N° 83,
127® Jaargang.
1884.
Maandag
7 April.
BUITEHUIIP.
Middelburg 5 April.
Onderwijs.
Marine en Leger.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Algemeen Overzicht.
Dit blad verschijnt, dagelijks^
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
7erkoopingen en aanbestedingen.
IUIDDËLBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhüijzen, en te Ter Neuzen A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en bonden, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
Inde Vrijdagavond gehouden zitting der tweede
kamer is bet tot eene beslissing gekomen in de
zaak van den onderwijzer Poppink.
Zonder verzet werd de conclusie van de meer
derheid (dankbetuiging voor de inlichtingen)
aangenomenmaar daarnevens met 38 tegen
27 stemmen goedgekeurd de conclusie van
de minderheid, waarbij wordt verklaard, dat zonder
genoegzamen grond het bekende achorsings-besluit
is genomen. Daardoor vervielen alle andere bij
voegingen. Er waren er 3. Een van den heer Lohman
en een van den heer Keuchenius beiden in
denzelfden geest om te verklaren, dat de neu
traliteit van de staatsschool een onmogelijke en
onhoudbare zaak isen een van den heer Bastert
om een geheel neutraal besluit te nemen, zonder
goed- of af te keuren. De minister van binnenl.
zaken had geadviseerd niet goed te keuren, omdat
dit de kamer niet voegde, maar ook niet at te
keuren eene handeling, gegrond op de onmisken
bare schending van bet beginsel, in art. 33 van
de onderwijswet neergelegd.
Aan de stemming over de conclusie der minder
heid onttrokken zich verschillende leden der rech
terzijde. Overigens behoort de heer Wintgens tot
de liberalen, die de conclusie aannamen, en be-
hooren de heeren Dyckmeester en Bastert tot de
niet-liberalen, die zich tegen de conclusie ver
klaarden.
Deze beslissing is zeer belangrijk en vrij ver
heugen ons daarin.
De heer Poppink beeft reden van tevredenheid
over de hem verschafte voldoening, en de gewezen
minister van binnenlandsche zaken, de heer mr
Pynacker Hordijk, zal, na deze beslissing, zeker
tot de overtuiging zijn gekomen dat zijn been
gaan ook in zijn eigen belang is geweest. De
gisterenavond genomen beslissing is wel een der
onaangenaamste souvenirs aan zijne ministerieele
loopbaan.
De kamer is daarna op reces gescheiden.
Aan de commissarissen des konings is door den
minister van binnenlandsche zaken de volgende
aanschrijving gericht
sik heb de eer UHElg. te verzoeken de aan
dacht der burgemeesters in uw gewest te vestigen
"op 's konings besluit van 19 Maart 1884 Staats
blad 38), waarbij een raadsbesluit der gemeente
Hoes wordt vernietigd op grond dat daartoe heb
ben medegewerkt twee raadsleden die, boewei zij
niet behooren tot eene gezindheid die het eed
zweren verbiedt, hunne betrekking hebben aan
vaard zonder bet afleggen van den bij art. 39 dei-
gemeentewet bedoelden eed, maar met eene enkele
verklaring en beloften.
»Uit dit koninklijk besluit blijkt, dat uitslui
tend zij, die behooren tot eene gezindheid (in den
zin van kerkgenootschap, niet van individueele
meening) die het eedzweren verbiedt, hunne be
trekking als raadslid mogen aanvaarden op de bjj
art. 39 der gemeentewet bedoelde beloften en
verklaring. Alle anderen kunnen volgens de
wet hunne betrekking wettig niet anders aan
vaarden, dan door aflegging der voorgeschreven
eeden.
»UHEG. gelieve de burgemeesters namens mij te
gelasten, hieraan bij de toepassing van art. 39
der gemeentewet stipt de hand te houden.
»Ingeval na eene beslissing des burgemeesters,
met inachtneming van het bovenstaande, de raad
zich geroepen mocht achten een besluit te nemen
in tegenovergestelden zin, dan worde door den
burgemeester art. 70, al. 2, der gemeentewet toe
gepast."
Dit laatste artikel bepaalt:
»Het besluit dat naar zijn oordeel, als strijdig
met de wet of bet algemeen belang, door ons
kan worden geschorst of vernietigd, brengt hij
(de burgemeester) niet ten uitvoer."
Bovenstaande zou men kunnen noemen eene
memorie van toelichting op de koninklijke beslissing,
'jvaarbij een bekend raadsbesluit werd vernietigd,
en die door haar zonderling karakter aanleiding
gaf tot verschillende vragen.
Wij weten nu voor goed dat, zoolang de grond
wet niet is herzien, het afleggen van een eed
zelfs verplichtend is voor hen die niet gelooven
aan een God, en dat de opvatting van ged. staten
jan 'Zeeland, als zou het aan de beslissing van
een burgemeester overgelaten wezen om een
raadslid op een eed öf eene belofte toe te laten,
onjuist is.
Het ware vrij wat eenvoudiger geweest wanneer
in deze zaak van bet begin af aan alleen een
enkele vraag omtrent het al of niet geoorloofde
van de houding des burgemeesters gedaan ware.
Wanneer de heeren Den Boer c. s. den koning
louter om inlichting hadden gevraagd of de
heeren Yan Swinderen en Massee wettig zitting
hadden genomen als raadslid ja dan neen, zou de
quaestie veel gemakkelijker zijn opgelost en de
zaak ware dan niet louter, zooals nu, eene partij-
quaestie geworden.
Het is thans zeker de bedoeling van den minis
ter om voor goed te voorkomen dat hier of daar
op nieuw zulk een verwarde en onaangename
toestand ontsta als nu te Goes heerscht.
Want voor geen der partijen is het gebeurde
aangenaam en, laat ons het eerlijk zeggen, deze
geschiedenis heeft geen stap verder ons gebracht
tot oplossing der eedsquaestie.
De liberale partij in Goes loopt nu gevaar twee
flinke leden, onder wie een verdienstelijk wethou
der, te verliezen. Of beiden zouden, evenals Brad-
laugh in het Engelsche lagerhuis, moeten besluiten
den eed af te leggen, bukkende voor overmacht
en dwangen met het gegronde vooruitzicht dat
bij eene nieuwe grondwet er op dat punt meer
vrijheid zal gelaten worden.
Het is echter, wij erkennen het gaarne, voor
beide heeren een zeer moeielijk geval, waarin wij
niet gaarne advies zouden willen geven.
Toch dient het belang der gemeente en dat der
vrijzinnige partij niet uit bet oog verloren te
worden.
Men bedenke dat, weigeren de heeren den eed
af te leggen, zij voor goed moeten heengaanen
of de liberale partij hun in dat geval wel dankbaar
wezen zal voor het gebeurde betwijfelen wij, omdat er
dan groote kans bestaat dat mannen van andere
richting hunne zetels zullen innemen en de meer
derheid in den gemeenteraad wordt verplaatst.
Wij maakten vroeger melding van het a. op
treden in den schouwburg te Middelburg van
mevrouw Frenkel-Bouwmepster met het tooneel-
gezelschap van den heer A. Van Lier te Amsterdam.
Het is thans bepaald zeker dat den eersten avond,
Zondag 13 April, zal gegeven worden Griseldis,
of liefde en opoffering, tooneelspel in 5 bedrijven,
naar het Hoogduitsch van Fred. Halm.
Den tweeden avond zal men de stukken op
voeren, waarvan melding wordt gemaakt in bet
bieronder volgend bericht uit Goes.
Rittliein, 5 April. Bij de verkiezing voor
een lid van den raad werden 7 stemmen uitge
bracht op de heeren J. Meijers Pz. en C. Huijbregtse,
terwijl op den heer H. L. Meijers 13 en Joz. De
Wolf 6 stemmen uitgebracht werden. Tusschende
drie eerstgenoemden zal alzoo herstemming moeten
plaats hebben.
ïïoes, 5 April. Evenals elk voorjaar worden
wij nu ook begunstigd met bezoeken van tooneel-
gezelsehappen ait Belgiedie in den vasten-tijd
ons land opzoeken omdat zij in hun eigen land
niet kunnen optreden.
Zooals reeds gemeld is wacht ons Maandag eene
voorstelling van het gezelschap van den heerLem-
mens, waaraan wij echter geen groot succes dur
ven voorspellen omdat er naar ons gevoelen
te veel komt en eene andere tooneelvoorstel-
ling kort daarop plaats heeft die misschien meel
de aandacht trekken zal. Het tooneelgezelschap
van den heer A.Van Lier uit Amsterdam zal nl.na
zijn bezoek aan Middelburg, Dinsdag 15 April,
alhier optreden in den schouwburg der sociëteit
Van ongenuchten vrij. Dan zullen worden opge
voerd Miss Multon, tooneelspel, en Het omgeval
len zoutvat, blijspel.
Wij zullen dan ook gelegenheid hebben kennis
te maken met mevrouw Theo FrenkelBouwmees
ter; de ster die te Amsterdam zooveel bewonde
ring wekt.
Het is jammer dat die beide voorstellingen zoo
kort op elkander volgen, te meer nu wij in den
laatsten tijd op tooneelgebied reeds een en ander
gehad hebben datj groote belangstelling wekte.
De vrees dat een der beide aanstaande tooneel-
voorstellingen onder dien overvloed zal lijden is
dus alleszins gerechtvaardigd.
De hoogbejaarde voorzitter der schippers vereeni.
ging Schuttevaer, de heer W. U. De Jong, te
Bolsward, is ernstig ziek.
Te 's Hertogenbosch is als onderwijzeres o. a.
geslaagd mejuffrouw A. W. A. Noest, van Ter
Neuzen.
De heer D. H. P. De Zeeuw, leeraar aan
de H. B. scholen te Winschoten en Veendam heeft
eervol ontslag uit zijne betrekking in eerstge
noemde gemeente gevraagd.
De le luitenant A. J. M. A. Gerlach van het 3e
regiment infanterie te Bergen op Zoom is, op zijn
verzoek, overgeplaatst bij het 4e regiment van
dat wapen.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden Zaterdag zijn door de rechtbank ver
oordeeld H. B., 28 j., schippersknecht wiens
tegenwoordige woonplaats onbekend is, wegens
mishandeling tot 8 dagen cel. S. B., 45 j.,
arbeidster te Breskens, wegens mishandeling tot
1-2 boete. J. P., sjouwer, te Middelburg,
wegens bedelarij tot 15 dagen gev. en na het
uiteinde dier straf tof opzending naar een bede
laargesticht. J. D. 24 j., koopman te Kloetinge,
wegens diefstal tot een maand cel. M. C. R.,
26 j., vrouw van A. D., koopman te Goes, wegens
beleediging van een beambte in functie tot 8
boete. J. M., 35 j., winkelier te Domburg,
wegens overtreding der drankwet tot 3 boete.
H. Van S., 42 j., werkman te Vlissingen, wegens
openbare dronkenschap tot 21 dagen gev. en
daarna opzending naar eene rijkswerkinrichting
gedurende 4 maanden. N, L., 39 j., landbouwer
te Ellewoutsdijk, wegens als voren tot 7 dagen cel.
Allen in de kosten.
In de maand Maart werden op het rijks-
telegraafkantoor te Yerseke behandeld 862 tele
grammen sedert 1 Oct. 11.4859. Het oesterseizoen
loopt ten einde bij gebrek aan oesters. Wat nog
voorhanden is wordt gretig opgekocht, tot zelfs
de zoogenaamde twijfelaars.
ITet vroeger medegedeelde plan der leer
lingen van de R. H. B. S. te Groningen, om door
het geven van eene soiree hun klasgenoot een
plaatsvervanger voor de militie te verschaffen, zijn
boven verwachting geslaagd. De ontvangsten be
droegen vrjj wat meer dan noodig was, zoodat
nog een aanzienlijk bedrag voor een ander lief
dadig doel kon besteed worden.
Te Amsterdam is een nieuw weekblaadje ver
schenen onder den titel Be Onpartijdige. Het is
hoofdzakelijk gewijd aan eenvoudige bespreking
van maatschappelijke toestanden. Het eerste num
mer bevat: Inleiding. De oproerige letterhaat
(feuilleton). Een gesprek tusschen twee werk
lieden. Nationale voeding. Onjuisthedèn.
AllerleiPrijsvraag, B.aadsel, enz. Correspon
dentie. Advertentiën.
In de Von Zesenstraat te Amsterdam was
Donderdag middag een opstootjedaar was een
man, die zich als wanhopig aanstelde. Hij liep
zijn huis in en uit en scheen een vreeselijk plan
te beramen.
Zijn besluit was eindelijk genomen. Hij bracht
eenige meubels op straat, daarna wat beddegoed
en ten laatste zijn schoonmoeder.
De oude vrouw zat uren achtereen bij haar in-
boedeltje, totdat er eindelijk door medelijdende
buren wat geld voor haar werd bijeengebracht, en
een belangeloos kruier haar naar andere familie
leden geleidde.
Of die schoonmoeder het er naar gemaakt had
om zoo te worden behandeld wordt er niet bij gemeld
Het stoomschip Daniel Steinmann van de
White-Cross line, komende van Antwerpen en via
Halifax op reis naar New-York, is op twintig
mijlen afstands van die plaats, bij Sambro, ge
zonken. Het schip had negentig passagiers en
vier en dertig man equipage aan boord. Volgens
de laatste lezing zijn slechts de gezagvoerder en
vier personen gered.
Gustave Richter, een der beste Berlijnsche
schilders, is overleden. Zijn hoofdwerken zjjn
»De opwekking van de dochter van Jairus" en *De
bouw der pyramideri\ (München). In de eerste
plaats was Richter echter portretschilder, en voor
treffelijk colorist. Dit bewijst het beeld zijner
familie, en dat van koningin Louise, een der
meesterwerken van het Keulsch museum.
De quarantaine te Alexandriè' voor mail-
stoomschepen uit India is gebracht op elf dagen,
te rekenen van den datum van afvaart.
Te Denain aldus meldt een telegram
heerscht groote opschudding 3000 werklieden
waren gisteren aan het spoorwegstation bijeenge
komen tot ontvangst van Rochefort, redacteur van
de Intransigeant, en hieven oproerige kreten aan.
De gendarmerie was onmachtig om de groepen
uiteen te drijven. De werklieden, die zich niet
bij de werkstaking hadden aangesloten, werden
bedreigd. De prefect, de onder prefect, de procu
reur der republiek, de kapitein der gendarmerie
en 25 gendarmes zijn van Rijssel naar Denain
vertrokkenen nog meerdere troepen zijn ont
boden.
Te Serooskerke is gisteren, ten overstaan van
den notaris L. L. Woutersen, in het openbaar te
koop aangebodeneene hofstede met gebouwen,
boomgaard, erf en tuin te Serooskerke, benevens
verschillende partijen bouw- en weiland met sprink,
gelegen in de gemeenten Serooskerke en Vrouwe-
polder onder Gapinge, te zamen groot 18.7650 H.
De massa is toegewezen aan P. Abrahamse met
boomprijzen voor 16.131.
Terwijl wij dit schrijven is te Windsor de
koninklijke familie met den Duitschen kroonprins,
den vorst van Waldeck-Pyrmont, prins Edward
van Saksen en andere hooggeplaatste personen
vereenigd om het graf van den jeugdigen hertog
van Albany. Zijn lijk is gisteren met de Osborne
te Portsmouth aangekomen, en spoedig daarna met
een rouwtrein naar Windsor vervoerd; toch had
te Portsmouth een aandoenlijke plechtigheid plaats,
toen de kist van boord werd gedragen, het regi
ment Seaport-Highlanders salueerde en de muziek
met omfloersde trom denlijkmarsch aanhief. Dui
zenden woonden deze sombere begroeting op Engel-
schen bodera bij, en allen ontblootten stilzwijgend
het hoofd toen de trein met het. stoffelijk over
schot van den geliefden prins het station verliet.
Te Windsor zoude een lijkdienst gehouden worden
in de Albert Memorial-kapel in tegenwoordig
heid van koningin Victoria, en eene kort na de
aankomst van de hertogin van Albany. Beider
gezondheidstoestand schijnt dus zeer bevredigend
te zijn.
De aandacht van gansch Engeland en van alle
Engelschen in het buitenland zal heden gevestigd
zijn op die treurige plechtigheid, het laatste be
drijf van de korte tragedie die den talentvollen
prins Leopold aan zijn huisgezin en aan het land
ontnam. Wellicht uat de geopende groeve voor
éen dag zelfs de levendige belangstelling in de
Egyptische aangelegenheden kan doen verminderen.
Misschien want het is allevwege een zenuw
achtig vragen naar den stand van zaken in Soudan,
naar de positie in Khartoum, naar de maatregelen
der regeering te Londen, zoodat men ook geene
ooren heeft gehad om te luisteren naar de beraad
slaging over de toch zoo belangrijke hervorming
van de kieswet. En nu heeft men"'tdruk met het
leveren van commentaren op de laatste zitting van
het lagerhuis, waarin Gladstone zich zoo°boos
maakte, en waarin lord Harrington tot veler
verbazing heeft verteld dat Soeakim een Egyp
tisch garnizoen zal brijgen, maar door welke
men niet veel wijzer is geworden, noch verder is
gekomen met de oplossing van het netelig vraag
stuk. De oppositie, die plan had gemaakt om een
debat uit te lokken en droomde van een motie van
afkeuring, heeft door het schitterend optreden van
den grand old man al hare koelbloedigheid ver
loren, zoodat haar hoofd zijn motie onverhoeds
introk en het denkbeeld van eene interpellatie
geheel liet varen. »Dit is nu de zeventiende avond
van het Egyptisch debat" riep Gladstone, en zulk
eene herhaling en verlenging was, verklaarde hij,
vroeger onbekend. Hij protesteerde tegen dergelijk
obstructionismeal wat de regeering van Soudan
en Egypte wist was herhaaldelijk gezegd, hare
politiek was herhaaldelijk blootgelegd. Maar er
zijn altijd leden van het huis, vervolgde de premier,
die niet willen begrijpen. En wat Gsrdon betreft,
zijne zending is niet mislukt, ja. zijne positie is
nog gunstiger dan zij geweest is. Toen wij zoo
even de rede van Gladstone schitterend noemden,
dachten wij aanrhetorische wendingen gelijk deze:
zij kunnen, met vaste stem uitgesproken," op het
oogenblik zelf groote uitwerking hebben, maar later
worden vele vragen er door opgewekt, die zeer
lastig eijn te beantwoorden. Zoo valt er heel wat
tegen den optimistischen slotzin van Gladstone in
te brengen en blijkbaar heeft de redenaar, ter wille
van het effect, zijn nog niet geheel genezen stem
organen te veel uitgezet, want hij is wederom naar
Combe vertrokken om er tot Maandag te blijven.
Het optreden van Gladstone tegen den lastigen
oppositie-man Stafford Northcote, en de uitwerking
daarvan, vormen wel een verschil met de geruchten
die er liepen over zijn aftreden. Met alle voor
behoud van de appreciatie zijner rhetorische figuren
moet men toegeven dat Gladstone's verschjjning
nog onverzwakt haren machtigen invloed in het
huis uitoefent, en erkennen dat, althans op. dit
oogenblik, de woorden van Wallenstein, welke
hem in den mond zijn gegeven
Gut' Nacht, Gordon
Ich denke einen langen Schlaf zu thun,
nog niet van toepassing zijn.
Wij herhalen »op dit oogenblik", want den val
van het kabinet-Gladstone mag men zeker achten,
wanneer aan den merkwaardigen Gordon een on
heil overkomt. Gordon moei werkelijk in het idee
verkeeren, dat een Britsch leger in aantocht is, en,
gelijk wij gisteren zagen, daaraan denkt de regee-
ring te Londen nog nietzijne positie in Khar
toum moet ook bij Toeneming gevaarlijk worden
naar hij aan den onderzoeker d' Schweinfurth
schreef is de houding der bevolking tegenover hens
in de laatste dagen zeer veranderd. Ook loopen
er, volgens den correspondent van Daily NeKSj
i