N° 246.
126® Jaargang.
1883.
Donderdag
18 October.
TORA TRUNCAL
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent!
Advertentiên' 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte;
Middelburg 17 October.
FEUILLETON.
Wordt vervolgd.)
MIDDELBURGSCHE COURANT
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieüwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De Standaard behandelt thans, met betrekking
tot den financieelen toestand van ons land, de
vraag: in welke richting dient gestuurd
Ook van dien kant vinden de aanhangige plan
nen der regeering geen steun, en al geeft de
redactie aan het voorstel van den heerVan Delden
en zijne vier mede-onderteekenaars verre de voor
keur, aannemelijk komt het haar nog niet voor.
Zij wijst erop dat de antirevolutionaire partij is
tegen alzijdige staatsbemoeiing, tegen te hoogen
voet van leven, en er tegen, dat het volk te
zwaar worde gedrukt.
Daaruit volgt onmiddellijk dat de regeling van
den financieelen toestand, naar de eischen van
ons program, moet worden verkregen
door herziening van al die wetten, waarin de
hooge voet van leven voor den staat geregeld is!
door wegneming uit onze inkomsten van alle
middelen, waarop geen zegen kan rusten
door de verhooging van belasting te beperken
tot de zoodanigen, die den socialen toestand ver-
hoogen kunnenen door een herziening van ons
belastingstelsel, die de gemeentefinanciën van de
rijksfinanciën afscheidt, en gebleken onbillijkheden
wegneemt.
Men ziet dat er bij de redactie quaestie is van eene
radicale veranderingen daarom heeft baars inziens
het tegenwoordig ministerie door zijn ontoonbare
belastingprojecten, in zedelijken zin, zijn abdicatie
reeds geteekend.
Want het baat niet, of de minister van finan
ciën al aftreedt.
Immers het is onmogelijk, dat zulk een voorslag
van den minister van financiën ware uitgegaan,
indien het kabinet, of laat ons zeggen, indien de
formeerder van het kabinet metterdaad den ernst
van den toestand had ingezien en op radicale
genezing van onze bloedende financieele wonde
bedacht was.
Hoe ongelegen aan de anti-revolutionaire partij
zulk een ministerieele crisis zou komen, zij zou
te verkiezen zijn boven den tegenwoordigen toe
stand. Juist omdat er van het ministerie-Heemskerk
geen doortastende poging te wachten is, om met
vaste hand, door bezuinigingen, onze financiën op
welgeregelden voet te brengen, doet het beter van
daag heen te gaan dan morgen.
Want, kan dit kabinet ons niet redden, dan
doet het ook niets dan ons ophouden, en maakt
het met elk kwartaal, dat het langer aan bljjft,
den toestand nog dagelijks erger.
Tot zoo ver het eerste artikel van de Standaard
over dit punt.
In de volgende artikelen verwachten wij nu
eene bepaalde aanwijzing welk ministerie er dan
in de plaats van het tegenwoordige zou moeten
treden. Dit kan, met het oog op het hierboven
aangegeven program, toch niet anders wezen dan
DOOR
KR1STIAAN ELSTER.
VII
De burgemeestersvrouw volgde haar eigen weg
om er achter te komen wat er in huis gebeurde.
Zij had hare vertrouwelingen onder de dienstboden,
die zij achter den rug van Thea Petrina nu en
dan iets toestopte, en zij beproefde ook altijd om
Seberg te winnen, door hem voor te praten dat
hij zeker nog eens een huwelijk onder «den koo
geren stand" zou doen. Langs deze en andere
omwegen vernam zij allerlei wat het hooger gezag
in huis niet noodig vond haar te vertellen, en
zoo kwam zij ook ditmaal te weten dat de bur
gemeester den slag verloren had. Er werd nooit
meer over de omwenteling van 89 gesproken.
Nadat Gran zijn heldendaad in het bureau ver
richt had, was hij, wat hij noemde, in een «vroo-
lijke stemming" gekomen. En in zulk een stem
ming of wanneer hij erg zwaarmoedig was, be
landde hij altijd in de pastorie. Daar stuurde hij
ook thans heen en dacht onderweg over hetgeen
er den vorigen avond gebeurd was. Hij vond het
niet meer zoo wanhopig. Hij had een menigte
yedenen om zijn zaak te verdedigende goede in
een anti-revolutionair kabinet, en of daarvoor de
tijd gekomen is, betwijfelen wij.
De proef zou wel wat gewaagd zijn, maar mis
schien toch ook gewenscht om de resultaten van
anti-revolutionaire financieele politiek eens te
aanschouwen.
De Standaard ziet geen heil in twee, drie of
vier kunstmiddeltjes. Wij evenmin, maar om tot
verbetering van den toestand zulk een mijl op
zevenen in te slaan als dit blad wenscbt, ons dunkt:
men schreef 1983 vóór men gereed was.
Het meest verlangend zien wij nu de mededeeling
tegemoet welke de wetten zijn, behalve die op
het lager onderwijs, die herzien zouden moeten
worden, omdat daarin »de hooge voet van leven
voor den staat geregeld is", en op welke middelen
geen zegen kan rusten
Vóór men het daarover eens is zou zelfs een
geslacht van anti-revolutionaire kamerleden zijn
voorbijgegaan.
De beer Wintgens sprak Dinsdag in de kamer
zijn leedwezen uit dat de conservatieve partij, die
in Engeland de kracht en het evenwicht van bet
politieke leven uitmaakt, zich hier tot slechts
enkele leden in het parlement bepaalt. Maar vol
gens hem weet de natie bet wel beter, die is in
merg en been van de gezonde conservatieve be
ginselen doortrokken.
Wij zouden den heer Wintgents die stelling wel
eens in een debating-club willen hooren verdedi
gen. De meeste vaste overtuiging geeft nog geen
recht om een dergelijken parados uit te spreken.
Men bood ons welwillend de gelegenheid om
een kijkje te nemen op de tentoonstelling, die
morgen en overmorgen vanwege de vereeniging
tot bevordering van den tuinbouw in Zeeland in bet
Schuttershof alhier wordt gehouden.
Behalve eene inzending van zaaivruchten door
de Luntersche tuinbouivvereeniging zagen wij daar
eene keurig e collectie planten bloemen en
vruchten uit Walcheren en het land van Cadzand
te zamen gebracht.
Er is zeer veel schoons te zien en het zou
jammer wezen wanneer iemand verzuimde deze
tentoonstelling te bezoeken, al ware het ook dat
het slechte weer een excuus voor het niet-gaan
zou kunnen wezen.
De toegangsprijs is zeer gering en men zal zich
waarlijk een gang naar het Schuttershof niet be
klagen.
In de gemeente Biggekerke heeft de collecte
Toor de noodlijdenden door de ramp in Neerlandsch-
Indië opgebracht de som van 17.30.
fïrijpslierlte17 Oct. Bij de Dinsdag
alhier gehouden verkiezing voor een lid van den
raad zijn 38 geldige stemmen ingeleverd.
Gekozen is de heer Jan De Witte met 20 stemmen.
De heer J. Louwerse bekam er 17.
Vlissingen, 17 Oct. Heden nacht, kwartier
voor een uur, kwam 'alhier met een extra-trein
vallen dwarrelden hem letterlijk door het hoofd
en hij was in een uitstekend humeur.
Zoodra hij de trap bij den steiger beklom zag
hij Tora aan het venster zitten, naar het scheen
geheel in haar naaiwerk verdiept. Hij ging regel
recht naar binnen met een van die snedige ge
zegden op de lippen, die haar zoo vaak een glim
lach ontlokt hadden. Doch toen hij zich omkeerde
om de deur te sluiten, ontwaarde hjj Hans Ejd,
die 't zij pas gekomen was of gereed stond om
heen te gaan; want hij hield hoed en stok in de
hand. De scherts stierf Gran op de lippen. «Al
tijd die mandacht hij. Hij keek slechts naar
Hans, groette Tora even en vroeg zoo enpassant
»Hoe staat het hier?" Hij overdreef de onge-
neerdheid, om zijn verlegenheid te verbergen.
Hij opende de boekenkast, nam een boek, bladerde
erin en zette het weer neêr. Dan rook bij eens
aan een bloem, speelde met de kat, en ging ein
delijk voor de piano zitten.
- „Die vuistenpriester mompelde bij, en sloeg
zoo hard op de toetsen dat Tora moest opzien.
«Hij moet verdreven worden," dacht hij ver.
der »in alle geval moet hij in een dispuut
gewikkeld worden Het is niet uit te hou
den schrille, klagende tonen drukten zijn
gevoel voor zijn vijand uit «politiek bij
voorbeeld Hij gluurde over zijn schouder
naar Hans, die onbewegelijk voor zich zat te kij
ken. Het leek hem onmogelijk om voorbij dien
man te gaan zonder te vechten. «Te wapen
riep hjj bij zichzelfmaar die kreet vond toch
van Hamburg aan Z. K. H. de prins van Wales
met familiebestaande uit H. K. H. de prinses
van Wales, drie dochters en een zoon.
Na bij aankomst gecomplimenteerd te zijn
door den heer vice-consul den beer P. L.
De Bruijne en den kolonel Rose, kommandant
van het koninklijke stoomjacht Osborne, gingen de
vorstelijke personen onmiddellijk aan boord van
het aan de landingpont gereed liggende jacht, het
welk te 1 u. 30 ra. uit de haven naar zee vertrok.
TSissimg-eii, 17 Oct. Door de vereenigln£
voor Trouw en ijverig dienstbetoon, onder voorzit-
erschap van mevrouw de wede A. C. Vader, geb.
Pieterse, is in hare vergadering van gisteren avond
een bewijs van waardeering uitgereikt aan Maria
De Rijke, die gedurende 28 jaren bij de familie
Van Os in dienst is geweest.
Het geschenk bestaat in een fraaie naaidoos en
een spaarbankboekje ten haren name, waarin
6.50 is ingeschreven. Een en ander werd door
den heer Joh' Dyserinck, secretaris der vereeniging,
met een warm en toepasselijk woord aan baar
overhandigd.
Homburg, 17 Oct. Toen door de aan
houdende regens in het begin dezer maand slooten,
sprinken en watergangen gevuld werden, bleek
ten duidelijkste, wat eene doelmatige bedelving
in onzen polder vermag. Na twee dagen droogte
was het opperwater bijna verdwenen. Wegen waren
weer droog geworden en de landerijen lieten
bewerking toe.
Aan de gemeentebesturen mag daarom wel een
woord van dank worden gebracht voor de flinke,
doortastende wijze, waarop zij het nieuw reglement
hebben gehandhaafd. Eenige bezwarende bepalingen
voor het leggen van nieuwe en het onderhouden
van oude dammen in de sprinken zouden den
toestand nog oneindig veel kunnen verbeteren,
daar de opening van vele duikers in sprinken
slechts circa 25 c. M. bedraagt. Een aantal dier
dammen zoude ten gevolge van scherper bepalingen
worden opgeruimd, waardoor de afwatering zeer
zou worden bevorderd, terwijl de landbouw niet
noemenswaard zou worden bemoeilijkt. Dikwerf
uit gemakzucht wordt de zoogenaamde veldgang niet
meer gebruikt en juist deze losse brug stelt het
afstroomend water hoegenaamd geen hinderpalen
in den weg. Bij ondervinding kunnen wij dezen
maatregel a,an de betrokken besturen ter overwe
ging aanbevelen.
Wij vernemen dat tusschen het dijksbestuur van
het calamiteuse waterschap Ellewoutsdijk—Bors-
sele en al de betrokken, eigenaren der gronden
voor eene inlaagkade en een eventueelen zeedijk
in den Borsselepolder de vereischte overeenstem
ming tot overdracht is tot stand gekomen.
Hoofdplaat, 16 Oct. Aan den verbouw
der schoollokalen wordt goed voortgewerkt. Nu
zij weldra aan den wettelijken eiscb zullen voldoen,
dreigen echter de onderwijskrachten, die sedert
1882 waren gewonnen, ons weer te ontvallen.
geen weerklank in zijn binnenste. Hij was eens
klaps zoo moede van het strijden. Hij vond alle
strijdvragen zoo afgezaagd, zijn eigen denkbeelden
zoo mat, en wenschte dat hij een wilde was. die
niets van maatschappelijke vraagstukken afwist.
Neen, vandaag kon bij niet
Hans verliet weldra de kamer en ging naar den
dominé. Gran zag Tora van ter zijde aan. Hij
zou een jaar van zijn leven hebben willen geven,
om te weten, waaraan zij dachtmaar op haar
gelaat was niets te lezen. Hij ging weer naar de
boekenkast. Een boek, dat hij haar een maand
geleden gebracht had, stond nog ongelezen, waar
hij het gezet had. Dat was niet zooals vroeger,
toen was het een heel événement als hij haar
een nieuw boek bracht.
«Hebt gij dat nog niet gelezen vroeg hij.
«Neen zei Tora opziende.
«Het is toch zeer de moeite waard", zei hij
met een onvaste stem. Tora antwoordde niet ter
stond doch zei eindelijk;
«Ik geloof dat men te veel kan lezen
«Hoezoo
«Ja, dat weet ik niet maar ik geloof
haast, dat men kan lezen, totdat men de werke
lijkheid geheel vergeet."
Er trilde een bijna onmerkbare ontroering in
baar stem. Maar dat boorde Gran niet. Boven
klonken zware voetstappen, zoodat de zoldering
kraakte. Gran voelde een zwaren voet geen
menschenvoet, maar duizenden paardenhoeven
die hem vertrapten. Hjj stond lang uiet het boek;
Reeds is de heer J. L. Spinnewijn, onderwijzer aan
de school n° 2, benoemd te Wouw, terwijl nog
een andere benoeming spoedig te wachten is.
Voor de ramp-Krakatau werd hier 52.80 in
gezameld. Bekepd .stille weldoeners zonden boven
dien hunne giften.
Ter uitvoering van een besluit van ingelanden
van het waterschap Poortvliet tot verbetering
van de bestaande uitwatering van dat waterschap,
heeft het bestuur van dat lichaam een gedeelte
van bet tot het kroondomein behoorend perceel
bouwland Poortvliet noodig, benevens de daarlangs
loopende waterleiding, samen groot 2.15 aren het
bood voor de gezamenlijke oppervlakte 38.35.
Deze prijs, overeenkomende met nagenoeg 1800
per hectare, mag, omdat de grootste helft van
het verkochte uit water bestaat, zeer hoog worden
genoemd de regeering heeft daarom bekrachtiging
van dien onderhandschen verkoop voorgesteld.
Heden komen de koning en de koningin van
België te 1 uur op Het Loo en 's avonds te 10
uren te Amsterdam aan.
Omtrent hunne plannen melden de Hollandsche
bladen bet volgende.
Donderdag avond wordt ter eere van HH. MM. een
gala-concert in den Parkschouwburg aangeboden
door de gemeente. De muziek van het korps gre
nadiers en jagers zal zich doen hooren en verder
eenige solisten. Vrijdag avond heeft er eene gala
voorstelling in den Stadsschouwburg plaats, waarbij
door de vereeniging Net Nederlandsch Tooneel
De Fourchambaults zal worden opgevoerd.
'tls niet onwaarschijnlijk dat ook onze koning
en koningin, die volgens de laatste berichten
Vrijdag te Amsterdam komen, ook deze voorstel
ling met hunne tegenwoordigheid zullen vereeren.
De koning en de koningin van België zullen
Zaterdag ochtend een bezoek aan de residentie
brengen, in het hotel van den Belgischen gezant,
baron d'Anethan, het dejeuner gebruiken en waar
schijnlijk ook ten zijnen huize middagmalen.
De kroonprins van Portugal is met groot ge
volg te Amsterdam aangekomen.
In het Weekblad van het Regt schrijft de heer
mr E. P. Schorer alhier het volgende
«Niet ondienstig acht ik het meer algemeen
bekend te maken, wat mij onlangs is wedervaren
bij de aanvraag tot het bekomen van de konink
lijke machtiging tot het aanvaarden van een legaat
aan eene instelling van weldadigheid. Een erf
later had bij testament aan zulk eene inrichting
bemaakt eene som. gelds onder bepaling„dat de
renten daarvan zullen gebruikt worden tot"
(volgt het doel, waartoe die inrichting is in het
leven geroepen) „en dat het kapitaal, zoo die in
richting onverhoopt mogt komen te vervallen en
ophouden te bestaan, zal moeten worden uitge
keerd aan het burger weeshuis."
»De machtiging tot aanvaarding van dat legaat
werd gevraagd, doch in antwoord daarop werd
door den minister van binnenlandsche zaken in
in de hand en staarde naar buiten. »Ik begrijp
u," sprak bij eindelijk op gedempten, bevenden
toon. «Gij zegt: buig het hoofd, verbrand wat gij
aangebeden hebt, aanbid wat gij verfoeid hebt."
Een gloeiende blos overtoog bet gelaat van Tora
«Gij hebt zelf vaak betzelfde gezegd", zeide zij.
- «Ik Ja nu herinnerde hij het
zichhet gebeurde meer dat zijne eigen woorden
opstonden en tegen hem getuigden. «Yerwenscht
woord dacht hij, en hoorde hoe Hans de deur
van de studeerkamer weer opende. Hij wilde hem
niet meer ontmoeten, nu niet
«Maar eenmaal, eenmaal ontmoeten wij
elkaar!" fluisterde hij bjj zichzelf, nam zijn hoed
en liep weg.
Toen Hans even daarna beneden kwam, was
Tora in den tuin bezig een bouquet te plukken.
Hij sprak een paar woorden tot baar, doch verviel
weldra weer in gepeins en liep zwijgend naast
haar voort. Weer bij de trap gekomen bleven zij
staan en schenen met hunne gedachten mijlen ver
van elkander te zijn. Zij bekeek hare bloemen
hjj trok met zjjn stok figuren in het zand, totdat"
hij haar eensklaps, terwjjl zij bukte om een strootje
op te rapen, hoorde zeggen
«Ik dank u voor uwe woorden van gisteren."
Hjj liet zijn stok vallen en werd vuurrood, ter
wjjl er een verbaasde, bjjna ongeloovige uitdruk
king op zjjn gelaat kwam.
«Dankt gjj mij werkelijk?" vroeg hij.
„Verwondert u dat?"
