N° 53.
127® Jaargang.
1884.
Maandag
3 Maart.
Middelburg 1 Maart.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten
Dit biad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gents
Advertentiên* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels l,Sö
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
De Grondwetsherziening.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhduzen, en te Ter Neuzen A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
Tot weerziens" klonk Vrijdagavond een onver
wachte uitroep achter ons in den Schouwburg,
toen het voordoek allen voor goed scheidde van hen
die zulk een genotrijken avond ons hadden ver
schaft. En die woorden klonken ons in de ooren
als de echo van het herhaald handgeklap, waaraan
het bij die voorstelling niet heeft ontbroken
maar tevens beschouwden wij ze als het meest
ongezochte compliment aan het adres der veree-
niging, die ons gedurende dit seizoen weêr de
gelegenheid schonk zes goede voorstellingen op
kunstgebied bij te wonen.
Een verslag van de laatste dier zes meenen wij
dan ook te moeten beginnen met eene betuiging
van erkentelijkheid aan het bestuur dier vereeni-
ging en een verzoek om ook volgende jaren de
taak te blijven vervullen die in zulke uitstekende
handen is.
Meer dan onze verzekering zal wel het succes,
dat ook dit seizoen werd behaald, voor die be
stuursleden een spoorslag wezen om op den inge
slagen weg voort te gaan. En voldoen zij daaraan,
dan bewijzen zij niet alleen een dienst aan het
publiek, maar ook aan het Nederlandsch tooneel,
welks belangen door de vereeniging van dien
naam, zooveel zij dit kan, worden behartigd.
Wij zagen te Middelburg bij die zes voorstel
lingen veel schoons; wij hadden over afwisseling
niet te klagen. Onze eerste acteurs en actrices
traden hier op en bij de voorstelling van Vrijdag
werden wij ten slotte nog in de gelegenheid ge
steld om den heer Louis Bouwmeester, den
g r o o t e n acteur, te aanschouwen. Ook om hem-
zelven deed ons dat genoegen.
Hjj moest nog revanche nemen voor zijn minder
gelukkig optreden in Coppée's Grève des forgerons,
in een vorig seizoeij.
En hij deed dit met recht.
Wie zijne talenten nog mocht miskennen en
hem heeft gezien in De tooneelspeler des keizers
zal zeker wel zijn bekeerd
Wat een eenvoud, maar ook wat een kracht;
wat een gevoel sprak uit zijne houding en zijne
woorden. Het verhaal van den armen Sansnom,
hoe hij zijne moeder verloor, en als kunsten- en
potsenmaker door de wereld had moeten gaan,
was juist zoo aandoenlijk schoon, omdat het zoo
eenvoudig klonk en met zooveel gevoel werd weer
gegeven. Geen geste te veel.
En in het derde bedrijf de voordracht van het
vers uit Corneille's Cinna en aan het slot dat
stille spel, toen de noodlottige kvraal, waaraan hij
leed, hem bijna belette om de rol te vervullen,
die hij zou spelen uit liefde voor Manon, om haar
gelegentieid te geven Napoleon, wanneer hij in
eene goede luim zou zijn, te naderen, teneinde
gratie voor haar broeder te verzoeken.
Alles kenmerkte den grooten acteur.
Zelfs in de stervenscène al hadden wij die
gaarne wat bekort gezien - wist Bouwmeester
het juiste midden te bewaren tusschen kleurloos
heid en overdrijving. Wie, zoöals wij, zich hem
nog herinneren uit vroeger dagen, toen hij opging
in Abalinó'sRolla's en tutti quantitoen hij
dreigde onder te gaan in een realisme dat afstoot
en doet gruwen, moest het aangenaam vinden
hem thans eens te kunnen aanschouwen in een
stuk dat tot overdrijving zoo licht aanleiding geeft.
Men kon thans zien hoe ver Bouwmeester van
heden staat van den vroegeren Rotterdamschen
acteur. Geen wonder dat het overtalrijke publiek
hem telkens toejuichte en ten slotte driemaal
terugriep.
Mej. Van Biene en de heeren Van Schoonhoven
en Morin stonden hem zeer goed terzij, de overige
rollen zijn te weinig beduidend om daarvan iets
te zeggen. Alleen zou den heer Spoor als maar-
Bchalk wat meer waardigheid zeker niet hebben
misstaan.
Hebben wij voor de uitvoering zelve veel lof,
het stuk kunnen wij niet roemen.
Wij vermoeden dat de schrijvers het maakte
voor een eersten acteur dien hij wilde doen
schitteren.
Hij zocht daartoe stof in Frankrijk en namfhet
Theatre franfais te Parijs ten tijde van Napoleon
I, hetzij om het in een belachelijk daglicht te
stellen of uit besef dat daar alleen en niet in zijn
eigen land, Duitschland, groote acteurs te vinden
waren.
Pe intrige van het stuk rust zeker niet op
een historischen grondslag, daarvoor kwam hij
ons te gezocht voor.
Praatzieke Vrouwen was weer een echt Fransch
stuk, dat ook met Pransche levendigheid werd
gespeeld, een vereischte dat dergelijke tooneelspelen
genietbaar maakt. Het lesje, dat de praat
zieke dames kregen, moge wel wat overdreven
zijn geweest, het was toch aardig verzonnen. Vrij
van langdradigheid was het stuk niet, en het
verwonderde ons tevens dat Marie, de vertaalster,
niet enkele uitdrukkingen, die voor het Neder-
landsch publiek wel wat al te erg klonken, had
weggelaten.
Mevrouw De Vries en de heer Morin speelden
uitstekend, terwijl al de overigen het hunne bij
droegen tot een goed geheel.
Ook bij deze voorstelling was er van tooneelzetting
veel werk gemaakt, vooral de serre bij Pommerol
zag er allerkeurigst uit.
De voordracht voor kantonrechter te Wagenin-
gen, alphabetisch gesteld, bestaat uit de heeren
m* G. W. baron Van Dedem, kantonrechterte
Ommen, R. A. Foekema, rechter-plaatsvervanger
en wethouder te Zutfen, en J. W. C. De Jonge
van Ellemeet, griffier bij het kantongerecht te
Goes.
Kici iliïi'c. 1 Maart. Rond het graf, waarin
heden het lijk van mej. Johanna Martina Keller
werd neergelaten, had zich een dichte menigte
van vrienden en vereerders geschaard, om de
laatste hulde te brengen aan haar, die daar werd
ter ruste gelegd. De kinderen van de brei- en
naaischool, waarvan de overledene medebestuur-
ster was, zongen een toepasselijk lied en de heer
dr W. C. Van Manen, predikant, teekende als tolk
der aanwezigen het beeld dér afgestorvene, gelijk
wij allen haar gekend hebben edel en eenvoudig,
rijk aan goederen maar ook rijk aan offervaar
digheid; als een dier weinigen die leven en be
zitten voor anderen als een vrouw, iwier liefde
en wier weldaden het hart en het leven van velen
buiten haar kling hebben veredeld en verwarmd.
Op het posteongres te Lissabon zal ons land
vertegenwoordigd worden door de heeren Hofstede,
hoofd-directeur der posterijen en baron Sweerts de
Landas, directeur van het postkantoor te Rotterdam.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld 1). .f. W., 24 j., arbeider te
Sluis, wegens mishandeling tot 8 dagen cel. A. O.,
25 j., landmanszoon te Zoutelande, wegens mishandeling
tot f8 boete. J. K., 43 j., te Zaamslag, wegens be-
leediging van een beambte in functie tot f 8 boete.
A. V. R., 12 j., en A. V., beiden te Koewacht, wegens
diefstal tot 6 dagen cel. D. M., 11 j., te Koewacht,
wegens diefstal tot 6 dagen ce'. E. V., 85 j., klom
penmaker en L. De B., 39 j., koopman, beiden te Koe
wacht, wegens diefstal, elk tot 15 dagen cel en J. J.K.,
31 j., schoenmaker te Goes, wegens hoon tof f 8 boete_
Vrijgesproken werden F. W. J38 j., kapitein van
eene sleepboot, F. N. J., 34 j., loods, J. De G., 33 j.,
kaptein eener sleepboot, G. O., 41 j., schipper en J.
W. S.. 34 j., kapitein eener sleepboot, de le, 2e, Be en
5e allen te Antwerpen, de 4e te Gent, beklaagd van onder
linge mishandeling.
Verder werden nog veroordeeld:
M. P-, landman te Hoedekenskerke, 54 j., in eersten
aanleg wegens jachtovertreding bij vonnis van bet kanton
gerecht te Goes van 11 Jan. jl. veroordeeld tot twee
geldboeten van f 15 ieder. De rechtbank heeft, recht
doende in hooger beroep, het vonnis bevestigd en be
klaagde veroordeeld tot 2 boeten van f 10, subs. 1 dag
gev. voor elk. J. Van N., huisvr. van J. M-,
arbeidster te Yerseke, wegens diefstal tot. drie maanden
cel. M. 't G., 23;j j., arbeider te Axel, wegens open
bare dronkenschap bij herhaling tot 8 dagen gev. P.
H. Pz 23 j-, dijkwerker te Westkapelle, wegens rebellie
tot 1 maand cel en P. V., 22 j., dijkwerker te Westka
pelle, wegens alsvoren tot 183 dagen cel.
Alle veroordeelden in de kosten.
Vrijgesproken, in hooger beroep, H. Van S., 47 j.,
metselaar te Goes, in eersten aanleg wegens openbare
dronkenschap bij herhaling gepleegd, bij vonnis van het
kantongerecht te Goes, van 11 Jan. 18S4, veroordeeld
tot 3 dagen gev.
De steller van een indertijd medegedeelde brutale
advertentie, waarbij een jachtopziener werd bedankt
voor den verleenden vrijdom in zake strooperij,
heeft voor de rechtbank te Heerenveen terecht
gestaan. Het O. M.,dat in 't feit laster zag, daar
het hier gold eene daad, waarbij een onbesproken
en zeer ijverig jachtopziener in een verkeerd dag
licht werd geplaatst, eisehte veroordeeling tot 45
dagen cel.
Te Kampen vond een kuiper die dezer dagen
in den nacht een aanhoudend geklop en gekerm
nabij zijne woning hoorde en, vergezeld van een
buurman en een politie-agent, daarnaar onderzoek
deed, op een van buiten gesloten privaat bij
de woning eener buurvrouw een half naakt, doof
stom, ouderloos meisje, dat bij deze vrouw was
uitbesteed.
Te Amsterdam zijn volgens het U. D. tal van
berichten van lieverlede komen opdoemen aan
gaande de schrikkelijke verliezen, welke in den
laatsten tijd door beursspeculanten zijn geleden.
Er zijn bijv. spelers, die tonnen gouds aan de
St. L. C. [neb. ten offer hebben gebracht. »'tls
een prachtig speculatief fonds riepen de markt
schreeuwers, en zeer velen lieten zich verlokken.
En ziet, toen er eene massa van aan den man
waren gebracht, liepen ze dagelijks, soms bij per
centen per beursdag, terug. Dat was voor de
meesten, die de papieren bij hunne makelaars in
prolongatie hadden liggen, een waar Danaïdenvat
'twas maar altijd suppleeren, en toch hielden velen
vol, spraken roerende en onroerenden bezittingen
aan, totdat suppleeren niet meer mogelijk was.
En nog maar altijd declameerden de vampyrs van
de beurs: »volhouden, heeren! er moet rijzing
komen, wij stellen 't volste vertrouwen in dat fonds!"
Helaas tal van huisgezinnen, maar ook wedu
wen en wezen, die zich hadden laten verlokken
dat volste vertrouwen" te deelen, zijn totaal ge
ruïneerd, arm zonder herstel.
Gepasseerde week kwam de trein van 10.45 u.
des avonds te Gorinchem aan met machinist,
stoker, drie conducteurs en geen enkele pas
sagier.
Dat men na een koperen bruiloft niet altijd
voor de betoonde belangstelling behoeft te bedan
ken, blijkt uit de volgende advertentie, welke
voorkomt in de Deventer courant van 29 Eebiv.
Wegens verbazend geringe belangstelling in hun
koperen bruiloftsfeest op 26 Febr. jl., en de des
wege ondervonden, zeer verklaarbare, teleurstelling,
zijn de ondergeteekenden niet in de gelegenheid
hunnen dank te betuigen.
Orc+rent den diefstal ten postkantore te Breda
meldt men
Niet minder dan 36 aangeteekende brieven met
geldswaarde zijn ontvreemd. Men weet nog niet,
hoe de dief of dieven zijn binnengekomen, maar
waarschijnlijk door zich te laten insluiten, aange
zien geen sporen van inbraak of geweld aan ramen
of deuren te vinden zijn Volgens verklaring van
den stoker, die 's morgens om 4 uren het vuur
voor het verwarmingstoestel aanlegt, was toen
alles goed gesloten. De diefstal heeft waarschijnlijk
tusschen 12 en 4 uren plaats gehad, en om dl
waarde machtig te worden, die in een blikken
trommel in de brandkast goed geborgen was, moest
deze laatste worden opengemaakt, wat goed gelukt
is. In den vroegen morgen werd reeds door een
schipper uit de haven bij het postkantoor een kistje
opgevischt, inhoudende de ledige enveloppen der-
gestolen aangeteekende brieven. Behalve de brie
ven is 800 aan specie ontvreemd.
Zekere heer D. op den Binnen-Amstel te
Amsterdam had dezer dagen een verrassende ont
moeting in zijn eigen huis.
Hij zat rustig aan de theetafel, toen de meid
binnenkwam met de mededeeling, dat er, naar ze
meende, iemand in de voorkamer was.
Het moest een ongenoode gast wezen. De heer
D. ging kijken en zag, in de halve duisternis,
werkelijk een menschelijke schaduw zich in een
hoek verschuilen.
Onvervaard maakte de heer D. licht en nu trad
er iemand op hem toe, die hem met een kiespijn
lachje aankeek, zeggende. »Ik schijn hier ver
keerd te zijn meneer".
»Dit schijnt zoo, ja."
»Dan zal ik me maar weer verwijderen, meneer".
»Ja maar,... wat doet u eigenlijk hier?"
»Wel niets meneer, ik schijn verdwaald".
»Zoo verdwaald Maar mag ik dan eerst even
uw zakken nakijken, of daar ook het een of ander-
verdwaald is".
De vreemdeling moest er genoegen meê nemen.
Zijn zakken bleken niets verdachts te bevatten...
en de heer D. liet hem de deur uit.
Te Milaan zal een gedenkteeken voor Gari
baldi worden opgericht.
Gisterenmiddag heeft de Londensche politie
in de nabijheid van het Strand drie personen in
hechtenis genomen, in wier bezit eene groote
hoeveelheid dynamiet werd gevonden. Men ver
moedt, dat zij daarmede een aanslag op het paleis
van justitie hebben willen plegen. Dit bericht
werd later tegengesproken.
- August van Wurtemberg is benoemd tot
veldmaarschalk van het Russische leger.
Het blijft rustig te Denain en te Anzin.
2500 mijnwerkers hebben aangeboden het werk
te hervatten op de vroegere voorwaarde, dat de
afgedankte werklieden weer worden in dienst ge
nomen. De compagnie heeft op dit aanbod nog
niet geantwoord.
Het Handelsblad geeft in zijn ochtendblad van
heden reeds het navolgend overzicht van het rap
port der staatscommissie, op 11 Mei 1883 benoemd
om aan den koning advies uit te brengen over de
bepalingen der grondwet, waarvan herziening door
haar raadzaam geoordeeld zou worden. Zooals men
weet wordt dat rapport eerst heden voor ieder
verkrijgbaar gesteld, met de zes afzonderlijke ad
viezen door zeven leden der commissie er bijge
voegd. Het lib ld. is die uitgave dus voor.
Wij weten thans niet beter te doen dan het
overzicht der voornaamste wijzigingen, zooals het
blad dit geeft, hier over te nemende overige
wijzigingen betreffen punten van ondergeschikten
aard.
De commissie heeft zich niet bepaald tot veran
dering van eenige weinige artikelen, maar in de
grondwet, met behoud der bestaande volgorde, een
vrij groot aantal wijzigingen gebracht.
Hoofdstuk I. Van het rijk en zijn inwoners.
Uit art. 1 is de opsomming der provinciën
vervallen.
De artt. 4 („de uitoefening der burgerlijke rech
ten wordt door de wet bepaald") en 5(»onfeenig
burgerschapsrecht te hebben moet men Nederlander
zijn") zijn als overtollig weggelaten.
Art. 7 bepaalt dat de wet verklaart wie Neder
landers en wie ingezetenen zijn. Het voorschrift
dat naturalisatie slechts bij de wet kan worden
verleend, vervalt.
Verder zijn de bepalingen omtrent benoembaar
heid (art. 6) en recht van petitie (art. 19) verdui
delijkt.
Tweede Hoofdstuk. Van den koning.
Het stelsel van de afdeeling over de troonsop
volging is, met weglating van eenige overtollig
geworden artikelen (art. 11 en slot art. 21) en
wegneming van onduidelijkheden, onveranderd
gebleven.
Bij de regeling van het regentschap is bepaald
(artt. 42 en 47), dat de regeeringsraad, die voor-
loopig optreedt, alleen door den raad van state
wordt gevormd, en dat dus de ministers daarin
geen zitting hebben.
Bij de afdeeling macht des konings is in art-54
's konings bevoegdheid om als hoofd der uitvoe
rende macht algemeene maatregelen van inwendig
bestuur te nemen, beperkt volgens de jongste
rechtsspraak van den hoogen raad, zoodat die
maatregelen op een wet moeten berusten, ingeval
zij strafbepalingen inhouden.
In artikel 57 wordt bepaald dat verdragen met
buitenlandsche mogendheden waarin bepalingen
voorkomen, die de goedkeuring der staten-generaal
vereischen, in hun geheel aan die goedkeuring
worden onderworpen. Ook voor toevoeging van
grondgebied, krachtens verdrag, is de goedkeu
ring noodig.
Omtrent den Raad van State wordt bepaald (art.
71), dat de Prins van Oranje op zijn 18e jaar van
rechtswege lid wordt van dien raad (dus niet
slechts raadgevenden stem heeft.)
Aan den wetgever wordt de bevoegdheid gegeven,
om den raad van state of een zijner afdeelingen
te belasten met de beslissing van administratieve
geschillen.
Derde hoofdstuk. Van de Staten-gen.
De bepaling van art. 76 (Kiesrecht voor de
tweede kamerwordt aldus veranderddat kies
recht wordt toegekend aan alle meerderjarige,
mannelijke ingezetenen, Nederlanders, die niet bij
rechterlijke uitspraak de beschikking of het be
heer over hunne goederen verloren hebben, noch
van eenige rechten zijn ontzet en die hetzij ter
zake van bewoning van een huis, of een gedeelte
daarvan, voor het volle bedrag in de belasting
zijn aangeslagen en het uit dien hoofde over het
laatstverloopen dienstjaar verschuldigde geheel
hebben voldaan, hetzij wonen op kamers, waarvan
de huurwaarde ten minste het minimum der
aldaar belastbare huurwaarde bedraagt. Het be
drag der minste ten volle belastbare huurwaarde,
door de wet te regelen, is nergens minder dan
36 of hooger dan 300.
Bij afschaffing der rijks personeele belasting
wordt het kiesrecht afhankelijk gesteld van de
huurwaarde met een laagste bedrag van 52 en
een hoogste van f 300.
De tweede kamer bestaat uit een vast getal van
90 leden.
Indien het rijk in kiesdistricten wordt verdeeld
(wat dus facultatief wordt gesteld), regelt de wet
de indeeling naar de bevolking.
De leden der tweede kamer worden gekozen
voor vier jaren; zij treden allen te gelijk af en
zijn terstond herkiesbaar.
Het afleggen van den eed bij het aanvaarden
van het lidmaatschap der staten-generaal wordt
facultatief gesteld (eed of belofte)de woorden
„ieder volgens zijne godsdienstige gezindheid"
worden weggelaten. (Hetzelfde is bij andere arti
kelen der grondwet, waarin van den eed sprake
is, gewijzigd.)
De jaarlijksche toelage aan elk lid der tweede
kamer wordt van f 2000 op 1000 verminderd,
maar met toekenning van x*eis- en verblijfkosten
(thans enkel aan de leden der eerste kamer, zon
der verdere vergoeding, toegekend).
Wat de eerste kamer betreft is alleen deze
wijziging aangebracht, dat haar het- recht van
onderzoek enquêtewordt toegekend.
In de afdeeling wetgevende macht wordt bepaald,
dat behandeling van wetsvoordrachten in de staten-
generaal aan bijzondere commissarissen kan wor
den opgedragen, en wordt het voorloopig onder
zoek in de afdeelingen niet verplicht gesteld.
In de afdeeling van de begrooting wordt de be-
paling omtrent de vaststelling van het slot der
rekening bp de wet (art. 122) afgeschaft en eake^
