126e Jaargang.
1883.
Maandag
10 September.
Gemengde Berichten.
N° 213.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f i,5ö
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behooren twee BIJVOEGSELS.
Middelburg 8 September.
Een politiek program.
Onderwijs.
Verkoopingeii en aanbestedingen.
MIDDELBIRGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De veldmanoeuvres der derde divisie infanterie
zijn afgeloopen; de troepen zijn heden in hunne
garnizoenen teruggekeerd.
Tot wethouder en ambtenaar van den burger
lijken stand is benoemd, te Kruiningen de heer
M. Wondergem en te Schore de heer K. De Jonge.
Heinkenszand, 8 Sept. In de plaats van
het niet herkozen raadslid G. Nijsse is tot wet
houder benoemd de heer J. Braamse.
De installatie van den nieuwen burgemeester
zal op Donderdag 13 Sept. plaats hebben. Vrijdag
avond vergaderden vele ingezetenen om in overleg
te treden over de bij die gelegenheid te houden
feestelijkheden.
Naar het zich laat aanzien zal den heer B.
Vermande een bijzonder hartelijke en luisterrijke
ontvangst van de zijde der gemeentenaren te
beurt vallen.
St. Maartensdijk, 7 Sept. Herbenoemd
als ambtenaar van den burg. stand de heer E.
Bentschap Knook.
Het bestuur der muziekvereeniging Hooger zij
ons doel, die eenige weken geleden opgericht is,
heeft van den gemeenteraad de vergunning ver
kregen de lessen en repetitiën te houden in de
benedenzaal van het gemeentehuis.
De felle wind heeft ook in deze gemeente nog
al schade veroorzaakt, niet alleen doordat appelen
en peren ontijdig werden afgerukt, doch vooral
doordien veel van het ter bleeking gelegde vlas
aan den wind geen weerstand kon bieden en veel
ervan verward en opeen gehoopt in de slooten
terecht kwam.
Zooals gisteren onder laatste berichten gemeld
werd, zijn door de regeering de bij de tweede kamer
aanhangige ontwerpen op de militie en schutterij
ingetrokken.
Naar men verneemt zullen de koning en de
koningin op 14- dezer van Oranje Nassau's oord
naar de residentie terugkeeren.
Volgens een bericht in het Hand. heeft de
president der Fransche republiek aan onzen koning
een schrijven gericht, waarin hij zijn leedwezen
betuigt over de verwoestingen, door de vulkanische
uitbarstingen in een deel van Nederlandsch-Indië
aangericht.
Ook te Brussel is, onder beschermheerschap van
den Nederlandschen gezant, baron Gericke Van
Herwijnen, eene commissie gevormd tot het ont
vangen van giften voor de slachtoffers der ramp
in Indië.
De toestand van den oud-minister Modderman
is in de laatste dagen aanmerkelijk verbeterd.
Naar men verneemt, bestaat er bij de regee
ring plan om binnen korten tijd te Utrecht een
cursus te openen voor jongelieden, die zich wen-
schen te bekwamen voor het notariaat; evenals
voor enkele vakken aan de Amsterdamsche Uni
versiteit zoude voor dat doel een lector worden
benoemd
De heer Vermeulen heeft aan de tweede kamer
het antwoord gezonden op haar verslag over zijn
wetsvoorstel tot wijziging van eenige art. der
schoolwet. Beknopt herhaalt hij nogmaals zijn
doel: 1° voor het hoofdonderwijzers-examen de
akte wiskunde en 2° voor de taai-akte de hoofd
akte niet langer als vereischte te stellen. Nader
licht hij vervolgens de bedoeling daarvan nogmaals
toede allerjammerlijkste resultaten van het
hoofdonderwijzers-examen zullen daardoor verbe
teren het opbieden der gemeenten onderling om
onderwijzers te bekomen zal, althans eenigermate,
kunnen ophouden, en ook ten plattelande zal men
het te recht gewenschte taalonderwijs kunnen
blijven genieten.
De heer Vermeulen handhaaft zijn voorstel, omdat
de regeering tot dusver geen verklaringen aflegde,
welke het overtollig deden schijnen, en omdat
reeds nu de resultaten der examens onrustbarend
beginnen te worden, te meer daar weldra meer
onderwijzers noodig zullen zijn.
Het te Amsterdam gehouden wordend Interna
tionaal koloniaal geneeskundig congres heeft zich j
in twee sectiën verdeeld I Klimatologie, genees
kundige aardrijkskunde, algemeene ziektekunde
en gezondheidsleer. II Bijzondere pathologie en
therapeutiek.
De bureau's zijn samengesteld als volgtle sectie,
voorzitter prof. Mac. Gillavry, secretarissen drs.
Cochius en Gori2e sectie, dr. Gnye voorzitter en
drs. Kok, Ankersmit en Van Mansvelt, secretarissen.
In de eerste sectie sprak dr. B. Carsten, adjunct
inspecteur van het geneeskundig staatstoezicht,
over de tering in de koloniën een keerkringsge
westen. Hij ontwikkelde daarbij de volgende
stellingen
a. De longtering komt veelvuldiger voor tus-
schen de keerkringen dan in de gematigde en de
koude luchtstreek.
b. Het keerkrings-klimaat is voor teringlijders
uit gematigde en koude landen nadeelig.
c. De longtering komt in keerkringsgewesten,
in streken die op zekere hoogte gelegen zijn,
minder veelvuldig voor.
Na discussie, waaraan werd deelgenomen door prof.
Van Overbeek de Meijer, door prof. Almado, door
dr. Scheube, door de doctoren Van Lier en Sem-
meling, en door dr. Baart de la Faille, kwam de
verspreiding der ziekte in de verschillende pro
vinciën van ons land ter sprake, in verband tot
de ziektestatistiek en tot de bewering van dr. De
Man, te Middelburg, dat longtering onder de be
woners van Zeeland, die daar geboren zijn, be
trekkelijk zeldzaam voorkomt.
De discussie gesloten zijnde, werden memoriën
voorgelezen van
dr. Bonnafont, te Parijs, over de draineering
van den grond door de wortelen van den Aucalyptus;
prof. dr. Gori, te Amsterdam, over het vervoer
van zieken en gewonden per spoorwagen in de
keerkringsgewesten
dr. Ch. Landré, te Brussel, over de besmette
lijkheid der lepra
dr. Van der Heyde, directeur van het hospitaal
en van de geneeskundige school te Kobé in Japan,
over het aandeel der microben in de vorming van
levende organismen.
In de tweede sectie brachten dr. sir Jos. Fayver
en dr. Jos. Ewart een rapport uit over de behan
deling der uitheemsche en tropische ziekten in
gematigde luchtstreken. Dit rapport handelt over
genezing a der vergiftiging door moerasinvloeden
en door langdurig verblijf in eene tropische hitte,
b der lever-congestiec der lever-abscessend
der tropische of paludiaansche bloed-armoedee
der pernicieuse anaemieder zonneslagen en dei-
uit de warme gewesten medegebrachtige hardnek
kige koortsen.
Ook de doctoren Le Roy De Méricourt en Corre,
beiden van de Fransche marine, hadden over dit
onderwerp een rapport ingediend, terwijl dr. Criven,
militair arts te Londen, eene mededeeling deed
over de behandeling van malaria-koortsen door
onderhuidsche inspuitingen van quinine.
Op de algemeene vergadering werd in de eerste
plaats de quarantaine besproken. Het eerste rap
port werd uitgebracht door dr De Choumont,
hoogleeraar te Netleij. Spreker kwam tot de
slotsom dat de quarantaine overal afgeschaft en
de zorg der regeeringen gericht moet worden op
de verbetering der plaatselijke en algemeene
hygiëne.
Dr. F. J. van Leent, dirigeerend officier van ge
zondheid bij de marine, ontwikkelde eene tegen
overgestelde meening.
Daarna werd een memorie voorgelezen van den
heer J. A. Kruyt, consul generaal der Nederlanden,
te Djeddah. Deze schrijver acht eene wijziging
van het quarantainestelsel in de Roode Zee zeer
wenschelijk, op de volgende grondslagen
a. zoodra mogelijk wordt in eene Europeesche
stad, buiten Turkije gelegen, eene internationale
conferentie belegd
b. als gevolg dezer conferentie moet eene
internationale gezondheids-commissie, gevestigd in
eene Europeesche stad, buiten Turkije, belast
worden met de regeling der quarantaine en met
het vaststellen der voorschriften om er de uit
voering van te verzekeren
c deze commissie benoemt een internationaal
comité van uitvoering, zitting hebbende in Egypte
d de tegenwoordige gezondheidsraden te Kon-
stantinopel en te Alexandrië worden ontbonden.
Aan de vervolgens geopende discussie namen
vele leden deel. Groot was het verschil van
zienswijze, maar allen waren het toch zonder
onderscheid eens dat de quarantaine, zooals zij thans
wordt toegepast, ondoelmatig en verkeerd is.
Eindelijk werden tot leden eener commissie tot
onderzoek van een voorstel van prof. Van den
Corput, tot het oprichten van een internationaal
v'erbond ter bestrijding van besmettelijke ziekten,
benoemd de heeren drs. F. J. Van Leent, J. J
Da Silva Amado, F. De Chaumont, V. Cabello
en P. R. Lewis.
Dr. Schaepman heeft een program samengesteld
voor de katholieke partij. Het bevat 17 artikelen
1. De katholieke partij in Nederland vertegen
woordigt op staatkundig gebied het Ned. volk,
dat, aan het oude geloof getrouw, zijn trouw aan
het vaderland door zijn eerbied voor het recht,
zijn liefde tot de vrijheid, zijn gehoorzaamheid
aan de wet, zijn bereidwilligheid tot iedere op
offering voldingend heeft betuigd.
2. Zij erkent in God, als de bron van alle gezag,
en in de gehoorzaamheid om des gewetens wil,
de eenige waarborgen van het vast bestand der
overheid en de vrijheid der onderzaten.
3. In den staat der Nederlanden vordert zij
vrijheid van godsdienst; gelijk recht voor alle
kerkgenootschappen en voor alle burgersvol
ledige onafhankelijkheid der kerkgenootschappen
in eigen kring. Zij verlangt voor de katholieke
kerk geen voorrecht, maar de volle erkenning
van haar vrij en eigen rechtsbestaan.
4. Zij erkent en huldigt de souvereiniteit van
het huis van Oranje, zooals die in de grondwet
beschreven werd.
5. In Nederland acht zij den parlementairen
regeeringsvorm, die het souvereine recht der over
heid ongeschonden laat, de rechten en vrijheden
van het volk waarborgt, de medewerking van het
volk bij het vaststellen en toepassen der wetten
verzekert, de volksregeering verwerpt, het meest
in overeenstemming met het volkskarakter en de
geschiedenis.
6. Voor de katholieke partij vertegenwoordigen
de staten-generaal de grondwettige rechten en
vrijheden, de algemeene en constante belangen
des lands.
Zij verlangt een regeling van het kiesrecht,
waardoor de invloed van het volk op de verkie
zingen zich, ook in de vertegenwoordiging der
minderheden, kan openbaren.
7. Om redenen buiten de begrooting wordt geen
begrooting verworpen.
8. De overheid, haar recht aan Gods souvereiniteit
ontleenend, kan den eed, een godsdienstige han
deling, van haar onderzaten vorderen.
Zij is gehouden de heiligheid van den eed met
alle haar ten dienste staande middelen te waar
borgen.
Ook bij het opleggen van den eed is zij verplicht
de rechtsgelijkheid der burgers te handhaven.
9. De staatsmacht moet worden beperkt tot het
rechtsgebied der staatseenheid, de staatszorg tot
het onontbeerlijke.
Zelfstandigheid in eigen kring, voor provincie
en gemeente is eisch van Nederlandsch staatsbeleid.
De huisvrede is, behoudens de eischen van het
strafrecht, onschendbaar.
10. De vrijheid van onderwijs wordt gevorderd
door het natuurlijk recht der ouders.
De staatsschool is, alleen als aanvulling dei-
vrije school bestaanbaar.
Beginsel der schoolwetgeving is de vrijheid van
onderwijs.
11. Bij de benoeming tot ambten en bedieningen
behoort de rechtsgelijkheid van alle burgers begin
sel, de geschiktheid regel te zijn.
De rechterlijke bediening en waardigheid moet
van alle betrekking tot staatkundige partijschap
pen onathankelijk worden gemaakt.
12. Door de strafwet wordt de majesteit van het
recht gewroken, het bestaan der maatschappij en
haar leden verdedigd, de zedelijke verbetering van
den overtreder beoogd.
De veroordeeling tot de doodstraf is recht der
overheid.
13. Aan de overheid behoort krachtens haar
souverein recht het heffen van belastingen.
Niet het scheppen van inkomsten, maar het
dekken van uitgaven is hierbij regel.
Bij persoonlijke belastingen is het belastbaar
vermogen de maatstaf der belastingschuld voor
ieder ingezetene.
Bij het heffen van belastingen mogen de zedelijke
en stoffelijke belangen des volks niet worden ge
schonden.
Kerken, scholen, liefdadige instellingen, vrome
stichtingen en zedelijke lichamen zijn niet belas
tingschuldig.
14. De organisatie onzer strijdkrachten moet
zooveel mogelijk buiten de bemoeiingen der volks
vertegenwoordiging worden geplaatst.
De uitgaven voor leger en vloot, - alsook de
lichtingen voor de militie moeten tot het nood
zakelijke worden beperkt.
15. Bij het beheer onzer koloniën is noch de
verrijking der particulieren, noch de stijving dei-
schatkist hoogste en eenige doel.
De|_prediking van het evangelie in onze koloniën
is vrij.
De vrije school is ook in onze bezittingen regel
krachtdadige ondersteuning van staatwege, met
uitsluiting van belemmerend toezicht, is gewenscht.
16. De overheid bevordert de ware oplossing dei-
maatschappelijke vraagstukken door het handha
ven der Zondagswetdoor het vrij houden der
christelijke charitaa van alle belemmering, en
door, ook ten opzichte van het kerkelijk huwelijk,
het beginsel van vrijheid zoo in het burgerlijk
wetboek als in het strafrecht te huldigën.
17. Naar de hier aangegeven beginselen tracht
de katholieke partij de katholieke Nederlanders
tot eenstemmig handelen op staatkundig gebied
te bewegen.
De samenwerking bij verkiezingen met andere
partijen hangt van de meerdere of mindere instem
ming met deze beginselen af.
De heer P. Adriaanse te Middelburg is ge
slaagd bij het na-examen vanwege de vereeniging
voor gereformeerd schoolonderwijs.
Tot aanvulling van het bericht omtrent het
ongeval, den baas van het werk van den aan te
leggen spuiboezem te Vlissingen overkomen, meldt
men ons nog dat de vrij ernstig gekwetste baas
op de rails gevallen zou zijn, indien niet de heer
Ed. De Leef, geen gevaar achtende, hem op het
juiste oogenblik van vóór de wielen teruggetrok
ken had. Genoemde heer De Leef werd ook ge
kwetst aan de rechterhand en is op dit oogenblik
in lijdenden toestand.
In den Parkschouwburg te Amsterdam gaf
Donderdag avond zekere Philipp Roth, omstreeks
7 jaar oud, proeven in het rekenen uit het hoofd.
Op dat gebied mag hij een bepaald wonder
heeten. Volgens het N. v. d. I). werden onder
het talrijke publiek eenige leien uitgereiktmen
schreef daarop dan eens een groep van 6 cijfers
ter vermenigvuldiging met 3 cijfers, dan weder
eene taaie deeling of aftrek-som, of eindelijk eene
wortel trekking uit 6 cijfers. Die getallen werden
dan overluid afgeroepen, en lang vóórdat de persoon
op het bord zijne becijfering gereed had, vernam
men de uitkomst van den knaap, die blijkbaar
zonder eenige inspanning die enorme getallen,
waarbij eenige milliarden te pas kwamen, in zijn
jeugdig hoofd groepeerde en na weinige seconden
verwerkte tot eene zuivere oplossing, tot zelfs in
de eenheden. Ja, hij hield zijne becijfering vol,
toen er verschil ontstonden bij natelling bleek
de juistheid zijner oplossing.
De paarden van het "rijtuig, waarin onze
koning en onze koningin Vrijdag door het Von
delspark reden, gingen, toen men stilhield, om de
kap van het rijtuig voor den regen dichtte doen,
er van door, doch werden zoo spoedig tot staan
gebracht dat HH. MM. daarvan niets bemerkt
hebben. Heel veel zal het ongeval dus niet
beteekend hebben.
Uit het kantoor van den sectie-ingenieur bij
de exploitatie-maatschappij te Meppel heeft men
309 ontvreemd.
Zooals men weet is de Louise met onze Noord-
pool-expeditie aan boord door den Nordenskjold
naar Hammerfest gesleept. Blijkens een te Londen
ontvangen telegram wordt de Louise te Hammer
fest opgehouden wegens een eisch van 50% hulploon.
De zaak is in handen gesteld van het Admira
liteitshof. Het stoomschip kan niet te Hammer
fest gerepareerd worden en de kapitein stelt voor
het naar Bergen te laten sleepen. Amst
De Pruisische minister van eeredienst heeft
het verlangen geuit dat op 10 November (ter ge
legenheid van het Lutherfeest) aan alle leerlingen
van openbare scholen een feestgave worde ge
schonken, bestaande in een werkje over den groo-
ten hervormer.
De bekende aan Luther toegeschreven uit
spraak Wer nicht Hebt Wein, Weïb und Gesang
der bleïbt ein Narr sein Leben lang, is niet oor
spronkelijk van Luther. Een oud Italiaansch
spreekwoord zegt Chi non ama il vino, la donna
e il canto, un pazzo egli sara e mai un santo.
Het standbeeld van Lafayette is te Puy ont
huld. Redevoeringen werden uitgesproken dooi
den Amerikaanschen gezant te Parijs, den minister
van binnenlandsche zaken Walcieck-Rousseau en
den heer Edmond Lafayette, kleinzoon van den
held uit den Amerikaanschen oorlog, namens de
familie.
Het internationaal rechtsgeleerd congres, dat
thans te Munchen gehouden wordt, heeft besloten
bij de mogendheden aan te dringen op het vrij
houden van de Congo voor alle naties en op het
voorkomen van conflicten in dat gedeelte van Afrika.
Colijnsplaat, 7 Sept. Het bestuur van het
ealamiteuse waterschap Leendert-Abraham heeft
aanbesteed: het maken, herstellen, vernieuwen en
onderhouden, tot 30 April 1884, van de aarde-,
kram-, rijs- en steenglooingswerken aan genoem
den polder. Raming 11,574,70. Ingeschreven
werd door de heerenJ. De Rijke, te Bruinisse,
voor ƒ11,800, H. C. v. d. Ende, te Zierikzee, voor
ƒ11,750, B. Den Exter v. d. Brink, te Krabben-
dijke, voor ƒ11,464, L. Schrier, te Colijnsplaat,
voor 11,410, P. Verburg, te Colijnsplaat, voor
ƒ11,090, A. Vermorken,teHontenisse, voor ƒ10,990,
C. D. Bolier, te Scherpenisse, voor 10,890, G.
Bolier, te Scherpenisse, voor 10,860, D. Bolier,
te Rilland-Bath, voor ƒ10,850, J. v. d. Bant, te
Wissekerke, voor 10,850, A. v. Poperen, te Brui
nisse, voor 10,645, C Bolier, te Bruinisse, vooï
