N° 255
126® Jaargang.
1883.
Maandag
29 October.
BUITENLAND.
Middelburg 27 October.
Benoemingen en "besluiten.
Onderwijs.
Kerknieuws.
Ma-rine en Leger.
Rechtszaken.
Gemengde Berichten.
Algemeen Overzicht.
Dit blad verschijnt, dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
DMLRURGS
COURANT
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tbolen: W. A. van Niedwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weeneir, Zurich, enz.
Het Zuiden heeft tegenwoordig een bijzondere
voorliefde om artikelen te schrijven naar aanlei
ding van opstellen, die in de Goesche courant of
in ons blad voorkomen.
Een opmerking over de zending in Indië, door
het Goesche blad geleverd, gaf de redactie van
het anti-revolutionair orgaan aanleiding tot eene
langdradige beschouwing over het nut dier zen
ding, terwijl thans ons artikel over de ontmoeting
van koning Willem en koning Leopold en de
feestrede, door den heer Ruitenschild gehouden
bij gelegenheid der onthulling van het standbeeld
van graaf Jan van Nassau, aan de redactie van
het Zuiden ook stof geeft tot eene bespreking,
waarvan het slot nog zal verschijnen.
Het standpunt dat dit blad inneemt staat zoo
ver van het onze dat wij ons geen nut kunnen
voorstellen van eene polemiek; de redactie van
het Zuiden schijnt van een ander gevoelen te
wezen of anders de meening der liberale organen
in onze provincie van zooveel invloed te achten
dat zij zich tot taak stelt om die steeds te weer
leggen, opdat hare lezers daaraan toch maar geen
geloof zouden gaan hechten.
Zij ga gerust voort met zulke beschouwingen,
maar zij verwachte van ons geen geregelde weer
legging van het geen zij schrijft; het publiek
wordt niet gaarne verveeld en wij willen werkelijk
niet de minste moeite doen om de redactie
van haar standpunt af te brengen.
Dit enkele merken wij alleen op naar aanleiding
van haar laatste artikel.
Zij weidde zoo veel mogelijk uit over het christelijk-
historische dat aan dr Ruitenschild's rede ten grond
slag ligt, dan zal zij ons daardoor in onze meening
versterken dat die man geen feestredenaar had
moeten zijn.
Het standbeeld van Jan Van Nassau is niet
opgericht omdat hij zulk een goed Christen was,
maar omdat hij in het belang van de eenheid
van ons volk de TJnie van Utrecht tot stand
bracht. Als Jan Van Nassau geen Christen maar
een vrijdenker was geweest, had de heer Ruiten
schild niet „zooveel goeds en groots en beminne-
ljjks in hem gezien."
En dat juist kenschetst de eenzijdigheid der be
schouwing van den feestredenaar, eene eenzijdig
heid die zich wellicht verklaren laat maar niet
kan meewerken om het beeld van Jan Van
Nassau tegenover het g a n s o h e volk van Neder
land in het juiste licht te stellen. Even verkeerd
als wij het zouden vinden dat bij zulk eene ont
hulling anti-godsdienstige tonen werden aange
slagen, even verkeerd vinden wij de toespraak
van den heer Ruitenschild.
En daarom dient men bij eene nationale plechtig
heid goed toe te zien voor men eene keuze als
feestredenaar doet, wil men, in plaats van eenheid
te bevorderen, geen gevaar loopen dat bij zulk
eene gelegenheid tweedracht ontstaat of, waar zij
toch al zoo ligt voorkomt, worde vermeerderd.
Het Zuiden en de door zijne redactie aangehaal
de getuigenissen zijn ook te eenzijdig om zulk een
standpunt te kunnen innemen wij willen wezen
lijk de verdiensten van Jan van Nassau alsprotes-
tantsch christen niet verkleinen, zij waren zeer vele
en hij kan daardoor ook een goed mensch zijn geweest
doch wij hadden hem liever door geen predikant
maar door een onpartijdig persoon uit een zuiver
historisch, oogpunt hulde willen zien brengen
voor hetgeen hij deed in het belang onzer on
afhankelijkheid.
En aan feestredenaars, die dit hadden kunnen
doen, is ook bij ons geen gebrek.
Een prof. Opzoomer kweet zich in 1879 beter
van zijn taak en zou zeker nu ook uitstekend
gesproken hebben.
Uit goede bron kunnen wij meedeelen dat het
bericht omtrent onderhandelingen tusschen de
Great Eastern spoorwegmaatschappij en de maat
schappij Zeelandwaarvan in het door ons uit de
N- Rott. Ct. overgenomen bericht sprake was, onge
grond is.
Bij den met 1 November aanvangenden winter-
dienst op de staatsspoorwegen komt, wat het
traject VlissingenRoozendaal betreft, slechts éene
verandering in den loop der treinen. De trein
nl. die thans te 2.35 van Ylissingen vertrekt zal
dan te 2.10 rijden. Het vertrek van Middelburg
wordt daardoor 2.21, van Arnemuiden 2.28, van
Goes 2.50, van Bergen op Zoom 3.50 en de aan
komst te Roozendaal 4 u. 12 m.
Wij meldden vroeger dat door de firma J. A. Ceu-
len &C°, ingenieurs te Amsterdam, concessie aange
vraagd was voor een stoomtram Middelburg—
Domburo-. Naar wij nu vernemen is door genoemde
firma van dat plan afgezien op grond dat het
haar, bij de voorbereidende stappen die zij deed,
is gebleken dat zij niet op voldoende ondersteu
ning vanwege gemeente- en polderbesturen kon
sekeaen»
Heden werd op de begraafplaats alhier het
stoffelijk overschot ter aarde besteld van den heer
A. Baan, in leven inspecteur van politie alhier.
Aan den grafkuil waren de burgemeester, de of
ficier van justitie, jhr mT D. G. Van Teijlingen,
rechter in de arrond.-rechtbank, de commissaris
van politie en de hoofdagenten van politie tegen
woordig, terwijl d'. E. J. W. Koeh, in welspre
kende bewoordingen hulde bracht aan de nage
dachtenis van den ontslapene.
Ook ter terechtzitting van de arr. rechtbank
alhier, waar heden eene zaak berecht werd, waar
in door den overledene veel was gedaan, werd
door het openbaar ministerie hulde aan de nage
dachtenis van den overledene gebracht.
Dezer dagen is verschenen het reglement voor
eene permanente tentoonstelling van artikelen
voor in- en uitvoer, zoo in Europa als in andere
werelddeelen, welke vanwege het Nederlandsch
Handelsmuseum, gevestigd te Amsterdam, Keizers
gracht, hoek Vijzelstraat 601, zal worden gehou
den. Men weet dat tot dit plan de bijna geëin
digde groote tentoonstelling aanleiding gaf.
Op die tentoonstelling moeten de inzenders,
die lid van het museum zijn het lidmaatschap
kost f 10 per jaar voor 1 M2 of een gedeeelte
daarvan 10, en voor iederen volgenden Ms of
gedeelte daarvan f 5 per jaar betalen niet leden
betalen ƒ25,sjaars perM' of gedeelte ervan.
De tentoonsteller verbindt zich tot uitkeering
aan het Nederlandsch Handelsmuseum van een
commissieloon, bij overeenkomst vooraf te bepalen,
over alle orders hem door bemiddeling van het
museum geworden, alsmede over alle directe orders,
die daarvan het gevolg zijn.
Wie omtrent een en ander nadere inlichtingen
verlangt kan zich o. a. wenden tot den heer F. G.
Sprenger, waarnemend secretaris van het depar
tement Middelburg van de Nederl. maatschappij
van nijverheid, Dam, Middelburg.
Siri! 5»bentlijke, 26 Oct. Door den ge
meenteraad is de begrooting voor 1884 in ontvang
en uitgaaf vastgesteld op 19,338,84. Yoor
hoofdelijken omslag is f 3000 uitgetrokken. De
kosten van onderwijs zijn geraamd op 3,464,48.
Door den heer L. J. Eijbaart, geneesheer alhier,
is aan den gemeenteraad kennis gegeven, dat hij
het voornemen heeft met 1 Januari a. zijne prak
tijk neder te leggen, en binnenkort een officieel
verzoek om ontslag zal indienen. Deze kennis
geving werd met leedwezen ontvangen, wijl de
heer Eijbaart als een zeer humaan geneesheer
bekend staat en daardoor bij de ingezetenen ge
acht en bemind is.
Woensdag is in de Prins van Oranje te Goes,
onder leiding van den heer Filet, burgemeester
van Yerseke, eene vergadering gehouden, ter be
spreking van den aanleg van een tramweg tus
schen Wemeldinge, Yersekendam, Yerseke, Krui
ningen en Hansweert in aansluiting met den
staatsspoorweg te Vlake.
De bijeenkomst heeft tot geen praktisch resul
taat geleid. Dr. L. De Leeuw, van Wemeldinge,
gaf in de vergadering nog het denkbeeld aan
om, zoo de tram tot stand kwam, in verbinding
daarmede een stoombootdienst van Zierikzee naar
Wemeldinge in het leven te roepen.
De pogingen van den heer Filet om op deze
wijze den oesterhandel met den spoorweg in ver
binding te brengen verdient voorzeker allen lof.
(ff. Ct.)
De reden van het verleden week zoo plotseling
en geheel onverwacht uitgevaardigd verbod van
invoer van vee uit Nederland in Pruisen is blij
kens een door den kon. Pruisiscken regeerings-
president te Dusseldorf den 16en October gedane
bekend making, gelegen in de vrees voor het over
brengen van de onder het rundvee in Nederland
d. w. z. enkel in het spoelingdistrict, heersehende
longziekte.
Pensioenen. Op pensioen 'gesteld, op verzoek, ten
bedrage van 1600 'sjaars, de majoor F. L. De Graeff,
van het wapen der cavalerie, thans op non-activiteit.
Voor de betrekking van hoofd eener openbare
lagere school der le klasse te Amsterdam wordt
door burgemeester en wethouders het volgend
drietal aanbevolenJ. A. Van Driel, hoofd der
openbare lagere school te BreskensC. F. A.
Zernike, 2en onderwijzer aan een openb. lagere
school te AmsterdamH. J. Honig, hoofd dei-
openbare lagere school te Abcoude.
De plechtigheid der inwijding van het orgel in
het nieuwe kerkgebouw te Nieuw- en St. Joos-
land zal Zondag in de namiddag-godsdienst
oefening plaats hebben.
De luitenant t/z der 2e klasse J. J. W. H. Van
der Toorn, beboerende tot de rol van Z'. Ms.
wachtschip te Willemsoord, wordt met 15 Novem
ber a. s. op non-activiteit gesteld en met 16
daaraanvolgende vervangen door den luitenant t.z
dei 2" klasse A. G. J. Kroef. 1
Arrondissements-rechtbank te Middelburg.
Door de rechtbank zijn heden veroordeeld
M. H. L., 58 j., kopevslagersknecht te Middelburg,
wegens het opwekken der onzedelijkheid tot 2 jaren gev.,
eene geldboete van f250, en ontzegging van burgerrechten
gedurende 5 jaren. A. S. Van Z., 15 j., te Middelburg,
wegens diefstal tot 2 jaren en 5 maanden gev. W. C.,
14 j., te Vronwepolder en J. F, 14 j., te Serooskerke,
wegens mishandeling ieder tot 8 dagen cel. I). v. O.,
II j te Yerseke wegens mishandeling tot 3 dagen gev.
W. C. V., 25 j., werkman te Vlissingen wegens
mishandeling tot 15 dagen eel en i 8 boete en D. K.,
30 j., slachtersknecht te Vlissingen wegens beleediging
met woorden van een bedienend beambte in de waarne
ming zijner bediening tot eene geldboete van f8.
Allen in de kosten.
Te Heinkenszand is men bij 't instappen van
't huwelijksbootje gelukkiger dan in meest alle
andere gemeenten van ons vaderland.
Tenbehoeve dier gemeente, bestaat namelijk een
fonds van wijlen den heer Hurgronje, uit de renten
waarvan aan elke jonge dochter van den protes-
tantschen gosdsdienst, die zich met eén geloofsge
noot in 't huwelijk begeeft, een gift van 100
wordt uitgekeerd, onder voorwaarde dat zij te
Heinkenszand moet geboren wezen uit ouders die
lidmaat zjjn van de hervormde kerk ,en in de
gemeente twaalf achtereenvolgende jaren gewoond
hebben, 't Is een aardige reispenning.
Te Baarland heeft een nieuwe barbier, voor
stander van Zondagsrust, de volgende reclame op
zijne inrichting geplaatst:
Die zacht wil zijn geschoven
Komt Zaterdags of daags te voren.
Maar die mij Zondags koint bezoeken
Vindt botte messen, vuile doeken.
Zondag jl. was het kermis op een dorp in
België, dicht bij de gemeente Eede gelegen. Een
vijftiental jonge mannen, deels uit België deels
uit die gemeente, gingen samen huiswaarts en
bemerkten dat twee jonge meisjes op korten
afstand achter hen kwamen. Zij hebben zich niet
ontzien de meisjes, die mede op hun terugtocht
waren, op de meest ongepaste wijze aan te ran
den, ja zich verlaagd tot het plegen van daden
die wij liefst stilzwijgend voorbij gaan. Bedoelde
meisjes, beiden te Middelburg in Vlaanderen woon
achtig en waarvan de eene 16 en de andere 19
jaren telt, hebben den volgenden dag de zaak bij
den wachtmeester der maréchaussées te Aarden
burg aangegeven deze heeft dan ook niet gewacht
om met den veldwachter der gemeente Eede en
den wachtmeester der gendarmes te Maldegem een
verder onderzoek in te stellen, met het gevolg,
dat de aanranding, die op Belgisch grondgebied
heeft plaats gehad, wettig en overtuigend zal
kunnen bewezen worden, en de daders hunne
straf niet zullen ontloopen.
Bij ingezonden stuk in het Hand. vestigt
W. de aandacht erop dat het gebruiken van olie
op zee ook zijne schaduwzijde heeft. Dit middel
is door de ervaring bewezen uitstekend te zijn en
de loodsbooten en verreweg de meeste schepen
zijn van kruiken met olie voorzien, maar eene
omstandigheid maakt het gebruik daarvan soms
gevaarlijk en wel ditDoor het storten van olie
ontstaat eene vreeselijke branding, welke onfeil
baar het verlies van het vlak daarachter komend
schip veroorzaakt. Men heeft te Terschelling voor
beelden, dat het schip, hetwelk de olie stortte,
behouden bleef, maar dat het volgende schip, dat
men niet tijdig waarschuwde, onder bet oog van
tal van toeschouwers, met man en muis verging.
Bij het redden van schipbreukelingen van een ge
strand schip, zou juist om bovengemelde redenen
het gevaar slechts vergroot worden.
Het moet den beeldhouwer Teixeira de
Mattos gelukt zijn, om het door hem op »Arti"
te Amsterdam geëxposeerde borstbeeld van prof.
Alberdingt Thijm, dat onlangs door een bezoeker
der tentoonstelling bij ongeluk van het voetstuk
gestooten werd, weer in orde te brengen.
De kroonprins van Portugal, die in ons land
vertoeft, is een jongmensch van even 20 jaren.
Hij werd den 28 September 1863 geboren en
draagt de volgende kleinigheid voor naam Prins
Karei, Ferdinand, Lodewjjk, Marie, Victor, Michel,
Raphael, Gabriel, Gonzagne, Xavier, Frans, d'Assise,
Jozef, Simon van Bragance, Savoie, Bourbon,
Saksen-Coburg en Gotka, hertog van Braganzo.
Hij heeft een aangenaam voorkomen, zeer inne
mende manieren en maakt bij zijne verschijning
overal den gunstigsten indru k.
De kroonprins zal Maandag uit Den Haag ver
trekken.
Duur speelgoed. Door den ontvanger der
reg. en dom. te Dordrecht werden gisteren 30,883
geweren in het openbaar verkochthet hoogst
was ingeschi-even voor 18,885 getrokken percussie
geweren te Dordrecht door Jos. Janssen, fabrikant
van wapenen te Luik, ad 1,72 per geweer, en
voor 11,998 gelijksoortige geweren te Geertruiden-
berg door denzelfde, ad 1,68 per geweer, samen
dus f 52,638,84. Zou de verkoop bij minder groote
partijen geen voordeeliger uitkomsten geven
De koning der Belgen heeft, behalve de ge
schenken aan verschillende officianten, een som
van 1000 gegeven om te verdeelen onder het
personeel van het Paleis te Amsterdam.
Het afhandelen van begrootingen kost niet
veel tijd tegenwoordig. De Middelburgsche en
Vlissingsche gemeenteraden deden er een groot
uur over en zelfs de RotterdamBche begrooting,
die een totaal van 6millioen aangeeft, vorderde
niet meer dan twee uren.
Onder de acht personen, die Dinsdagavond
te Zevenbergen op zoo noodlottige wijze bet leven
verloren, zijn zes vaders van huisgezinnen.
Lord Derby heeft een brief gezonden aan
generaal Mac Iver, den ontwerper der Nieuw-
Guinea-expeditie, waarin hij eraan herinnert, dat
een soortgelijke expeditie in vroeger tijd werd
opgegeven, nadat de toenmalige regeering haar
had afgekeurd. Engeland zal nu in de Australische
koloniën een onderzoek naar de- Nieuw-Guinea-
quaestie instellen. Wanneer generaal Mac Iver
raad had gevraagd aan het departement van koLo-
niën, zoude hij de bezwaren van de regeering tegen
de expeditie hebben vernomen.-Lord Derby gevoelt
zich nu verplicht generaal Mac Iver onverwijld te
doen weten, dat de regeering de expeditie niet zal
gedoogen. Mac Iver beweert, dat de expeditie
toch zal worden doorgezet; hij acht deelneming
van Nederlandsche zijde bijzonder gewenscht, ver
klaarde hij aan een Hollandsch correspondent, en
het is niet onmogelijk dat Vlissingen wordt aan
genomen als basis der expeditie.
Figaro meldt, dat een Hollandsch ingenieur,
Van Braam, van de Portugeesche regeering con
cessie heeft verkregen tot het voor 20 jaren, bij
uitsluiting van anderen, leggen van een onderzee-
schen telegraafkabel van Portugal naar de Azori-
sche eilanden en van daar naar de Amerikaansche
kust. Er zullen 25 woorden per minuut mede
overgebracht kunnen worden, terwijl tegenwoordig
de overzeesehe telegraaf slechts 8 a 10 woorden
per minuut verzendt; de kosten van aanleg zullen
betrekkelijk gering zijn, volgens enkele berekenin-'
gen slecbts 10 millioen frank bedragen, zoodat het
tarief ook goedkooper kan zijn dan de bestaande;
men zoude 50 centimes per woord heffen. Dooi
de kabelverbinding der Azorische eilanden zou een
gemakkelijke verbinding kunnen worden verkregen
met Havanna, met Cuba en Panama en met bet
Engelsche station op Bermudas. Ook voor Amerika
zou de kabel veel waard zijn. De heer Van Braam
zet zijn onderneming met een Engelschman, m'
Behrens, op touw.
De Italiaansche regeering maakt niet veel haast
met het oprichten van een standbeeld voor Victor
Emanuel, dat volgens het plan in het midden
van het Pantheon te Rome moet geplaatst worden.
Doch wanneer dit geschiedt zal de paus, over
wegende dat het een daad van profanatie zoude
zijn, de kerk onder een interdict plaatsen. Men
zegt dat met het oog op de uitvoering van het
regeeringsplan reeds een pauselijke bul is gereed
gemaakt.
Berichten uit Warschau melden, dat in het
keizerlijk Man'a-instituut een geheime nihilistische
drukkerij is ontdekt, welke gebruikt werd tot het
uitgeven van het blad Proletariat. Twee onderwij
zeressen zijn in hechtenis genomen.
Te Berlijn is Woensdag een bjjeenkomst ge
houden tot het oprichten van een Luther-monument
aldaar. Onmogelijk is het al de plannen voor
de Luther-feesten in de volgende maand op te
sommen, daar geheel Duitschland aan die feeste
lijkheden zal deelnemen. Eigenaardig zal de op
voering zijn van het stuk Luther, geschreven
door Herig, die 30 October te Worms zal plaats
hebben.
Liefhebbers dienen gewaarschuwd 'te wor
den tegen het al te lichtvaardig koopen van
de zoogenaamde trouw- en verlovingsringen van
Luther. In Duitschland alleen zijn er verscheidene
dozijnen verspreid, vervaardigd door ondernemende
juweliers bij gelegenheid van de vroegere Luther-
gedenkdagen. De oorspronkelijke ringen zijn steeds
nog in het bezit van Helmstedt in het Harzge-
bergte, hem geschonken door hertog Rudolph van
Bronswijk.
De heer Jules Ferry heeft de radicalen der
Fransehe kamer behandeld op eene wijze, die zelfs
door de tegenstanders van zijn kabinet meesterlijk
moet genoemd worden. Indien het vervolg der
gebeurtenissen beantwoordt aan dit begin dan zal
dit kabinet niet alleen succes behalen op zijne vij
anden, maar tevens waarschijnlijk een, voor Frank
rijk, lang leven te gemoet gaan. Men herinnert
zich, dat de uiterste linkerzijde Ferry's val had
gezworen, dat zij vóór de opening van het parle-
lement zich voorbereid had op den strijd en alle
wapenen had gescherpt om slag te leveren allee
was gereed, en de politieke wereld zag in eenige
spanning uit naar wat er gebeuren zoude. De kamer
werd geopend, doch de aangekondigde interpella
ties bleven uit 5 van dag tot dag werden zij vejv