N° 172.
126* Jaargang.
1883.
Dinsdag
24 Juli.
K I T.
FEUILLETON.
Nationale SVIilitie.
Middelburg 23 Juli.
Dit blad verschijnt, dagelijks.,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Oproeping van verlotgangers der
licliting 1880.
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peijl, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuuzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peijl Jz.
Hoofdagenten voor bet Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
De burgemeester van Middelburg, gezien de
circulaire van den commissaris des konings in deze
provincie van den 17 Mei 1883, A n° 829/3e
afdeeling (provinciaal blad n° 43), roept bij deze
op de in deze gemeente wonende milicien-verlof
gangers der lichting 18 8 O, behoorende tot het
2e regiment huzaren om op den tijd en de plaats
als in de aan hen uit te reiken order is vermeld, tegen
woordig te zijn, voorzien van al de voorwer
pen van kleeding en uitrusting, door hen bij
hun vertrek met groot verlof medegenomen,
benevens van bun verlofpas, ten einde recht
streeks naar hun korps te vertrekken.
Zij moeten zich vooraf en wel op Woensdag
den 1 Augustus a., des voormiddags tusschen 10 en
11 uren, bij den burgemeester hunner woonplaats
aanmelden, voorzien van hun verlofpas, ten einde
de noodige biljetten, alsmede daggeld, indien zij
dit verlangen en daarop recht hebben, te ontvangen.
De verlofgangers, die op het bepaalde uur niet
ter aflevering verschijnen, worden bij hun korps
gestraft.
Zij, die niet aan de oproeping voldoen, worden
als deserteurs behandeld, terwijl degenen, die door
ziekte verhinderd worden op den bepaalden dag
onder de wapenen te komen, van die omstandig
heid, onder overlegging van eene verklaring van
den geneesheer, tijdig kennis behooren te geven
aan den burgemeester. Na bun herstel vervoegen
zij zich hij hun korps.
Middelburg, den 23 Juli 1883.
De burgemeester voornoemd,
PICKÉ.
Ook de heer P. van Geer, professor te Leiden,
komt, naar aanleiding van het bekende voorstel
der commissie tot viering van het eeuwfeest der
Maatschappij tot Nut van t Algemeen in het Handels
blad op voor het vierde punt door de commissie ge
noemd maar niet voorgesteld: het bestemmen van
eene bijdrage voor de reservekas van een werklieden
pensioenfonds. Het geven van eene bijdrage alléén
zou zeker niet van genoegzaam belang zijn, doch de
Maatschappij kan de stichting van zulk een pen
sioenfonds geheel op zich nemen. Met hare
talrijke vertakkingen door het geheele land zou
zij in staat zijn, wat zonder haar moeielijk is,
deze weldadige instelling tot stand te brengen,
die in ons land nog in het geheel niet bestaat
en toch zulk eene uitgestrekte, heilzame werking
zou uitoefenen op den /werkmansstand. De heer
Van Geer bestrijdt verder het plan dar commissie
tot het oprichten van een kweekschool voor be-
waarschoolhouderessen.
Het bewaarschool-onderwijs kan niet op éene
lijn met het lager onderwijs gesteld worden. Het
nut der bewaarschool als algemeen opvoedings
middel wordt van verschillende zijden in twijfel
getrokken. Al is men echter hiervan overtuigd,
dan is het nog zeer de vraag, of alleen de op-
FE1VB HKIIIÜSKIIING,
DOOB
James Payn.
HOOFDSTUK XVIII.
Jlief te overtuigen.
Maar de bewijzen waren zóo sterk tegen hem
en het vergrijp, waarvan hij beschuldigd werd,
was zoo zwaar, dat de borgstelling geweigerd
Werd."
Dit was in korte woorden bet relaas, dat Mark
in de courant lasmaar het liet niet meer in
druk op zijn geest achter dan een benauwde
droom. En even als daarbjj bet geval is, was
de laatste indruk de sterkste. Hij herhaalde de
laatste woorden van bet rapport overluid»De
gevangene, die geen verdediger had, bewaarde een
kalme houding en toen bem gevraagd werd of hij
iets ten opzichte der beschuldiging te zeggen had,
merkte hij glimlachend aan,,dat bet hem voor
|iet oogenblik overbodig voorkwam om iets te
richting van eene kweekschool een voldoend
middel is om de zaak onder het volk te bevor
deren. Er bestaan reeds twee goede inrichtingen
van dien aard, zoodat de Maatschappij biermede
volstrekt niets nieuws tot stand zal brengen. In
dien de commissie, in plaats van louter onder
elkander te beraadslagen, eens de voorlichting
van anderen had ingeroepen, zou zij bovendien
tot een geheel ander besluit zijn gekomen. Op
dit oogenblik toch bestaat er geene behoefte, daal
de bestaande inrichtingen bet maximum der kwee-
kelingen, die zij kunnen opnemen, nog volstrekt
niet hebben bereikt. Die te Leiden bestaat reeds
verscheidene jaren; het gebouw is voortdurend
uitgebreid en verbeterd, het personeel door veel
jarige oefening thans volkomen op de hoogte dei-
zaak, de directrice welbekend als de eerste spe
cialiteit op dit gebied in ons land; gemeente,
provincie en rijk geven elk een jaarlijksch subsi
die hoe ter wereld kon de commissie op het
denkbeeld komen, dat zij iets beters op dit gebied
zal tot stand brengen dan de kweekschool te Leiden?
Doch er is meer en erger. Er zal eene concur
rentie in het aanzjjn worden geroepen, die op de
nieuwe en de reeds bestaaude beiden een verder-
felijken invloed zal oefenen. De financieele voor
stellen reeds alleen maken voorts het geheele plan
volkomen onaannemelijk. De kosten voor het
gebouw worden op 60.000 a 70.000 geschat,
zoowel voor op- als inrichting. Doch het bestek
van een deskundige ontbreekt, zoodat aan deze
cijfers niet de minste waarde is te hechten. De
copimissie stelt voor, dit bedrag door plaatsing
van rentelooze aandeelen onder de leden van het
Nut te verkrijgen, doch de jaarlijksche aflossing
is zoo laag gesteld, dat er ten minste een halve
eeuw moet verloopen eer de schuld is afgedaan
de contante waarde van zulk eene leening bedraagt
nauwelijks een derde deel va,n de uit te geven
som. Verder meent de commissie, met eene jaar
lijksche uitgaaf van f 6000 te kunnen volstaan,
die dan ten laste der maatschappij zou komen.
Doch hiermede wordt eene betere inrichting dan
de bestaande volstrekt niet bereiktzelfs de
kosten van deze worden er niet door gedekt.
Geheel dus in den geest van betgeen op de
vergadering van het Middelburgsch departement
werd gezegd, meent dus ook professor Van Geer
dat het aanhangige voorstel der commissie geen
steun verdient.
Croes, 23 Juli. Reeds lang bestond bij den
majoor der d.d. schutterij, den heer M. J. Souten-
dam, het plan om het feest door hem onlangs
gevierd, toen het 30 jaar was geleden dat hij tot
die waardigheid werd geroepen, voor de leden van
zijn korps, niet onopgemerkt te laten voorbijgaan.
Door bet min gunstig weder op Zaterdag 14
Juli verhinderd de exercitie te houdenbad
die Zaterdag plaats en werd de compagnie,
die vrij voltallig tegenwoordig was, op de weide
van Valcke-slot, na eene hartelijke toespraak van
den jubilaris, onthaald. Het ontbrak daarbij ook
niet aan gelukwenschen en dankbetuigingen aan
zijn adres. Toen de compagnie later op de Markt
werd afgedankt, nam de heer D. Stigter, 2e lui-
zeggen; maar dat hjj nooit in het bezit van dien
diamant was geweest, behalve toen mijnheer Eles-
ker hem dien zelf ter hand had gesteld."
»Welk een vreeselijke vergissingWelk
een onhoudbare toestand voor den armen Kit
barstte Mark los en staarde mijnheer Penrijn met
verbijstering aan.
»Ja wel een onhoudbare toestandstemde
deze toe.
„Het kon bijna niet erger zijn, indien bij
schuldig ware", vervolgde Mark, driftig de kamer
op en Deer stappende. »Ga eens na wat een fier
gemoed als het zijne geleden moet hebbenEn
toch wilde hij ons met geen woord daarover be
droeven slechts heel op het laatst zond hij om
Frenna en toen onthulde hij de waarheid nog
niet eens."
»Juist," zei de dominé eenvoudig, »bet zou
u allen een grooten schrik gespaard hebben en
voor iedereen beter geweest zjjn, als bij openhar
tiger geweest was."
„Maar waarover moest hij dan openhartig
zijn vroeg Mark verontwaardigd. „De heele
zaak is een samenloop van noodlottige omstan
digheden. Kit beeft nooit den diamant in zijn
bezit gehad, behalve toen mjjnheer Flesker hem
dien zelf ter hand stelde. Dat zijn zijne eigen
woorden."
„Maar hij had toch een diamant in zijn be
zit", merkte de dominé bedaard aan, „een van
tenant, in verband met zijn aanstaand vertrek
naar Middelburg, tevens afscheid van kader en
manschappen.
Groede, 22 Juli. In een onzer gewestelijke
blaadjes kwam dezer dagen het bericht voor dat
door de welwillendheid der gemeentebesturen van
Groede en Nieuwvliet aan den rijksontvanger van
beide gemeenten een flink lokaal was aangewezen
in de beide nieuwe gemeentebuizen. Ten opzichte
van Nieuwvliet is dit waar, maar met Groede
heeft de berichtgever blijkbaar een loopje willen
nemen. Stel u voor dat dit zoogenaamde nieuwe
gemeentehuis is éen kamer in een leegstaand huis
van den wethouder Mazure, tijdelijk aan de ge
meente ten gebruike afgestaan, die éene kamer
namelijk dat die kamer is gemeubeld met 7 stoelen
van Kuilenburgsch model, gemeenste soort, 1 ouden
leuningstoel, een oude tafel, waarvan de pooten
oorspronkelijk voor eene andere tafel bestemd zijn
geweest, en een plank op 2 timmermans schragen,
waaraan de secretaris zit te werken, want dit
flinke lokaal is ook secretarie en raadzaal.
Als de raadsleden rond de tafel zitten, die te klein
is, kunnen zij de armen niet bewegen, en voor
bet publiek is er geen plaats. Het ameublement
is gehuurd bij een winkelier voor, ik meen f 2.50
's maands. Ziedaar nu het nieuwe gemeentehuis
van onze welvarende gemeente met zijn 2600 zielen.
Vooruitzicht op een eigen gemeentehuis schijnt er
nog niet te bestaan. Misschien zal de raad uit
zuinigheid besluiten om, evenals de oude Bata
vieren, onder de boomen in de open lucht te ver
gaderen; wij hebben nog al een mooi beplant
marktplein, dat zich daar uitstekend toe leenen zou.
Hloosterzande, 22 Juli. Vrijdagavond
kwam de commissaris des konings in onze pro
vincie op zijne reis door het oostelijk deel van
Zeeuwsch-Vlaanderen te Duivelshoek, alwaar hij
op de grens der gemeente Graauw ontvangen werd
door een eerewacht van ruim 40 ruiters uit de
gemeente Hontenisse, onder bevel van den heer
J. A. Pateer Ez. Na een bezoek gebracht te
hebben aan Lamswaarde, waar geen huisje zonder
vlag was gebleven, kwam jh' Van Karnebeek
omstreeks half tien alhier aan, waar hij ontvangen
werd door onze Harmoniekapelmeester de
heer J. v. Braband, die een zeer aardigen
fakkeltocht had ingericht. Zaterdag verleende
's konings vertegenwoordiger ten gemeentehuize
audiëntie, bezocht de openbare gebouwen in 't
noordelijke deel onzer gemeente en reed daarna
naar de gemeente Ossenisse. In den namiddag
bezocht hij Hengstdijk en Stoppeldijk, 's Avonds
gaf onze Harmonie ter zijner eer eene muziekuit
voering.
Zondag middag is de heer Van Karnebeek van
zjjne reis te Middelburg teruggekeerd.
Mejuffrn. J. Steketee van Sint Maartensdijk en
A. Steketee van Scberpenisse, beiden leerlingen
aan de rijkskweekschool voor vroedvrouwen te
Amsterdam, hebben met goed gevolg het examen
als vroedvrouw afgelegd,
groote waarde en bijzonderen vorm dat hebt gij
mij zelf verteld."
„Zeker, dien heb ik gezien. Die was hem
door de leden der directie van de maatschappij ten
geschenke gegeven. Ofschoon die hem niet zoo lang
kenden als sommige menschen, die ik zou kunnen
noemen, wisten zij zijn karakter heter te beoor-
deelen en zij hadden bet volste vertrouwen in zijn
eerljjkheid."
„De hemel geve dat dit niet misplaatst is
geweest
„Daar ben ik in het minst niet bevreesd
voor", was het koele antwoord„elke toespeling
op het tegendeel is beleedigend voor mij en ik
zal .niet dulden dat er in dit huis een kwaadwil
lig of boosaardig woord in dien geest gesproken
wordt."
„Mark, Mark, gij begrijpt mij heelemaal
verkeerd", hernam de dominé rood wordende.
„De hemel weet dat ik niet door kwaadwillig
heid of boosaardigheid gedreven wordt. Ik
verlang evenzeer als gjj dat Christöffel zijn on
schuld moge kunnen bewijzen. Maar wat zijn de
feiten
Daarover verlang ik niet te redetwisten,
mijnheer Penrijn", sprak Mark afgemeten, „ik
wil den man niet aanhooren, niet kennen, die ze
ten nadeele van mijn vriend zou willen ver
draaien,"
Met het oog op den meer levendigen handel
in dat tijdvak wordt, te rekenen van 1 Augustus
tot en met 30 April aanstaande, op het Rijks
telegraafkantoor te Bruini8se de doorloopende
dagdienst met beperkten Zondagsdienst ingevoerd.
Het kantoor zal Zon- en feestdagen open zijn
van 8 tot 9 uur voor- en van 1 tot 3 en 7 tot 9
uur nammidags.
Benoemd bij het mijnwezen in N. O. I. tot in
genieur le kl. de ing. 2e kl. J. A. Hooze, geb. te
Wissekerke en oud-leerling der R. H. B. S. te Mid
delburg.
Amsterdam23 Juli. De Amsterdamsche
journalisten kring vierde heden weder feest. Een
groot aantal zijner leden met hunne dames toogen
per Gooischen stoomtram naar Muiden en Muider-
berg om in eerstgenoemd stadje een bezoek aan
Floris1 slot te brengen en vervolgens naar den
beroemden echo in Muiderberg te luisteren. Toen
men te ruim elf uur in feestelijken optocht bet
roemruchtig kasteel naderde, waarin eenmaal de
Drossaert Hooft vele schoone vaerzen schreef,
schetterde de klaroen van een der torentransen
naar oud-vaderlandsch gebruik als er hooge gasten
in aantocht waren en heette de heer Spoor, lid
van 't Nederlandsch tooneelgezelschap in oud-
Holl. gravencostuum den gastheer Floris Y voor
stellende, de schare met een toepasselijk vaers van
Vondel welkom, waarna mevrouw RossingSa-
blairolles in een costuum a la Tesselschade reci
teerde, mevrouw Kleine voordroeg, mejuffr. Egger
(alt) en de heer Rogmans (tenor) zongen. Het
was alles heel lief en aardig, doch de pret bereikte
het toppunt aan een gezelligen lunch in Muider
berg, waarbij menig bon mot werd geuit en menige
dronk voor het heil van 't lieve vaderland en den
journalisten kring werd ingesteld. Een deel van
Bilses beroemd muziekkorps luisterde de feestelijk
heid op, die uitmuntend slaagde, dank zij de goede
zorgen der heeren Martin Kalff en J. H. Róssing,
president en secretaris der feestcommissie.
Men schrijft ons uit Gouda
Het oproer, dat wij hier beleefd hebben, het
was werkelijk een formeel oproer! is weder
een treurig kenteeken van den geest, die sommige
kerkelijke drijvers bezielt. De zoogenaamde passie
spelen, die aanleiding gaven tot de ergerlijke rust
verstoringen, leveren inderdaad niets op wat rede
lijken aanstoot geven kan. Zooals men weet,
waren de passiespelen (voorstellingen uit de bijbel-
scbe geschiedenis) in de middeleeuwen zeer alge
meen en werden zij destijds openlijk op de markten
vertoond. 'In onze dagen heeft men ze voor het
eerst weder zien herleven te Ober-Ammergau in
Beieren, waar zij elk jaar duizenden en duizenden
bezoekers trekken, van heinde en verre bijeenge
stroomd. De bijval, dien de Ober-Aminergausche
passiespelen vinden, heeft anderen uitgelokt om
mede dergelijke vertooningen te organiseeren.
Een dezer gezelschappen, óok uit Beieren af koin-
stig, is sedert eenige weken in verschillende plaatsen
van ons land opgetreden. Wat het vertoont zijn
niets anders dan reproducties van beroemde schil
derijen (van Rubens, Yan Dijck, Da Vinei en
Verdraaien wel nu nog mooier! maar
daar is uw moeder."
Mevrouw was in de kamer gekomen, toen zij
Mark zoo hard hoorde praten en zag nu de beide
sprekers beurtelings met verbazing aan.
»Lieve mevrouw Medway. Ik moet u ver
zoeken om scheidsrechter tusschen mij en Mark
te zijn. Ik wil mijn eigen zaak niet bepleiten,
maar verwijs u eenvoudig naar deze courant. Ik
ben niet de aanklager van Christöffel, maar dit
rechtvaardigt mjj stellig."
Mark rukte het blad weg en scheurde het in
stukken. »De geest mijner moeder zal niet be
zoedeld worden met zulke leugens," riep hij uit,
Indien dit huis het mijne ware, mijnheer Penrijn,
zou ik u verzoeken het te verlatendaar het ech
ter het huis mijner moeder is, zal ik het eenige
wat mij te doen staat, verrichten."
Hierop stapte hij de kamer uit en deed de deur'
achter zich dicht,
'vVordt vervdtjfk.)
