N° 208.
126e Jaargang^
1883.
Dinsdag
4 September.
Be schoone Inès,
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels/' 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Middelburg 3 September.
FEUILLETON.
UIT HET DUITSCH VAN BILLER.
COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de PublÉtité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Wij ontvingen n° 1 van de Staatkundige hrieven,
welke mr S. Van Houten voornemens is van tijd
tot tijd, naarmate er aanleiding voor is, tot het
Nederlandsehe volk te richten, in het bijzonder
tot hen, die in het vijftienjarig tijdvak van zijn
parlementaire loopbaan zijne aanhangers zijn ge
worden. Yoor ons, zegt hij, is de tijd voor krach
tiger optreden gekomen.
In dezen eersten brief doet mr Van Houten uit
komen, dat de »geavanceerden" niets anders zijn
dan de liberalen die met hun tijd medegaan en
dat de liberalen in den lande eens moeten beslissen
tusschen in de liberale partijen heerschende rich
tingen, Zij behooren bij de verkiezingen niet
langer de halve conservatieven te steunen, voor
welke men zich niet warm kan maken. Veel beter
dan naam-liberalen te kiezen acht hij het de libe
rale of radicale elementen bij de katholieken of
anti-revolutionairen te versterken.
Het staatkundig en economisch liberalisme zoude
er bij winnen, indiende anti-revolutionaire partij,
in plaats van een soort jonkerpartij te vormen,
mannen van den stempel van Gladstone en John
Bright in ons parlement zond. En hetzelfde geldt
van de katholieken. Het liberalisme is bij hen
tijdelijk overvleugeld, niet uitgestorven. Dit be
wijzen keuzen als die van Van der Hoeven en dr
Scbaepman.
Als uit alle partijen de linkervleugels elkaar de
hand reikten tegenover de onbewegelijken, dan
zou de toestand veel gezonder worden. Het ver-
eenigingspunt kunnen grondwetsherziening en
kiesrecht vormen. Principieel verschil bestaat er,
volgens den heer Yan Houten, niet tusschen de
linkerzijden der drie partijen over quaesties
die het geloof raken. De kiesquaestie heeft in elk
geval thans den voorrang boven de schoolquaestie,
en is de eerste opgelost, dan zal de andere ook
weder aan de orde komen, en de partij-groepeering
verandering ondergaan. Maar inmiddels zullen
vooral de anti-revolutionairen, die zoo op alle
wijzen en tonen hebben geijverd tegen den druk,
dien bet, zoo bet heette, in zijne meerderheid on-
geloovige pays legal op het geloovige volk achter
de kiezers legde, niet willen, zelfs niet kunnen
weigeren ertoe mede te werken, dat de census
worde afgeschaft, en langs dien weg een nieuwe
beslissing over de schoolquaestie door het op rui
mer schaal tot medewerking geroepen volk worde
voorbereid. Zelfs al komen zij tot de overtuiging
dat hunne wenschen ook dan niet zullen bevredigd
worden, kunnen zij zich beter neerleggen bij eene
beslissing, waaraan niet de fout kleeft, dat zij
slechts door een klein deel van het volk is goed
gekeurd en aan het overige deel, zonder zijn wil
of medewerking, is opgedrongen.
Naar men verneemt, heeft Z. K. H. Prins
De kamenier naderde thans met den brief van
Gil en zag met welgevallen dat Pura ingesluimerd
was, zoodat zij haar dus niet behoefde te vreezen.
Zij had echter besloten om onder alle omstandig
heden hare belofte te vervullen voor een horloge
en een gouden dubloen mocht dat waarlijk wel!
„Mejuffrouw1" begon zij, Inès naderende,
alsof Enrique er in het geheel niet zat, kunt gij
mij even aanhooren
Enrique trad onmiddellijk bescheiden terug.
Hier is een brief, dien ik plechtig beloofde
u op dit uur te laten lezen."
»Wat kan mij dat schelen," zeide Inès, en
wees den brief af.
>Dan moet ik hem openen en voor uwe
oogen houden want de hemel zou mij straffen,
zoo ik mijne belofte niet vervulde."
Werkelijk deed Teresa, die vol ijver was om
haar geweten gerust te stellen en tot de overtui
ging te geraken dat zij het haar geschonkene
verdiend had, alsof zij het zegel wilde verbreken,
waarop Inès den brief aannam, en het meisje
wenkte zich te verwijderen.
Toen Inès die regels, zoo eenvoudig en toch
?oo roerend door hun waarheid las, voelde zij
Alexander der Nederlanden, getroffen door de ram
pen op Java, het plan opgevat om zich aan het
hoofd te stellen van eene commissie tot het bij
eenbrengen van liefdegiften, ter leniging van den
nood. Door Z. K. H. zullen uitnoodigingen worden
gericht aan verschillende hooggeplaatste personen,
om zich met HD. in commissie te vereenigen.
Yoorts verneemt men, dat ook door eenige in-
vloedrjke ingezetenen te Amsterdam pogingen
worden aangewend om eene algemeene commissie
in het leven te roepen, op het voorbeeld dei-
wat ersnoodcommissie, om gelden in te zamelen
voor de slachtoffers in onze Indische bezittingen.
De heden namiddag gehouden zitting van de
kamer van koophandel alhier was bijna geheel
gewjd aan de mededeeling en overlegging van
ingekomen stukken, die deels aan de leden rond
gezonden en deels in 't archief zullen gedepo
neerd worden.
Onder de stukken, die behandeld werden, be
hoorde ook een schrijven van de kamer te Win
schoten, houdende verzoek om ondersteuning van
een adres aan den min. van financiën, waarin de
bezwaren worden ontwikkeld, die de zegelbelas
ting voor den kleinhandel oplevert, en den wensch
uitgesproken quitantiën en wissels beneden
een bedrag van 25 van zegelrecht vrij te
stellen.
Op voorstel van den voorzitter werd met alge
meene stemmen op een na, die van den heer
Snjders, besloten het adres niet te ondersteunen.
De heer Snijders achtte ondersteuning wensche-
Ijjk wijl ook hij meende dat het zegelrecht vooral
op den kleinhandel drukt.
Door de kamer van koophandel te Opsterland
is instemming gevraagd met een door haar aan
de tweede kamer ingediend adres tot afschaffing
der patentbelasting.
Naar aanleiding daarvan werd in de eerste plaats
gevraagd of de kamer op dit oogenblik wenschte
aan te dringen op afschaffing der patentbelasting.
Aangezien met 5 tegen 4 stemmen hierop ont
kennend werd geantwoord, werd het schrijven der
kamer van Opsterland voor kennisgeving aange
nomen.
Een schrijven van den min. van waterstaat
behelzendp eenige vragen ten aanzien van de
mogelijke gevolgen voor onzen handel en scheep
vaart van de doorgraving der landengte van
Panama gesteld, waarbij tevens advies wordt
verlangd nopens hetgeen voor de belangen van
handel en nijverheid, in verband tot die doorgra
ving, kan gedaan worden, werd gesteld in han
den der commissie voor de maand.
Yan den heer L. J. P. Maas alhier was een schr ij ven
ingekomen, houdende verzoek om medewerking
der kamer, tot het bekomen van mildere bepalin
gen ter verkrijging van accijns-vrij dom van zout
bij vee- en landbouwgebruik.
Ofschoon dit verzoek, als zijnde op ongezegeld
papier, niet tot een beslissing kon leiden, stelde
de voorzitter voor nader op deze hoogst belang
voor het eerst haar hart kloppen, en was het haar
als werd zij uit een bedwelmenden slaap gewekt.
Het kostte haar moeite om hare ontroering voor
Enrique, die haar na het vertrek van Teresa we
der genaderd was, te verbergen.
»Ik hoop dat gij geene slechte tijding ont
vangen hebt?" vroeg hij, verbaasd over de ont
roering die hij op haar gelaat las.
»Mijnheer Enrique," zeide zij kalm, »mijn
buurman Gil Pajez verkeert in doodsgevaar, ik
moet terstond naar zijne tante. De kerk gebiedt
ons met de weenenden te weenen en de lijdenden
te vertroosten," en zonder zijn antwoord af te
wachten, ging zij het huis in, nam in den gang
Teresa's mantille en sloeg die om, opende de
deur en was verdwenen voor dat iemand het ver
hinderen kon.
Zij schelde niet aan de woning van Gil aan,
doch stormde het huis binnen, waar juist tante
Beatrix uit de berk teruggekomen was en als
kwam zij de oude dame rekenschap vragen,
riep zij
„Waar is Gil
Tante Beatrix meende dat Inès waanzinnig was
geworden, daar dit de eerste maal was dat het
meisje over haar drempel kwam.
»Waar is Gil riep Inès nog gejaagder,
terwjjl de doodsangst op haar gelaat te lezen
stond, waardoor tante Beatrix opeens eenig ver
moeden van de waarheid kreeg.
»San Jose riep zij verschrikt uit, terwijl
zij zich de haren uit het hoofd trok, »bjj zal zich
rijke zaak terug te komen en het advies der
maand-commissie er over in te winnen. Alzoo werd
besloten.
Dinsdag zal de gemeenteraad van Vlissingen
eene vergadering houden, waarin de nieuw gekozen
raadsleden geïnstalleerd, een wethouder, een
ambtenaar van den burgerlijken stand en vaste
commissiën uit den raad benoemd zullen worden.
Yoorts komen in behandeling de volgende voorstellen:
Tot afschaffing met 1 Januari 1884 van de
torenwachttot regeling van het gymnastiek
onderwijs en vaststelling der jaarwedde voor den
gymnastiekonderwijzer.
Met het in ons vorig nummer geplaatste stuk over
de quaestie van den secretaris van Wolfaarts-
dijk kan onze correspondent zich niet vereenigen.
Hij zendt ons het volgende over de gehouden
raadsvergadering
Den secretaris had men in de vorige vergadering
verzocht om in de notulen op te nemen, dat art.
30 van het burgerlijk of algemeen armbestuur in
de vergadering van 11 April 1883 was vastgesteld
zooals het thans luidt, en er dus van eene wijziging
of aanvulling in later gehouden vergaderingen geen
sprake kon zijn. Aangezien echter dit niet in de no
tulen was opgenomen, konden de leden van den raad
deze niet goedkeuren. Staande de vergadering en
na eene discussie van ruim een uur werden de
notulen in dien geest gewijzigd en alzoo goed
gekeurd.
Op de geldleening groot 6900 benoodigd voor
het verbouwen der school te Oostkerke en der
onderwijzerswoning te Oud-Sabbinge was inge
schreven door den heer J. A. Zip te Middelburg
tegen 4| 's jaars.
De in de vorige vergadering benoemde commissie
belast met het nazien der gemeente-rekening over
1882 brengt rapport uit. De heer De Kater zegt
Yolgens kon. beluit van den 16en Maart 1862
Stbl. n° 5 ontvangt de gemeente jaarlijks f 25
van 't rijk als toelage of gratificatie voor een
kweekeling. Aangezien echter den kweekeling
die van 1 Jan. '82 tot 1 Aug. '82 als zoodanig
aan de school te Oostkerke is werkzaam geweest
niets ter vergoeding is toegekend zoo meen ik
dat dit geld zijne bestemming niet heeft bereikt-'1
De heer De Kater vraagt den voorzitter hierom
trent inlichtingen, die ZedAchtb, hem niet geven
kan. Hij verzoekt aanteekening in de notulen
van deze opmerking.
De rekening over 1882 bedraagt in ontvang
13,217.89 en in uitgaaf 11,769.12, batig slot
1448,77, welke rekening is goedgekeurd.
De begrooting over 1884 bedraagt 12,992.23^.
Een commissie van 3 personen wordt benoemd
deze begrooting na te zien om in de eerstvolgende
vergadering rapport uit te brengen. Benoemd
worden de heeren De Kater,Yan Weel en Kallemein.
Het hoofd der school te Oud-Sabbinge wordt
eene gratificatie toegekend van 30 voor de meer
dere werkzaamheden, gedurende de vacature van
een onderwijzer aan zijne school.
toch niet tekort gedaan hebben Hij moet boven
zijn, wat zou er met hem gebeurd zijn?"
»Hij sterft, omdat hij mij niet tot vrouw
kan krijgen," sprak Inès trotsch, en toch leed zij
meer dan zij ooit geleden had, en zij reikte tante
Beatrix den ontvangen brief over.
Beatrix beproefde te vergeefs hem door hare
tranen heen te lezen.
Laat ons gaan en hem zoeken, wellicht is
hij nog te redden," riep Inès.
„Maar waar zouden wij hem zoeken
s Woont Gil Pajez hier?" riep een stem aan
de voordeur, en een arme jongen, wiens kloppen
men niet had opgemerkt, trad blootsvoets binnen.
Leeft hij nog?" riepen beide vrouwen te
gelijk.
De knaap, verschrikt door haar angst, ant
woordde blijkbaar verward
„Hij wordt bediend," terwijl hij er, als een
les die men hem had geleerd, bijvoegde, tante
Beatrix wordt verzocht om een flesch ouden rooden
wijn mede te brengen, daar dit hem mogelijk
nog wat opwekken kan."
»Ik kom terstond gilde tante. „Hjj wordt
bediendO, God waar vind ik de flesch
voor mij verloren! Hoe kon hij mij dat
aandoenen aldus voortjammerende, zocht en
vond tante den wijn, dien Inès terstond aannam,
waarop beide vrouwen snel de woning uittraden
en zich het gelaat met hare mantilles bedek
ten. De knaap, die haar geleidde, stapte zoo snel
voort, dat zjj hem nauwelijks konden behouden,
De begrooting van het armbestuur wordt met
algemeene stemmen aangenomen, zooals ze is
voorgesteld.
De heer De Kater vraagt den voorzitter of de
secretaris ged. staten geschreven heeft, dat het
abuis omtrent het bewuste art. 30 van het burg.
armbestuur niet gezocht moet worden bij de leden
van den raad maar wel bij den secretaris. De bur
gemeester beantwoordt deze vraag ontkennend; doch
voegt er bij, dat de secretaris persoonlijk met den
commissaris des konings over deze quaestie heeft
gesproken. Genoemd lid wijst in 't kort op de
verkeerde handelingen van den secretaris gedurende
zijne nog korte zitting, zegt dat de verhouding tus
schen de raadsleden en den secretaris onhoudbaar
wordt, dat het hem gebleken is, dat de secretaris
voor geene verbetering vatbaar is, en dat hij,
om aan dien toestand een eind te maken, den heer
Yan Weel verzoekt zijn voorstel van de vorige
vergadering, nl. het ontslag van den secretaris, in
omvraag te laten brengen.
De heer Van Weel voldoet hieraan de voor
zitter echter weigert dit voorstel in behandeling
te nemeneerstgenoemde wijst hem op zijne ver
plichting in dezen, en met meerderheid van stem
men wordt het ontslag aangenomen. De burge
meester weigert dit besluit ten uitvoer te brengen.
TUolen. Alweer is bij de booge regeering
aanhangig de zaak der afdamming van het Slaak.
Zou er nu eindelijk een eind aan die zaak kunnen
komen? Hare historie is een droevige, en de
vooruitzichten zijn er niet op gebeterd sedert de
man die zoolang persoonlijk erbij betrokken was zich
op de gebruikelijke manier verwijderd" heeft.
Jarndyce Jarndyee is het beruchte proces, naar
welks einde in Dicken's Deserted Home vergeefs
wordt gewacht, waardoor zoo menigeen wordt
teleurgesteld in al zijn hoop. 't Ligt zeker niet
aan het publiek, als het bij de Slaak-afdamming
des wachtens moede begint uit te roepen „Jarn
dyce Jarndyce" »er komt toch niets van
terecht
De heer Yolck schrijft ons
Het is mij een aangename taak mijn landge-
nooten eenige nadere bijzonderheden omtrent onze
expeditie te kunnen mededeelen, ontleend aan een
telegram van dr Snellen uit Hammerfest.
De expeditie en de bemanning der Varna zijn
gezond in Hammerfest aangekomen. Men leed
geen ellende en had niet de minste last van
scheurbuik.
Proviand was er in overvloed, geen wonder dat
dit er toe bijdroeg om de reizigers in een opgewekte
stemming en in gezonden toestand te houden.
Toen de Varna na het vertrek der Louise voor
goed ingevroren was, dreef zij met het ijs rond
tusschen 69° 55' en 71° 45' Noorderbreedte en
tusschen 65° 25' en 62° 41' Oosterlengte van Green
wich.
In dien tijd was men in staat compleete seriën
en de oude tante zou zonder den steun van Inés
het einde van den tocht niet bereikt hebben.
Men nam den korsten weg door stegen, daar
men ongaarne de Galle Ancha volgde,teneinde
geen opzien te baren. Iedereen toch kende Inès
en al verborg de kanten sluier haar gelaat, haar
statige houding kon zij niet verbergen. Geen van
beiden kwam op het denkbeeld den knaap naar
bijzonderheden te vragen. Zij wilden zoo snel
mogelijk bij Gil komen, en haar angst nam voort
durend toe.
De knaap hield eindelijk stil voor de woning
van Manuel Ortiz.
»Daar ligt hij," sprak hij op de deur wijzende
en achteruit tredende, om haar zelf de deur te
laten openen.
Beatrix legde haar hand op den knop, doch
miste de kracht om dien om te draaien. Inès
vermande zich en opende vastberaden de deur.
Een' Aanwen gil, doch geen angstkreet, ontsnapte
haar. Zij zag Gil, knielende aan het sterfbed van
den ouden Manuel, wien de priester het laatste
oliesel toediende.
De tegenwoordigheid van den dood verbande
elke vraag; wanhoop en angst losten zich op in
eerbiedige aandacht, en de beide vrouwen knielden
naast Gil bij bet sterfbed neder.
(Wordt vervolgd.f
