N° 197.
gang.
1883.
Woensdag
22 Augustus.
126'
MiMelbare school voor meisjes.
SCHOPPEN VROUW,
Middelburg 21 Augustus.
1 FEUILLETON.
Advertentien* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
H1DDELBIRGSGHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Boeland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Puhlicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M„ Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De burgemeester en wethouders van Middelburg
maken bekend:
dat een tweede toelatings examen voor gemelde
school zal plaats hebben op Dinsdag den 4en
September a.
Ouders of voogden, die hunne kinderen of pu
pillen aan dat examen wenschen te doen deelnemen,
worden verzocht daarvan mededeeling te doen vóór
den 1 September a. aan jhr mr J. F. Schuurbeque
Boeije, secretaris der commissie van toezicht over
de scholen voor middelbaar onderwijs.
Middelburg, den 20 Aug. 1883.
De burgemeester en wethouders voornoemd,
D. A DRONKERS_ L. B.
De secretaris,
G. N. DE STOPPELAAR.
Het doet vaak goed kernachtige, krachtige taal
te hooren, al is zij niet gepolijst.
In zake het ontslag van den heer Jorissen als
staats-procureur van Transvaal laat het Wage-
ningsch Weekblad zulk een woord hooren, ouder
het opschrift »Dat is gemeen."
Het schrijft o. a.
Wij zijn in langen tijd niet zóo verontwaardigd
geweest als na het lezen van deze fatale stukken.
De heer Jorissen behoort niet tot onze geestver
wanten we staan in godsdienstzaken lijnrecht
tegenover hem. Maar juist dit geeft ons te meer
vrijmoedigheid het voor hem op te nemen. Ons
rechtsgevoel is beleedigd. En dan vragen wij niet
of de mishandelde onze vriend of onze vijand is.
Jorissen is een eerlijk man. Toen hij het met
zijne overtuiging niet langer kon overeenbrengen
predikant te blijven legde hij zijn ambt neer en
begon te Groningen een boekhandel. Zoo handelt
een man met een geweten. Burgers engageerde
hem om meê naar de Transvaal te gaan* Daar
werd hij staats-procureur. Wel had hij niet in
de rechten gestudeerd, maar een man met aanleg
en energie kan zich in betrekkelijk korten.tija op de
hoogte van zijn vak werken, vooral als hij gelijk
Jorissen een gestudeerd persoon is. Waarlijk
Burgers heeft wel anderen naar de Transvaal
meegenomen, die in de schaduw van Jorissen niet
konden staan. En deze heeft zich met al de kracht
zijner ziel aan de belangen van zijn nieuw vaderland
gewijd, zelfs met gevaar van zijn leven. Zonder
hem zou het, naar den mensch geoordeeld, heel
anders met de Transvaal afgeloopen zijn. En wat
is nu zijn loon? Weggejaagd te worden als een
schelmMen zegge niet, dat de betrekking van
staats-procureur noodzakelijk door een rechtsge
leerde moet waargenomen worden. Maar hoe dan
in den Oranje-Vrijstaat? De heer C. J. Veis, die
daar hetzelfde ambt reeds jaren bekleedt, heeft
hier te lande hij een nog levend notaris zijne
•pleiding ontvangen. Hij besloot naar de Kaap
te gaan en ontving toen van zijn patroon eenig
onderwijs in het oud-Hollandsch en het Romeinsch
VAN
PROSPER MERIMÉE.
I.
Er werd gespeeld hij den luitenant Naroumof.
De lange winternacht was voorbijgegaan, zonder
dat iemand het gemerkt had, en het was vijf uren
in den morgen toen men zich aan het souper
neerzette. De winnenden begonnen met smaak
te eten, maar de anderen keken treurig op hunne
leêge horden. Van lieverlede werd echter het
gesprek, onder den invloed der Champagne weêr
levendig en algemeen.
«Hoe is het u vandaag gegaan, Sourine?"
vroeg de gastheer aan een zijner vrienden.
«Verloren, zooals altijd. Inderdaad, ik ben
ongelukkig. Ik speel la mirandole. Gij weet hoe
koelbloedig ik ben. Ik verander mijn spel nooit
en ik verlies altijd."
»Wat! Hebt gij den heelen avond niet eens
geprobeerd om op rood te zetten Ik moet zeg
gen die hardnekkigheid gaat mijn begrip te
hoven."
„Wat zegt gij van Hermann vroeg een
der gasten, op een jongen officier van de genie
^ijzende. «Die jongen heeft zijn leven lang nog
recht. Het ging den heer Veis voorspoedig, en
thans is hij dermate gezien, dat men hem een
half jaar verlof heeft toegestaan met behoud van
vol traktement. Dit geschiedt in den Oranje-
Vrijstaat, die in ontwikkeling ver boven de Trans
vaal staat. Als de heer Veis, die niet eens eene
akademische opleiding genoot, staats-procureur
zijn kan, hoeveel te meer de heer Jorissen, die
grondig niet de oude talen bekend is en te Utrecht
eene akademische opleiding genoot. De Standaard
wenscht meer licht eer ze haar oordeel velt. Wij
behoeven dat meerdere licht niet. De overgelegde
stukken zijn daghelder. De behandeling, den heer
Jorissen aangedaan, moet gequalificeerd worden
als ondankbaar, laag, gemeen. Hetzij ver van ons
het Transvaalsche volk verantwoordelijk te willen
stellen voor wat zijn raad misdeed. Toch zal het
er onder lijden. Over eenigen tijd komen de hee-
ren Du Toit en N. J. Smit laatstgenoemde
heeft het fataal besluit meê helpen doordrijven
naar Nederland om er geld op te nemen. Dan
zal men den heer Smit waarborgen vragen. En
hoe zal hij, die Jorissen hielp aan den dijk zetten,
die kunnen geven Wie kan zoo'n man en zoo'n
volksraad vertrouwen De beleediging onzen
landgenoot Jorissen aangedaan, mag niet geduld
worden. Daarom zouden we onzen geldmannen
willen adviseeren, dat zij alle onderhandelingen
weigerden voordat Jorissen in zijn eer en ambt
zal hersteld zijn. Wij Nederlanders moeten het
toonen, dat er in onzen boezem een levendig ge
voel van recht klopt, dat we niet zonder een be-
teekenisvol protest laten hoonen.
Volgens den Haagschen kroniekschrijver der
N. G. Crt zal de troonrede zeer stellige toezeg
gingen omtrent grondwetsherziening en belasting
hervorming bevatten. Wat het eerste betreft,
noemt hij zijn vroegere mededeelingen over den
arbeid der staatscommissie bevestigdhet voor
bereidend werk is afgeloopen en tegen einde Sep
tember worden de rapporten en memoriën verwacht,
die dan, tot een geheel vereenigd, in October het
licht zullen zien, hoogstwaarschijnlijk met de
daarop gegronde wetsvoorstellen der regeering.
Ten aanzien van de belastingquaestie zal de troon
rede echter, volgens hetgeen men ervan hoort in
de bureaux van financiën, niet veel kunnen be
loven, ten minste met kans op de vervulling van
die beloften. Er moet ongeveer nog niets gereed
zijnalleen schijnt de minister Grobbee eenige
gegevens te hebben bijeenverzameld om te onder
zoeken, in hoever een belasting op spoorweg- en
speelkaarten en nog enkele indirecte belastingen
en weeldeartikelen, duurzame verbetering kunnen
brengen in den toestand der schatkist. Vooral
nu de heer Van Lynden in de Eerste kamer ge
legenheid zal hebben zijn programma te verdedigen
en tegenover het miniatuur-werk van zjjn opvolger
te stellen, kan het financieel debat in September
interessant worden.
Zeer aangenaam is anders, volgens dit schrijven,
het verschiet met dezen minister van financiën niet.
Volgens nadere regeling zal nu het concert
niet gewed of een kaart aangeraakt en kijkt tot
's morgens vijf uren naar ons spelen."
«Het spel boezemt mij belang in, maar ik
heb geen lust het noodige te wagen om het
overbodige te winnen."
«Hermann is een Duitscher hij is zuinig,"
riep Tomski»maar veel verwonderlijker is mijn
grootmoeder, de gravin Anna Fedotovna."
«Waarom?" vroegen de vrienden.
»Hebt gij niet opgemerkt dat zij nooit speelt
«Inderdaad, eene dame van tachtig jaren
die niet dobbelt, dat is een zeldzaamheid," zei
Naroumof.
«Weet gij niet wat de reden is
«Neen. Is er een reden voor
»0! ja, luistert maar. Gij zult toch wel
weten dat mijn grootmoeder, een goede zestig
jaren geleden, naar Parijs ging, waarzjj zeer veel
opgang maakte. Men noemde haar de Moscoviti-
sche Venus. Richelieu maakte haar het hof en
grootmoeder beweert dat het weinig gescheeld
had, of zij had er hem door hare strenge zeden
toe gebracht om zich voor het hoofd te schieten.
In dien tijd speelden de dames pharo. Op zeke
ren avond aan het hof verloor zij op haar eerewoord
eene aanzienlijke som aan den hertog van Orleans.
Thuis gekomen, legde grootmoeder hare mouches
af, deed haar hoepelrok uit en ging in dit treurig
costuum haar ongeluk aan grootvader vertellen
en geld vragen om haar schuld te voldoen.
van de Zigeuner-kapel plaats hebben te Goes op
Donderdag en te Middelburg op V r ij d a g a.
Teü Buitengewoon politieblad wordt de opsporing
en bericht verzocht aan den officier van justitie
te Zierikzee van de volgende ontvreemde of ver
miste voorwerpen
4 4% pandbrieven der Rotterdamsche hypotheek
bank, van 1000 serie L L L n° 844--847;
3 4% obligatiën gemeente Rotterdam, 1822, n°
4473-75
ruim 5 gouden Willempjes in een bruin-houten
tonnetje met dekseltje.
Tot lid van ^den raad te Hontenisse is, ter
voorziening in de" vacature ontstaan door het be
danken van den heer P. A. Joossen, gekozen de
heer P. F. Fruytier met 55 van de 73 uitge
brachte stemmen.
Omtrent de Varna-zaak zijn de volgende nadere
bijzonderheden
In antwoord op een uit Zwolle aan den minis
ter van marine gezonden adres, in zake de opspo
ring van de Varnaheeft de minister, onder
betuiging van de belangstelling der regeering.
in dezen, verklaard geen voor dat oogmerk geschikte
schepen van den staat beschikbaar te hebben en
dat de tijd overigens veel te kort zoude zijn, om
die alsnog uit te rusten en naar de Poolzee te
zenden.
Volgens het Utr. Dagblad zal de Amsterdamsche
bank de borgstelling van prof. Buys Ballot aan
nemen en de expeditie in Noorwegen mogelijk
maken. Het schip zal 22 Aug. vertrekken, en
dus in de eerste dagen van Sept. in de Karazee
zijn, zoo deze ten minste open is, hetgeen men
zelfs nu nog niet weet, omdat alle berichten uit
die streken ten eenenmale ontbreken.
Aan het Handelsblad deelt men mede dat de
heeren, die prof. Buys Ballot met raad bjjstaan,
in de afgeloopen week de Ellida gedeeltelijk ver
zekerd hebben aan de Amsterdamsche beurs, en
nu pogingen in het werk stellen om het schip,
dat nog altijd in eene Noorweegsche haven ligt,
verder in het buitenland te assureeren.
Een Zwollenaar heeft aan prof. Buys Ballot
bericht gezonden, dat hij voor duizend gulden
deelneemt in de kosten en het waarborgfonds voor
het opsporen van de Varna.
Voorts heeft zich te Zwolle eene commissie ge
vormd, die eene lijst laat circuleeren, welke ge
legenheid aanbiedt om prof. Buys Ballot te steunen,
hetzij door inschrijvingen voor het waarborgfonds,
hetzij door directe aanbieding van gelden voor de
kosten van opsporing onzer landgenooten vereischt.
De jaarlijksche algemeene vergadering derVer-
eeniging van officieren der schutterij in Nederland
zal worden gehouden te Amsterdam op Zaterdag
den 1™ September 1883, 's voormiddags te 11 uren,
in het Maison Stroucken, terwijl de daaraan ver
bonden schietwedstrijd ditmaal niet zal plaats
hebben.
De achtste algemeene vergadering der Vereeni-
Wijlen mijn grootvader was een soort van inten
dant voor zijn vrouw. Hij was doodsbang voor
haar, maar het cijfer, dat zij noemde, deed hem
van schrik opspringenhij werd boos, begon zijn
kas op te maken en toonde grootmoeder aan dat
zij in zes maanden tijds een half millioen ver
teerd had. Hij zei dat hij te Parijs zijne dorpen
in het gouvernement Moskou of Saratof niet had
en eindigde met de gevraagde som te weigeren.
Verbeeld u de woede mijner grootmoeder. Zij
gaf hem een oorvijg en betrok, ten bewijze
harer verontwaardigingeen ander vertrek.
Den volgenden dag kwam zjj op de zaak terug.
Voor het eerst in haar leven verwaardigde zij zich
om te redeneeren en verklaringen te geven. Te
vergeefs trachtte zij haar man aan het verstand
te brengen dat er schulden en schulden zijn, dat
men een prins niet kan behandelen als een krui
denier maar al haar welsprekendheid werd vruch
teloos verspildgrootvader bleef onverbiddelijk.
Grootmoeder wist niet wat zij beginnen moest.
«Gelukkig kende zij een zeer beroemd man in
zijn tijd. Gij hebt wel hooren spreken van den
graaf De St Germainvan wien men zoovele
wonderen verhaalt. Gij weet dat hij zich voor
een soort van Wandelenden Jood hield, die het
levenselixir en den steen der wijzen bezat. Som
migen lachten hem uit en noemde hem een kwak
zalver. Casanova zegt in zijne Mémoires dat hij
een spion was. Hoe het zjj, De St Germain was,
ging voor lijkverbranding zal worden gehouden te
Delft op 22 September. Zij zal hoofdzakelijk aan
huishoudelijke aangelegenheden gewijd zijn, o. a.
aan de verkiezing van leden van het hoofdbestuur.
Uit het politiek verslag van den gouverneur van
Atjeh en onderhoorigheden, loopende van 13 tot
en met 26 Juni, blijkt dat de vijandelijke benden
zich niet meer in de vlakte van Groot-Atjeh
waagden, behoudens enkele troepjes, die op roof
uitgingen.
In de afdeeling Westkust van Atjeh bleven de
vijandelijke benden in Malaboeh huishouden. De
passer werd tot den 14™ bijna iederen nacht hevig
beschoten, soms gedurende vijf uren zonder op
houden. Zoodra de van Kotta-Radja gezonden
30 man infanterie te Malaboeh waren aangekomen,
werd aan deze de verdediging van het civiel
etablissement opgedragen, en de gewapende poli
tiedienaren ter assistentie aan de passerbevolking
gezonden. Deze laatste was reeds zoo moedeloos,
dat men den passer wilde prijsgeven. De contro
leur kon haar echter hiervan nog terughouden,
en gelukkig herleefde de moed op het bericht van
het succes, dat te Merbouw behaald werd.
In deze goed versterkte kampong was, door ver
raad van een der vroegere bewoners, een bende
onder aanvoering van Toekoe Sinamoe en Toekoe
Jit binnengeslopen, terwijl het kamponghoofd Datoe
Djangoet werd bezig gehouden. De henden stak
daarop het huis van den Radja van Malaboeh,
benevens de huizen der Ketoea's en den passer
Merbouw in brand, doch werd door de toeschie
tende gewapende bevolking zoodanig beschoten,
dat zij moest terugtrekken.
Dit geschiedde in zoo groote overijling over de
rivier, dat de meeste sampans omsloegen en meer
dan vijftig man verdronken.
De munitie der bevolking uitgeput zijnde, werd
de gouvernements-stoomer Arend naar Oleh-leh
gedirigeerd om aanvulling te halen. Genoemd
stoomschip bracht terugkeerende tevens vivres
van Groot-Atjeh mede, waaraan ook gebrek begon
te ontstaan, daar veel rijst te Rantou-Pandjang
en Merbouw verbrand was. Op daartoe gedaan
verzoek werd de wd. assistent-resident gemachtigd
aan de van have en dak beroofden eene geldelijke
tegemoetkoming tot een totaal bedrag van 150
dollars uit te keeren.
Toen den 16™ Juni 7j M" kruiser Atjeh voor
Malaboeh kwam, waren de vijandelijke benden
juist den vorigen dag afgetrokken. Toch werd
besloten Tenom eene tuchtiging te doen onder
gaan. Den 19ea Juni nam de Atjeh voor Tenom
positie en werd die plaats daarop met granaten
beschoten.
Den 18™ Juni maakte de controleur eene pa
trouille in den omtrek van den passer Malaboeh.
Hij vond meer dan 30 verlaten groote en
kleinere versterkingen. Om deze in zoo korten
tijd op te werpen, oordeelde de controleur, dat
meer dan 1500 man noodig waren geweest. De
communicatie met de bovenstreken werd hersteld
en door aanvoer van rijst, vruchten enz. weder
in de behoeften der kustkampongs voorzien.
ondanks zijn geheimzinnig bestaan, zeer gezien
in de groote wereld en waarlijk een zeer aange
naam mensch. Nog heden ten dage denkt groot
moeder met groote ingenomenheid aan hem en
zjj wordt rood van toorn, wanneer men oneerbie
dig over hem spreekt. Zij hoopte dat hij haai
de som, welke zij noodig had, zou kunnen voor
schieten en schreef hem een briefje, waarin zij
hem verzocht bij haar te komen. De oude won
derdoener snelde naar haar toe en vond haar aan
de grootste wanhoop ten prooi. Zij bracht hem
met een paar woorden op de hoogte, vertelde hem
haar ongeluk en de wreedheid van haar man en
voegde erbij dat haar eenige hoop op zijn vriend
schap en hulpvaardigheid gevestigd was.
„Na eenig nadenken zei De St Germain
«Mevrouw, ik zou u gemakkelijk die som
kunnen voorschieten; maar ik weet dat gij niet
zoudt rusten voor gij ze mij teruggegeven hadt
en ik wil u niet uit de eene verlegenheid helpen
om u in de andere te storten. Er is echter een
ander middel om uw schuld at te doen. Gij
moet dit geld terugwinnen
„Maar mijn waarde graaf," hernam groot
moeder, «ik heb u immers gezegd dat ik geen
piaster meer bezit
„Die hebt gij ook niet noodig, luister slechts
naar mjj," sprak De St Germain, en deelde haar
daarop een geheim mede, dat gjj allen zekejf
heel duur zoudt willen betalen."
