Moopp ei Terpen* ii ZeelaM.
Ingezonden stukken.
Agatha Deken.
De voorzitter zegtnadat dan door vele leden
geprotesteerd is als zou het de bedoeling van den
raad zijn otu amende honorable te doen en nadat
de rapporteur der commissie verklaard heeft dat
dit niet in hare bedoeling gelegen heeft, zal ik de
conclusie der commissie in stemming brengen.
Met algemeene stemmen wordt deze nu aan
genomen.
Daarna komt in behandeling een verzoek van
mej. de wed. W. Nachtegael, eigenares van per
ceel wijk P n° 85 op den Kinderdijk, om een stuk
gemeentegrond in erfpacht te verkrijgen teneinde
een stuk houten beschoeiing achter haar perceel
te kunnen vernieuwen.
Dit wordt ingewilligd.
Eveneens wordt ingewilligd een verzoek van de
erven van wijlen F. Wibaut te Vlissingen, hou
dende verzoek om teruggaaf van een gedeelte der
betaalde koopsom voor een terrein aan de Loskaai
alhier.
Op voorstel van burg. en weth. wordt besloten
adressanten een gedeelte der koopsom900,
terug te geven deze som te vinden uit den post
voor O. U. der begrooting voor 1884.
Goedgekeurd wordt een door burg. en weth.
opgemaakte concept-overeenkomst omtrent terug
gaaf aan het rijk van grond bp de gemeentebe
graafplaats.
Daarna komt ter tafel een voorstel van burg.
en weth. om dat college te machtigen aan
het bestuur der godshuizen voortaan, in plaats van
ƒ5, ƒ80 'sjaars te betalen voor het gebruik van
een gedeelte tuin groot 500 Mi achter de bewaar
school in de Heerenstraat, over welk terrein de
gemeente op het oogenblik, in verband met eene
mogelijke reorganisatie van het lager onderwijs,
de beschikking wenscht te behouden.
De heer Tak heeft bedenking tegen dit voorstel,
dat hij zeer vreemd vindt. Er bestaat toch
eene overeenkomst tussehen het bestuur der gods
huizen en de gemeente betrekkelijk het gebouw
en den tuin waarbij, zooals spreker meent, be
paald is dat, terwijl een welwillend ingezeten de
meubelen gaf, het bestuur der godshuizen tuin en
gebouw afstonden voor eene school, mits de ge
meente het onderhield. Bij die overeenkomst is
zeker cijfer als huursom genoemd, niet als werke
lijke huur, maar eenvoudig opdat steeds zou
blijken wie eigenaar is.
Terwijl nu deze overeenkomst loopende is, komt
een buurman met de vraag om een deel van dat
terrein te huren of te koopenen nu het bestuur
der godshuizen meer revenuen trekken kan, wenscht
het dat op de gemeente te verhalen en, ofschoon
nu de quaestie over een klein bedrag loopt
en er een zeer nauw verband bestaat tussehen de
kas der gemeente en die der godshuizen, kan
spreker juist om het vreemde van het voorstel
er niet mede imstemmen
De heer Snouck Hurgronje zegt dat het schijnt
of er eenigszins twijfel bestaat of de eisch, door
het bestuur der godshuizen gedaan, wel rechtmatig
is en dat dit alleen kan voortkomen uit onbekend
heid met de geschiedenis dezer zaak. Het gebouw,
behoorende aan het gasthuis, was in vroeger jaren
verhuurd aan de Israëlitische gemeente om het
als school te gebruiken en bracht toen 100 huur
op. Later werd het bestuur der godshuizen aan
gezocht dat lokaal disponibel te stellen voor een
bewaarschool die met behulp van particulieren
werd opgericht. Het bestuur der godshuizen was
daartoe bereid en er werd geconditioneerd dat
dezelfde huur zou betaald worden. Het bleek
spoedig dat de reparation zoo aanmerkelijk waren
dat, in overleg met het toenmalig bestuur, het
huurcontract gewijzigd werd en een contract van
gebruik werd aangegaan waarbij, terwijl het be
stuur der godshuizen zich onttrok aan de reparatie,
betaling door de gemeente van een zeer kleine som
'sjaars werd bepaald, ten einde erkenning van
eigendom te behouden.
Uit de geschiedenis bljjkt alzoo dat de zaak
voor de godshuizen nooit eene voordeelige-
geweest is.
En waarom moet het nu het bestuur der gods
huizen kwalijk genomen worden dat het, daartoe
in de gelegenheid, tracht meer revenuen van
haar eigendom te trekken'? 't Is bovendien ook
dubieus of die uitgestrekte tuin wel begrepen is
in de overeenkomst. In de correspondentie wordt
met geen enkel woord vaD den tuin, die nooit
gebruikt werd, gesproken en, waar het bestuur
der godshuizen steeds recht heeft de geheele huur
op te zeggen, kan men het nu gedaan ver
zoek het niet ten kwade duiden.
De heer Tak wijst op het verschil van opvat
ting dat tussehen den heer Hurgronje en hem
bestaat. Volgens dien geachten spreker is het
niet volkomen zeker dat het terrein in de huur
begrepen was, hetgeen de heer Tak in het voor
stel van burg. en weth. meent gelezen te hebben.
Ten slotte toont spreker nog aan dat het huis
in 1819, toen het aan eenen mijnheer Spaan ver
huurd werd voor ƒ60 'sjaars, en later toen de
zoeken afgelegd bjj den beroemden geneesheer
altijd nadat zij in het voorbijgaan even bij den
raadsheer hadden aangescheld. Wanneer zjj dan
in het spreekvertrek waren aangeland, was het
steeds dezelfde vertooning. Indien zij geen bij
zondere vrienden van den dokter waren, bepaalden
zij zich bij de verzekering dat zij kwamen op
verzoek van Ricardo, Ernesto, Rafaël of een ander.
Intusschen drukte de dokter op een schelknop en
de Gallicische bediende kwam binnen met een
paar glazen sherrij en cigaren. Somtijds, wanneer
er veel zulke bezoeken kwamen, deed de knecht
open niet het blaadje met glazen in de hand.
Intusschen had Guiglielmo het portret van den
dokter zoo in het oneindige gemaakt, dat het
overal te zien was en hij zelfs het geluk had om
er op de tentoonstelling voor bekroond te worden.
Juan en Ernesto verkondigden van hun kant den
lof van Quirage in de dagbladen en eindelijk begon
de hefboom der publiciteit de onverschillige wereld
wakker te schudden en de dokter werd bekend.
Op zekeren dag trad er een heer in het spreekverrtek
die, verbeeld u de verbazing van den dokter, zich
niet beriep op een van zjjn vrienden op de vjjfde
verdieping
Hjj begreep dus dat hij met een echten patient
te doen had en na een paar vragen, die hij voor
noodzakelijk hield om den aard der ziekte te
leeren kennen, zag hij dat de zieke met zijne oogen
begon te draaien en dat zijn bevende hand naai
de stoelleuning tastte, Even daarna lag hjj in
zwjjm,
Israëlitische er 100 huur voor betaalde, niet
in besten toestand verkeerde en dus niet veel
waarde had.
De heer rar W. A. Van Hoek zegt dat het
zonderlinge van het voorstel hem evenals den heer
Tak is opgevallen. Of er bestaat eene contrac-
tueele verhouding tussehen het bestuur der gods
huizen en de gemeente, öf ze bestaat niet. In het
eerste geval is er geen reden om het voorstel
te doen, want dan houde men zich aan het con
tract, en zoo niet dan behoort de zaak geregeld
te worden. Spreker geeft daarom in overweging
of het niet wenschelijk zou zijn den Augiasstal
eens schoon te maken en een behoorlijk contract
te sluiten.
De voorzitter zegt dat het erkend moet worden
dat geen contract te vinden is. Uit de brieven
alleen blijkt een en andernu eens wordt daarin
van het gebouw en dan wordt van het terrein
gesproken en ook is er in te lezen dat plan be
staan heeft om een contract te maken, maar of
er uitvoering aan gegeven is, is onbekend. Maar
waar het bestuur der godshuizen ontegenzeggelijk
recht heeft om het gebruik te doen eindigen,
hebben burg. en weth. gemeend dit voorstel te
moeten doen, omdat er quaestie is van eene reor
ganisatie van de bewaarschool en bij bouw op het
nu bedoeld terrein misschien noodig kan zijn.
Wanneer de hangende quaestie opgelost is zal
een contract gesloten worden.
Met algemeene stemmen, uitgenomen die van
den heer Tak, wordt daarna het voorstel aange
nomen.
De rekening der dd. schutterij over 1883 in
ontvang en uitgaaf 3153.55} bedragende
wordt goedgekeurd. Van de op de gemeentebe-
grooting beschikbaar gestelde toelage ad 3380
is slechts over 3110.55^ beschikt.
Op zijn verzoek wordt, wegens vertrek naar
elders, aan den heer F. D. Sprenger eervol ontslag
verleend als lid der commissie van toezicht op de
scholen voor lager onderwijs, met dankbetuiging.
Op hun voorstel worden burg. en weth. gemach
tigd over te gaan tot vernieuwing der kadastrale
pians der gemeente, waarvan de kosten op 238.50
worden geraamd.
De voorzitter deelt daarna mede dat, ingevolge
de verordening voor de gasfabriek, de commissie
in deze maand rekening en verantwoording moet
doen, maar met het oog op de drukke werkzaam
heden, ook door de tentoonstelling, verzocht zij dili
gent verklaard te worden en met die rekening
eenige weken nog te mogen wachten.
Dit wordt goedgevonden.
Een voorstel van het dag. bestuur om een deel
van het goed slot der gemeenterekening over 1882,
voor zoover daarover niet beschikt is, tot schuld
delging aan te wenden en een som van 7000 te
bestemmen tot aflossing van 7 obligatiën van
ƒ1000 der leening van 1881, groot 55000, wordt
door dat college teruggenomen.
Na mededeeling van het proces-verbaal dei-
opneming van de boeken en kas van de gemeente
ontvanger en overlegging van eenige jaarver
slagen wordt medegedeeld het volgende aan den
raad gericht adres
»De hoofdredacteur der Amsterdamsche Courant
heeft de eer Uwen Achtbaren Raad een exemplaar
aan te bieden van zjjn Blad, zjjnde het nummer
van 21 Maart 1884.
Het komt hem belangrijk voor dat Autoriteiten
in het Openbaar Onderwijs kennis nemen van het
artikel »Bewaart uwe Oogen", in genoemde Cou
rant voorkomende, en waarin de aandacht wordt
gevestigd op de verkeerde gewoonte bjj het on
derwijs voor jonge kinderen, om boeken, enz. met
kleine letters en op wit papier gedrukt, te gebruiken.
Met verschuldigden eerbied teekent hij
Amsterdam, 20 Maart 1884.
(get.) J. A. De Bexgh."
Dit stuk met de bijlage zal ter griffie gedepo
neerd worden.
Nog deelt de voorzitter mede dat van de gas-
com missie ontvangen is eene verzameling photo-
graphieën en prijsmedailles in brons, betrekking
hebbende op de gastentoonstelling, benevens een
boekwerk van den heer Yorsterman Van Oyen.
Een en ander zal in de oudheidskamer en het
archief eene plaats vinden.
De zitting gaat nu over in eene met gesloten
deuren, waarin burg. en weth. den heer mr J. A.
Yan Hoek zullen antwoorden op eene door hem
in eene vorige geheime zitting gedane vraag.
De vergadering heropend zijnde, vraagt de heer
mr J. A. Van Hoek of het burg. en weth. bekend
is dat dezer dagen weder bijzonder merkbaar is de
stank van het riool dat uitmondt in de vest bij
de Winterstraat. Eenige jaren geleden heeft spreker
daarop eveneens de aandacht van burg.'en weth.
gevestigd en toen heeft uitbaggeren geholpen.
Spreker hoopt dat, zoo daartegenge en overwegende
bezwaren bestaan, burg. en weth. zullen trachten
verbetering aan te brengen.
Salvador wist geen raad. Hij schelde en de
Galliciër verscheen met zijn blaadje met glazen.
Maak dat ge weg komt, ongelukkige, zet
dien boel neer, vlieg naar boven en zie of Teo-
domiro thuis is. Zeg dat hij oogenblikkelijk hier
komt. Salvador werd er door zijD verwarring toe
gebracht om hulp te vragen, want op dat oogen
blik waren zjjne gedachten zoo vervuld met zijn
buurmeisje op de eerste verdieping en de guiten
streken zijner buren van de vijfde, dat hij aan
geen zieke of geneesmiddelen kon denken.
Deze patient had natuurlijk niet eerst bjj den
raadsheer aangescheld en toen hij weer bijgekomen
was en het recept aangenomen had dat de dokter
en zijn assistent voor hem opgeschreven hadden
verwijderde hjj zich en liet een bankbiljet van
vjjf en twintig gulden op tafel liggen.
Dien avond werd er in de kunstenaarswoning
een vrooljjk feest gevierd.
VI.
Couranten lezen.
„Wie of toch al dat papier hier in huis
brengt 1" zei Don Diego bjj zich zelf, terwjjl hij
een hoop couranten nakeek, dien hjj op de werk
tafel zjjner dochter gevonden had.
Het was dan ook een zonderling mengelmoes
van alle mogelijke politieke richtingen, van de
meest royalistische tot ultra republikeinsche toe.
Don Diego zag er een in en ontwaarde dat onder
De burgemeester zegt namens het dag. bestuur
een onderzoek toe.
Daarna sluit de voorzitter de vergadering.
Mijnheer de redacteur.
Ik ben niet voldoende met de wet en de be
palingen op het stuk van onderwijs bekend om
te beoordeelen in hoever het daarmede in strijd
is wanneer tot onderwijzeres in de handwerken aan
eene openbare school iemand zonder akte benoemd
wordt, die in October 1882 door eene arr. recht
bank wegens diefstal in dienstbaarheid tot 2
maanden cell, gevangenisstraf werd veroordeeld.
Zoo iets moet zonderling voorkomen, vooral als men
weet dat vóór de benoeming allerlei geruchten
daaromtrent en omtrent andere weinig stichtelijke
zaken reeds van mond tot mond gingen, en de
burgemeester van de gemeente, waar de benoeming
plaats heeft, anders zeer actief in Taken van wei
nig belang, met weinig moeite een afschrift van
een vonnis had kunnen bekomen, mits aangevraagd
ter juister plaats.
Met eenige inlichting zou u verplichten
Uw dw. dienaar
X.
Ons dunkt dat het antwoord op de vraag van
den schrjjver voor de hand ligt. Eene keuze,
als door hem hierboven wordt aangegeven, kan
nooit zijn in den geest van art. 27 litt. b. der wet
op het lager onderwjjs. En zelfs waar buiten
gewone omstandigheden het aanstellen van per
sonen zonder akte noodig maken kan het niet
in het belang der leerlingen en van het onderwijs,
in welk vak ook, zijn dat men iemand aanstelt op
wiens zedelijk gedrag zooveel valt af te keuren.
Als middel om de betrokken persoon op den
beteren weg te helpen mag het, dunkt ons, in
het belang der kleinen ook niet worden aange
wend er zijn wel andere wegen die tot het
zelfde doel kunnen leiden zonder nadeel aan de
zedelijke opvoeding van anderen te berokkenen.
Red.
Mijnheer de Redacteur!
Daar het meerendeel der ingezetenen van Ylissin-
gen de reden niet kent waarom in de laatste gemeen
teraadszitting, bij het doopen van twee nieuw aan
te leggen straten, ëen daarvan den naam heeft
ontvangen van Agatha Dekenstraat, heb ik gemeend
onderstaande regelen ter toelichting te moeten
mededeelen. Ze zjjn ontleend aan de Algemeene
Nederlandsche Encyclopedie voor den beschaafden
standuitgegeven bij P. B. Plantenga te Zutphen
en A. W. Sjjthoff te Leiden 1865 (vierde deel.)
„Agatha Deken, eene Ned. dichteres en roman
schrijfster, onder Amstelveen in 1741 geboren, werd,
drie jaren oud, opgenomen in het weeshuis der
collegianten te Amsterdam.
Hier verwierf zjj zich door zedig gedrag en ijver
de gunst harer verzorgers. Nog weesmeisje zijnde
deed zij haren aanleg en zucht voor poëzie blijken,
en deze ontwikkelden zich bjj hare samenwoning
met Maria Bosch, met welke zij een bundel stich
telijke gedichten uitgaf. Na het overlijden van
Maria Bosch woonde zij, eerst in De Rjjp, later te
Beverswjjk, samen met Elizabeth Bekker, wed*
Wolf, met welke zjj tot haren dood door eene
innige vriendschap verbonden bleef. Bjj de gebeur
tenissen van 1787, verlieten beiden het vaderland
en begaven zich naar Bourgondië. Na 1795 naar
Holland teruggekeerd, vestigden zjj zich te 's Hage,
waar Aagtje D. in 1804 kort na hare vriendin
overleed.
Beiden vereenigd verrijkten de Ned. letterkunde
met meer dan éen oorspronkelijken roman, welke
tot dien tijd in Nederland bjjna alleen door ver
talingen uit den vreemde bekend was. In de
romans Sara Burgerhart, Willem Levend, Cornelia
Wildschut en Brieven van Abraham Blankaert,
leverden zij hoogst gelukkige schilderingen van
Ned. zeden. Deze vonden, evenals de door beide
vriendinnen uitgegeven economische liedjes, alge-
meenen bjj val.
Afzonderljjk gaf A. D. eenige dichtstukken uit,
de rubriek Nieuwstijdingen" een artikel met
blauw potlood aangehaald was. Hij las
„Op de laatste schilderijen-tentoonstelling
werd de aandacht van het publiek getroffen door
een voortreffelijke schilderij, die de jury bekroond
heeft; het was een stuk van den jeugdigen kun
stenaar Guglielmo Sainz, waardoor ook docter
Quiroga meer algemeen bekend werd. Het is ons
aangenaam thans te kunnen melden dat die schilder
binnen kort naar Rome vertrekt voor rekening
van den beroemden geneesheer, specialiteit voor
zenuwziekten."
Hjj sloeg een tweede blad open en zjjn oog
viel op het volgende bericht:
„De jonge tooneelspeler Don Rafaël Nieto,
die tengevolge eener keelziekte verscheiden maan
den niet is opgetreden, is thans geheel hersteld.
Dokter Quiroga heeft hem met den allergunstigsten
uitslag een operatie gedaan."
Hij legde die courant neer en las in een vol
gende
»Doctor Quiroga ziet zich genoodzaakt om zjjn
praktijk te splitsen, daar het hem onmogeljjk was
al zijne patiënten in persoon waar te nemenhjj
heeft zijn armen-praktijk overgedaan aan zjjn
vroegeren assistent, Don Teodomiro Garcia, en zet
zjjne consultatiën voort des voormiddags tussehen
twaalf uur en kwartier over twaalven. Hij is ook
buiten de stad en in de provincie te consulteeren".
De raadsheer bladerde voort en las
Heden nacht was er consult bjj generaal X
Onder de professoren bevond zich doctor Quiroga".
meest van godsdienstigen inhoud. Ook verschenen
van haar liederen voor den boerenstand en liederen
voor kinderen. Zie verder over haar, Konjjnen-
burg, lofrede op E. Bekker, wed. Wolf en A. Deken.
(Amsterdam 1805), terwjjl ik ten slotte eraan
herinner dat ook onze verdienstelijke stadgenoot,
de heer Joh. Dyserinck, herhaaldelijk over haar
geschreven heeft.
Vlissingen. M.
Mijnheer de redacteur.
Naar aanleiding van het schrijven van uwen
correspondent tegen het door mij ingezonden op
zijn bewering in de Brieven uit Zuid-Beveland ben
ik zoo vrij u nog een plaatsje te verzoeken om
daarmêe de debatten van mijne zjjde te sluiten.
Blijvende bij mjjne meening, die ik in uw blad dd.
18 Maart te kennen gaf, herhaal ik dat de levens-
wjjze der landbouwers over 't algemeen in goede
tijden niet te hoog opgedreven was en dat de
boeren niet gedeelteljjk schuld aan den achteruit
gang hadden, 't Kon toen immers Daardoor
kwam ook die heilzame verandering, waarvan
ieder burger de voordeelen genoot. Waar waren
de resultaten van de goede tjjden gebleven, zoo
al het over verdiende, dat men niet in den grond
stak, achter slot bewaard was gebleven
En, vraag 't den arbeider, of iD die goede tijden
ook de grond zijn deel niet kreeg van den voor
uitgang van zjjn eigenaar of pachter?
Ik ken met uwen correspondent sommigen die
in die goede tjjden niet zoo hard van stal liepen,
doch die werden toen wellicht zuinig genoemd en
worden misschien nu nog erger betiteld
Men zal me tevens moeten toestemmen dat, toen
de oogsten goed waren en de prijzen hoog, de op
dien grond gevolgde levenswjjze der boeren niet ge-
ljjk staat met de handelwijze van een koopman die
in éene maand, b. v. aan de koffie, 1000 verdient
en naar die enkele gelukkige speculatie zjjne huis
houding inricht, in de verwachting in de volgende
maand weer zooveel te winnen Dat noem ik
groote dwaasheid, maar bjj de boeren was bet een
ander geval. Ten bewijze daarvan kan ik aan
voeren dat in dien tijd èn door heeren èn door
boeren soms zeer hoog geboden werd op lande
rijen en het lag dus voor de hand dat de eerste
zoo goed als de laatste het niet onmogeljjk
achtten dat de tjjden zoo bleven. M. i. was
't dus ook de schuld der boeren niet alleen dat de
te hooge prijzen der landerijen in de wereld
kwamen; wie 't eerst die sommen besteedde laat
ik onbeslistik weet het niet.
De tjjden zijn echter gekeerd de marktprijzen zjjn
gedaald; de oogsten zijn gedeelteljjk mislukt. Dit zijn
de ooz-zaken van den achteruitgang, waaraan de boe
ren geen schuld hebben, al geloof ik dat er verkwisters
onder hen waren, en nog zijn, maar die vindt
men in iederen stand.
Tenslotte nog slechts dit enkele over de quaestie
van hoeven en hoefjes. Hoe dikwjjls komt het
voor dat de verdeeling van eene hoeve onder
boeren zoo zoude kunnen plaats hebben dat deze
bjj wederzjjdsch goedvinden gesplitst werd Naar
mjjn inzien slechts zeer zelden. Het best is dat
de grondeigenaars zeiven de hoeven kleiner maken
ik geloof dat de boeren dankbaar zouden zjjn voor
zulk een maatregel, die werkelijk veel zou kunnen
bjjdragen om den tegenwoordigen toestand wat
drageljjker te maken.
Camperland. Wittb.
Datum. Plaats. Voorwerpen. Informatiën.
24 Mrt.Oud-Vosmeer Bouw- en Weiland
11
Apr.
enz.,
enz.,
Wagtho.
31
Mrt.
Oolijnspiaat,
Beestiaal enz.,
Huvers.
31
BreskeDs,
Hofstede enz.,
De Smidt.
2
Apr.
Seiooskerke,
Beestiaal enz.,
Tak.
2
'sll. Arendsk., Ameublement,
Pelle.
2
H
Ter Neuzen,
Huis,
Dronkers.
3
y
Middelburg,
Iuschrijv. Groot
boek enz.,
Tak
4
y
Serooskerke,
Hotstede,
Woutersen.
9
y
Meliskerke,
Hofstede,
Verheij.
9
H
Middelburg,
Huis,
Tak.
15
y
Brigdamme,
Huizen enz.,
Tak.
18
y
Serooskerke,
Inspannen,
Tak.
22
Kleverskerke, Inspan,
V erheij
28
y
Vlissingen,
Inspan,
De Wolff.
25
y
Serooskerke,
Inspan,
Woutersen.
29
y
Meliskerke,
Inspan,
Woutersen.
30
y
Grijpskerke,
Beestiaal enz.,
Slegt.
30
y
Cortgene,
Inspan,
Roelof.
y
Borssele,
Hofstede,
Pelle en Lan
sen Croin.
Mei.
Zonnemaire,
Hofstede,
Moolenburgh.
>De beroemde specialiteit Dr Quiroga is ge
roepen bjj de Hertogin H
Doctor Quiroga zal binnen kort voorlezingen
houden over de zenuwen en hun invloed op poli
tieke en maatschappelij ke toestanden."
»Er zal weldra een boek van Dr Quiroga ver
schenen over zenuwziekten van den voorhistorischen
tjjd af tot in onze dagen."
»Don Teodomiro Garcia heeft bjj zjjn doctoraal
examen een eersten graad behaald. Tot zjjne
paranymphen behoorde Don Salvador Quiroga, een
eerste ster in de hedendaagsche geneeskundige
wereld."
Enz. enz. enz.
•bdbfxt MIJ DM «ibkoedib8 absi.ju.4u
IE MBDDSEBVS».
