N° 192.
126* Jaargang.
1883.
Donderdag
16 Augustus.
a FEUILLETON.
Middelburg 15 Augustus.
Wie zal de baas zijn
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
li. DIfRICIHO nr.
MMUmsem COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Ivruiningen: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Uit Ylissingen zendt men ons heden de verblij
dende tijding dat er op dit oogenblik geen spoor
van besmettelijke ziekte in de stad aanwezig is.
De gevallen, die zijn voorgekomen, schijnen dus
geheel op zichzelven te staan.
Wie zou niet hopen dat die schijn meer en
meer bewaarheid worde
En daarvoor bestaat, volgens ons van zeer be
voegde zijde gedane mededeeling, alle grond.
Het geval van overlijden bij een werkman
staat geheel op zich zelf. De beide andere ge
vallen werden waargenomen bij zeer jeugdige
kinderen en terwijl bet eerste aanleiding gaf tot
verschil in meening, is omtrent beide laatste een
stemmig geconstateerd dat zij een gevolg zijn van
cholera infantum. De kleine patiënten woonden in
een ander deel der gemeente en van aan
raking met het huis van den anderen lijder kan
hoegenaamd geen sprake wezen.
Dat dadelijk ook is overgegaan tot ontsmetting
en het verbranden der kleeren behoeft niemand
te verontrustenhoewel niet bepaald voorgeschre
ven, waren dit maatregelen die als buitengewone
en door ieder zeker zeer gewaardeerd wordende
voorzorg zijn genomen.
Men is zoo meldt men aan de N. R. Ct.
verontwaardigd over de handelwijze van dr Hazen
berg, die het ernstige geval toeschreef aan cholera
asiatica en niet aan cholera nostras, zooals ande
ren meenen. Ons dunkt dat is onbillijk.
Ook wij hebben aan dien geneeskundige eenige
vragen gedaan, maar deden dit in de meening
dat hij zelf van inzicht was veranderd en dus
voorbarig bad gehandeld. Nu echter zijne verdere
houding bewezen heeft dat hij op door hem aan
gegeven gronden zijn gevoelen handhaaft, verdient
hij geen verwijt. Alleen is nu quaestie van ver
schil in meening tusschen hem en den inspecteur
van het geneeskundig staatstoezicht. En nu is
het jammer dat de wet in dezen niet voorziet
om een derde te doen beslissen en dat voor diens
uitspraak alle maatregelen van publiciteit niet
kunnen worden geschorst.
Als eenmaal de bekendmaking aan de woning
i3 te lezen, is verdere ruchtbaarheid van de zaak,
in het belang van te nemen voorzorgmaatregelen,
meer dan gewenscht. Dat is ook geheel in den
geest der wet op de besmettelijke ziekten, die in
art. 24 uitdrukkelijk den burgemeester de ver
plichting oplegt om, wanneer zich een geval van
Aziatische cholera in de gemeente voordoet, dit
onmiddellijk aan de ingezetenen bekend te
maken
Dan is publiciteit noodig en is het eene slechte,
Uit het Noorsch,
van
{Slot.)
»0p zulk een avond kwamen wij voorbij een
huis, waar muziek gemaakt werd. Er brandde
licht; wij zagen duidelijk een jonge dame voor
de piano zitten en hoorden haar een sonate van
Beethoven spelen, toevallig de lievelings-sonate
van mijn vrouw.
«Dat klonk zoo liefelijk in dien koelen avond
stond, wij bleven onwillekeurig staan luisteren
en toen de muziek ophield hoorde ik duidelijk
hoe mijn vrouw een diepe zucht slaakte.
„Eureka!" dacht ik. «Ik ben er!" Mijn vrouw
was in een zeer muzikale omgeving opgevoed en
zelf door en door muzikaal. Nu weet ik wat haar
ontbreekt, dacht ikDoch tegelijkertijd trof
mij het denkbeeldwat baat het of gjj het al
weet, gij kunt het toch niet verhelpen. Zij mist
een piano zij snakt naar muziekmaar zij weet
dat wij er geen kunnen nemen en daarom heeft
de lieve ziel niet willen zeggen wat haar scheelde.
»Ik moest echter met een zucht bekennen, dat
het maar bet best was voorloopig mij te houden
alsof ik er niets van begreep; want ik kon er
toch niets aan doen, ik mocht rekenen en be
rekenen zooveel ik wilde; ik kon op niets meer
uitzuinigen, wij dronken geen koffie na den
eten, ik rookte niet, zelfs geen pijpen onze uit-
eene struisvogel manier om bet gevaar te willen
ontkennen en te verzwijgen. Maar vóór die mede
deeling aan het hoofd der gemeente geschiedt
moet in zulke ernstige gevallen geen geneesheer
alleen op eigen inzicht afgaan en vooral niet
voorbarig handelen.Eene medische dwaling kan
ook in dergelijke gevallen zeer ernstige gevolgen
hebben zonderling is het daarom dat de wet
niet heeft voorzien in het geval van meenings-
verschil.
Als men denkt aan de onrust die zulk eene
tijding teweeg brengt, thans vooral nu het eene
eerste geval in gansch Europa is geweestals men
het oog vestigt op de belangen van Ylissingen,
op die van Amsterdam met zijn tentoonstelling,
van geheel Nederland; en laat ons ook die
van onze badplaats Domburg niet vergeten,
dan is bet toch te meer te betreuren dat de wet
voor zulk een eerste geval niet eenige meer
dere omzichtigheid voorschrijft en eenig meerder
onderzoek dan van éen persoon aanbeveelt vóór
tot openbaarmaking en aanplakking van een bil
jet aan de woning mag worden overgegaan.
In ieder geval hopen wij dat bet niet meer
noodig wezen zal, maar mocht dit wel het geval
zijn dat dan ieder geneeskundige, voor hij zijn
gevoelen openbaart, bedenke welke gevolgen de
pübliceering ervan kunne hebben en dat hij zich
met zijne collega's zal verstaan voor hij een ge-
diceerd oordeel uitspreekt.
Elke zaak, hoe droevig ook, geeft meestal ook
nog reden tot vroolijkheid.
Eene dwaze vergissing maakt het Engelsche
blad St. James Gazette. Dit schrijft dat zich te
Vlissingen een geval van cholera heeft voorgedaan
bij een werkman die Nostras heet. Laat
ons daarover maar eens lachen; na den eersten
schrik werkt zulk een beweging uitstekend.
Den 24 Febr. werd voor de arrondissements
rechtbank te Middelburg een zaak behandeld tegen
den burgemeester van Wolfaartsdijk, die in eene
openbare raadsvergadering een paar toehoorders,
onder het noemen van hunne namen, had toege
voegd«Jelui bent ook van die rustverstoorders
en opstokers van de gemeente, wantje komt iederen
keer luisteren."
Zooals onze lezers uit bet door ons destijds ge
leverd verslag hebben kunnen zien, werd de heer
Yan Strien verdedigd door mr M. J. De Witt Hamer
alhier, die, naar aanleiding vooral van het gevoelen
van prof. Buijs, overgelegd in zijn tweede stuk
van het eerste deel van zijn werk over de Grond
wet, na de voorlezing der stukken waaruit het
bewijs was geleverd dat de beklaagde was lid van
den gemeenteraad en dat de geïncrimineerde
woorden door hem in de vergadering gesproken
waren begon met de niet-ontvankelijkheid van
het openbaar ministerie a limine litis voorop te
stellen op grond, dat de wet die gerechtelijke
gaven waren zoo nauwkeurig berekend, en toch
kwamen wij met moeite rond.
«Ik zweeg dus en zij zweegmaar ik geloof
dat wij beiden begrepen wat wij wisten.
»Den volgenden morgen deelde onze hospita
ons mede dat haar zuster vroeger terug kwam
dan eerst bepaald was maar zij had het zoo ge
schikt, dat wij er niets bij zouden verliezen met
onze kamers te ontruimen; tot nog toe hadden
wij een slaapkamer boven gehad en nu zouden
wij twee ineenloopende kamers in een ander ge-
deelte van bet huis krijgen, die evenwel ook op
den tuin uitzagen. Reeds dienzelfden avond had
de verhuizing plaats. Die twee kamers waren
misschien nog mooier dan die welke wij verlieten
zij bestonden uit een groot vierkant vertrek en
een lange, smalle, dus ook enge slaapkamer.
»Nu was het de kunst om onzen «salon" met
iets meer smaak in te richten dan thans het ge
val was, en daarbij brak de strijd los.
«Aan den eenen wand van het „salon'^waren
twee vensters met een spiegel er tusschenaan
den anderen kant was de deur naar de slaapkamer
en de plaats voor een canapé, aan den derden
wand was de schoorsteen en een deur die op den
gang uitkwam en langs den vierden, die ook een
deur had, waarmede men door een portaaltje naai
den tuin ging, stond een monster van een kleer
kast. Nog nooit had ik zoo'n gevaarte gezien, en
bovendien was zij even leelijk als groot.
Lieve wouw," zei ik, «in het salon, waar
wij den heelen dag moeten zitten, kan toch dat
verschrikkelijke dier van een kast niet blijven
staan."
„Die kast," zei mijn vrouw, «vind ik heer
lijk. Daar kan ik onze heele garderobe in bergen
vervolging verbiedt, dus een onderzoek der ge
waande overtreding uitsluit. Pleiter beriep zich op
art. 47 der gemeentewet en achtte de uitlegging
van verschillende rechtscolleges, waaronder ook de
hooge raad, die de onvervolgbaarheid van leden
van den raad beperkt en een onderscheid gemaakt
hadden tusschen beleedigende uitdrukkingen die
binnen en andere die buiten dat kader vielen, in
strijd met den geest en de bewoordingen der wet.
Deze meening werd door hem gestaafd door aan
haling van verschillende bekende schrijvers van
naam.
Tegenover die bewering stelde mT Yan Doorn,
de subst.-off. van justitie, dat de art. 47 der ge
meente en prov. wet en art. 92 der grondwet de
leden der daarin bedoelde vergadering onschend
baarheid verzekeren voor hetgeen zij in hunne
meeningen en adviezen mededeelen, maar dat die
onschendbaarheid zich niet uitstrekt tot al het
geen in de vergaderplaats voorvalt. Volgens
hem zijn de woorden van den voorzitter van den
raad, waar ook geuit, straf baar en ging het
niet aan in die artikelen een grens voor die
strafbaarheid te zoeken. Alleen dan wanneer de
woorden in het belang der aanhangige gemeente
zaak geuit waren, wat in het bewuste geval vol
gens het O. M. niet zoo was, zouden ze straffeloos
kunnen blijven.
Wat deed echter de rechtbank?
Zonder over de quaestie der niet-ontvankelijk
heid uitspraak te doen, zonder over hare al of
niet bevoegdheid een dictum te geven, waarvan
kon worden geappelleerd, ging zij over tot het
hooren der getuigen, en werd de hoofdzaak zelve
onderzocht.
Na afloop van het getuigenverhoor nam het
openbaar ministerie zijn requisitoir en acht dagen
later deed de rechtbank uitspraak. Enkele over
wegingen van bet vonnis namen wij in ons blad op.
Deze houding der rechtbank geeft mr M. J. de
Witt Hamer aanleiding tot eene beschouwing in
het Rechtsgeleerd Magazijn Hij zet daarin zijne
meening nader uiteen en wijst erop dat, ofschoon
de grontwet, de provinciale- en gemeentewet den
leden onzer wetgevende vergaderingen, zoo staten-
generaal, provinciale staten als gemeenteraad
recht geven op eene plaatselijke onschendbaarheid,
men nog altijd ambtenaren vindt van het open
baar ministerie die hen vervolgen, en rechters
die hen veroordeelen. En zoodoende begaan zij
volgens hem de misdaad, bij art. 114 van ons
vigeerend strafwetboek strafbaar gesteld.
En juist bet feit, dat de Hooge Raad tot nu
toe met deze irrationeele wets-explicatie is mee-
Tijdschrift voor binnen- en buitenlandsche
rechtsstudie onder redactie van mr. H. L, Drucker,
prof. te Groningen en mrs S. Kats en W. L. P. A
Molengraaf te Amsterdam. (Uitgaaf van de
Erven Bohn te Haarlem.)
gegaan, maakt volgens hem, dat de ambtenaren
van bet openbaar ministerie en van de rechter
lijke macht straffeloos een misdrijf plegen en
daarbij zich zelve in eene onwettige onschendbaar
heid verheugen, terwijl zij de wettige onschend
baarheid van leden van wetgevende vergaderingen
miskennen.
De behandeling der Wolfaartsdijksche zaak voor
de rechtbank leverde, zoo schrijft mr De Witt
Hamer, bet schouwspel op, dat twee getuigen,
behoorende tot de partij der gauche in die kleine
gemeente, gehoord werden a charge, terwijl de be
klaagde de droite vertegenwoordigde. Zoo er bier
althans van gauche en droite sprake kon zijn, be
hoorden de getuigen tot de richting in gemeen
tezaken, die tegenover die van den beklaagde
stond.
De politieke partijen voor den rechter als ge
tuigen en beklaagden tegenover elkander, is dat
niet juist wat de wetgever heeft willen voorko
men? Yoor een niet ernstig man had de zaak
en het onderwerp der vervolging iets belachelijks,
ook om de omstandigheden, waaronder het geïn
crimineerde feit had plaats gehad. Wanneer echter
een lid van de eerste of tweede kamer voor eene
beleediging, in een der kamers geuit, terecht
stond en de getuige a charge waren zijne politieke
tegenvoeters, dan zou het juiste licht over een
der redenen der door den wetgever verleende
onschendbaarheid in het oog springen. En gesteld
dat de uiting, waarvoor eene vervolging was in
gesteld, slechts de vrije beoordeeling van eene
regeeringsdaad bleek fe zijn geweest, was dan
toch door de vervolging zelve niet reeds de wet
geschonden? En a priori kan het openbaar mi
nisterie niet weten, of het niet misgetast heeft
bij de beoordeeling van bet feit, dat het gaat
vervolgen en de verschillende organieke wetten,
die de onschendbaarheid in het leven riepen, be
palen niet eenvoudig dat de uiting der meening
niet strafbaar zal zijn, maar dat de dader»
zelfs niet vervolgd zullen mogen worden.
Op grond van het door de rechtbank gevelde
vonnis zou volgens mr Hamer art. 47 der ge
meentewet aldus gelezen moeten worden
„Zij zijn niet vervolgbaar voor de stem of mee
ning door hen in de vergadering uitgebracht be
halve 1° wanneer hunne uiting geen betrekking
heeft op de in behandeling zijnde zaken, 2° wanneer
zij een beleedigenden persoonlijken uitval bevat
tegen bepaalde personen uit bet in de zaal aan
wezige publiek."
Yoor ieder voorkomend geval zal men op dezen
weg weer eene nieuwe uitzondering zien geboren
worden en, naarmate de rechtspraak in deze ma
terie zich uitbreidt, zal de regel van art. 47 der
gemeentewet worden ingekort.
Hoe nu voor het vervolg te waken, vraagt de
schrijver, dat op die wijze de wet niet langer
miskend worde
«Die kast moet weg, vrouwlief! Die be
derft het heele ameublement en maakt bovendien
de kamer ongezellig
«Gij wilt haar toch niet laten wegnemen?"
zei mijn vrouw, een weinig gepiqueerd.
«Neen, dat niet, volstrekt niet; maar
waar moet zij staan In de slaapkamer
»In de slaapkamer! Waar denkt gij aan?
Daar is het al nauw genoeg; die is vol met de
beide ledikanten."
«Ja, bijna, maar meet eens, langs
den langen wand is er juist ruimte genoeg voor
de kast."
«Ja, en dan bljjft er geen plaats over
voor ons tusschen de ledikanten en de tafel."
«Ik ging in de slaapkamer.
»Daar moet de kast staan!"
«Mijn vrouw bleef in het salon.
„Hier moet de kast staan
«Totnogtoe was de strijd half in ernst, half in
scherts gevoerd maar nu merkte ik met verbazing
dat bet heelemaal ernst werd. De schuld lag
zeker van den beginne af aan aan mij.
„Een beetje boos over het vooruitzicht van al
tijd dat monster midden in die anders zoo gezel
lige kamer te zien, werd ik ongeduldig over de
stijfhoofdigheid van mijn vrouw, en zei op een
toon, dien zij niet gewoon was te hooren, en
ik voeg erbij, dien ik eerlijk getracht heb af
te leggen, als hij in lateren tijd weer boven wilde
komen
«Dat is toch al heel verdrietig! Gij hoort
dat het mijn wensch is dat de kast in de slaap
kamer zal staan
«Mijn vrouw zag mij verwonderd aan, zij
was dien toon niet gewend en begon te
schreien. Ziet ge, dat doen de vrouwen altijd om
ons mannen onder den duim te krijgen en zij had
het er op gezet om mij week te maken, maar ik
hield mij goed en zei
«Ja, vrouwtje lief, dat kan nu niet anders
en gij zult het zelf ook inzien, als gjj er een
beetje over nadenkt
«Maar verbeeld u, daar stampte zij met haar
kleine voetje op den grond en riep driftig uit
«NooitGjj kunt uw wil doorzettenmaar-
gij zult er mij nooit toe krijgen om te erkennen
dat die kast in de slaapkamer behoort te staan
«Dat zult gij vanzelf erkennen, nog eer het
avond iszei ik, - want ik had een idéé ge
kregen, en ik voegde erbij
«Laat nu die kast maar staan waar zij staat
tot van avond, en als gij dan nog niet inziet dat
zjj naar de slaapkamer moet verhuizen, dan
ja, dan mag zij op haar oude plaats blijven."
«Zij lachte door hare tranen heenhet on weel
was overde vredespreliminairen waren gemaakt.
«Maar, ik vergeet heelemaal dat het laat
wordt en ik moest om 10 uren in de stad zijn
Vaarwel, vrouwtje lief, maak nu alles gereed
tegen dat ik terug kom, en laat de kast
maar staan tot nader orderGij zult uw zin
hebben
«Ja, die kast zal ik wel laten staan, -er
zouden immers vier man noodig zijn om haar te
verzetten 1 Ik dank u, dat gij zoo meêgaande waart
want dat zeg ik u vooruitgij krijgt er mij nooit
toe om toe te geven dat de kast in de slaapka
mer moet staan."
«Vaarwel
«Vaarwel
Toen de dokter zoover met zjjn verhaal ge*
