N°34
12 7e Jaargang.
1884.
9 Februari.
Zaterdag
Middelburg 8 Februari.
paar putei uit iet reperi:
tot lijapi fter schoolwet.
Onderwijs,
Kerknieuws.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.'
Prijs per 3/m. franco 3,5ö.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit Wad zijn Ie VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de PuWicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
Art 45 der wet van 1878, de zenuw van
de wet, zooals de minister Kappeyne dit finan
cieel artikel noemde, werd door hem verdedigd
„niet als een schoon product van wetgeving,
■want het artikel vindt", zeide hij „zijne beste
verdediging in de erkentenis van den vrij ge-
brekkigen toestand der bestaande wetgeving",
maar omdat dit nog het beste en meest prak
tische voorstel was dat kon gedaan worden.
ITet werd dan ook geheel ongewijzigd met
45 tegen 36 stemmen aangenomen, al ontbrak
het niet aan allerlei amendementen daarop en
aan pessimistische beschouwingen, o. a. over
de misbruiken die de gemeentebesturen van
de hun toe te kennen 30 pet. zouden maken.
Onder de tegenstemmers behoorden de heeren
Van Houten en Fransen van de Putte, de
laatste omdat hij voorstander ervan was om de
gemeentebesturen zeiven de kosten voor het
onderwijs te doen betalen, daar deze beter dan
de staat in de gelegenheid zijn directe belas
tingen tot stand te brengen. Volgens hem zou
dat artikel een struikelblok wezen voor eene
gewenschte totstandkoming der herziening
van onze gemeente- en rijksbelasting.
Wij herinneren hieraan omdat daarin de
verklaring te zoeken is waarom bij nu, als lid
der eerste kamer, ook op eene wijziging van
dat artikel aandrong; en tevens om de aan
dacht erop te vestigen hoe overigens alle
liberale leden zich met dat artikel vercenigden
en er bij die gelegenheid geen andere oplos
sing der quaestie gevonden kon worden.
Sints dien tijd is echter dat artikel, zonder
dat het, voor zoover wij kunnen nagaan, van in
vloed is geweest op de zoolang gewenschte
belastinghervorming, het groote struikelblok ge
worden; en nu wij staan aan den vooravond eener
wijziging, wordt deze ook van liberale zijde met
ingenomenheid begroet. De resultaten, door de
bepaling in dat artikel verkregen, zijn te kost
baar gebleken voor 's rijks schatkist; men wil
meer op de schouders der gemeenten leggen en
zich nu alleen bepalen tot het toekennen eener
vergoeding voor de onderwijzerstraktementen.
Het voorstel-Mackay wij wezen er reeds
op, om die vergoeding te beperken tot de
minimum-traktementen, achten wij te nadeelig
voor het onderwijs zelf, omdat dit op het ge
halte van het onderwijzend personeel van
invloed wezen zouwij verkiezen om die
reden daarboven het voorstel der regeering.
Maar wij hebben tegen dit laatste een paar
andere bezwaren.
In de memorie van toelichting verklaart.de
minister zelf dat de wet van 1878 te zwaar
drukt op het rijk en op de gemeenten,
zoodat de toestand der gemeente-financië'n
gaandeweg ongunstiger wordt. Om daaraan
te gemoet te komen zijn de eischen voor
schoolbouw verminderd en wordt nu voorge
steld het aantal onderwijzers te beperken.
Daartegenover staat wijziging in art. 45,
waardoor aan de gemeenten slechts 40 ver
goeding wordt toegekend van bet bedrag der
onderwijzers traktementen, voorzooverdie
niet bij wij ze van subsidie door het
rijk worden gedragen.
Veel hangt af van de wijze, waarop zulk
een bepaling wordt uitgevoerdmaar zij kan
den toestand nog bezwarender maken voor de
gemeenten, die thans 30 p. c. van alle onkos
ten genieten en nog subsidie kunnen ontvan-
geu bovendien.
Waar de minister aan de eene zijde, naar
hij zegt, wil helpen om ook aan de financieele
moeilijkheden, die de schoolwet voor def ge
meenten oplevert, tegemoet te komen, daar wil
hij door zijne voorgestelde wijziging, volgens
pnSj een veel te zwaren last leggen op die ge
meenten. Voor groote, voor rijke hoe velen
zijn er gemeenten moge dit geen be
zwaar opleveren voor het grootste gedeelte,
waar toch reeds veel van de belastingschuldigen
wordt geeischt, zal zulk eene regeling zich
ernstig doen gevoelen en het onderwijs zal wel
degelijk daarvan dupe worden.
Een tweede bezwaar is van administratieven
aard.
In het voorstel wordt evenals in de wet in
art.45 het voorschotten-stelsel behouden, tegelijk
met de wijze van verrekening.
Er is geen bepaling in de wet die zooveel
moeite en omslag aan de administratiën van
gemeenten, provinciën en het rijk veroorzaakte
dan juist deze. Nu zal bij de nieuwe regeling die
omslag niet zoo groot, de verrekening niet zoo
lastig wezen, doch nog altijd kan vereenvoudi
ging in deze niet anders dan gewenscht zijn.
En reeds bij de behandeling' van art. 45 gaf
de heer Verniers van der Loeff in de zitting
van 10 Juli 1878 daartoe een middel aan de
hand.
Na de eerste alin. van art. 45 zou men de
drie nu voorgestelde alin. kunnen doen ver
vallen en laten volgen„voorschriften omtrent
de uitvoering dezer bepaling worden door ons
bij algemeenen maatregel van inwendig be
stuur gegeven." Men blijft dan vrijer om,
wanneer de ervaring de noodzakelijkheid daar
van aantoont, wijziging te brengen in de be
doelde regeling, wat bij eene wetsbepaling
moeilijker valt.
De heer Van der Loeff, die weldra zeker
weer een zetel in de tweede kamer zal in
nemen, heeft dan gelegenheid zijn plan nog
eens in herinnering te brengen, n. 1. om dooi
de gemeentebesturen maandelijksche of drie-
maandelijksche staten te doen inzenden van
hetgeen zij, blijkens over te leggen gekweten
betalingsmandaten, werkelijk uitgegeven hebben
Als men daarvan dan een staat liet formeeren,
zou, zeide hij, de zaak goed'kunnen marchee-
ren en in de tweede of vierde maand aan de
gemeenten kunnen worden vergoed wat hun
toekwam.
Wij wezen ook in een vorig nommer op de
wijziging, die het voorstel brengen wil in het
aantal onderwijzers, en het verschil, dat er
bestaat tusschen dit voorstel en dat der heeren
Mackay c. s.
Volgens de tegenwoordige wet moeten er zijn
4 onderwijzers op 170 kinderen, d. i. 1 op
42 en 6 op 225 of 1 op 38.
De heeren Mackay c. s. stelden voor 4 op
de 220, dat is dus 1 op de 55.
Daarentegen worden, volgens het voorstel-
Heemskerk, gevorderd 3 onderwijzers op de
189 kinderen, alzoo 1 op 63, en 4 op 239 of
1 op 59, terwijl daarbij niets wordt bepaald
omtrent de veelvouden van 50.
Met een anderen factor dient hierbij echter
rekening te worden gehouden. De wet van 1878
neemt evenals het voorstel-Mackay tot
grondslag bij de toepassing van dit artikel aan
het getal kinderen, die op den vijftienden
Januari als werkelijk schoolgaande bekend
staande heer Heemskerk stelt voor als grond
slag aan te nemen het gemiddeld getal der in
de laatste vier kwartalen bij elke school inge
schreven kinderen.
Ook dat geeft een niet onaanzienlijk ver
schil, als men bedenkt dat op het platteland
in Januari de scholen vol en in de zomer
maanden leeg zijn,
Men zou dan ontdekken dat de beide
voorstellen die der vijf anti revolutionaire
leden en van den minister, op dat punt niet
ver uiteenloopen, een zaak waarop bij de be
handeling wel degelijk mag worden gelet.
In bet artikel in ons vorig nommer maar aan
leiding der toespraak van den vice-president dei-
rechtbank te Utrecht staat: »Wij vertrouwen t e
verwachten". Dit moet zijn: »wij vertrouwen en
verwachten".
Tot nu toe spreken alle bladen hunne afkeuring
uit over de bekende toespraak van den vice-voor
zitter der Utrechtsche rechtbank,
Wij zijn nieuwsgierig te weten of er ook een
verdediger voor mr. Van Ittersum zal opstaan en
welke gronden zulk een zal aanvoeren.
De kamer van koophandel en fabrieken alhier
zal op Maandag, den llen dezer, des namiddags
te 3 uren precies, eene openbare vergadering houden.
Ter Wenzen, 7 Feb. Het treurig bericht
is hier ontvangen, dat de beer dr C. Steketee,
die, tot herstel van gezondheid, sedert een paar
weken naar het buitenland was vertrokken, jl.
Maandag te Heidelberg is overleden. Met alge-
meene deelneming werd dit bericht door de inge
zetenen en de vele vrienden van den overledene,
zoowel hier als in de omliggende gemeenten
vernomen, aangezien de heer Steketee, gedurende
zijne negenjarige practijk alhier, aller achting en
vertrouwen bad verworven.
Niet met eene groote meerderheid is door de Rotter-
damsche kiesvereeniging Algemeen belang de heer
M. L. Van Deventer, oud consul-generaal te Rio
Janeiro, tot candidaat voor lid der tweede
kamer gesteld. Hij verkreeg 13 stemmen, terwijl
er 9 op den beer Verniers Van der Loeff waren
uitgebracht.
De president verklaarde persoonlijk dit resultaat
te betreuren, maar in zijne hoedanigheid van
voorzitter der vereeniging te moeten opwekken
om de overwinning voor den candidaat te be
vorderen.
Het zou ons, naar aanleiding van een en ander,
volstrekt niet verwonderen, wanneer ook de keer
Van Deventer voor de eer bedankte om te helpen,
tweedracht te zaaien in de liberale gelederen.
Te Rotterdam heeft de heer Willem Van Zuylen
op eene vergadering, die zeer druk bezocht was,
mededeeling gedaan van het tussche.n here en de
vereeniging het Nederlandsch tooneel voorgevallene.
Hij deelde mee dat bij de gevoerde onderhan
delingen de eisch op den voorgrond stond van
geheimhouding tegenover de dagbladen. Toch is
daarvan mededeeling gedaande heer Van Zuylen
achtte zich daarom vrij om de zaak bekend te
maken. Indertijd kreeg hij van den heer Schim
mel een brief, een onderhond verzoekende. Dat
onderhoud had te Amsterdam plaats. De beer
Schimmel verklaarde dat de vereeniging het Nederl.
tooneel Nan Zuylen hebben wilde op de dubbeltjes
kwam het niet aanhij ontbrak in het kader van
de vereeniging; bezat hij artisten, tegenover wie
hij zich gebonden achtte, zij zouden worden over
genomen hij had zijne eischen te stellen en er
zou worden getracht eraan te voldoen.
De heer Van Zuylen sprak daarover met de
commissie van hijstand van zijn schouwburg, die
hem aanraadde, op grond van den treurigen toe
stand waarin de onderneming verkeerde, om de
onderhandelingen te openen.
Men kent de voorwaarden, die gesteld werden
en waarop de vereeniging het Ned. tooneel ver
klaarde geen onderhandeling te kunnen aanknoopen.
De commissie van bijstand vond de handelwijze
van het Ned. tooneel niet fair, omdat zij geen
enkel bod deed tegenover de voorwaarden die de
heer Van Zuylen stelde. Diens toestand is on
houdbaar; al wat luxe was heeft hij, tot instand
houding van de onderneming, uit zijne woning
moeten verwijderende kunstenaar loopt gevaar
op te gaan in den directeur.
Door de vergadering werd ten slotte eene motie
aangenomen, waarbjj geconstateerd werd dat het
voortbestaan van een zelfstandig tooneelgezelsckap
naast de vereeniging het Ned. tooneel voor Rot
terdam wensckelijk is.
Men zal nu trachten het geld, en er is zeer
veel noodig, bijeen te krijgen ten einde de
zaak van den heer Van Zuylen in stand te houden.
De vereeniging het Ned. tooneel had zich op die
vergadering niet doen vertegenwoordigen. Wen
sckelijk is het, dunkt ons, dat ook harerzijds
inlichtingen worden gegeven, want het is toch
zonderling dat zij geen voorwaarden tegenover die
van den heer Van Zuylen stelde. Dan hadden
beide partijen tot elkander kunnen komen.
Wij zouden het gewenscht vinden dat dit nog
geschiedde; van de pogingen die nu in Rotterdam
worden gedaan verwachten wij niet veel succes.
De opera bost daar reeds te veel geld, om nu nog
zulk eene onderneming, dia geen levensvatbaarheid
schijnt te hebben, met dure kunstmiddelen in het
leven te houden.
Naar men aan de Haagsrhe Ct. mededeelt, is op
het bekende verzoek van M. 's Gravendijk te 's Hage,
om mededeeling van stukken, berustende aan het
departement van buitenlandscbe zaken, afwijzend
beschikt.
De maatschappij tot exploitatie van staatsspoor
wegen is zoo beleefd aan de drie leden der Trans-
vaalscbe deputatie vrij vervoer over hare lijnen
toe te staan.
Op de voordracht voor boofd der openbare scbool
te Geersdijk (gem. Wissekerke) staan de heeren
Boode uit Amersfoort en Onnekes uit Bruinisse.
Men verwacht de benoeming in het begin dei-
volgende week.
Donderdag herdacht te Goes de Christelijke
j ongelings-vereeniging Het Mosterdzaadje in haar
vergaderlokaal in de Cornelis Eversdijkstraat»
voorganger de heer Loggers, haar lOjarig bestaan.
Uit andere gemeenten, o. a. Vlissingen en Bergen
op Zoom, waren afgevaardigden van zuster-vereeni-
gingen om het jubilé mede te vieren.
- Het stoffelijk overschot van wijlen den heer
W. Van der Meer, laatst pastoor te Vlissingen,
werd Woensdagavond per spoortrein te Delft
aangebracht en neergezet in de kerb van den H.
Hippolytusde lijkkist was bedekt met tal van
prachtige kransen. Donderdag morgen werd een
plechtig requiem gevierd en daarna het ljjk ter
aarde besteld, gevolgd door de familie, alle Kath.
geestelijken van Delft, vele van elders en ver
schillende corporatiën.
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld:
J. O., 15 j., C. N., 14 j. en J. G. 15 j., allen te
Goes wegens clïeistal ieder tot 3 dagen eel. A. M.,
15 j., te Camperland, wegens diefstal fot fl boete.
W. B. Cz.. 42 j., schipper en koopman te Tholen, wegens
mishandeling tot f8 boete. N. de P., 68 j., liv. van
M. v. d. H.„ arbeider te Goes, wegens bedelarij fot drie
daS- kev- M. de B., 11 j arbeidster te Sluis, wegens
diefstal tot zes dag. eel. C. dn M., 34 j., hv. van
A. R., te Oostbnrg, wegens verbreking van afsluiting en
diefstal tot drie dag. gev.A. De D., 46 j., arbeidster te
Hansweert, wegens hoon tot fS boete. I. K., 23 j.,
schippersknecht te Yerseke, wegens mishandeling en
feitelijk verzet tegen de politie, tot twee maanden cel en
f 8 boete,
Allen in de kosten.
Vrijgesproken werd M. d. W., 23 j., dienstmeid te
's-Heerenhoek, beklaagd van overtreding der drankwet.
Twee boerenjongens uit Axel hadden te
zamen afspraak gemaakt om den boomgaard van
een der inwoners aldaar eens van wat ooft te
gaan ontlasten. Zij begaven zich daartoe in den
avond van 12 Oct. jl. met een zak daarheen en
waren juist bezig hun plan te volvoeren, toen zjj
door den maréchausée werden gestoord en de
vlucht namen.
Zij legden, op de gisteren door het gerechtshof,
kamer van crim. zaken, te 's-Hage gehouden zit
ting een volledige bekentenis af.
Adv.-gen. mr Bijleveld achtte de schuld voldoende
bewezen en requireerde 45 dagen celstraf.
Mr baron Van Zuylen van Nyevelt, die als ver
dediger optrad, geloofde dat men hier niet met
een voltooiden diefstal, maar met een strafbare
poging daartoe te doen haden beval beide besch-
in 'shofs clementie aan.
De uitspraak is op a. Donderdag bepaald.
Bjj enkele landbouwers onder de gemeente
Axel zijn deze week hoenders gestolen. De daders
zijn onbekend,
- De vereeniging het Steenkolen fonds, in 1876
te 'sHeerenhoek opgericht met het'doel den werk
man van goede en goedkoope steenkolen te voor
zien, telt reeds 150 leden.
In die gemeente geniet het uurwerk in den
toren der protestantsche kerk reeds sedert een
30tal jaren eene ongestoorde rust.
Uit Ymuiden wordt gemeld dat al het ma
terieel in het werk gesteld is om de, gedurende
de laatste stormen, veroorzaakte belemmeringen
in de buitenhaven weg te nemen.
Heden avond wordt in bet Panopticum te
Amsterdam een nieuwe groep onthuld de receptie
van Philips Van Bourgondië en Jacoba Van Beyeren.
Het comité voor de dit jaar in Amsterdam
te bonden internationale landbouwtentoonstelling
ontving slechts op zijne laatste circulaire 5300
aan toezeggingen.
Dit is veel te weinig, en het vraagt op nieuw
krachtige ondersteuning.
