Moopp ej VerjacMinpn in Mand.
Scheepvaartberichten.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Staten-generaal
Indische begrooting.
Nederlandschen Leeuw benoemde schipper, had
den moed met zijn schuit in zee te steken en het
geluk de New-Castle te bereiken. Er moest een
brief naar Harlingen en, trots den hevigen wind
en de holle zee, wordt ook dit waagstuk onder
nomen. Toen de schuit de haven naderde was
het daar vol toeschouwers. In ongelooflijk korten
tjjd werd de afstand tusschen hier en Terschelling
afgelegd.
De Engelsche bladen deelen de bekroningen
mede op de visscherjjtentoonstelling te Londen
voor Engeland en de koloniën alleen. Toch wordt
ook in de afdeeling schilderijen Jozef Israel's gouden
medaille vermeld. Zouden de Engelschen onzen
beroemden landgenoot willen annexeeren In het
geheel werden op de visscherijtentoonstelling te
Londen 335 gouden medailles toegekend. Daarvan
kreeg Nederland er 5, Noorwegen 28, Zweden 22,
Rusland 7, Spanje 9, Amerika 48, Italië 4, China
2, Griekeland 1; en Groot-Brittanië stelde zich
met 160 tevreden
Het plan om in Duitschland eene coöpera
tieve vereeniging voor leger en vloot op te richten
vindt veel bijval. Reeds zijn 9000 leden, waaron
der 135 generaals en bijna 1000 officieren, toegetreden.
President Arthur van de Vereenigde Staten
heeft ingevolge een besluit, door het congres der
Staten genomen, de verschillende mogendheden
uitgenoodigd op een nader te bepalen dag te
Washington bijeen^ te komen, ten einde een
eersten meridiaan vast te stellen. Van Italië,
Engeland, Rusland, Frankrjjk, Chili, Brazilië en
Duitschland wordt nog antwoord gewacht; Dene
marken en Portugal hebben voorwaardelijk aan
genomen. België is onzeker. Zwitserland, Venezuela,
Mexico, Turkjje, Griekenland, China, Japan, Haiti,
Liberia, Nederland, Canada, Guatemala enRume-
nië zonden toestemmend antwoord.
De heer Victor Saint Paul heeft 120,000 frank
ter beschikking gesteld van de Parjjsche Academie
voor geneeskunde, als een prijs voor hem, die,
van welke nationaliteit hij ook zijerin Blaagt om
een middel te ontdekken tot genezing der diphteria.
Eenige dagen geleden was eene Zwitsersche
familie te Parijs gekomen om binnen kort naar
Amerika te vertrekken; zij bestond uit vader,
moeder en drie kinderen. Een der jongens, 13 jaar
oud, die alleen het Duitsch sprak, verliet het hotel
en raakte in Parijs verdwaaldhij kon het hotel
niet meer terug vinden. De ouders waren wan
hopend, en de vader zocht twee dagen lang te
vergeefs. Toen moest hij naar Havre vertrekken,
doch liet zjjn vrouw achter in Parijs om te wachten
op haren zoon. Door een buitengewoon toeval zag
de jongen, die drie dagen gedwaald had, eens
klaps zijne moeder voor het raam van het hotel
staan. Men begrjjpt hoe gelukkig deze was.
Van. de vijftig frank had de jongen er slechts
zeven uitgegevenhij had altijd gedwaald en zijn
goede kleeding had hem waarschijnlijk voor den
arm van een politiedienaar behoed. Hjj vertrok
onmiddellijk met zijne moeder naar Havre om
zich bij de overige familie te voegen.
Over de aardbeving in Anatolië kan nog
worden gemeld, dat tot Woensdag avond 120
1 jj ken zjjn opgegraven uit de puinhoopen der acht
kleine dorpen in de onmiddellijke nabijheid van
Chesmeh. De opgravingen worden voortgezet, en
elk uur meerdere slachtoffers aan het licht
worden gebracht. Uit hetzelfde district zjjn meer
dan 350 verminkte levenden ontdekt, en dezen
worden nu geneeskundig behandeld voor zoover
de middelen het toelaten. Hulp in deze rich
ting is zeer noodzakelijk. Het werk der opgra
ving gaat zeer langzaam, en eenige weken zullen
wel verloopen voor de doodenlijst geheel bekend
zal zjjn. En in sommige districten zal men het
aantal nooit juist te weten komen, daar van
vele hutten geen spoor meer over is. Het lijden
der geredden is onbeschrijfelijk. Van Athene komt
goede hulp de Grieksche regeering zond een paar
oorlogsschepen met geneesheeren en allerlei voor
raad, tenten enz.
Eergisteren morgen had een ontploffing plaats
in de steenkolenmijn Whamcliffe Carlton bjj
Barnsley in Engeland. Er waren 25 man bezig
te werken, toen eensklaps een mijl in de rondte
een schok gevoeld werd, die de huizen bij de mijn
deed schudden. Eenig puin werd uit de groeve
»Een treurig einde 1 Dat gij u daarbjj kondt
neerleggen
Neen, neen, ik kon het nietToen de
nieuwe volksbanieren niet meer over mij heen
woeien, werd ik door een onweêrstaanbare macht
getrokken. Ik trachtte mijn blik op een verre
toekomst te richten en begon weer te hopen.
Ik kwam hier en ging minstens voor een volbloed
volksvriend door. Ik moest de mannen der nieuwe
richting weer ontmoeten om van mjjne illusies te
genezen. Nu is dat geschied. Nu weet ik vast
en zeker dat wij niets met die menschen gemeen
hebben. Zij willen de beschaving, namelijk de ge
dachte, tegenhouden op het punt waar zij gevaar
lijk wordt voor hunne kinderachtige droomen. Maar
in die zelfbegoocheling kan een waarheidlievend
man niet meegaan. Daartegen moet hij strjjden
en ik zal strijden. Geen beschuldiging van ver
raad of lafheid zal mij meer aan het wankelen
brengen. Wjj zullen toonen dat wjj ook helden
moed bezitten en onze laatste strijd zal vuren
ontsteken, die hun schijnsel ver om zich heen
zullen werpen en getuigenis afleggen dat wij
streden voor waarheid en schoonheid
Hjj stond op en zag naar het Westen, waar een
rood schjjnsel over het water viel; doch toen Tora
zjjn somberen blik opmerkte, dacht zjjHjj ziet
niet den morgen van een nieuwen strjjdhjj ziet
slechts den dichterljjken glans, dien zjjn vaarwel
over de wereld zal verspreiden en zjj vermoedde
geworpen, en aan vijf werklieden, die bjj de opening
werkten, gelukte het met kleine kwetsuren te
ontkomen. Spoedig waren geneesheeren en ver
dere hulp tegenwoordig, en 54 vrijwilligers boden
zich aan om in de mjjn neer te dalen en de
makkers zoo mogelijk te redden. Daar de mjjn
zelf door de ontploffing zeer veel geleden had,
werd er groote voorzichtigheid vereischt in
het wegruimen deru beletselen, en het duurde
dan ook langen tjjd eer het eerste ljjk werd ont
dekt, dat zwaar gebrand was. Men gelooft dat
alle zeventien werklieden zullen zjjn omgekomen,
maar het werk is moeilijk door de benauwende
gaslucht. De mjjn is 130 meter diep.
Te Kapelle is de levering der petroleum voor de straat
verlichting van 1 Oct. '83 tot ultimo April '84 aange
nomen door den heer J. De Jonge voor 9% cent de liter
en de levering der steenkolen voor de scholen in die ge
meente, voor 72 cent de HL., door den heer D. Van
Maris.
Datum.
Plaats.
Voorwerpen.
Informatiën.
22
Oct.
Eeoloo,
Hofsteden,
Tak.
26
Middelburg,
Verp. Weiland,
Verhulst.
29
Middelburg,
Meubels enz.,
Verhuist.
30
H
Middelburg,
Inboedel enz.,
Tak.
30
Middelburg,
Manufacturen,
Kouion.
6
Nov.
Middelburg,
Meubels,
Notarishuis.
8
Middelburg,
Verp. Bermen,
Ontv. der reg.
en dom.
8
Middelburg,
Huizen enz.,
Tak.
TWEEDE KAMER
Staatsbegrooting.
Buitenlandsche zaken. Voorloopig verslag.
Verschillende leden vraagden, hoe het staat
met de onderhandelingen over een handelstractaat
met Frankrijkh. i. gevoelde onze handel zeer
het gemis van zulk een tractaat; kan vraagde
mell de Reg. eenige bjjzonderheden mededeelen
omtrent de gevolgen der verwerping van het vorige?
Misschien, opperde men, ware daardoor de in vele
streken heerschende indruk weg te nemen dat
men door het gemis Bchade Ijjdt. Vele leden
bleven een tractaat, dat ons eenige voordeelen
geeft, niet ondenkbaar achten, nu wjj in wjjn-
accjjns en letterkundigen eigendom wapenen in
handen hebben om te gebruiken, zoolang het
ideaal, vrjje handel, niet bereikbaar is.
Men vroeg voorts 1° of de reg. met Duitsch
land wil onderhandelen over tariefsverlaging,
vooral voor gist en meel; 2° of er kans bestaat
op een nieuw tractaat met Spanje3° hoe het
staat met de onhandelingen met China, Japan en
Perzië; 4° of de betrekkingen met Venezuela ver
anderd zjjnen 5° of de Reg. werkzaam is en
uitzicht kan openen op onbelemmerden vee-
invoer in Engeland.
Te groote uitbreiding onzer buitenl. vertegen
woordiging is ook tegen dezen Min. een grief.
Zoo kwam velen een getal van 6 secretarissen of
attachés in alg. dienst te hoog voor en pleitte
men voor vereeniging van de missiën te Madrid
en Lissabon. Verhooging van de jaarwedde van
den ministerresident in Spanje keurden velen af;
evenals die voor kanselier der Belgische legatie;
onze financieele toestand vergunt geen andere
dan onvermijdelijk noodige verhoogingen. Terwjjl
onderscheiden leden aandrongen op spoedige aan
stelling van een consul in Transvaal, achtten
anderen hem geheel overbodig zoolang onze com-
mercieele en politieke betrekkingen aldaar geen
grooter beteekenis hadden en de toestand aldaar
niet beter geregeld is; bovendien achtte men een
bezoldigd consul geheel onnoodig.
Sommigen betwijfelden het nut der consulaten
te Singapore en Penang.
Voorloopig verslag.
{Slot.)
Met leedwezen bemerkte men, dat de 40.000
dat dat vaarwel voor hem meer waarde had dan
strjjd en zegepraal.
Terwjjl hjj zjjn hoed opnam, zei hjj
„Ik moest u dit alles eens zeggen, want gjj
zijt waarljjk onbilljjk jegens mjj geweest. Ik ben
niet iemand die na den slag op sluipmoord uit
gaat."
Toen de dominé even daarna in den tuin kwam
was Tora alleen. Hij vroeg naar zijne gasten en zjj
zeide dat zjj na een woordenstrijd afscheid geno
men hadden. -■ De dominé schudde het hoofd
en zei
»Ik begrijp het niet, het zijn eigenljjk
allebei zulke degeljjke menschen. Maar de poli
tiek dreigt ons allen te veranderen."
Tora dacht minder over hetgeen die twee ge
zegd hadden dan over hen zelf. Hoe verschillend
waren zjj. De een zoo ongedurig, zoo wispelturig,
altjjd in tweestrijd met zichzelf. Het eene oogen-
blik bezield door schoone gedachten, vol moed en
kracht, en het andere wanhopende aan zichzelf en
het leven. De ander was manneljjk, wist wat
hjj wilde en was altjjd bereid om te helpen, waar
iemand in nood was of verongelijkt werd.
IX.
Hans ging langs het water naar huis. De lucht
was koel en vervuld met berkengeur; maar hjj
's jaars voor »tjjdeljjke uitbreiding" niet baten
zullen om den achterstand bjj de rekenkamer te
boven te komen.
Meerdere leden kwamen krachtig op tegen
reactie tegen de intrekking van art. 2 n° 27 van
het politie-strafreglementgeen enkel staatsbelang
is h. i. daarvoor aan te voeren, al zouden indus-
trieelen dat gaarne zien.
Is de minister bedacht op maatregelen tegen
de speelwoede
Is het niet noodig, strafbepalingen te maken
tegen lieden, die de inlanders door valsche voor-
gevens of voorspellingen in onrust brengen
Men vreesde dat een al te ruim gebruik wordt
gemaakt van preventieve hechtenis.
Welken arbeid zal de regeering in de gebouwen
door dwangarbeiders doen verrichtten?
Men vraagde, wat wordt gedaan tegen zeeroof
en slavenhandel op Borneo (Berouwsche landen).
Mag men rekenen op spoedige overlegging van
de stukken betreffende de opium-enquête
Men verzocht den minister dringend te zorgen,
dat streng gewaakt worde tegen het lichtvaardig
afgeven van geneeskundige certificaten, waarop
aan civiele ambtenaren verlof wordt verstrekt.
Een resident in Atjeh achtte men nog onnoodig,
het civielbestuur aldaar te kostbaar.
Is de Indische regeering reeds tot een besluit
gekomen omtrent de heerediensten, die nog kunnen
worden afgeschaft voor de 668,760, die het
hoofdgeld meer opbrengt dan de schadeloosstel
lingen bedragen
De vraag van enkele leden »of het niet mogeljjk
zou zjjn, den inkoopsprijs voor koffie, die verhoogd
werd toen de koffie 45 a 48 ets. gold, ook op
grond van dien hoogen prjjs, thans weder te ver
minderen,"werd door andere ontkennend beantwoord;
dit zou tot ontevredenheid en schade leiden.
Voor het weder geven van rentelooze voorschotten
aan eigenaars van ïnerdika-tuinen werd gepleit.
Leerde de Amst. tentoonstelling iets omtrent
een betere behandeling van de gouvern.-koffie
Men meende de regeering reeds nu te moeten
waarschuwen, geen gehoor te geven aan wenschen
van suiker-induatrieelen, waar bjj de rechten en
belangen der bevolking aan het voordeel der
suikerfabrikanten mochten opgeofferd worden. De
industrieelen, die de lusten van de nieuwe regeling
der suikercultuur, niet ten voordeele van 's lands
schatkist, nu reeds gedurende een aantal jaren
hebben genoten, behooren ook de lasten daarvan
te dragen.
Op nieuw werd door sommige leden gewezen
op misbruiken bjj de gouv.-suikercultuur; zjj
noemden Kediri en Cheribon.
Burgerlijke openbare werken
Vrij algemeen werd op meer zuinigheid aange
drongen. Waarom bv. kost een gevangenis voor
136 hoofden te Kebajoran 70,000, een voor 60
hoofden te Kartasoera ƒ21,770 Waarom een
school te Poerwakarta 10,000, en een (zeker
kleinere) te Boelecomba (Celebes) 14,890waar
om een ass.-resid.-kantoor te Klatten 5500 en
te Lamongan 9530 Men noemde vele andere
dergeljjke posten, als onvoldoende toegelicht, o. a.
de brug over de Joana ad 52,000.
Haven van Tandjong-Priok. Men
verzocht eenige inlichtingen omtrent het overleg
over de haven-exploitatie. Vrjj algemeen kwam
men intusschen op tegen de hooge uitgaven, voor
de havenuitrusting uitgetrokken men wilde liever
den loop van zaken afwachten en zich tot het
strikt noodige bepalen, met een beroep op de on
dervinding te Vlissingen. Vooral kwam men op
tegen den aanleg van een drijvend dok. Men
vraagde ook inlichting over de ongunstige berich
ten omtrent het havenkanaal. Over het geheel
konden de meeste leden zich niet vereenigen met
het voornemen, om eerst na de volkomen toerus
ting over de exploitatie te beslissen. Het be
drag van 166,820 voor traktementen enz. voor
het havenonderhoud achtte men te hoogis al
dat personeel onmisbaar
Bestaat er bezwaar, zoo werd er gevraagd, de
kamer bekend te maken met het oordeel van den
legerkommandant over de vraag, of de tegen
woordige formatie van het leger nog wel voldoende
iser waren leden, die uitbreiding van het leger
noodig achtten.
Is het waar dat in enkele deelen van Atjeh
lette er niet op en zag ook niet hoe helder het
water de oevers weerkaatste. Hjj was nog te op
gewonden over dat artikel. Eerst toen hjj in het
dennebosch kwam, kregen andere indrukken de
overhand. Hij volgde nu juist denzelfden weg,
dien hjj dien eersten avond had afgelegd. De
harst- en kruidenlucht herinnerde hem eensklaps
aan den indruk van iets vreemds en geheimzin
nigs dien hjj toen gekregen had van de streek
en de menschen en hjj dacht er over na, hoe
nu alles veranderd was. Hjj was vertrouweljjk
met de menschen geworden en voelde zich geheel
thuis in het donkere sparrebosch. Hjj was dien
weg reeds zoo vaak gegaan, dat hjj elke bocht,
eiken boom aan den kant kendealles had zjjn
aandeel aan hetgeen hjj doorleefd had, sedert hjj
voor het eerst dat pad betrad.
Thuis komende was hjj nog geheel met die
gedachte vervuld en toen hjj zjjn kamer wilde
binnengaan bleef hjj eensklaps staan. Door de
geopende deur zag hjj een man met een
verbrand gelaat en blooten hals aan de tafel
zitten lezen. Hjj had een langen blonden baard
en droeg een wit linnen pak, lage schoenen met
spijkers en grove witte sokken. Zjjn ransel en
stok lagen op den grond; zijn stroohoed optafel.
Hjj rookte uit een kort pijpje.
»Gjj hier!" riep Hans uit en stak hem de
hand toe.
„Ja, lk ben het," zei de ander en stond
wel, in andere geen oorlogsindemniteit aan de
officieren wordt verleend? Men zou dat afkeuren.
In een afd. sprak men, naar aanleiding der
qaaestie-Kley, de behoefte aan een alg. regeling
van bevordering en ontslag van officieren uit.
Waarom wordt nu slechts een half millioen
voor de werving uitgetrokken, die in 1881 en in
1882 meer dan een millioen kostte, terwjjl de re
geering versterking van het Europeesche element
beoogt.
Yerscheiden leden betwjjfelden of het thans in
Indië gebruikte marine-materieel wel doelmatig
ismen meende dat de oorlogsstoomschepen niet
krachtig genoeg zjjn en te grooten diepgang heb
ben voor de kustverdediging. Ook kwam men
op tegen de kostbare methode om vele diensten
door oorlogsschepen te doen verrichten, welke
evengoed door de gouv.-marine konden geschie
den in stede van uitbreiding achtten de leden
die deze opmerking maakten, inkrimping van de
oorlogsmarine en aanvulling van de gouverne-
ments-marine wenscheljjk reeds dadeljjk zou men
niet onbelangrijk besparen door den aanbouw
van schepen voor de militaire marine op be
dachtzame wjjze te staken en te vervangen door
aanschaffing van vaartuigen voorde gouv.-marine.
Een schroefstoómschip 4° kl. kost, in Indië aan
gekomen, ƒ470.000, een gouv.-vaartuig type
Zwaluw slechts 267.000, en de jaarlijksche kos
ten zjjn resp. 67.000 en 33.000. Bovendien zou
het civiel personeel weldra veel meer ervaren zjjn
in de locale toestanden dan de nu telkens afwis
selende marine-officieren enz. Na aldus in de
eischen van den gewonen dienst doelmatiger en
goedkooper te hebben voorzien, 'zou men vervol
gens ook den defensiedienst op meer rationeele
grondslagen kunnen regelen, waarvan men mede
veel besparingen durfde voorspellen.
De wensch werd uitgesproken naar aanstelling
van leeraren in de oude talen op Java, ten be
hoeve der voorbereiding voor de universitaire
tudiën.
Op onderwjjs zjjn bezuinigingen mogeljjk
zeide men, met een beroep op den heer Yan de
Putte (15 Dec. 1882).
De meeste leden zouden, tenzjj er redenen van
zeer overwegenden aard zjjn, de uitsluiting van
vreemde Oosterlingen (Chineezen) van de H. B.
scholen afkeurenenkele leden achtten den maat
regel om financieele redenen goed.
In beginsel gaven de meeste leden de wensche-
ljjkheid van benoeming van protestantsche predi
kanten door de kerk-genootschappen toe; sommigen
vreesden echter bezwaren omtrent de uitkeering
van de subsidiën voor de traktementen. Anderen
kwamen op tegen belemmering van den rooinsch-
kath. godsdienst (geloofsverandering, missionarissen).
Tegen de weidsche inrichting van het krank
zinnigengesticht te Buitenzorg kwam men weder
op.
Wat is er bekend van het vin den van tin op Floris?
Men drong aan op het doen van een keus uit
de concessie-aanvragen voor de ontginning van
het ombiliën-steenkolenveld.
Spoorwegen. De meening werd ont
wikkeld dat het stelsel van staatsaanleg moet
verlaten worden, nu bleek dat spoorwegen in Indië
zeer winstgevend kunnen zjjn. Evenzeer bracht
men bezwaren in tegen staats-exploitatie, waarbjj
men nauwkeuriger berekeningen verzocht, opdat
men zou kunnen nagaan of de resultaten inderdaad
zoo voordeelig zjjn als beweerd wordt, hetgeen aan
sommige leden twjjfelachtig voorkwam. Eeni-
gen wilden dan ook verkoop van staatsljjnen aan
soliede maatschappijen, ook om dan den verderen
aanleg te bespoedigen. Andere leden wilden be
houd van de staatsexploitatie, maar geen nieuwe
Ijjnen ter hand nemen. Een derde categorie
wenschte dat de staat zich bepale tot de stamljjn
over Java, maar deze dan ook spoedig aanlegge
en daartoe een beroep doe op het crediet; deze
leden zouden in verkoop van de Ijjnen een gevaar
voor verzwakking van ons gezag zien. Welk,
vroeg men voorts, is nu het stelsel omtrent con-
cessiën voor Ijjnen, die met het staatsnet in aan
raking komen
♦Vlissingen, 20 Oct. Binnengekomen de
Noorsche bark Agnes Campbellgezagv. Nielsen,
van Bascagoula met hout naar Middelburg.
Gisterenavond kwam alhier uit zee binnen de
Ned. loodskotter n° 9, schipper J. Schot, met
verbrijzelde lantaarn en jol. De kotter vertrok
heden middag weder naar zee.
ES?
langzaam op. (Hjj zei jo en bezigde over het ge
heel vele woorden uit de boerentaal.)
»Op een voetreis?"
»Ja, zoo iets. Ik moest eens naar u komen
zien, nu ik hier voorbjj kwam. Gaat het goed
„Ja, dank n."
Wordt vervolgd.)
GEDRUKT BIJ DE GEBROED ESS ABRAHAM'S
TE MIDDBEBÜB».
