M® 56.
127® Jaargang.
1884.
Donderdag
6 Maart.
Graaf Lorenzo.
Dit blad verschijnt, dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.'
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Centj
Advertentiën- 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Middelburg 5 Maart.
"FEUILLETON.
Vijftiende jaarverslag van de Coöperatieve
voorschotvereeniging en spaarbank
te Goes, van 5 Februari 1883
tot 5 Februari 1884.
- r>
lUIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te ViissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
In de Maart-aflevering van de Vragen des Tijds
bespreekt de griffier der tweede kamer, mr J. D.
Veegens, het personeel als plaatselijke
belasting. Hij betoogt dat de thans zoo
gebrekkige" personeele belasting uiterst moeilijk,
zoo niet onmogelijk, als ri/fc.sbelasting billijk is te
regelen. Een groot deel der gebreken kan z. i.
alleen worden weggenomen, door haar naar de
plaatselijke toestanden in te richten. Ook een
deugdelijk beheer der gemeentelijke geldmiddelen
zou worden bevorderd, als het personeel eigen
belasting der gemeente werd en de uitgaven
niet grootendeels werden gedekt door het groot
ste deel eener j-yfcsbelasting, met gemakkelijk te
deoreteeren opcenten. De ingezetenen zouden
dan de uitkomsten van het beheer der gemeente-
financiën in zekeren zin in hun aanslagbiljet
terugvinden. Bovendien kunnen dan die finan
ciën de noodige elasticiteit erlangen en de zelf
standigheid der gemeenten zou er bij winnen. Zulk
een verteringsbelasting acht de schrijver beter voor
gemeenten geschikt dan een inkomstenbelasting,
waarvoor alleen het rijk krachtige middelen van
controle bezit. Hij ziet geen bezwaar in een split
sing der grondslagen tussehen rijk en gemeenten,
maar meent dat alsdan de grondslag der huurwaarde
aan de gemeenten moet verblijven, die haar het
best kunnen regelen.
Als middelen om de gemeentelijke inkomsten
te versterken beveelt de schrijver ten slotte nog
een vergunningsrecht aan voor den kleinhandel in
tabak, evenals voor sterkedrank is ingevoerd, en
andere vergunningen, samengaande met de af
schaffing der patentbelasting.
De heer mr P. Brooshooft levert in den Tijd
spiegel een zeer lezenswaardig artikel over Ned.
Indië, naar aanleiding van het optreden van de
heeren Sprenger van Eyk en Yan Bees.
Aan dat optreden is, volgens verzekering van
den heer Heemskerk verbonden, de leuzebezui
niging en desnoods versterking der middelen in Indië.
Yan geen van beide kan volgens mr Brooshooft,
voor Indië sprake zijn. De belastingen zijn reeds
tot eene aanzienlijke hoogte opgevoerd, zóo dat
verhooging onbillijk en onstaatkundig zou zijn.
Aan bezuiniging valt in het geheel niet te
denken. Er moet voor Indië nog zooveel gedaan
wordener wacht nog zooveel op verbetering dat
wel van vermeerdering maar niet van verminde
ring der uitgaven sprake mag zijn. Openbare
werken, rechtswezen en strafstelsel laten enorm te
wenschen over. Voor de openbare gezondheid
wordt zooveel als niets gedaan. De tekortkomin
gen voor het Indische krijgswezen zijn algemeen
bekend. Daarbij komen nog geheel onvoldoende
politie, zeeroof, zelfs op Java's kust, gebrek aan
personeel en te lage bezoldiging bij de posterijen)
Roman van Ursula v. Manteuffel.
DERTIGSTE HOOFDSTUK.
Hoort ge 't wel?" vroeg graaf Thurna. „Is
het niet alsof de kathedraal van Seville voor u
verrjjst, of een Moorsch paleis Hoort gij den
Duero ruischen en ziet gij de myrthenboomen op
de pleinen van het Al ham bra Het beste heb ik
nog voor u bewaard. Gij kent Spanje nog niet
sEn is dat het beste?" vroeg Eveline.
»Hoe kunt ge dat vragen Het is waar,
Rome "is classieker, maar dat wordt te veel door
toeristen bezocht." Hij kon niet genoeg al de
bekoorlijkheden en heerlijkheden van Spanje
roemen en besloot met te zeggen
»Atala.ja, mijn trotsche burcht, is helaas
bijna onbewoonbaar, anders had ik er u al lang
heen gebracht. Het oude slot, dat tegen de steile
kotsen aan de zuidkust gebouwd is, is sedert
honderd jaar bouwvallig; uit mijn prilste jeugd
herinner ik mij marmeren zalen, waar de kalk
van het plafond viel. Er staan mij nog eenige ver
trekken voor den geest, waarin mijn schoone moeder
woonde, een open zuilengalerij en een wildernis
van oleanders en palmen. Verder een stal met
And&hisische paarden en muildieren, die aan
gemis aan telegraphische verbinding, verval van
openbare gebouwen, onvoldoende ziekenhuizen.
De heer Brooshooft heeft een boer gekend, die
vele huizen bezat en ze uit gierigheid liet ver
vallen; binnen weinige jaren waren het waarde-
looze eigendommen. Zulk een boer is, naar zijne
meening, Nederland zulk een huis het weleer om
zijn rijkdom bekende Insulinde.
Om aan al die tekortkomingen een einde te
maken en voor Indië te doen wat gedaan moet.
worden, wil de heer Bronshooft het volgende
»Men sluite voor Indië eene leening, waarvan
de rentebetaling en aflossing worden gegarandeerd
-door Nederland. Men herstelle daaruit, om te
beginnen, het deficit van 30 millioen. Oogenblik-
kelijk vange men verder aan met ongeëvenaarde
energie de uitgebreide velden, die nog renteloos
liggen, vruchtbaar te maken door irrigatiemen
make de rivieren bevaarbaar door normalisatie;
men zette den bouw van spoorwegen met groote
kracht door; men passé de uitgifte van gronden
voor particulieren landbouw toe met tot heden
ongekende vrijgevigheidmen verbetere den gou-
vernements-landbouw; d. i. de koffieproductie,
door hetzij deze aan particulieren te verhuren, hetzij
door ambtenaren aan te stellen, die men bij de
winsten interesseert, met bepaalde opdracht, om
de koffieproductie en bereiding te doen plaats
hebben met dezelfde zorg, als daaraan op particu
liere ondernemingen wordt besteed men ontginne
kolenmijnen op Sumatra bd Borneo, zoeke de
overige rijkdommen van den grond op de buiten
bezittingen en bevordere met de noodige voordee-
len voor den staat alle particuliere endernemingen,
hetzelfde ten doel hebbende; men make aan den
Atjehoorlog een einde door verpletterende krachts
ontwikkeling, gedeeltelijk te verkrijgen door op
heffing van de grondwettelijke bepaling, dat geene
miliciens van het Nederlandsche leger mogen
worden gezonden naar dat in Indië.
Wij willen hopen dat tot zulk eene opheffing
nooit zal besloten worden. Wij zouden dit d«
grofste onbilljjkheid vinden die er bestaat.
Vlissiugeai, 5 Maart. Aanst. Vrijdag, 's mid
dags te 2 uren, zal de gemeenteraad eene open
bare bjjeenkomst houden, waarbij de volgende
voorstellen van burg. en weth. zullen worden
behandeld
tot wjjziging der gemeente-begrooting voor 1883;
tot het gratis afstaan van overtollig steenpuin aan
de landbouwerstot overname van de nieuwe
school A buiten de voormalige Duinpoort met
kwijtschelding van boetetot gedeeltelijke inwil
liging van een verzoek om restitutie van school
geld tot het verleenen van een crediet voor
den aanleg van brandkranentot onderhandschen
verkoop van grond op het zoogenaamde parade
plein tot intrekking van het besluit tot onder
handschen verhuur van gemeentegrond aan de
directie van den stoomtramweg; tot het verleenen
van ontheffingen in zake den hoofdei, omslag 1883;
tot wjjziging van het raadsbesluit dd. 6 Februari
1884 no. 6 tot onderhandschen verkoop van ge
marmeren kribben aten! Toen ik er vjjf jaar
geleden geweest ben waren die kribben gebroken
de zuilen gebarsten en de wind huilde door de
vensters. Maar nu zal het anders worden.
De rentmeester zal eenige kamers in orde laten
brengen en tot dat die voor uw ontvangst gereed
zijnlaat ik u in Madrid de Murillo's zien. Is
het goed
„Natuurljjk!" zei zijen hjj ging naar zijn
kamer om brieven te schrijven. Zjj hoorde hoe
hjj ging zitten, wat moet dat beduiden bromde
en weer terug kwam.
»Kjjk eens, Eveline, dat noemt men de grillen
van het noodlot. Hier vind ik een bericht dat
mjj meer doet ontstellen dan gij begrijpen kunt,
daar het mjj herinnert aan een belofte, die ik mjj
in een onbewaakt oogenblik liet afpersen Oom
Rudolf is gevaarljjk ziek en roept mjj tot zich."
»Waarheen! naar den
„Er is niets aan te doen. Ik moet. Ik heb
hem mjjn woord gegeven dat, als ik nog bij zjjn
leven trouwen mocht, (dat was toen even waar-
schjjnljjk als dat ik de maan van den hemel zou
halen heer van den Doornburg worden en daar
mjjn domicilie vestigen zouJa, wie dacht toen
dat en nu O Eveline, wat hebt gij uit
gericht
»Gij, mannen, hebt een groot talent om ons
de schuld van al uwe rampen op den hals te
schuiven."
„Natuurlijk, dat heeft Eva op haar geweten,
maar zeg mjj nu eens wat wjj met ons
meentegrond aan C. Materstot het sluiten
eener overeenkomst met bet rjjk in zake ruiling
van gronden en tot tegemoetkoming in de kosten
voor het leggen van trottoirs aan C. Maters.
Hoedehenskerke, 4 Maart. In de giste
ren gehouden vergadering van den gemeenteraad
is het nieuw gekozen lid, de heer M. G. Verbeek
geinstalleerd, terwijl de heer C. Boonman tot
wethouder is benoemd, in plaats van den heer J-
De Jonge, die sedert Sept. '83 tjjdeljjk wethouder
was, doch voor eene definitieve benoeming niet in
aanmerking wenschte te komen.
itrouwersliaven, 5 Maart. Bjj de gis
teren gehouden herstemming voor een lid van
den raad is gekozen, met 27 van de 53 geldige
stemmen, de heer Cent Yan Schelven.
Op den heer J. W. Gast waren 26 stemmen
uitgebracht.
Bjj de rijkstelegraaf zjjn overgeplaatst de heeren:
F. C. Van Thiel, J.Az., telegr. 2e kl., van Waal-
wjjk naar RotterdamP. Bruggeman, telegr. 2e
kl., van Rotterdam naar Middelburg; F.Ljjbaart,
telegr. 3e kl., van Middelburg naar Rotterdam
H. F. C. Wildeman, telegr. 2e kl., van Thiel naar
Arnhem; J. Loman, telegr. 2e kl., van Arnhem
naar Thiel, H. F. X. Schuering, opz. 2e kl., van
Venloo naar UtrechtG. Schild, opz. 2e kl., van
's Gravenhage naar Venloo; J. N. Pisuisse,telegr.
2e kl., van Amsterdam naar Zwolle.
Bijzonder vlug geschiedt die aankondiging niet
want, voorzO'over het ons bekende heeren betreft,
waren de nieuwe standplaatsen reeds ingenomen.
De heeren Van Kempen, eigenaren van de kon.
Ned. fabriek te Voorschoten, boden aan den heer
Paul Kruger een prachtig souvenir aan. Het
stelt voor een forsehen Nederlandschen leeuw
die het Transvaalsche wapen steunt. Het geheel
is rjjk in zilver gedreven, en bevat op het voet
stuk het volgende inschrift: Huldeblijk aan de
Transvaalsche deputatie van J. M. Van Kempen
en Zonen te Voorschoten Maart 1884.
De voorzitter der tweede kamer gaf Maandag
een druk bezochte soiree ter eere der de
putatie. Aanwezig waren o. a. het geheele
korps diplomatique, ook de pauseljjke nuntius, de
ministers, zeer vele leden der kamer, de leden
van den raad van state, en de secretarissen-generaal
der verschillende departementen. Toespraken wer
den niet gehouden.
Als een zeer gelukkig verschijnsel, in meer dan
éen opzicht, melden wjj nog dat de prins van
Oranje heden den president der Zuid-Afrikaansche
republiek op een dejeuner en de geheele deputatie
met den heer Beelaerts op een diner heeft genoo-
digd.
Z. M. heeft zoo zegt men in Den Haag
te kennen gegeven geen gelegenheid te hebben de
deputatie te ontvangen.
beiden op den Doornburg moeten uitvoeren
»Wjj beiden
„Gij wilt mij toch niet in den steek laten?"
>0, Lorenzo! reis er heen en overreed hem
om u te ontslaan van die vreeseljjke beloftedan
behoef ik niet in die streek te wonen."
»Heel goed, maar dat kunnen wij ook wel
samen met hem bepraten Gij moet mee komen
Denkt gij dat ik u alleen in Parijs achterlaat
Geen kwaad idééAls mjj iets verzoenen kan
met het denkbeeld van op den Doornburg te
moeten wonen, is het de zekerheid dat daar de
vogels de eenigen zullen zjjn die u het hof kunnen
maken
EEN EN DERTIGSTE HOOFDSTUK.
De sneltrein vloog door de duisternis van een
kouden winteravond, De vonken en rookwolken
stoven langs het raampje, waartegen Eveline even
het gelaat drukte om naar buiten te zien terwjjl zjj
toen weer huiverend in haar fauteuil terugzonk.
»Ik weet niet waarom alles mij van avond
zoo akelig toeschjjntdat stampen en snuiven van
de locomotief) dat jagen, het is alsof ik in alles
jammerkreten, vreeseljjke, sissende, krjjschende
stemmen hoor.
»Deel nog tien jaar mjjn zwervend leven en
gij hoort niets van dien aard meer."
»Ach! ja!" vervolgde hij met een zucht,
„ik vergat dat het spoedig met mjjn lieve vrjjheid
Het ledenaantal bedroeg bjj den aanvang van
het boekjaar 151. In het afgeloopen jaar traden
21 leden tot de vereeniging toe, terwijl 20 uit
traden, zoodat de vereeniging op 5 Februari 1884
152 leden telde, wier gezamenlijk bedrag van
gestorte aandeelen bedroeg 11.184.70, zjjnde
ƒ150.16 meer dan op 5 Febr. van het vorig jaar.
Aan stortingen op aandeelen, daaronder begre
pen het bijgeschreven dividend op de nog niet
volgestorte aandeelen, werd ontvangen eene som
van 990.53, terwjjl aan gestorte aandeelen werd
terugbetaald 840.37.
Het reservefonds bedroeg op 5 Fe
bruari 1883 2804.55J
De inkomsten gedurende het afgeloopen
jaar bestonden uit het aandeel in de
winst van het vorig boekjaar 128.55
en uit entreegelden en ver
koopopbrengst van spaar
en statutenboekjes
64.95
193.50
zoodat het reservefonds op 5 Febr.
1884 bedroeg2998.05£
aangezien het geene verliezen leed.
Wjj vingen het dienstjaar aan met een bedrag
aan spaargelden van ƒ28.195.
Ingebracht werd in den loop van het jaar
23.314.08 of 652.77^ minder dan het vorig
jaar, terwijl een bedrag van 22.423.96 aan spaar
gelden werd terug betaald of ƒ3611.37 minder
dan het vorig jaar, zoodat er op het einde van
het boekjaar aan spaargelden in de bank over
bleef ƒ29.085.12 of ƒ1584.03 meer dan het
vorig jaar.
De interest, op de spaargelden uitbetaald, bedraagt
ƒ95.39, terwjjl bjj het einde van het boekjaar
732.40 verschenen intrest bjj het kapitaal werd
bjjgeschreven, zoodat het nieuwe jaar begonnen
werd met 29.817.52 aan spaargelden.
Bjj het begin van het boekjaar had de vereeni
ging een restant aan opgenomen kapitaal bjj
particulieren, groot7400.
In den loop van het jaar werd nog
op dezelfde wijze opgenomen. 24.250.—
makende samen ƒ31.650.
terwijl hierop werd terugbetaald 25.'750.'—
Het nu ingetreden boekjaar ving dus
aan met een bjj particulieren opge
nomen kapitaal van5900.
Door de voorschotvereeniging werden 248 voor
schotten of prolongatiën van voorschot verleend
tot een gezamenljjk bedrag van 165.447.
In den aanvang van het boekjaar-
waren nog aan voorschotten uitstaande 50.436.86
zoodat de geheele voorschotrekening
beliep een totaal van215.883.86
Daarvan werd in den loop van het
jaar afgelost. 164.992.56
zoodat bjj het sluiten van het boek
jaar de nog onafgeloste voorschotten
bedroegen50.891.30
gedaan zal zjjn. Men zal den adelaar weldra in
een kooi sluiten."
Bescheidenheid is toch een van uw geringste
deugden," zei Eveline met een flauw glimlachje.
»Waar zjjn wjj thans?"
- Zenuwachtig wezentjeDenk daar niet over,
of liever denk er eens over dat ik drie jaar ge
leden in dezen zelfden trein naar de residentie
reed en om niet onderweg door een onweersbui
overvallen te worden besloot daar te overnachten
Ik, arme aardworm (zeg nu nog eens dat ik niet
bescheiden ben) vermoedde niet dat het noodlot
dit alles van te voren beschikt had en meende
geheel vrijwillig te handelen Nu, wat is er
De conducteur liet het raampje zakken en stak
zijn hoofd en witgevroren baard naar binnen.
sNeem mjj niet kwaljjk, mijnheer, maar de
goederenconducteur zegt mjj zoo even dat de gele
koffer met een gravenkroon niet gesloten is."
»Och hemel! dat komt er van als men zjjn
kamerdienaar een huweljjksreisje laat maken en
zelf zonder knecht reistIk zal bij het eerstvol
gende station uitstappen en er naar zien. Wanneer
houdt de trein stil
„Over tien minuten in Angerode," zei de
man en haalde het raampje weer op.
Eveline kreeg een rilling, maar zei niets;
Eindelijk verkondigde het schelle gefluit dat
men het station bjjna had bereiktde con
ducteur opende het portier en zei dat de
trein zou wachten tot mjjnheer terugkwam;
Thurna sprong eruithet portier bleef open etj
