N° 250
126e Jaargang.
1883.
Dinsda»
23 October.
TORA TROM)AL
Middelburg 22 October.
ao FEUILLETON.
Dit blad verschijnt, dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gent:
Advertentien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte:
GEMEENTERAAD.
KRISTIAAN ELSTER.
MIDDËLBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissfngenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Boliand, te Kruiningen: F. van dee Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz,
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M„ Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De burgemeester van Middelburg maakt bekend,
dat op Woensdag den 24en October 1883, des
namiddags te 1 uur, eene openbare zitting van
den gemeenteraad zal plaats hebben.
Middelburg, den 19el) October 1883.
De burgemeester voornoemd,
PICKÉ.
De benoeming van m' J. Moolenburgh te Zie
rikzee tot lid der eerste kamer, heden door de
provinciale staten gedaan, begroeten wij met in
genomenheid. In de tegenwoordige omstandighe
den kon moeieljk van eene andere keuze sprake
zijnmen heeft dan ook de zekerheid in den
gekozene een waardig opvolger van wijlen mr W.
C. Borsins te vinden.
Al verliezen wij in de prov. staten een flink lid,
die in de laatste jaren ook als buitengewoon lid
van ged. staten werd aangewezen, wat de heer
Moolenburgh in die betrekking deed en werkte
schenkt ons de overtuiging dat de behartiging der
belangen van ons land en die van ons gewest in
onze eerste kamer door hem op uitstekende wijze
zullen worden behartigd.
Men schrijft ons
Yoor zoover wij ons herinneren, hebben voor
de vervulling der vacaturen in de besturen der
waterkeeringen in onze provincie, met 1 Nov.
ontstaande, tot dusver nog slechts negen benoe
mingen of herbenoemingen door den koning plaats
gehad. Deze betroffen de polders Hoofdplaat,
Anna, Anna-Friso en Burgh en Westland, alsmede
de waterschappen Bruinisse, Stavenisse, Scherpe-
nisse, NieuwBommenede en Oud en Jong Bres-
kens. Aangezien tot de overige besturen nog
colleges behooren die eveneens aftredenden onder
hunne leden tellen, mag de vervulling van deze
vacatures binnen eenige dagen worden tegemoet
gezien, daar anders met 1 Nov. die besturen onvol
tallig zouden wezen.
Wegens onvoorziene moeielijkheden gaat de
wedstrijd voor oesters, die vanwege de internatio
nale visscherijtentoonstelling te Londen zou gehouden
worden niet door.
Als aanvulling op het korte bericht uit Dom
burg, in ons nominer van Zaterdag, omtrent
schade, aan den Westkapelschen zeedijk veroorzaakt,
kunnen wij nog het volgende melden
De stormen der jongst verloopen week hebben
aan de zeeweringen van den polder Walcheren de
navolgende schade veroorzaakt
Zuidwatering: 215 M2 rijsbeslag, 247
M2 Doorniksche en 951 M2 Yilvoordsche steen
glooiing.
W estwatering: 170 M2 rijsbeslag, 358
M2 Doorniksche en 834 Ma Yilvoordsche steen
glooiing en 360 M. lengte vlechttpin.
door
IX.
De vreemdeling, wiens naam Olav Roti was,
was de zoon van een schoolmeester, dien Hans
als student had leeren kennen. Hij was ongeveer
dertig jaren oud toen hij met zijn ransel op den
rug en een paar daalders op zak naar Christiania
kwam om te studeeren. Hij ging in den kost
aan een uithoek van de stad bij een arme familie,
waar hij een zolderkamertje dat hij met een ladder
bereiken moest, en waar zelfs een kachel ontbrak be
woonde; hij at met zijne huisgenootenen betaalde zijn
logis door een paar van de oudste kinderen te leeren
lezen en op het jongste kind te passen als man en
vrouw beiden uit werken waren. Bovendien lapte hij
de schoenen der familie want hij had indertijd het
schoenmakersambacht geleerd. Na lang te ver
geefs een betrekking gezocht te hebben, waarmede
hij verdiende wat hij noodig had om boeken te
koopen en het collegegeld te betalen, kreeg hij
eindelijk een klein postje aan een gemeenteschool
en nu meldde hij zich aan bij het seminarie of
t}§ Studentenfabriek, 's Morgens zat hij nu op de
Oostwatering. Tusschen de strandpalen
38 en 39, nabj het fort Den Haak, is het duin
over ongeveer 40 meters beschadigd, waartegen
voorzieningswerken zullen behooren te worden
aangebracht, wat eene uitgaaf van 600 zal
vorderen.
De schade aan de Noordwatering kan
nog niet met juistheid worden opgegeven;
wel kan nu reeds worden medegedeeld dat die niet
onbelangr jk zal zijn, wanneer men in aanmerking
neemt dat in den nacht van den 17eB op den 18en
October de golven de kruin van den Westkapel
schen zeedjk bereikten.
Schade welke eenig gevaar oplevert bestaat niet
aaD het onvoltooide werk (het maken van bazalt-
glooiing) djkpalen 23 en 25, ontstond in't geheel
geen schade.
Met de herstelling van een en ander houdt men
zich bezig, terwijl daarvoor, ook te Westkapelle,
voldoend materieel voorhanden is.
De aanvoer van materialen, die zal plaats grij
pen, strekt alleen tot aanvulling van den winter-
vooraad die eerst den 20en November a. geheel
moest zijn aangeleverd.
In de vergadering van den gemeenteraad van
Middelburg, op Woensdag den 24 October 1883
des namiddags te éen uur, zullen onderstaande
zaken behandeld wordeningekomen stukken, adres
der Christeljke werkliedenvereeniging Luctor et
Emergovoordrachten ter vervulling in de vacatures
van eerste onderwjzeres op school F en onderwjzer
op school Avoorstel tot onderhandsche verpachting
der tollen op den straatweg naar Ylissingen en ver
koop van aldaar staande hoornensuppletoir kohier
(n° 1) hondenbelasting en inkomstenbelasting 1883;
voorstel tot toekenning van toelagen aan de kwee-
kelingen op school A, vacature onderwjzerge
meente-begrooting voor 1884 en daartoe betrekking
hebbende stukken.
(Bj niet beëindiging der beraadslagingen, voort
zetting daarvan in eene Yrjjdag namiddag te
houden vergadering.)
Naar wj vernemen is onze vroegere stadgenoot
de heer F. Louwerse, die zjne studiën aan het
conservatorium te Keulen voltooide, benoemd tot
muziek-directeur te Bingen a/Rhein.
Door den inspecteur voor 't geneest, staatstoe
zicht voor Zeeland zijn de mazelen te Domburg
epidemisch verklaard. Een derde deel der woningen
is door 280 ljders besmet. Nog 5 a 6 leerlingen
komen ter school. Gelukkig is nog geen enkel
sterfgeval onder de kleine zieken voorgekomen.
Vlissingeii, 20 Oct. Morgen (Dinsdag),
zal Z. K. H. Prins Christiaan van Sleeswjk-Hol-
stein met de Prins Hendrik van de stoom
vaart maatschappj Zeeland de reis naar Queen-
boro maken.
üansweert, 22 Oct. Zaterdagavond is de
ponton met brug, ter vervanging van den reeds
weggebroken steiger, voor-den dienst Walsoorden
Vlake, na een zeer onvoorspoedige en stormachtige
schoolbanken, 1s middags was hj leermeester, kin
dermeid en schoenmaker's avonds leerde h j
Latjn en Grieksch. De taak die hj zich ge
steld had bleek hopeloos te zjn en velen die
den mageren door honger en jicht gekwelden
man met dien langen baard en die verwilderde
haren, met schoolboeken onder den arm zagen
loopen, schudden het hoofd en enkelen rieden
hem aan om weer naar huis terug te keeren en
te beproeven zjns vaders opvolger te worden.
Maar hj was er de man niet naar om iets op te
geven. Hj was aan ontberingen en armoede ge
woon en voor hem lagen uitgestrekte, lichte vel
den die hj wilde naderen, al was het ook slechts
om er éen enkelen blik op te werpen en dan te
sterven. En hj bleef leeren en onderwjzen en
schoenen lappen en zuigelingen wiegen, totdat hj
op een mooien dag werd ingeschreven als student
aan de hoogeschool.
Hj legde niet veel examens af. Hj wilde geen
ambtenaar worden, zjn doel was heel wat an
ders. 's Winters schreef' hj in een volksblad,
's zomers doorreiste h j het land in alle richtingen,
voornameljk om echte Noorsche woorden te ver
zamelen. Zjn Idéé was nameljk om het ware
Noorwegen weer op te heffen en zjn aandeel in
dat werk moest zjn de Noorsche taal weer in het
leven te roepen. »Ik wil woorden die
slapen weêr opwekken," placht hj te zeggen, »een
ander delft liederen en gezangen op, een derde zeden
en gebruiken, geloof en denkw jzen, een vierde men-
reis, alhier per sleepboot uit Holland aangekomen.
Men zou heden met het leggen daarvan een aan
vang maken.
SEajimslag-, 20 Oct. Vrjdag werd door den
gemeenteraad vastgesteld de begrooting der plaat-
seljke inkomsten en uitgaven over 1884, tot een
bedrag van 20,854.98§.
Daaronder is begrepen voor kosten van het
lager onderwjs eene som van 7130, ongere
kend een bedrag van f 540 voor rente van de
geldleening voor de schoolstichting in den Grooten
Hujssenpolder en den verbouw der dorpsschool,
waarvan de kosten op 3000 kunnen worden
geraamd.
Verder heeft de raad in dezelfde zitting afwij
zend beschikt op het verzoek van R. Jansen
om tegen den prjs van 3000 kooper te mogen
worden van het tegenwoordige gemeentehuis.
Tevens werd het besluit genomen om voortaan
op de openbare scholen slechts eens in het jaar
gelegenheid te geven tot het aannemen van nieuwe
leerlingen.
Voor de slachtoffers der ramp in Indië werd te
Oud-Vosmeer 37.48J bjeengebracht.
De Thoolsche stoombootmaatschappij heeft den
stuurman G. Van Keulen tot kapitein aangesteld.
Te Rotterdam heeft men ook den koning en de
koningin van België, op hun doorreis naar Brussel,
allerharteljkst ontvangen. Aan het station Delff-
sche poort werd hun een ovatie gebracht door
autoriteiten, benevens officieren der schutterj en
het korps weerbaarheid met de muziekkorpsen,
die de Brabanfonne speelden. De directie dei-
staatsspoorwegen had aan het jzeren viaduct van
het station Delftsche poort tot aan de beurs beur
telings de Nederlandsche en Belgische vlag doen
aanbrengen.
Er was een groote menigte aan het station
aanwezig, die HH. MM. luide begroette.
Onze koning zal bepaald in April een tegenbe
zoek te Brussel brengen.
Het Journal de Buxelles voorspelt ons vorste-
ljk paar bj die gelegenheid eene ontvangst,
waarvan men gewagen zal. „De groote rjken
zegt het blad die ons omringen, zullen in deze
wederzjdsche betuigingen van vertrouwen en
vriendschap geen onheilspellend teeken zien; zj
zullen ze slechts beschouwen als panden voor
behoud en vrede.
Hoe wel wj sedert Karei V van Nederland zjn
gescheiden, hebben wj nimmer opgehouden onze
noordeljke naburen te beschouwen als broeders
door afkomst entaal; want onze Walen koesteren
geene andere gevoelens dan hunne Vlaamsche
medeburgers, wanneer het den roem en de wel
vaart van het gemeenschappelijk vaderland geldt.
De gelukkige gebeurtenis van heden geeft nieuwe
frischheid aan die eeuwenoude gevoelens en wjst
op het groote voordeel, dat beide landen daaruit
kunnen trekken,
»Laat ons dus zonder te'gaan buiten de enge
grenzen van onze beide landen de zedeljke
schen, maar allen wekken wj den Noorschen
geest op, die op zekeren dag pantser en schild
zal aangorden en den vreemdeling verjagen."
Een zekere overeenkomst in levenslot en levens
doel en dezelfde belangen hadden hem en Hans
tot elkaar gebracht. Zj redetwistten altjd. Olav
Roti was voor Hans te theoretisch en zjne plan
nen waren hem te wjdloopig. Hj voelde wel
sympathie voor zjn opwekkingswerk, maar was
toch niet zoo vol vertrouwen als Roti wenschte.
Hans wilde onwetende lieden voorlichten, trage
en koele menschen jverig maken en arme sukkels
zichzelf leeren helpen. Daarvoor moest gewerkt
en geofferd worden en hj was altjd bevreesd
dat deze voor de hand liggende plichten vergeten
zouden worden onder al het praten over de op
wekking. Doch zj ontmoetten elkaar altjd op
het terrein der liefde tot. de lagere standen en
hun afkeer van hen, die geen hart hadden voor
den gemeenen man.
Roti deelde Hans mede dat hj dezen zomer een
merkwaardige vondst gedaan had. Hj was zoo geluk
kig geweest een stokoud vrouwtje te ont
dekken, die in een hutje diep in het gebergte
woonde en slechts nu en dan in de stad kwam
om te bedelen. Zj was wel wat kindsch en suf
ferig maar haar spraak was verbazend antiek en
echt. Hj beweerde dat zj op algemeene kosten
onderhouden moest worden en dat jonge taalbe
oefenaars beurzen moesten krjgen om de reis te
kunnen maken en haar te gaan bestudeeren.
kracht onzer beide volken vermeerderen en nog
eenmaal bewjzen, dat de grootheid der volken
niet afhangt van het aantal hunner soldaten,
noch van de uitgebreidheid van hun grondgebied;
maar van de kracht van hun vaderlandslievenden
wil en van hunne liefde voor de burgerljke
vrijheid, vereend met den eerbied voor hunne
eeuwenoude overlevering.
»Hoezee voor Nederland
Onze koningin zou heden per extra-trein naar
Arolsen vertrekken, waar H. M. eenige dagen zou
doorbrengen.
Op 31 December a. wordt de onde koperen
pasmunt buiten omloop gesteld. Gedurende de
maanden November en December 1883 en Januari
1884 zal die muntsoort aan de kantoren van de
betaalmeesters en de ontvangers der directe belas
tingen, invoerrechten en accjnzen kunnen inge
wisseld worden.
Binnenkort kan een voorloopig verslag van de
commissie tot voorlichting betreffende de reorga
nisatie van 's r jkswerven worden tegemoet gezien,
waaruit bljkt, dat de commissie eenparig van
oordeel is dat Nederland voortdurend behoefte heeft
aan rjksweiwen, waarvan éen werf van aanbouw.
Volgens mededeeling van Zr. M". gezant te
Berljn is, op last der overheid te Aurich en te
Dusseldorf, de invoer van vee uit Nederland, met
het oog op de longziekte, te rekenen van 18
October jl. verboden.
Vee echter, hetwelk vóór den 18en October in
Nederland met bestemming naar Duitschland ver
kocht is, zal aldaar tot aan het einde der loopende
maand kunnen worden ingevoerd, onder overleg
ging voor elk stük vee van een door het betrokken
Nederlandsch gemeentebestuur afgegeven certificaat,
vermeldende
1". de plaats van herkomst, den ouderdom, het
geslacht en de kleur van het bedoelde stuk
2°. de verklaring dat het dier gedurende de
laatste zes maanden zich niet bevonden heeft op
eene plaats alwaar of in den omtrek waarvan op
een afstand van 20 K. M. de longziekte heerscht
of in dat tjdperk geheerscht heeft-.
De gewone audiëntie van den minister van
oorlog zal op Donderdag den 25e" October aan
staande niet plaats hebben.
De heer F. Domela Nieuwenhuis te 's Gravenhage
heeft in het gebeurde hj de opening der staten-
generaal, toen de publieke tribune gevuld was
met weesmeisjes, aanleiding gevonden om zich met
een request tot de tweede kamer te wenden.
Volgens hem is door het gebeurde de grondwet
geschonden, daar bij art. 96 wordt bepaald dat de
zittingen der beide kamers in het openbaar wor
den gehouden. Dit was destjds feiteljk niet het
geval, want toen het hek voor het publiek open
ging, werd gezegd dat de tribune bezet was, ter-
wjl er niemand was binnen gegaan.
Later is gebleken, dat men weesmeisjes gebruikt
heeft om langs een anderen weg de tribune te
Midden in zjn uitwjding over zjn vondst knipte
hij met de vingers en riep
»Maar ik vergeet heelemaal waarom ik hier
hen. Ik heb een boodschap voor u; een goede
boodschap,"
En nu vertelde hj, hoe hj gehoord had, dat er
eindeljk besloten was om in het westeljke district
een hoogere burgerschool op te richten en dat
Hans, als hj zich aanmeldde, zeker kon zjn van
den directeurspost.
„Wat zegt gj daarvan eindigde hj met
een bijden lach, waardoor hj al zjn groote, zwarte
tanden liet zien.
Hans stoof van zjn stoel op en zag den bericht
gever bjna angstig aan.
>Is dat is dat?" begon hj, doch kwam
niet verder.
„Zoo zeker, als ik hier zit. Ja, gj geluks
kind. Hemel nog toe, wie zoo'n heel district tot
zjn beschikking had dat zou een heerljk veld
zjn voor de opwekking."
Hans begon op en neder te loopen. Diepe,
zwarte meren, hooge zwarte bergen, donkere ver
trekken vol rook, doken voor zijn geest op en
eensklaps dacht h j ook aan de laatste vondst van
Roti, die kindsche vrouw met haar verbazend
oude taal.
Hj voelde een pjnlijke beklemming op de borst
en kon geen woord uitbrengen, Hj durfde Roti
niet aanzienhet was als vreesde h j dat die iets
zou ontdekken, wat hj niet wilde dat kj zag,
