N° 290.
126® Jaargang.
1883.
Zaterdag
8 December.
MA0DALKHA.
Middelburg 7 December.
FEUILLETON.
Benoemingen en besluiten.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuuzen, en te Ter Neuzen A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: te Parijs en Londen, de Compagnie générale de Publicité étrangère G. L. Daube en Cie., John F. Jones, opvolger
Wij zouden den minister van binnenlandsobe
zaken wel eens willen vragen of hij prijs stelt op
eene zelfstandige meening en of hij een zooge
naamd ongeloovige iets verschrikkelijks vindt?
Tot die vragen vinden wij aanleiding in zijn
schrijven aan den inspecteur van het M. O. in de
bekende Büchler-quaestie, waarvan onder Tweede
Kamer melding wordt gemaakt.
Dat schrijven zou ons doen vermoeden dat de
minister op de eerste vraag, waar het een leeraar
aan eene R. H. B. S. geldt, een ontkennend en op de
tweede vraag een bevestigend antwoord zal geven.
De minister doet het in zijn schrijven voor
komen alsof de heer Büchler, zonder eenige
aanleiding, als van de daken is komen verkondi
gen dat hij een ongeloovige is.
Dat is niet zoo, maar al ware dit het geval
dan zon men alleen kunnen beweren dat de heer
Büchler zich schuldig maakte aan aanstellerij," en
hem dit al of niet kunnen kwalijk nemen. Maar
de heer Büchler had zich daaraan niet schuldig
gemaaktintegendeel hij schrijft zelf dat hij alles
vermeed om opzien te barenhij hield zelfs zijn
betrekking tot de kerk aan, en zou nooit aan
drang gevoeld hebben om openlijk van zijn meening
te doen blijken, wanneer hem niet de ontvanger
der hervormde kerk in zijne woonplaats, niette
genstaande hij nooit een stembiljet ontving, een
aanslagbiljet had gezonden. Toen heeft hjj, ook met
het oog op anderen die met hem geljjke gedach
ten koesteren, zjjne meening blootgelegd.
Dit nu had hjj, volgens den minister, niet mo
gen doen, want het was nadeelig voor de inrich
ting, waarbij hjj werkzaam is.
De minister vergeljjkt hier, dunkt ons, een hoo-
gere burgerschool bij een winkel, die van de gunst
der menschen at hankelijk is, en dit doet ens den
ken aan de bewering, zoo vaak geuit, dat men de
kerk niet moet verwaarloozendat men die in
eere moet houden omdat dit zoo goed is voor
velerlei en vooral voor het zaken-doen. Wij weten
niet of de kerk daardoor gesteund wordt op de
rechte wjjze, maar voor ons zeiven betwjjfelen
wij dit.'
En toch zouden wjj wenschen dat er op dat
punt wat meer eerlijkheid bestonddat men zich
ontdeed, waar dit noodig was, van alle halfheid.
In een geloovige zien wij evenmin iets aange
naams als in een ongeloovige iets verschrikkeljjks
en waarom nu juist allen die de kerk in eere
houden - - zij hebben evenveel recht om dit te
doen als anderen die van de kerk niet willen weten
naar de oogen moeten worden gezien alsof zij
de eenige waarachtige menschen zjjn, is ons een
raadsel, maar een ergernis tevens.
De vrijheid van een leeraar aan een R. H. B.
school buiten die school wordt door de redenee
ring van den minister aan banden gelegdzulk
een leeraar moet even vrij wezen om van zjjne
Van Robert Waldmüller.
De bruine dame schudde het hoofd.
„Wat is dat voor taal, zuster? Verbeeld u dat
mjj bij het démasqué het groote lot ten deel
valt
„Gij vergeet toch niet mijnheer, dat het car
naval is viel de zwarte haar in de rede. „Wat
mjj betreft ik zou denken dat gij onze overmoe
dige tongen het best kunt beteugelen met ons van
uwe krijgsverrichtingen te verhalen"
Nu bleek het dat niet alleen Hydrofobus aan
de dames verteld had dat de ridder met het kost
bare reukwerk veel meer krijgsman dan galant
was, maar dat zjjne liefhebberij voor wapens in ge
heel Venetië bekend was geworden en dat, zonder
dat bjj er iets van vermoed had, twee oogen, welke
hij thans te vergeefs achter die brillen zocht,
hem reeds lang gadegeslagen hadden.
Dat die oogen aan de zwarte dame behoorden,
behoeft hier niet verklapt te worden. Hjj merkte
het niet. Zjj waren alle drie even bekoorljjk en
vrooljjk en schertsten met dezelfde welluidende
stemmen. Hjj voelde zich zoo weinig op zijn
gemak in deze nieuwe omgeving dat hjj de
meening te doen blijken als ieder ander; en wjj
betwijfelen of er wel éen woord over deze zaak
gevallen zou wezen wanneer de heer Büchler een
stuk had geschreven in bet belang der kerk.
De commissie van toezicht op bet M. O. te
Zwolle, de inspecteur en de minister hebben ge-
jjverd in kleingeestigheid, alleen uit overdreven
zucht om toch vooral niet hen te kwetsen, die
tegenwoordig het hoogste woord voeren over hun
geloof alsof hef iets bjjzonder heiligs is en
over hunne vrijheid, terwijl geen sterveling er
over denkt om hen in dat geloof te beperken of
geweld aan te doen, zoolang zij op bun terrein
bljjven.
Wjj zien in het geheele stuk van den minister
van binnenlandsobe zaken geen enkele gegronde,
maar wel menige drog-reden om het gebeurde
te Zwolle te verdedigen.
En wjj houden ons overtuigd dat zelfs eerljjke
aanhangers van de kerk, goede geloovigen, die
het wezenljjk meenen, dit met ons eens zullen
wezen en zullen erkennen dat een houding, zooals
de minister de leeraren aan 's rijks inrichtingen
voor onderwjjs wil doen aannemen de huichelarij
in de hand werkt.
En voor een huichelaar zijn wjj banger dan
voor een ongeloovige.
Misschien verschilt de minister daaromtrent met
ons in meening.
De minister van justitie heett eene verandering
toegezegd van art. 28 der drankwet, waarbij het
na 1 Mei 1884 verboden wordt sterkedrank in het
klein te verkoopen in eene localiteit, waarin eene
andere winkelnering wordt uitgeoefend of loten
worden verkocht in de Nederlandsche staats-loterjj
of die met zoodanige localiteiten gemeenschap heeft.
Op veler aandrang zal die wjjziging geschieden.
Wanneer, zonder schade voor de goede bedoeling
der wet, zulk eene wijziging kan plaats hebben
in het belang van velen die op het bovengenoemde
tijdstip nadeel in hun bestaan zouden vinden,
verdient zjj wel overweging, maar men bedenke
ook dat er nu reeds zjjn die juist met het oog
op deze bepaling vele onkosten maakten door
een andere woning te huren in de nabijheid
van hunne tegenwoordige of door veranderingen
in hun hnis te laten maken. Tegenover hen is het
zeer onbilljjk om op een eens genomen besluit
terug te komen, zonder ook aan hunne belangen
de aandacht te schenken
Volgens de Amst. zal er naar het gebeurde te
Bergen op Zoom wel een onderzoek plaats hebben.
Naar dit blad uit goede bron verneemt, heeft
de weduwe van den overleden .kapitein zich bjj
den kolonel-commandant van het 3de regiment,
den heer A. J. W. Van der Schrieck, mondeling
beklaagd over de militair-geneeskundige behande
ling, die haar overleden echtgenoot heeft moeten
ondervinden. Tevens meldt men, dat de weduwe
op audiëntie hij den minister van oorlog is geweest,
en dat Z. E. hierop aan den generaal majoor in
specteur van den geneeskundigen dienst dei-
landmacht een onderzoek heeft opgedragen. Wjj
grootste moeite had om bij die woordenschermut
seling niet bet onderspit te delven.
Wie waren echter de drie leden van dit kla
verblad, dat zoo ruimschoots van de vrijheid van
den maskeradetjjd gebruik maakte Het wordt
tijd den sluier op te heffen.
VI.
Wanneer men liet groote kanaal in de richting
der Serra-brug volgt en even vóór dat men de
laatste bereikt rechts een smal zij kanaal inslaat,
komt men, na onder twee kleine brugjes door
gevaren te zijn, in de nabjjheid der St. Salvators-
kerk, aan een herhaaldeljjk betwiste bezitting»
die daarom het palazzo Dubbio genaamd wordt.
Tjjdens bet bezoek van onzen Savoyschen vriend
was het tijdeljjk toegewezen aan de erven Moro-
sinidoch de echtgenooot van den Doge nam
geen genoegen met die schikking en was voor
nemens bjj de rechtbank te Padua in hooger
beroep te treden.
Hoe die beslissing mag uitgevallen zjjn weet ik
niet, maar wel dat voor bet oogenblik de drie
eenig overgebleven erfgenamen der Morosini's,
Anastasia, Maurizia en Magdalena, bet Palazzo
Dubbio bewoonden. Zjj waren in bet hnis van
een oom grootgebracht zonder te weten of zjj
als zij volwassen zouden zjjn, rijk of arm zouden
worden en hadden aan hem de keus harer echt-
genooten overgelaten»
r
kunnen dus vertrouwen, dat de droevige feiten
behoorlijk onderzocht zullen worden.
De resultaten van dit onderzoek dienen te
worden openbaar gemaakt en niet begraven te
bljjven in de cartons der officiëele correspondentie,
zegt de Amst. ten slotte.
Onzen lezers herinneren wjj dat de oude koperen
pasmunt (centen en halve centen) buiten omloop
gesteld wordt op 31 December van dit jaar.
Gedurende de maanden December 1883 en
Januari 1884 zal die muntsoort aan de kantoren
der betaalmeesters en van de ontvangers en com
mies-ontvangers der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzen ingewisseld worden.
De minister van financiën maakt hekend dat
bjj hem ontvangen is een aan bet postkantoor te
Middelburg ingeschreven postwissel, groot 60,
door een onbekende wegens te weinig betaald
successierecht ingezonden.
Heden middag werd eene inspectie gehouden
over de dd. schutterij alhier, hjj welke gelegenheid
aan twee muziekanten dier schutterij J. Wejjnman
en H. Gort de medailles wegens XY jarigen trouwen
schutterij)ken dienst werden uitgereikt.
De majoor-kommandant hield eene toepasseljjke
aanspraak en de troep defileerde voor de met het
onderscheidingsteeken begiftigden.
Gïoes, 7 Dec. Tot dusverre werd het feest
der Vereeniging van Volksvermakenhet St. Niko-
laasfeest nl„ altjjd geopend met eene toespraak
van den voorzitter tot de leden. Dit jaar had dit
niet plaats, vermoedelijk èn om de afwezigheid
van een voorzitter, èn om met de traditie te breken.
Was er alzoo geene „voorafspraak", de vice-
voorzitter, de heer J. J. Ramondt, vond na .afloop van
de tombola in het aanstaande vertrek van den
heer P. C. N. Eickholtz, penningmeester der ver
eeniging, aanleiding om dezen op de hartelijkste
wjjze te bedanken voor al wat hjj voor de ver
eeniging had gedaan. Gedurende zes jaren had
de heer Eickholtz het bestuur als penningmeester
terzjjde gestaan, maar in werkeljjkheid was hjj de
ziel geweest van elk feest, dat van de vereeniging
was uitgegaan, zoodat zjjn vertrek een groot ver
lies voor Volksvermaken mag keeten, hetgeen niet
gemakkelijk zal kunnen worden vergoed.
Overigens bestond het feest uit eene tombola
met ongeveer 180 groote of kleine verrassingen
voor bjj de 400 leden, die opgekomen waren.
Het leeuwenaandeel van het feest was evenwel
aan de rederijkerskamer Auroradie de drie vroe
ger gemelde bljjspelen vertoonde, nl. De dochter
van den BarbierDe Azijnverlcooper en Jocrisse,
de Vondelingwelke vertooning als altijd flink
van stapel liep, en waarvoor alle medewerkenden,
niet het minst de heer Jacobns Baljé die in alle
drie stukjes de hoofdrol vervulde, den dank der leden
verdienden. De jonge heer Ramond, had de be
leefdheid, de zang-coupletten uit eerstgenoemd
bljjspel op de piano te accompagneeren.
In het algemeen kan gezegd wordendat de
Hjj had zich daarmeê echter niet gehaast en
alleen de jongste was sedert eenigen tjjd verloofd
met een niet meer zeer jeugdigen graaf Verdra-
min, aan wien zjj voor een groot deel den gun-
stigen uitslag van haar proces te danken hadden,
zoodat meer dankbaarheid dan liefde haar genoopt
had hem het jawoord te geven. Het was die
zelfde, ietwat deftige heer, die in het Café Jodi
haar geduld zoo zeer op de proef gesteld had met
zjjne verklaringen van het Arabische woord bunn.
Om de waarheid te zeggen had Magdalena er
tot vóór een week niet aan gedacht om zijn
doceeren vervelend te vinden; maar het toeval
had haar sedert dien tjjd tot driemaal toe den
ongepoederden krullebol doen ontmoeten, wiens
verschjjning op de meeste Venetiaansche dames
een diepen indruk had gemaakt, Magdalena
had hem door haar sluier met zooveel aandacht
en zoo herhaaldeljjk aangezien, dat zij eindelijk
meende dat zjj hem, voor een harer zusters al
thans, in het oog moest houdeD.
Dit was de gevaarlijke weg, dien zjj kon inslaan,
want hoe ver kan men niet gaan, steeds meenende
stappen voor anderen te doen
Zoo kwam zjj er toe om naar zjjn naam en afkomst
te laten informeeren altijd voor de zusters; voorts
vergat zjj op zekeren ochtend haar gebed in de
St. Pieterskerk, omdat hij zoolang voor het altaar
stuk van Paul Veronese op de toonen stond
waarscbjjnlijk om den vorm van het wapen, waar
mede de Heilige vermoord werd, te bestudeeren;
leden een genotvollen avond bebben gebad,
welk genot er zeker niet minder om geweest zou
zijn, als men wat vroeger naar buis had kunnen
gaan.
Tocb weet ieder die met de regeling van der-
geljjke feesten bekend is hoe, trots den besten wil,
bet vaak onmogeljjk is om vroegtijdig te eindigen.
Ter Keuzen, 6 Dec. In de zitting van
den gemeenteraad alhier, op heden, zjjn tot leden
van het burgerlijk armbestuur benoemd de heeren
J. Wieland en J. Van de Ree.
YzenrtijUe, 5 Dec. Onze rederijkerskamer
Yzendijkés Vriendenkring ma,g\zich in de toenemende
sympathie der ingezetenen verheugen. Zij hield
Dinsdag 11. hare tiende algemeene vergadering
in het hotel De Gouden Poort, waar een talrijk
publiek aanwezig was, dat op eene nette opvoering
van een tooneelspel in 4 bedrijven Onteerd en een
kluchtspel in een bedrijf De Molenaar van t Dorp
werd onthaald.
De buitengewone rolvastheid zoowel als de losse en
gemakkelijke houding der verschillende spelers
waren bljjkbaar het gevolg der vele en jjverige
repetitiën voor de uitvoering.
De gouverneur van Atjeh en onderhoorigheden
telegrafeert onder dagteekening van 26 October
het volgende
»Nu de cholera in het binnenland geweken is,
zjjn de operaties ter verdrijving van vjjandelijke
benden uit XXII Moekims met kracht ondernomen.
Eergisteren vertrok kolonel daarvoor zelf naar
Anagaloeng. Gisteren werd de vijand op twee
plaatsen aangetast; eene lcolonne joeg hem op de
vlucht bjj Tjot Tjoet en Lamara Toenong, andere
kolonne bjj Lepong. De vjjand leed groote ver
liezen gedetailleerd nog niet bekend. Hjj ver
plaatste zich naar den rechteroever der Atjeh-
rivier. Daar werd hjj heden bij Pantei-Karang
door kolonne van Anagaloeng geslagen en op de
vlucht gejaagd. Troepen van Dambaroe moeten
heden eene bende geslagen bebben bjj Senelop
hiervan nog geen officieel rapport. Onzerzijds
werden gisteren vier mindere militairen gewond,
beden drie mindere militairen en twee paarden
gewond.
Uit 's lands dienst is eervol ontslagen de zout-
verkooppakhuismeester te Bandjermasin (Zuider
en Oosterafdeeling van Borneo) O. H. Van dei-
Meer Mohren in zjjne plaats is benoemd de chef
van het postk. te Pontianak G. Weidema.
Een tweejarig verlof naar Europa, wegens ziekte,
verleend aan den 2en luit. der inf. II. C. Van
Deinse.
leger. Benoemd bij het wapen der inf., en wel bij
liet 2e reg., lot 2en luit. de op zijn verzoek eervol
ontslagen 2e luit. van het wapen der inf. van het
leger in N.-I. P. C. Hompe.
In zijn rang overgeplaatst bij het pers. der mil. adm.
van het leger in N.-I. de sedert totlenluit.-kwartierm.be-
vorderde 2e luit.-kwartierm. C. Broeksms, van het leger
hier te lande.
eekedienst. Benoemd tot predikant hij de prot. gem.
in N.-I. de heer J. C. Knuttel, predikant hij de Evang.-
Lutli. gem. te Doetinchem.
in den schouwburg St. Benedetto bekeek zjj
hem, naast haar bruidegom gezeten, zoolang door
haar tooneelkijker altjjd voor hare zusters
dat deze merkte hoe zij volstrekt niet op het stuk
lette, zonder evenwel te'kunnen nagaan wat daar
beneden in bet parterre baar belangstelling zoo
geheel in beslag nam. Ja, het was ook alleen
ter wille harer zusters dat zij bjj het verlaten
van het Café Jodi op den inval kwam om haar
lakei, schijnbaar om dat reukwerk, op hem af te
zenden zonder zich bewust te zjjn dat haar
eigen bart in lichtelaaie stond.
Arme MagdalenaZjj had tot nog toe even
weinig besef van liefde gehad als Amedeus. Dat
zou nu overal anders geen ongeluk geweest zjjn,
daar zjj nog slechts verloofd en niet gehuwd was.
Maar Venetië heeft altijd eigenaardige zeden
gehad en daartoe behoorde ook dat een minnaar,
die door zijn aanstaande bedankt werd, evenzeeï
voor onteerd doorging als het meisje dat doof
haar minnaar bedankt wordt.
Vooral in de hoogere kringen liep een dergeljjk
geval nooit zonder bloedvergieten af. Magdalena
was dus volgens Venetiaansche opvatting niet
meer wjj
Wordt vervolgd.)
