Graaf Lorenzo.
MIDDELBURGSCHE COURANT
De pspaestie te MiflflelDuri.
FEU I L L ETON.
Middelburg 23 Februari.
BIJVOEGSEL
Maandag 25 Februari 1884. N5. 47.
Roman van Ursula v. Manteuffel.
VAN DE
VAN
Er is in den Iaatsten tijd in den gemeente
raad te dezer stede geen quaestie behandeld
die meer belangstelling wekt dan de verlaging
van den gasprijs, zooals die in de zitting van
30 Januari is vastgesteld.
Grootendeels is dit toe te schrijven aan de
eigenaardige wijze, waarop het besluit is ge
nomen, Slechts eene meerderheid van twee
stemmen kon het voorstel van het dagelijksch
bestuur verwerven, terwijl bij de behandeling
bleek dat de financieele-commissie juist in
twee even sterke partijen was verdeeld, zoodat
die commissie, had zij over het nader, nu
aangenomen voorstel van burg. en weth. advies
moeten uitbrengen, zeker haar gevoelen had
gehandhaafd om met de behandeling ervan
nog eens te wachten totdat de rekening en
het verslag der gasfabriek over 1883 bekend
zou zijn.
Wij moeten dan ook bekennen dat, zelfs
na herlezing van het verslag dier raadszitting,
de kracht van het motief van burg. en weth.,
waarom uitstel niet mogelijk was, ons nog
niet duidelijk is geworden. De beslissing was
noodig beweerden zij omdat velen daar
door op den Iaatsten dag der tentoonstelling
nog tot koopen van gastoestellen voor verwar
ming of drijfkracht zouden kunnen worden
aangemoedigd.
Het zal zeker nu wel gebleken zijn in hoe
ver die verwachting van ons dagelijksch be
stuur is verwezenlijkt; en de ervaring zal wel
uitspraak gedaan hebben tusschen den voor
zitter en den heer Luteijn, die beweerde dat
er bij de behandeling zulk een groote haast
niet bestond, een meening die wij geheel en
al deelen. Niet alleen de prijs van het gas
maar zoovele andere bijomstandigheden maken
het nemen van een besluit tot het aanschaffen
van gastoestellen tot verwarming in éen enke
len dag moeilijk, Het is mogelijk dat de
ondervinding ons kan weerspreken en is
dit het geval, dan houden wij ons voor mede-
deeling aanbevolen maar wij gelooven niet
dat 's raads besluit, uit het oogpunt van aan
sporing tot het doen van aankoopen op den
Iaatsten dag, aan de bedoeling heeft beantwoord.
Dit verandert echter op dit oogenblik aan
de quaestie nietsde beslissing is genomen,
en zij, die in het volle jaar 1882 gas gebruikt
hebben, betalen het aantal stères, dat zij in
1884 meer dan in dat jaar zullen gebruiken,
tegen ƒ0.07 per stère; terwijl ook hun, die in
het volle jaar 1883 gaslicht hebben gebruikt,
het meerdere, dat door hen in dit jaar zal
worden verbrand, tegen dienzelfden prijs in
rekening gebracht zal worden.
Tegen die beslissing is thans geprotesteerd
door een aantal winkeliers in een request aan
de gascommissie, en daarvan is door hen
tenminste hiertoe bestond het plan kennis
gegeven aan den gemeenteraad.
Ons wacht dus wellicht spoedig weer de be-
ZES EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
»Ik zal u wat zeggen, kind, antwoordde
Lorenzo, als eenmaal een gedaante handenwrin
gend op gindscke eenzame klip een wegzeilend
schip naoogt, dan zal ik die gedaante zijn."
»Zijt gij daar bang voor?"
»Daar hebt gij mij in al mijn dwaasheid,
bangheid en domheid Daar hebt gij de oorzaak
van zoo menigen slapeloozen nacht, van zoovele
verwarde vioolphantasieè'n Olieveling, lieve
ling 1" viel hij zich zelf in de rede en drukte haar
hartstochtelijk aan het hart. Verlaat mij niet,
Eveline, verlaat mij nooit, want zonder u kan ik
niet leven."
Vreesde hij dat zij sterven zou? Was zij ziek
zonder dat zij het zelf wist Zij begreep hem niet.
Gelukkig dreven deze eerste wolkjes snel voorbij
en volgden er weer heerlijke dagen. Zij onder
namen bergtochten, voeren naar naburige eilandjes,
waar eenige gewezen adellijke families met schoon
klinkende namen zelf hunne geiten hoedden en
akkers bebouwden zij maakten schetsen, schreven
volksliederen op en dachten aan verleden noch
toekomst.
handeling dezer quaestie in den gemeenteraad,
vooral omdat de financieele commissie, na haar
advies over het eerste voorstel van burg. en weth.
en verdeeld als hare leden bleken te zijn bij
de behandeling van het nader, eenvoudiger
voorstel van ons dagcl. bestuur, zeker ook in
een advies over dat request haar gevoelen aan
den raad zal blootleggen of in een nader voor
stel zal formuleeren.
Wellicht wacht zij, wat in dit geval het
raadzaamst is, totdat de rekening en het verslag
over 1883 betreffende de gasfabriek zal gereed
zijn.
In ieder geval dunkt ons dat de quaestie
wel eenige nadere beschouwing verdient, en
al kunnen wij slechts in de hoogste noodzake
lijkheid ons vereenigen met het terugkomen op
een onlangs genomen besluit, toch meenen wij
dat in dezen de raad alleszins in zijn recht is,
wanneer hij de zaak aan een hernieuwd onder
zoek onderwerp e.
De onderteekenaars van het bewuste adres
hebben echter ongelij k, wanneer zij de quaestie
van verwarming door gas op den voorgrond
stellen en verzoeken denzelfden prijs van ƒ0.07
per stère ook voor verlichting te mogen
betalen.
Zooals de regeling thans geschied is wordt
er niet gevraagd voor welk doel het gas wordt
gebruikthet is nu alleen de quaestie van
meer to verbranden in dit jaar dan men in
een der beide vorige heeft gedaan.
Uit dat oogpunt dus valt er op hun request,
naar ons gevoelen, niets anders te antwoorden
dan dat zij het raadsbesluit niet goed hebben
begrepen en dat er aan eene algemeene ver
laging van den gasprijs tot 7 cent per stère
in de tegenwoordige omstandigheden niet kan
gedacht worden.
Maar tegen de regeling zooals zij nu is heb
ben wij bezwaar, omdat zij, naar wij meenen,
nog niet geheel de goede bedoeling van ons
dagelijksch bestuur: bevordering van gasgebruik
in de hand werkt; en wijl zij onbillijk is tegen,
over hen die reeds een maximum van verbruik
hebben bereikt.
De bewuste bepaling was een uitvloeisel der
tentoonstelling van verwarming s- en
kooktoestellen voor gas. Daarop heeft
men te veel het oog gehad. Het gebruik
daarvan aan te moedigen was hoofddoel.
Maar wij staan hier voor een, in onze ge
meente ten minste, nieuwe zaak; menigeen wil
wel een proef nemen maar ziet tegen de kosten
op. De een heeft geen gas voor ander gebruik,
en moet dus de kosten voor aanleg betalen
een ander is eerst in Februari 1883 met gas
gebruik begonnen. Heiden kunnen wanneer
de raad daartoe ten minste het besluit neemt,
eerst in 1885 een prijs van 7 cent per stère
betalen voor bet meerdere dat zij dan boven
1884 zullen verbranden.
Kan dit voordeel in het verschiet nu
tot aanmoediging strekken Ons dunkt niet.
Alleen dus voor hen die al lang gas branden
kan de nieuwe bepaling doel treffen, maar
daaronder zijn er die om voor hen overwegende
redenen, omdat zij vuurhaarden verkiezen,
of uit vrees voor gevaar, waar zoo licht de
kinderen met de kraantjes dier gastoestellen
spelen; een gevaar dat te meer bestaat nu
deze kraantjes dicht bij den grond zich be
vinden en de hoofdkraan meer dan alleen voor
lichtgebruik het geval is moet openstaan
liever geen gebruik maken van zulke verwar-
mings- of kooktoestellen.
Voor 1 i c h t-gebruik hebben zij o. i, al het
maximum bereikt dat voor hen bereikbaar was
zoodat ook zij geen voordeel kunnen plukken van
Lorenzo verstond bij uitnemendheid de kunst
van niets doen. In zjjn veelbewogen leven wissel
den tijden van groote lichamelijke inspanning steeds
die van volslagen werkeloosheid at. Hij verveelde
zich nooit, maar kon met benijdenswaardige kalmte
uren lang aan het strand, in een boot, of op een
canapé uitgestrekt liggen. „Een ledigganger, die
het tot den hoogsten trap van volmaaktheid in zijn
vak gebracht heeft," placht Eveline gekscherend
te zeggen.
Met schrik ontwaakte hij op zekeren dag uit
dit Dolce far niente met de ontdekking dat het
reeds 1 October was. Nu werd het waarlijk tijd
om aan de toekomst te denken.
»Zeg Eveline, waar hebt gij het meeste lust
in Zullen wij in Schotland bij de familie Ruth-
well vossen gaan jagen of zoudt gij den winter
liever in Madrid doorbrengen
Wat gij het liefste wilt."
Ja, ik heb in dat opzicht een raren smaak.
Ik ben het liefst des zomers in het Zuiden en des
winters in het Noorden."
„Zoo, waarom
»Ik heb Dooit meer kou geleden dan op een
Napolitaanschen Kerstsavond en mij nooit prettiger
gevoeld dan bij een Zweedschen Kerstboom.
Daar vertoont de ijsbeer zich in zijn ware ge
daante; bij den Vesuvius is hij een huichelaar!
En verbeeld u de geriefelijkheden van een Spaansch
landhuis in den zomer, die marmeren vloeren, de
linnen zeilen, de zonneschermen, de kletterende
fonteinen, de koele matten en dat weldadig ge-
de gunstige bepaling, door den raad gemaakt.
Van vreemdelingen, die eerst dit jaar in
onze gemeente kwamen wonen, willen wij in
dezen niet eens spreken het bovenstaande
bewijst reeds genoeg dat de gewraakte be
paling onbillijk werken moet.
Wij zouden daarom wenschen, ook om aan
de bezwaren van adressanten te gemoet te
komen, dat de gemaakte bepaling gewijzigd
werd in dezen geest.
Zoolang tot eene algeheele verlaging niet
kan worden overgegaan, bepale de gascommis
sie hoeveel als grondslag voor elk jaar de
rekening van het vorige aannemende stères
de fabriek moet verbranden, om, berekend tegen
10 cents per stère, een opbrengst te verkrijgen,
waaruit onkosten, aflossing, rente en verbete
ringen kunnen worden bestreden.
De gasfabriek is eene gemeente-instelling;
winst behoeft er dus niet behaald te worden
alleen als reserve voor nadeelige jaren en
noodige vernieuwingen dient een som beschik
baar te zijn.
Volgens die berekening nu kan de gascom
missie nagaan voor welk getal stères zij een
prijs van 10 cent moet behouden, terwijl voor
het overige dan .07 in rekening gebracht
kan worden.
Dit aantal slaat zij globaal over het getal
huizen en lichten of toestellen in elke woning,
waar gas gebruikt wordt; zoodoende zal zij
gemakkelijk kunnen bepalen welk maximum
ieder gasgebruiker zal moeten bereiken om
daarboven slechts 7 cent per stère te betalen.
In het algemeen éen maximum voor alle
gebruikers vast te stellen zou onbillijk zijn
met het oog op de verschillende grootte der
woningen, den aard der huisgezinnen en de
quaestie of men zaken doet, een winkel
heeft enz.daarom dient het hoogst aantal
stèresdat men tegen den vollen prijs van
10 cent zou moeten betalen per gaspit of
toestel bepaald te worden.
Dit maximum zou bovendien jaarlijks, in
verband met de gunstige of ongunstige rekening
over het vorige jaar, moeten worden vast
gesteld, wat geen bezwaar kan opleveren, daar
toch eerst in het tweede halfjaar de berekening
tegen minder prijs behoeft plaats te hebben.
Ons plan zal zeker menigeen omslachtig
voorkomen; maar de uitvoering zal in dezen
misschien ook wel de bezwaren minder doen
zijn dan zij schijnen.
In ieder geval heeft het dit voor dat de
voordeelige bepaling onder ieders bereik valt;
hetzij men in 1882 gas heeft gebruikt of eerst
heden of morgen daarmee wordt begonnen.
Het zal daarom meer nog dan dat van burg.
en weth. meewerken om het gasgebruik te
doen vermeerderen en zoolang men niet tot
eene algeheele prijsverlaging kan overgaan,
in onze oogen, zeer geschikt zijn om als over-
gangs-middel dienst te doen.
De St. Ct bevat het programma van het examen,
ter verkrijging van den rang van derden stuur
man bij den dienst der gouvernements-marine in
Nederlandsch Indië. (Kon. besluit dd. 13 April
1865 n° 59, Indisch Staatsblad n° 81).
In de St. Ct wordt medegedeeld een tabel, aan-
toonende het verkeer en de opbrengst der onder
scheiden kantoren van de rijkstelegraaf over het
jaar 1883.
Stapelle, 23 Febr. Vrijdagavond hield de
landbouwvereeniging Vooruit zij ons Streven ver
gadering, waarop door den voorzitter werd mede
gedeeld dat de zaak der goederenloods iets schijnt
te vorderen, daar een onderzoek naar de plaats is
temperde licht en vergelijk dat alles met die lage,
houten huizen van het Noorden, die kamers waai
de zon in schijnt, zoodat men vaak des nachts
geen oog dicht doet! Wat zegt mijn kleine meid
nu
Dat zij bereid is dit winterseizoen met de
Eskimo's te openen."
ZEVEN EN TWINTIGSTE HOOFDSTUK.
Het was najaar.
Graaf Lorenzo had een nieuw blad in het bonte
prentenboek zijns levens opgeslagen en zijn jonge
vrouw naar Engeland gebracht.
Zij reden in een open rijtuig naar een der schoon
ste landgoederen van Devonshire en, terwijl zij
tusschen de prachtige boomen van het park door,
op een uitgestrekt weiland zagen, waar herten,
koeien en schapen vreedzaam naast elkaar graasden,
zei hij
g§|»Zie zoo! bij de eerste kronkeling van den
weg zult gij het slot zieneen mooi gebouw uit
den tijd van koningin Elisabeth Ashley Castle
bevat voor mij vele aangename herinneringen aan
prettige jachtpartijen, lange ritten van uitstekende
harddravers aan de zijde van den besten vriend,
dien ik ooit gehad heb."
»Ach, Lorenzo, breng mij toch een weinig
op de hoogte. Gij hebt mij sedert wij Londen
gedaan, en er eene opmeting heeft plaats gehad.
Door den heer J. Oele werd de slechte toestand
der kleiwegen in de gemeente besprokenhij
wenschte dat er, uitgaande van de vereeniging,
een verzoekschrift zou ingediend worden bij den
gemeenteraad om daarin verandering te vragen.
De voorzitter, de wethouder A. Nijssen, ver
klaarde zich daarmee wel te kunnen vereenigen
hij had reeds getracht verbetering daarin te bren
gen door 100 op de gemeente-begrooting voor
dat doel uit te trekken, maar die post was met
5 tegen éen stem geschrapt, omdat men verbete
ring der wegen een onbegonnen werk noemde.
Ten slotte werd in den geest van het gedane
voorstel besloten zich tot den raad te wenden
met het dringende verzoek dat er nog dezen
zomer een begin met die verbetering zou worden
gemaakt. Daarna hield de heer J. Oele Hzn. een
voordracht over de mollen, waarin hij aantoonde hoe
nuttig die dieren zijn, daar zij allerlei insecten
en larven gebruiken en nimmer eenig planten-
voedselhij beval ieder aan die beesten te be
schermen en niet te doen zooals onlangs iemand deed,
die niet minder dan zestig van die beesten op een
betrekkelijk klein veld doodde. Hij gaf den raad
ze dan liever te vangen en op een ander stuk
land over te brengen.
Tenslotte besprak men het werk der schattings
commissie voor de ongebouwde eigendommen, dat
spoedig ter visie zal liggen voor belanghebbenden.
Men besloot dan alle grondeigenaren op te
roepen om van gedachten te wisselen en eene
commissie van controle te benoemen, die dit werk
zou moeten nazien, en eventueele aanmerkingen,
gemotieveerd zou brengen ter plaatse waar zij
behooren.
Met eene bespreking van den slechten toestand
der landbouwers, die vooral aan de hooge pachten
werd toegeschreven, werd de vergadering besloten.
Een idee, door een der leden geopperd, dat loons
verlaging in dien toestand verandering brengen
zou, werd door de aanwezigen niet gedeeld.
EBïervliet, 22 Febr. Donderdagavond, hield
de rederijkerskamer, Jacob Van Lennep hare
tweede algemeene vergadering, waarin het tooneel-
spel van R. Faassen Oude dienstboden door flinke
rolvastheid van de beide dames en drie heeren
zeer goed afgespeeld werd.
Minder beviel ons het zoo prettige naslukje
Bergen en Daleneen blijspel, dat anders den
spelers spoedig bijval doet verwerven.
De drie voordrachtenOok een toaarheid, Een
diplomaten-diné en Jan Onverschillig werden warm
toegejuicht. Een zeer talrijk publiek was tegen
woordig.
Het ledental is dezen winter aanzienlijk toege
nomen, en maakten wij bij de Decemberopvoering
den Biervlietschen onderwijzers er eene grief van,
dat geen hunner werkend noch betalend lid was,
terwijl de onderwijzeres een werkzaam deel aan
de opvoering nam thans kunnen wij met genoe
gen een gunstige verandering ten hunnen opzichte
constateeren.
Jacob van Lennep is vooreerst onmisbaar in
Biervliet met zijne zonderlinge vertooningen op
godsdienstig terrein.
De-afdeeling Sliedrecht der schippersvereeniging
Schuttevaer telt aanvankelijk 23 leden. Bij het
hoofdbestuur zijn dezer dagen een 2-tal voorstel
len ter behandeling ingekomen
1°. Een verzoek om opruiming van het wrak
in het Hellegat dwars voor het fort De Hel.
2°. Een verkenningslieht op den Oosterhaven-
dam te Hansweert, daar met hoog water de dam
onder is en de dukdalf niet zichtbaar is in het
water.
De heer Otto Van Rees heeft in een schrijven
aan de tweede kamer bericht dat hij ophoudt
lid der kamer te zijn. Hp betuigt daarin zijn
dank voor de velé blijken van welwillendheid,
sympathie en vertrouwen, die bjj als lid en als
voorzitter gedurende meerdere jarenmocht
ondervinden.
ijmm
verlieten nog niets anders gezegd dande oude
lui op Ashley Castle zullen blij zijn."
Thurna lachte.
Daarmede is ook alles gezegd. Het is een
aartsvaderlijk huis, waar ik altijd welkom ben,
omdat ik ongeveer tien jaren geleden zeer be
vriend was met Allan, den tweeden zoon, kapitein
bij de garde. Een allerliefste jongen Hij bracht
mij bij zijn ouders, wier lieveling hij was. Ik
bleef er vier weken en reisde toen naar Spanje,
waar ik nauwelijks aangekomen was of ik vernam
dat Allan een val met zijn paard gedaan had en
zwaar gewond in Londen lag. Ik keerde terstond
terug en bleef bij hem tot hij den Iaatsten adem
uitblies; en dat kunnen die goede, oude lui nooit
vergeten. Ik weet dat zij blij zullen zijn als wjj
komen en daarom vroeg ik per telegraaf belet om
hun gravin Thurna te komen voorstellenZjj
hebben nog een zoon, de erfgenaam van den titel
en het fortuin, die meestal in Schotland woont
en zij hebben ook nog een dochter gehad, die met
een markies Lavalis getrouwd was, doch spoedig
stierf en twee meisjes naliet, die bij de grootouders
opgevoed werden. Zoo, nu heb ik u genoeg ver
teld. En hier zijn wij er."
Weldra zag Eveline zich omringd en hartelijk
begroet door louter lieve, innemende gezichten,
zoodat zij een ongekend gevoel van welbehagen
kreeg. Alles in dit huis ademde vrede en eens
gezindheid, en vooral de oude lady Ashley scheen
een grooten invloed op haar omgeving uit te
oefenen. Eveline was betooverd, zoodra zij een
