van uitgangen Loo en Kerke werden verkre
gen. Het naamlijstje loopt reeds tot de letter W. De
toestand der financiën van het genootschap ia zeer
gunstig. Een onbekende schonk 10.656 en de heer
Roeffaer te Deventer 480-. Prof. Yeth, die wegens
gezondheidsredenen aftreedt, werd het eere-voor-
zitterschap opgedragenterwijl prins Roland
Bonaparte te Sint Cloud en Reedhamcust te
Londen tot eerelid werden benoemd.
De Nationale Hypotheekbank, die ultimo Dec.
1883 20 millioen loopende had op vaste en on
gebouwde eigendommen, besomde de enorme winst
van 151.724. Na gewone, buitengewone en
tantième afschrijvingen komt den aandeelhouders
38.000 of 19 ten goede.
Vrijdag komen alhier in het Amsteïhotel de
koningin van Zweden en de vorstin-rnoeder Von
Wied, terwijl dan in het Doelenhotel de keizerin
van Oostenrijk wordt verwacht. Alle natuurlijk
met gevolg.
Het verslag door kapitein Slierendrecht uitge
bracht omtrent zijne laatste reis met de Leerdam,
bewijst opnieuw hoeveel zeemanschap de gezag
voerders onzer transatlantische booten bezitten.
De Leerdam dat een zeer sterk schip moet
zijn stootte, den derden dag nadat het 20 Fe
bruari New-York verlaten had, waarschjjnlijk op
drijvend wrakhout, en verloor zijn roer, terwijl van
de schroefbladen stukken waren afgeslagen. Aan
vankelijk werd gestuurd door een drijfanker, doch
toen het schip in drijfijs bezet geraakte, ging bet
drijfanker verloren. Nu werd met de zeilen ge
manoeuvreerd, doch de ijsschotsen ramden met
onbeschrijfelijk geweld tegen het schip. Vooral
hetgeen gebeurde gedurende de laatste 38 dagen
der reis is in hooge mate boeiend en interessant.
Heden middag Hield in bet Schuttershof alhier het
onderwijzersgezelschap in het arrondissement Mid
delburg eene algemeene vergadering, onder voor
zitterschap van den arrondissements-schoolopziener
jhrmr D. G.Van Teylingen. Tegenwoordig waren 25
leden. De heer Van Visvliet, districtsschoolop
ziener, had kennis gegeven wegens ongesteldheid
niet tegenwoordig te kunnen zijn.
De wedstrijd in mondelinge voordracht nam den
geheelen duur der vergadering in, zoodat de be
handeling van het vraagpunt tot eene volgende
bijeenkomst werd uitgesteld. AaD den wedstrijd
in mondelinge voordracht namen deel de heeren
A. Passenier uit Middelburg, die sprak over »Het
nut van het lezen"; C. Jasperse, die het onder
werp »Rust roest" gekozen had, en H. Alberguit
Ritthem, die over „De stoom" het woord voerde.
Op voorstel der jury werd besloten de prijzen
onder de drie deelnemers te verdoelen.
Ten slotte werd dezen heeren voor hunne voor
drachten dank gezegd, en de wensch, dat deze
proef meermalen zal herhaald worden, met toe
juiching ontvangen.
Arrondissements-rechtbanlc te Middelburg.
Heden, Zaterdag, zijn veroordeeld
P. De B., 38 j., werkman te Hoek, wegens over
treding der drankwet, tot 5 boete; J. B. De
V., arbeider te Groede, wegens beleediging van
beambten in functie, tot 3 dagen cel en 8 boete
C. L„ molenaarsknecht te Camperland, wegens
rebellie, tot twee boeten elk van ƒ8; A. H.,
67 j., werkman te Zaamslag, wegens laster, tot 8
dagen gev.F. De S., 32 j., werkman te St.
Jansteen, wegens mishandeling, tot 8 dagen cel---
C. L. Van L., 44 j., aschkoopman te Maldegepi,
wegens mishandeling, tot ƒ12 boete; M. K.,
21 j.. en C. R., 19 j., arbeiders te Goes, weg£: s
bedelarij, ieder tot 8 dagen cel en daarna opzen
ding naar een bedelaarsgestichtJ. De K.,
schaapherder te Borssele wegens diefstal, to1 een
maand cel; -- J. Le F., 30 j., dienstbode te Osse-
nisse, wegens diefstal in dienstbaarheid, tot een
maand cel en F. B., 17 j., te IJzendijke, thans
gedetineerd te Middelburg, wegens diefstal, tot
een jaar gev.
Allen in de kosten.
Vrijgesproken is Th. De J., 31 j., landbouwer
te IJzendijke, beklaagd van mishandeling,
Gisterennamiddag viel een knaapje, dat zich
met bootje-yaren amuseerde, in het kanaa 1een
zijner njakkers redde het.
Te Noordgouwe heerscht onder de kinderen
een vrij hardnekkige hoest, die voor een ,niet-
deskundige het best als slijmhoest is te qualificeeren.
Zijn besmetteljjk karakter is buiten kijf, als kuen
nagaat, dat hij op broers, zusjes en kameraadjes
overgaat, terwijl ook ouderen zjjn invloed onder
vinden. Te Zierikzee doen zich dezelfde verschijn
selen voor. De ingevallen paaschvacantie zal wis
dienstig zijn, om de uitbreiding ervan eonigszins
le temperen.
Te Axel ontstond Donderdagmiddag brand
in een pias gebouwd boerenwoningtje, terwijl de
kinderen alleen thuis waren. Toen de buren
kwamen toeloopen om te bfusschen was reeds de
geheele zolder, alsmede een bed, gedeeltelijk ver
brand. De kinderen bleven gelukkig ongedeerd.
Zondagavond moet op een hofstede onder
Prinsland, bij Rozendaal, een vreeselijke misdaad
zijn gepleegd op een boerenmeid. Men heeft be
doelde meid zwaar verwond en met gezwollen
keel onder het stroo gevonden. Geneeskundige
hulp werd dadelijk ingeroepen; het bleek dat de
levensgeesten nog niet waren uitgebluscht, doch
het slachtoffer is niet buiten gevaar.
- Een ongehuwde moeder te Arnhem bracht
Woensdagmorgen haar dochtertje, slechts 16 dagen
oud, op het bureau van een heer, onder bijvoeging
dat deze de kleine moest verzorgen, aangezien
zij zelve eten nocb woning had. De aldus be
noemde voogd, die alles behalve met deze voogdij
schap was gevleid, riep de hulp der politie in.
Op hare beurt riep deze de welwillendheid in van
de commissie van 't Doorgangshuis, waar moeder
en kind voorloopig een liefderijk onderdak hebben
bekomen. In dezelfde stad had een kleermaker
van verschillende personen kleedingstukken om te
maken ontvangen. De klanten moesten echter
lang op hun goed wachten, terwijl thans is ge
bleken, dat deze heer afscheid van zijne woonplaats
heeft genomen na eerst de hem toevertrouwde
panden te hebben verkocht.
Te Dordrecht werd een jongen van 16 jaren
door een zandtrein de beide beenen afgereden.
Te Amsterdam is een vrouw door een onbekenden
Duitscher een messteek toegebracht.
De bekende romanschrijver Charles Reade is
te Londen overleden.
- In den Antwerpschen gemeenteraad is giste
ren besloten de quaestie der droits de hangars te
onderwerpen aan het oordeel der commissies van
handel en van financiën.
I. B. Duraas, beroemd chemist, lid derFran-
scbe akademie van wetenschappen en oud-senator,
is te Cannes overleden.
Wanneer wij in het kort nagaan wat deze week
belangrijks voor de historie van Europa en zijne
verschillende landen heeft opgeleverd, dan richt
ons oog zich als van zelf het eerst naar Engeland,
Engeland in zijne verhouding tot de Egyptische
quaestie. We moeten dan erkennen dat in Sou
dan in de laatste acht dagen niet veel verande
ring is gekomen. Gordon, die zijne vredelievende
bedoelingen thans openlijk heeft prijs gegeven en
nu en dan op de opstandelingen laat schieten,
is nog altijd in Khartoum ingesloten, en beproefde
vergeefs met goed gevolg een uitval. De Mahdi
blijft nog even vast vertrouwen op zijne szending",
en tartte den generaal, die hem aan boord kwam
met betuigingen van welwillendheid, door de be
noeming uit zijne hand tot sultan van Kordofan
(wat hij feitelijk reeds lang is) te weigeren, en
spotte met Gordon door hem te laten vragen of
hij niet Muzelman zoude worden. Osman Digma
is niet in de bergen geblevenmet een klein
troepje volgelingen trok hij weer naar de om
streken van Soeakim, en hij is nu op het punt om
een poging te wagen de aan Engeland welgezinde
stammen tot de zaak van den Mahdi over te
halen. De toestand in Soudan moet de Britsche
staatslieden gedurende hunne Paaschvacantie veel
te denken geven. In de Engelsche pers werden
luide stemmen gehoord, die riepen om het vol
ledige protectoraat, om de erkenning van een be-
staanden toestand, ook opdat daardoor aan Gordon
in zijne lastige positie zedelijke steun worde ge
geven. Maar de regeering in Downing-street is
dat gevoelen niet toegedaan zij verzekerde her
haalde malen dat de toestand van Khartoum niet
zoo ernstig is als men voorgeeft, en zij kan ook
niet zoo is hare nevengedachte waarschijnlijk
te pilotseling den slag slaan, die ten laatste toch
volgen moet. Wat Gordon over zijne eigen positie
denkt is moeilijk te zeggen: sommige berichten
meldden dat hij een Engelsch leger verwacht, dat
naar men weet in dit jaargetijde moeilijk komen
kan, volgens andere heeft hij steeds nog vol ver
trouwen in zijn succes. 't Is nu maar te hopen dat
hij 't in Khartoum kan uithouden tot het najaar.
Eene andere, niet minder ernstige zwarigheid rees
eensklaps voor de oogen der Britsche regeering
het aftreden van Nubar-pacha tengevolge van zijne
bekentenis: »ik kan niet langer met de Engelsche
ambtenaren samenwerken". Wij zagen, dat deze
wolk over Gladstone's hoofd voorbij dreef.
Belangwekkend was ook de arbeid van het En
gelsche parlement. Vóór het uiteenging met vaean-
tie behaalde de liberale regeering eene besliste
overwinning met de kieswet, die in tweede lezing
werd aangenomen, en wel met eene meerderheid
van 130 stemmen. Bovendien kwam eindelijk
de gemeentewet voor Londen aan de orde. Vol
gens dit wetsontwerp, dat door sir William Har-
court werd aangeboden, zal de huidige corporatie
der stad Londen tot kern dienen van een groote»
gemeenteraad, die in zijne handen de macht der
verschillende lichamen zal vereenigen. Alle admi
nistraties der stad zal die raad vereenigen, behalve
die van het armwezen en van het openbaar onder
wijs. Het aantal leden moet, volgens het ontwerp,
240 zijn, gekozen voor den tijd van 3 jaren dooi
de bevolking der gan3che stad, die verdeeld is in
39 kiesdistricten. Het aantal raadsleden, te kiezen
door elk district, zal in verhouding staan tot de
bevolking en de door haar betaalde belasting. De
tegenwoordige aldermen zullen worden afgeschaft,
en hunne bevoegdheid tot rechtspreken komt aan
de magistraten van professie. De lord-mayor
wordt gekozen door den gemeenteraad en uit zijn
midden, voor éen jaar. De politie zou voorloopig
in denzelfden toestand blijven, zeker niet tot
genoegen van die liberalen, die een politie willen,
geheel onafhankelijk van den staat. Buitendien
worden door het nieuwe wetsontwerp kleine raden
ingesteld voor elk district, om te dienen als band
tusschen de bevolking en den grooten centralen
raad. De Standard vroeg, hoe het parlement 't zal
wagen eene zoo machtige vergadering tegenover
zich te stellen, maar de meer onpartijdige bladen
brengen hulde aan den gematigden geest van dit
nieuwe ontwerp.
Met de kieswet voor den gemeenteraad van
Parijs hield in deze week de Fransche kamer zich
bezig. Wij zagen dat de kamer de nieuwe rege
ling aannam, de senaat evenwel met 170 tegen
69 stemmen het geheele ontwerp verwierp. Jules
Ferry en Waldeck Rousseau hebben dus een échec
geleden. De volgende verkiezingen voor den
gemeenteraad zullen nu volgens het oude systeem
van 1871 plaats hebben; daaraan kunnen de Gam-
bettistische organen niets veranderen.
Het vermoedelijk uittreden van Bismarck uit
een zijner posten handelsminister, Pruisisch
minister van binnenlandsche zaken, voorzitter van
bet Pruisische staatsministerie houdt aller be
langstelling uitermate bezigvelen zien daarin
den aanvang van het einde zijner loopbaan. Men
kan zich Duitschland niet zonder Bismarck denken.
Wel leert de politiek dat er geen onontbeerlijk
persoon bestaat, doch dit is slechts ten deele waar.
Al treedt een nog zoo groot staatsman van het
tooneel, de staten en volkeren leven voort, mun-
dus se expedit. Maar de geschiedenis toont aan,
dat na het verdwijnen van groote staatslieden de
staat dikwerf achteruit gaat of in verval geraakt,
en in het bijzonder geldt dit van staten, die niet
zich zelve regeeren, maar voor welke éen uitne
mend man denkt en handelt. Duitschland is zulk
een rijk. Zonder Bismarck ware waarschijnlijk
de Duitsche eenheid niet tot stand gekomen,
stellig niet zoo krachtig geworden als zij thans
is. Daarenboven heeft Duitschland zijne huidige
positie niet den constitutioneelen, maar den ijzeren
Bismarck te danken. En hierin steekt het euvel.
Groote leiders van parlementen laten tradities na
en vormen volgelingen: zoo de oude Chatham,
zoo de jonge Pitt, zoo Palmerston, zoo Beacons-
field. Maar Bismarck heeft door zijne buitengemeene
eigenschappen, door het gewicht zijner persoonlijk
heid, door zijn genie den kanselierszetel alleen
geschikt gemaakt voor zich zei ven. Hij zal zeker
blijven zoolang zijne krachtige schouders den last
der regeering kunnen torschen. Maar dan, wat
zal Duitschland zijn, wat de Europeesche politiek
worden zonder hem
Als gevonden zijn aan het bureau gedeponeerd
een pendulesleutel, een buigtangetje en een met
bloemen bewerkte zjjden halsdas.
Verschillende stukken moesten heden wêer we
gens plaatsgebrek bljjven liggen.
's۟ ravenliage. De heer H. A. Insinger,
sedert 16 Sept. 1873 lid der tweede kamer voor het
district Almelo, heeft zijn ontslag genomen. De
verkiezing, ter voorziening in die vacature is be
paald op 6 Mei.
Een kon. besluit van 10 April machtigt de
uitgifte van 25 millioen aan schatkist-promessen.
Bïolswani. Het lqk van den burgemeester
dezer gemeente is in de Leeuwardervaart gevonden.
Hij schijnt door een of ander toeval daarin ge
raakt en verdronken ie zijn.
Bïaiavia, Wegens zijne ongunstige gezond
heid heeft de heer Va,n Rees het bestuur over
N. I. zonder eenige plechtigheid aanvaard. De
gezondheid van den gouverneur-generaal is sedert
verbeterd.
Civerjiool. De politie bezit bewijzen dat
een gearresteerde, Daly geheeten, medeplichtig is
aan ue ontploffing in het Victoria-station te. Londen.
Cairo. Vóór den herfst zal vermoedelijk
geen veldtocht ondernomen worden.
Xew-¥orli, De toestand van Cuba wordt
als kritiek beschouwd. Aguerro heeft reeds 5000
man bijeen. De Cubaansche regeering heeft ver
sterking aangevraagd.
