buitenlamp!"
Laatste Berichten.
Gemengde Berichten.
Mengelwerk.
Verkoopingen en aanbestedingen.
Weerkundige waarnemingen.
Algemeen Overzicht.
De Cholera.
Een bezoek aan Amsterdam en
zijne tentoonstelling,
3e kl. bij het kon. instituut voor de marine te Willems»
oord: voor den zeedienst: A. C. W. baron Van Haersolte
van den Doorn en J. P. F. Van der Mieden van Opmeer.
Dinsdag vervoegde zich te Vlissing-en op
het Eng. Yice-consulaat de gezagvoerder van den
ter reede liggenden Engelschen schoener Lady
Bute, met zijn stuurman, die leed aan Godsdienst
waanzin. Een geneesheer werd geraadpleegd
wiens advies luidde, dat de man wel ongeschikt
tot dienst-doen doch niet gevaarlijk was en ge
rust naar Engeland kon medevaren.
Woensdagavond keerde de Lady Bute evenwel
uit zee terugde patient was totaal wild gewor
den, en nadat hij in zee gesprongen en met veel
moeite gered was, zag men zich genoodzaakt hem
op te sluiten en te Ylissingen weer aan wal te
brengen.
Voor de betrekking van dijkbaas aan het ca-
lamiteuse waterschap Leendert-Abraham ^Koord-
Beverland) hebben zich 19 solicitanten aan
gemeld.
Woensdag avond omstreeks elf uren werd
de heer B. te YerseUe opgeschrikt door
een hevig gebons en het rinkelen van glasscherven
op de straat. Toen hij daarop naar buiten ging
hoorde hij éen of twee (een vrouw uit de buurt zegt
twee) personen ijlings het hazepad kiezen. Na
eenig onderzoek bleek den heer B. dat in een
raam van een winkeltje dicht bij zijn woning drie
ruiten waren ingeslagen, en toen hij merkte dat
de bewoners ondanks het rumoer waren blijven
slapen vond hij het raadzaam hen te wekken. Toen
bleek ook nog dat twee flesschen met suikerwerk
die voor het raam stonden tegen den grond waren
geworpen. Het vergrijp zal dus wel aan kwaad
willigheid en niet aan poging van diefstal
moeten toegeschreven worden. De politie doet
natuurlijk onderzoek.
Dinsdag namiddag werd de buitengewone
opzichter bij de in aanleg zjjnde kanaalwerken
te Sas van «ent, A. Caljouw, bij het ver
werken van zware stukken hout, zoodanig met
zijn linkerbeen daar tusschen beklemd, dat men
hoogst waarschijnlijk tot amputatie van dat
lichaamsdeel zal moeten overgaan.
In Juni werden door de stoombooten dei-
maatschappij Zeeland vervoerd 7173 passagiers
tegen 6180 in dezelfde maand van het vorige
jaar.
Het bestuur der Amsterdamsche Zwemclub
heeft de volgende raadgevingen bekend gemaakt,
die ook overal wel bekend mogen zijn
Wasschen is goed, baden is beter, zwemmen is
het best.
Niemand ga baden of zwemmen zonder zijn
dokter geraadpleegd te hebben.
Zwem bij voorkeur 's morgens.
Zwem vooral niet kort na den maaltijd.
Ga vooral niet bezweet te water.
Blijft niet te lang te water; langer dan een
kwartier is in den regel schadelijk.
Droog u goed af onmiddellijk na het bad.
Een wandeling na het bad is zeer heilzaam.
Dagelijks komen te Veenhuizen groote
transporten personen aan om verpleegd te worden.
Yan Donderdag jl, tot Maandag daaraanvolgende zijn
er weder 45 aangekomen. Als hierin geene ver
andering komt, zullen de drie gestichten spoedig
te klein bevonden worden en een Yeenbuizen
n° IV tot de noodzakelijkheden behooren.
Dinsdagavond is te Leiden een moord ge
pleegd. Toen zekere B., studentenoppasser, om
half zeven op den, Marensingel thuis kwam, vond
hij zijne vrouw met eenige buurvrouwen breiende
aan de deur zitten. Hij riep haar naar binnen,
en weldra hoorden de gebnren eene woordenwis
seling, en kort daarop vonden zij de vrouw dood.
Het oudste dochtertje zegt gezien te hebben dat
hjj hare moeder heeft gegooid, maar de beklaagde
zelf beweert in het verhoor, dat hij voor den com
missaris van politie heeft ondergaan, dat hij zjjne
vrouw alleen heeft bedreigd haar met een mes te zul
len vermoorden, waarop zij hem ontvluchtte, doch
daarbij over een of ander voorwerp struikelde en
viel, met het gevolg dat zij onmiddellijk een lijk
was. Het mes had hij nog niet in de hand.
De buren zelf hebben van het drama niets kun
nen zien, omdat de deur der woning gesloten was
Het geneeskundig onderzoek heeft op het lijk,
dat door de justitie is in beslag genomen, geen
uiterlijke teekenen van geweldpleging of uiterlijke
bloeding doen vinden. Waarschijnlijk heeft er
dus eene inwendige bloedstorting plaats gehad
dit zal uit de inwendige schouwing moeten blijken.
Man en vrouw moeten bijna gedurende hun ge-
heele huwelijk niet bijzonder met elkaar gehar
monieerd hebben althans telkens waren de buren
van hevige woordenwisseling tusschen beiden ge
tuigen ze verzekerden dat de man zjjne vrouw
niet al te best behandelde.
Door dit rampzalige voorval blijven vijf jeug
dige kinderen het oudste is 13 en het jongste
2 jaar opeens zoogoed als ouderloos achter.
De arrestatie van den man en het overbrengen
naar het commissariaat gingen met vele moeilijk
heden gepaard. De politie toch moest hem tegen
de menigte beschermen, aangezien vooral de vrou
welijke kunne daarvan in woede was ontstoken en
de lynchwet op hem wilde toepassen, op het eerste
„Neenmaar ik weet het toch niet. Kit, zou
het wel veilig zijn?"
Veilig? Als hij er is zal hij niet bijten en
er steekt geen kwaad in dat een zoon het huis
van zijn vader gaat zien."
Maar hij is onze vader niet meer. Dat heeft
hij gezegd en dat meende hij."
(Wordt vervolgd.)
gerucht dat hij zjjne vrouw met een bierkruik de
hersens had ingeslagen.L. D.
De bliksem heeft in ons land hier en daar on
gelukken veroorzaakt. Op een dijk nabij Wage-
ningen is een kind doodgeslagen, te Geldersch
Venendaal een 56 jarig man, en te Stiphout een
vrouw getroffen die geheel verlamd is. Verder
veroorzaakte hjj verschillende branden, o, a. te
Boisheim in Limburg, waarbij een 3jarig knaapje
den dood in de vlammen vond, te Osch in een
brouwerjj die afbrandde en te Nijmegen in den
toren der Roomsch katholieke kerk in de Molen
straat, waarvan een gedeelte van de jjzeren balus
trade en de bekleeding van een der pilasters
werden verbrijzeld.
Men gaat nog steeds voort met het zoeken
naar ljjken van de mannen en jongens, die bij
het ontzettend ongeluk te Glasgow den dood
vonden. Op de Daphne, die van stapel liep,
waren tweehonderd man, welk aantal wel wat
groot is voor een schip dat geen ballast heeft en
geen steunpunten als het aan het afloopen is. Hoe
groot het aantal omgekomenen is weet men nog
nietmaar het getal honderd, dat wjj gisteren
opgaven, is stellig niet overdreven. Hartverscheu
rend is 't om te zien hoe vaders en moeders,
vrouwen en kinderen komen zoeken tusschen de
rijen van lijken. Duikers zeiden, dat vele lichamen
beneden in het schip opgestapeld liggen.
Eene merkwaardige gebeurtenis te Constan-
tinopel werpt licht over den maatschappeljjken
toestand daar. Op bevel van detectives uit Pera
waren eenige weken geleden eenige personen in
hechtenis genomen wegens het maken van valsche
munt. De getuigenissen in deze zaak waren zeer
tegenstrjjdig, en een van de detectives, die bevreesd
werd, verklaarde dat de beschuldiging valsch was,
gedaan met het doel om geld af te persen, en
dat de valsche munten en gereedschappen ver
borgen waren in de huizen van beschuldigden
door de detectives zeiven. Deze verklaring bracht
onder de politiedienaars een panischen schrik te
weeg en andere schandalen volgden. Op last van
den sultan werd een onderzoek ingesteld, waar
door aan het licht kwam, dat de politie van Pera
gedurende de laatste vier jaren systematisch deel-,
genoot was van misdadigers van beroep; dat tus
schen hen de buit geregeld verdeeld werd, en
dat de politie rooverij en moord zoowel vóór als
na de daad gemakkelijk maakte. Ook profiteerden
de .detectives niet weinig van het valscheljjk be
schuldigen zij gaven aande politie nam in
hechtenis, en zjj bedongen een losprijs
Van de Engelsche parlementscommissie voor
den kanaaltunnel zijn 5 leden vóór, 4 leden tegen
van twee leden is het gevoelen nog niet bekend.
Van de 150 Hongaren, die van 1216 Jul
Parijs komen bezoeken, zjjn 12 afgevaardigden, 3
professoren, 40 journalisten en auteurs, 20 onder-
wjjzers, 16 advocaten, 25 artisten, 2 architecten,
2 hoofdofficieren, 4 geesteljjken en 26 dames. Tot
dezen behooren de twee voornaamste actrices van
den Ilongaarschen schouwburg te Pesth.
De koning van Saksen, in het Vogtland reizende
bezichtigde Dinsdag namiddag de fabriekinrichtin-
gen van George te Milau. De ascenseur, waarmede
de koning en zjjn gevolg naar boven zouden gaan,
bewoog zich onverwacht naar beneden, terwjjl
zware gewichten van boven vielen. De Kreishaupt-
mann Hübler werd gedood en de directeur der
fabriek Clad zwaar gewond Z M. en de overige
personen op den ascenseur bleven ongedeerd. De
koning, diep geschokt, maakte een einde aan zjjne
reis en keerde terug naar Dresden.
Mlle Rousseil, de Fransche tragedienne, gaat
een kunstreis maken door België en Nederland.
Zjj heeft verscheidene warme brieven van aanbe
veling bjj zich, o. a. van Mad. Adam en De
Lesseps. (Figaro.)
Te Hamburg is Dinsdag de internationale
landbouw- en vee-tentoonstelling geopend.
's-Gravenliage. De berichten omtrent den
toestand van mr. A. E. J. Modderman zjjn vrij
overdreven. Er is geen dadeljjk gevaar. Zijne
ingewanden en longen zjjn aangedaan en een
weinig gevaarlijke operatie is noodig.
Londen. De Standard ontving een depeche
uit s-Hanghai, waarin wordt gemeld dat China's
gevolmachtigde Frankrjjks voorstellen in de Tong-
king-quaestie heeft verworpen. Hij verwees den
Franschen gezant naar den minister van buiten-
landsche zaken. De gezant verklaarde dat Frank
rijk zich zjjne vrijheid van handelen voorbehoudt.
Gisteren wird te Hilland-Bath in het openbaar
aanbesteed het bouwen van een school aldaar voor 80
leerliDgen. Ingekomen waren 6 biljetten van de heeren
L. Van Verre te Kruiningeu, voor f 7922; Joh. Lin-
denbergh te Wemeldinge voor f 7900 G. Windhorst te
llilland-Bath, voor f 7400 Joh. De Vries te Borssele
voor f 7292; Joh. Van Boven, te Rilland Bath voor
f 7240 en W. J. Van de Weert te Goes, voor f 7160.
Aan den laatste is het. werk onder nadere goedkeuring
gegund. De begrooting was f 7257.25.
Woensdag werd te Ter Keuzen, bij enkele
inschrijving, aanbesteed het maken vau werken tot ver
dediging van den oever van den calamiteusen polder
Nieuwe Neuzen, waarvoor het minst werd ingeschreven
door den heer G. Daane Bolier, te Sliedrecht, voor
f 23.389; de begrooting bedraagt f 20.582.72. De overige
acht ingekomen biljetten waren van de heeren A. Van
der Beek, te Zaamslag voor 1' 24.000; C. Bolier Cz te
Bruinisse, f 23.990; C. Roskam Jz. te Sliedrecht
f 23.685; J. Jausen te Hoek, f 23.500; D. Tholens, te
Hoek, f 23.498; Joh. de Jonge te Biezeünge f23.490-
P. A. Van de Velde, te Ter Neuzen f 23.480 en A. de
Jong, te Ter Neuzen f 23,400.
Gemiddelde uitkomst der onderzoekingen van
het lichtgas der gemeente-gasfabriek te Middelburg,
van 25 Juni tot 2 Juli 1883.
Lichtkracht 16.98
Soorteljjk gewicht 0.446.
Zwavel koolstof0.082
Zwavel waterstof 0.000.
Koolzuur0.000
kaarsen.
grein per M3 gas.
5 Juli, des morgens te 8 uren.
Verwacht W. wind, goed weder en nu en dan
regen.
Thermometerstaud te Middelburg.
4 Juli. '8 avonds 11 uren 59 gr.
5 ij 's morgens 8 uren 69 gr. 's middags 1 uur 75 gr.
avonds 5 uren 69 gr. F.
Frankrijk bemoeit zich in deze dagen hoofdza-
keljjk met de tijdingen uit Frohsdorf, want het
schjjnt zoo goed als zeker te zjjn, dat de graaf
Van Chambord niet lang meer leven zalde toe
stand is wel niet verergerd sedert gisteren, maar
hjj blijft toch zeer ernstig en de geneesheeren
hebben geen hoop meer. Alle bladen hebben
't druk over dit aanstaande sterfgevalde legi-
mistische treuren, de republikeinsche herhalen tel
kens dat de dood van Chambord voor de republiek
geen gevolgen kan hebbende legimisten zeggen
dat de republikeinen bang zijn, en dezen ant
woorden dat de republiek zoo stevig staat dat zjj
een stootje velen kanzjj bemoeien zich vooral
met de vraag, welke beslissingen de regeering
op het oogenblik van den dood zal nemen,
en zjj hebben daarom aan de in de kamer
tegenwoordige ministers gevraagd wat zjj in
zulk een geval zouden doen. Natuurlijk was
het ministerieele antwoord, dat zjj geen open
baar debat wilden aanvangen over gebeurtenissen
in de toekomst. De republikeinen moeten zich
trouwens niet al te druk maken over den dood
van den graaf, indien zjj den schjjn willen hebben
zich er volstrekt niet om te bekommeren. Dit is
zeker, dat; het heengaan van den pretendent meer
een historisch dan een politiek feit zal zjjn, en
dat zich wel weder een opvolger zal opdoen die
voor het type van den verleden tjjd wil dienen,
voor een soort levend anachronisme.
Behalve de cholera, die zich langzaam gaat uit
breiden in Egypte volgens de Laatste berichten
van gisteren stierven Dinsdag te Damiette 110, te
Mansurah 6 en te Samanud 3 personen trekken
nog de besluiten der spoorwegcommissie in Frank-
rjjk de algemeene aandacht. Wjj wezen er reeds
op, dat de arbeid der commissie niet in alle op
zichten gunstig is aan de gesloten overeenkomsten
Gisteren echter heeft zjj na drie uren beraadslaagd"
te hebben definitief de conventie met de spoorweg-
maatschappjj Parjjs-Lyon-Middellandsche Zee
aangenomen, doch tevens heeft zjj haren rappor
teur Rouvier opgedragen om zjjn rapport niet
eerder te deponeeren voordat de quaestie van de
tarieven is onderzocht, onafhankeljjk van de con
venties. Hierdoor zal het nog lang duren eer de
spoorwegquaestie beslist wordt, en dit is verre
van aangenaam voor de regeering. Want zjj is
verplicht eerst te weten wat het lot der overeen
komsten zal zijn, voordat zij aan de kamer de
buitengewone begrooting over 1884 kan aanbieden.
Het Belgische parlement, onze lezers weten het,
heeft een allerbelangrjjkst wetsontwerp ontvangen,
nameljjk dat op den leerplicht. Sedert een tien
tal jaren is het verplicht onderwijs, naar het
voorbeeld van Pruisen, opgenomen in de wetge
ving van de meeste staten in Europa. In België
kwam de quaestie het eerst ter tafel in 1842,
maar onafhankelijk van het schoolsysteem van
dien tjjd deden zich toen moeilijkheden gelden
in de praktijk, ernstige moeilijkheden die voort
kwamen uit de noodzakeljjkheid om het verplicht
schoolgaan in overeenstemming te brengen
met de vrijheid van onderwijs en de vrijheid
van geweten. Al die bezwaren zijn thans niet
uit den weg geruimd, maar aanmerkeljjk ver
minderd door de wet van 1879 die de vrjjheid
van geweten waarborgt. Het beginsel van vrjj
heid van onderwijs geeft aan het beginsel van
leerplicht een karakter dat in overeenstemming
is met de fundamenteele instellingen van het
land. Art. 203 van het B. W., dat den ouders
opdraagt om hunne kinderen op te voeden,
krjjgt daardoor eene sanctie. Op het oogenblik
is het aantal der kinderen, die van alle onderwjjs
verstoken zjjn, betrekkeljjk niet aanzienlijk, maar
dat onderwjjs is niet altjjd ernstig. Het wezen-
Ijjk kwaad zit in den onvoldoenden duur van het
schoolbezoek, in het gebrek aan ijver en regel
maat bjj de leerlingen. Welnu, aan dit euvel
wil de regeering door haar wetsontwerp tegemoet
komen.
Welk is de leeftijd voor den leerplicht In de
wetgevingen van andere landen wisselt die af
van drie tot negen jaren. De Belgische regeering
heeft den tjjd genomen van het zesde tot het
twaalfde jaar, en gedurende dezen tjjd is de
fabrieksarbeid streng verboden. Aldus doet de
leerplicht tevens dienst als maatregel tot be
scherming der kinderen. De zorg voor de uit
voering van den maatregel ten slotte zal worden
opgedragen aan de gemeenteljj ke en provinciale
besturen, maar vooral aan de schoolcommissie, die
dus een belangrjjke en werkzame taak zal hebben.
Aan den vrederechter staat het de straffen toe te
passen met gestrengheid, maar tevens ook met de
noodige gematigdheidwant men moet nooit deze
grondstelling vergeten, dat niet van boeten en
gevangenisstraf, maar van de overtuiging de zege
praal afhangt van het onderwijs op de onwetend
heid en het vooroordeel.
De cholera is in Egypte en dreigt ons. Zoude
zjj naar Europa overslaan en tot ons doordringen
Het is onvoorzichtig, gelooven wjj, hieromtrent
eene stellige meening te verkondigen, want de
overplanting van de cholera, evenals van alle
groote epidemische ziekten, is dikwerf zoo ver
schillend, haar gang is zoo willekeurig, dat het
niet mogelijk is om, zelfs bij benadering, den weg
dien zjj nemen zal aan te duiden. Laat ons
hopen, dat ditmaal door de strenge maatregelen
van de verschillende regeeringeD de vreeseljjke
ziekte zich van Europa zal afwenden.
Het woord cholera is waarschijnlijk afgeleid van
het Grieksche chole, dat gal beteekentde Grieken
beschouwden nameljjk de cholera als eene gal
ziekte.
Indië is de bakermat der cholera. Yoordat zjj
de andere deelen der wereld bemachtigde had
zjj altjjd als punt van uitgang de moerassige
streken die aan de Delta van den Ganges liggen,
evenals de pest eertjjds in Egypte ontstond om
zich allengs over de geheele oppervlakte der aarde
te verspreiden. Tengevolge van periodieke over
stroomingen, die telken jare de oevers van deze
rivier over eene groote uitgestrektheid bedekken,
blijft na den terugkeer van het water eene hoe
veelheid dierljjke en plantaardige zelfstandigheden
achter, die in den heiligen stroom der Hindous
geworpen waren. Deze onmeteljjke moerassen,
die aan de hitte der zon zjjn blootgesteld, worden
weldra een verzameling rottende stoffen, die stin
kende besmettingsdeelen loslaten, welke de lucht
verpesten en vergiftigen.
De cholera bljjft dan ook voortdurend op eenige
punten van het Indisch grondgebied, nu eens in
een sporadischen staat, dan weer zich beperkend
tot een paar dorpen. Maar in sommige tjjden, bjj
stoornis in de atmosfeer, bjj groote armoede,
oorlogen of bedevaarten verspreidt de cholera zich
verder, en langs de groote verbindingswegen de
krijgstroepen en de bedevaartgangers volgend
verovert zjj nieuwen grond, totdat zjj zich ten
slotte van het geheele land heeft meester gemaakt.
Wel is deze ziekte in de hooge oudheid reeds
opgemerkt, want de Bjj bel en Hippocrates maken
er melding van, maar eerst in 1817 schijnt zjj zich
in de gedaante van eene ernstige epidemie te
hebben vertoond, en eerst in 1830 viel zjj Europa
binnen. Den 17ea Augustus 1817 barstte de epi
demie te Jessore uit, en verbreidde zich zoo vree-
seljjk dat enkele weken later de verschillende
steden van Bengalen door de ziekte aangetast
warenmeer dan 12,000 menschen bezweken
in de eerste maand. De markies Hartings verlooi
de helft van zjjn leger, dat uit 9000 man bestond.
Na Calcutta Madras, na Madras Bombay, en wel
dra was het gansche schiereiland overgeleverd
aan eene epidemie, die tot 1820 hare verwoestin
gen voortzette en in drie jaren tjjds drie millioen
slachtoffers maakte.
Eenige jaren later, toen de epidemie in Indië
aanving, drong de cholera in Azië door: den 21en
Juni 1830 openbaarde zjj zich te Astrakan en den
30en September van dat jaar werd Moscou getroffen.
Gedurende een geheel jaar tros. de ziekte Rusland
door, overal schrik en rouw verspreidend om zich
heen. Met het Russische leger kwam zjj in 183l
in Polen, daarna inBerljjn en Weenen, vertoonde
zich vervolgens in Hamburg en Londen, keerde
weer terug naar Frankrijk en barstte in 1832 te
Parijs uit.
Sedert acht jaren was de cholera niet meer
verschenen en het Westen meende ervan bevrjjd
te zijn, toen zjj in 1846 opnieuw aan de oevers
van den Ganges ontstond, Perzië overweldigde,
en tot aan den voet van den Kaukasus kwam langs
de Caspasische zee. Terzelfder tjjd verspreidde
zjj zich in eene andere richting langs Bagdad en
kwam in 1847 in Moscou, Petersburg, Warschau,
Berljjn, Londen, Parjjs, kortom volgde nagenoeg
denzelfden weg als vroeger.
De vernielingen van de cholera hadden gedu
rende den strengen herfst van 1849 opgehouden en
men hoopte dat haar terugkeer zou liggen in een ver
verwjjderde toekomst. Maar in 1852 kwam reeds
een derde epidemie uit Polen in Berlijn en (het
volgende jaar) in Parjjs, waar zjj zich gedurende den
winter kalm hield, maar in Februari 1854 weder
met woede uitbarstte.
In April vertoonde zich eene vierde epidemie
in Mekka en den 21en Mei meldde men tien cholera
gevallen in Suez, Alexandrië en Caïro. De be
vreesde bevolking vluchtte langs alle wegen en
den 23en Juli openbaarde zich de vijand in Frank
rijk te Marseille.
Wel hebben zich nog in 1873 in Frankrijk een
paar verschijnselen voorgedaan van de cholera,
die in Havre was binnengedrongen, maar het bleef
bjj enkele sterfgevallen in Parjjs.
Alle geneesheeren zijn 't erover eens, dat de
verschrikkelijke ziekte niet alleen wordt overge
bracht door hen, die komen van een geïnfecteerde
plaats, maar ook door de voorwerpen, die bjj cho
lerische personen in gebruik zjjn geweest. Meer
dan de geneeskunde is de maatschappjj zelve in
staat aan deze ziekte het hoofd te bieden want de
ervaring heeft geleerd dat men met reinheid in
den meest algemeenen zin de cholera op een af
stand houden, althans hare natuur temperen kan.
door een Zeeuw.
Vervolg).
IV.
Den volgenden morgen hadden wjj ons wat
vroeger laten wekken, omdat we, alvorens de ten
toonstelling te gaan bezoeken, wilden genieten
