N° 153.
126e Jaargang.
1883.
Maandag
2 Juli.
BUITENLAND.
lea open Muf aai eei Artrttaer.
Laatste Berichten.
Middelburg 30 Juni.
Gemengde Berichten.
Algemeen Overzicht.
Dit blad verschijnt dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen:
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Cent:
Advertentiën20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f 1,50
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Bij deze courant behoort een BIJVOEGSEL.
Men leert nooit heter dan door aanschouwing
MIDDELBURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningen: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Mooij, te Tholen: W. A. van Niedwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. Daube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M„ Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Waarde heer
Gij hebt grond tot uw vraag, maar een be
paald antwoord erop geven is moeielijk. In
het belang der goede zaak, die gij voorstaat,
zult gij het zeker wel met ons gewenscht vin
den dat wij op deze wijze trachten u te ant
woorden.
Gij vraagt ons of het peil der werklieden
in de gemeente Middelburg zoo laag is dat
een bezoek aan de internationale tentoonstelling
ten uwent voor hen geen vruchten zoo ople
veren. Zooals gij weet is eene bewering in dien
geest gedaan op eender vergaderingen van de
afdeeling Middelburg van de vereeniging tot
bevordering van fabrieks- en handswerknijverheid
in Nederlanden op dien grond werd een voor
stel bestreden om van die afdeeling uit te
trachten de middelen te vinden, teneinde eenige
werklieden naar Amsterdam te zenden.
Zooals het met zulke bewegingen meer gaat,
zij zijn gemakkelijker te uiten dan te verdedigen
of te weerleggen, Er behoort een ruime ken
nis van de werklieden in 't algemeen toe om
zulk een beslist en ongunstig oordeel uit te
spreken, en het is nu eenmaal eene slechte ge
woonte van velen om hij ongunstige ervaring
hun oordeel zooveel mogelijk te generaliseeren.
De werkstaking aan de koninklijke fabriek
van stoom- en andere werktuigen ten uwent
heeft bewezen dat de Nederlandsche ketelma
kers hij het werken ten achter stonden bij de
Engelschen maar door de omstandigheden ge
dwongen hebben zij nu getoond meer te kunnen
verlichten dan zij vroeger deden. Het voor
beeld, door vreemden gegeven, heeft dus een
gunstigen invloed gehad en is van practiseh nut
geweestmaar het gebeurde heeft daarom niet
geleerd dat alle werklieden in die fabriek met
hen gelijk staan.
Zoo zal het ook wezen met de arbeidende
klasse in onze provincie in het algemeen en
met die van Middelburg in het bijzonder.
Deze klasse valt niet te vergelijken met die
in andere deelen van ons land de geïsoleerde
toestand van ons gewest doet natuurlijk ook
zijn invloed gevoelen op den werkman en het
is meer dan eens gebleken dat industrie en
nijverheid nog op lagen trap staan.
Het spreekt van zelf dat de beste werklui
zoo spoedig mogelijk een uitgebreider werk
kring gaan zoeken en zich daarheen begeven
waar zij in hun vak meer kunnen vooruitko
men en meer gelegenheid hebben om ervaring
op te doen.
Het is dus best mogelijk dat eene vergelij
king met de werklieden hier en die in uwe
stad of provincie zeer in het nadeel van de
eersten uitvaltê
De werkmansstand zooals elders vindt men
hier nog te weinig; al zijn er ook gunstige
Uitzonderingen, vooral in zeer enkele takken
Van nijverheid die hier een hooge vlucht na
men want de gelegenheid om een ruimen
blik in het algemeen te slaan, om ervaring op
te doen, is hier en in Zeeland over het geheel
te gering. Er kan daarom wel eenige grond
zijn voor de bewering waarop gij doelt, maar
toch kunnen wij ons nog niet vereenigen met
de conclusie, daarop gebouwd.
Er werd toen tevens beweerd dat de hazen
zeiven naar die tentoonstelling moesten gaan
en aan hunne knechts meedeelen wat zij er.
gezien hadden de onderhoorigen echter kon
den gerust 't huis blijveu. Voor hen zou het
bezoek slechts een zaak van ontspanning, niet
Van leering wezen.
Tot weerlegging daarvan zouden wij dit
Willen aanvoeren.
welke gaven de patroons ook mogen bezitten
om hunne ervaring mee te deelen wij blijven
een eigen bezoek der onderhoorigen verkiezen.
Maar bovendien, willen dezen juist verkrijgen
wat hun ontbreekteen ruimen blik in vele
zaken, en eenige meerdere ervaring dan die
zij in hunne gewone omgeving opdoen, dan
moet een gelegenheid als die, welke de tentoon
stelling ten uwent aanbiedt, met beide handen
worden aangegrepen.
De patroons zeiven kunnen en zullen haar
toch wel bezoekenwillen zij dus dan nog mee-
deeling doen van het belangrijke, dat zij er
in hun vak zagen, zij zijn daartoe in de gele
genheid.
En wil men nu uitsluitend de quaestie van
genoegen op den voorgrond stellen; ook aan
het bevorderen van zulk eene ontspanning
zouden wij gaarne willen medewerken.
Men streeft in den tegenwoordigen tijd er
naar om den werkman ook gepast genot te
verschaffenen waarlijk er is op dat punt
zoo weinig nieuws tot stand te brengen, dat
zulk eene uitstekende gelegenheid niet onge
bruikt mag voorbij gaan.
Wij betreuren het dat na afloop der verga
dering van de afdeeling der Vereen, t, b. v.
fabrieks- en handwerksn. in Nederland men de
zaak verder heeft laten rusten. Wellicht dat,
wanneer hier of in de voornaamste andere
gemeenten onzer provincie, in navolging 0. a.
van Groningen, commissiën met dat doel zich
hadden gevormd, zij nog voldoenden steun
hadden gevonden om eenige werklieden naar
Amsterdam te zenden.
In 1869, toen ten uwent de nijverheidsten
toonstelling plaats had, heeft men met succes
dien weg bewandeld. Zelfs de provincie ver
leende toen subsidie, en een warm verdediger
van het voorstel om die te verleenen, tegen
over de aanvallen ertegen, vooral van de zijde
der heeren Verhagen en De Jonge van Elle-
meet, was de heer Fransen van de Putte.
Van de toen verleende 1000 is een uit
stekend gebruik gemaakt. Werklieden uit
Middelburg, Vlissingen en Goes zijn erheen
gegaande bekwaamste en ijverigste werden
uitgekozen en onder goed geleide hebben zij
veel gezien; elk hunner maakte een verslag
op, waarvan er eenigen bekroond werden.
Dit juist werkte mee om te zorgen dat men
niet gedachteloos de tentoonstelling doorliep
en tevens werd daardoor het idee van uit
sluitend voor genoegen uit te zijn op den
achtergrond gedrongen.
Gij meent dat het niet te laat zou wezen om
thans nog een stap in die richting te doen.
Met goeden wil vermag men nog veeldit
stemmen wij u toe, maar wij weten nietwie
thans het initiatief tot zulk een plan nemen zou.
Dinsdag a. vergaderen de provinciale staten.
Misschien dat nog een lid een voorstel doet
om vanwege de provincie eenige werklieden
erheen te zenden. De Parijsche gemeenteraad
gaf een goed voorbeeld. Men zou de keuze van
de personen en het beheer der subsidie kunnen
overlaten aan de burgemeesters van Middelburg,
Vlissingen, Goes en Zierikzee, die dan in overleg
met hunne collega's in andere gemeenten
en met de patroons zouden kunnen treden
over de meest geschikte werklieden, die voor
zulk een bezoek in aanmerking zouden kunnen
komen. De leermeesters der ambachtsscholen in
ons gewest, welke door de provincie eveneens
worden gesteund, zouden als uitstekende gidsen
de bezoekers kunnen geleiden en op een en
ander wijzen, dat hun vak betreft. Trouwens in
uwe stad, wij weten het, zou het ook aan
medewerking niet ontbreken en voor de werk
lieden is ditmaal de gelegenheid ten uwent
gemakkelijk en billijk gemaakt.
Maar, wij gelooven dat de tijd reeds te ver
verstreken is om nog iets goeds tot stand te
brengen. Het kon echter nog niet te laat
wezen en daarom maakten wij te meer gebruik
van de gelegenheid, die gij door uw vraag ons
aanboodt, om op die zaak nog eens te wijzen.
In afwachting van het weldra te verspreiden
programma voor het concert der koninklijke kapel
van de grenadiers en jagers uit Den Haag, wordt ons
medegedeeld, dat ook nu weder aan de samen
stelling daarvan de meeste zorg besteed en voor
afwisseling gezorgd is.
Onder meer zal, behalve eene symphonic van
Schumann of Beefhoven, worden uitgevoerd Wag
ner's Vorspiel zum Bühtieniveihfestspiel Parsifal en
Mendelssohn's vioolconcert op 64, door Dunkier
bewerkt voor harmoniemuziek. Verder de Rhap-
sodie Hongroise van Listz, die ook in 1§81 de
algemeene toejuiching mocht wegdrageneen
marsch op motieven van Gounod's nieuwste opera
Le tribut de Zamora, de ouverture der opera Mignon,
een concert polka voor pistonsolo enz.
Met het oog op het ongunstig weder bij het
concert der Guides ten vorigenjare, is de schutters
hofzaal over hare geheele lengte in den tuin voor
zien van linnen schermen, waardoor tal van over
dekte zitplaatsen zijn gewonnen.
Voor het geval dat het weder Vrijdag zoo ongunstig
mocht zijn, dat eene uitvoering in de open lucht
onmogelijk bljjkt, zal de kapel zich kunnen be
dienen van het vergroot orkest in de zaal, on
langs gebruikt voor de uitvoering der zangveree-
niging, en met het oog op dit concert nog niet
weggeruimd.
Gisteravond is op den Veerschen weg een voor
een boerenwagen gespannen paard verschrokken
van een op den weg staanden kruiwagendoor
den schok, dien het voertuig kreeg, viel de voer
manvan den wagen. De vrouw greep de teugels,
doch hield die zoo aan dat het paard achteruit
gaande met wagen en inhoud in den watergang
terechtkwam. De voerman sprong dadelijk ter hul-
pe en kon vrouw en kinderen alsook paard en
wagen op het droge brengen.
Uit Kuid-BSevelaiMt meldt men dat
aldaar op vele plaatsen droes onder de paarden
heerscht. Hier en daar zijn reeds sterfgevallen
voorgekomen, terwijl weêr op andere plaatsen de
dieren zóo zijn aangetast dat zij niet kunnen werken.
Bij de omstandigheid dat tegenover deze on
gunstige gevallen de ziekte onder andere paarden
een niet zoo kwaadaardig of wel een goedaardig
karakter heeft, waardoor zij tot loopen geschikt
blijven, mogen de bezitters van gezonde paarden
erop bedacht zijn dat de stallen bij afspanningen
enz. heel gemakkelijk het middel kunnen zijn tot
overplanting van ziektestoffen.
De schade, door de jongste overstroomingen
in Silezië veroorzaakt, is zoo groot, dat zij zelfs
nog niet bij benadering is op te maken. Zeer
belangrijk zullen de kosten zijn voor het herstel
van wegen en bruggen, maar nog grooter is de
schade aan boom- en veldvruchten, wei- en hooi
landen, waar niet alleen hetgeen te velde stond
vernield is, maar de Landen zeiven door het opge
hoopte zand onbruikbaar geworden zijn en niet
dan met groote kosten weder in goeden staat
gebracht kunnen worden.
Te Montdidier is een blad verschenen VAnti-
Sémite, met het motto i>Le juif voila VennemiP
Voorloopig komt het eens in de week uit, maar
de directie hoopt er een dagblad van te maken.
In het inleidend artikel wordt betoogd, dat alle
volkeren onderworpen zijn aan de Joodsche finan
ciers, en wordt aan het Judaïsme de oorlog verklaard.
Het plan van een huwelijk van den groot
hertog van Hessen met prinses Beatrice, dochter
van Victoria, waarover geruchten liepen, kan nu
niet ten uitvoer gebracht worden, nu het hooger-
huis de gisteren door ons medegedeelde beslissing
heeft genomen in zake de huwelijken van weduw
naars met de zuster der overleden vrouw.
VHssing-en. Het stoomschip Batavia heeft
de proefreis van hier tot in zee en terug afgelegd.
Die tocht is in allen deele uitmuntend geslaagd.
Bij volle vaart liep de boot 11§ mijl met 1251
ind. paardenkrachten en 78 slagen van de schroef.
De directie der Rotterdamsclie Lloyd betuigde, bij
monde van den heer Ruijs, hare volle tevredenheid
Over alles. Onder het lossen van saluutschoten
werd de vlag van het kantoor geheschen en het
schip overgenomen, en werd dadelijk de reis naar
Rotterdam aanvaard. Yele genoodigden waren
aan boord, waaronder ook eenige dames. Het
Weder was prachtig.
Op den 21eIi Juli zal de Batavia hare eerste
reis naar Indiè' aanvaarden.
's Merfog-enl»oscIi. Heden deed het hof
alhier uitspraak in het geding tegen de kassiers
firma Louis Wolters te Venlo. Beide leden dei-
firma werden schuldig verklaard aan het hun te
laste gelegde en veroordeeld Jan Wolters tot twee
jaren en Jacques Wolters tot een jaar celstraf.
De eisch van het O. M. was voor den eerste
8 en voor den tweede 7 jaren gevangenisstraf,
benevens geldboeten.
Londen. De onderhandeling met Transvaal
kan eerst in September beginnen. Joubert ver
trekt in Juli naar Engeland als onderhandelaar.
Uit een politiek oogpunt schjjnt Ierland in een
tijdperk van kalmte te zijn, die het in langen
tijd niet heeft gekend. De vice-koning, lord Spen
cer, heeft dan ook niet nagelaten om in eene
onlangs te Limerick gehouden redevoering op deze
rust te wijzen en er gelukkige voorspellingen uit
te putten. Heden zal het moeten blijken, of deze
kalmte werkelijk bestaat in den geest der be
volking; er moet nameljjk te Monaghan eene
verkiezing plaats hebben voor de wetgevende
vergadering, en die zal getuigenis moeten afleg
gen van den moreelen toestand van het land.
De heer Givan moet vervangen worden, een dei-
meest gematigde Iersche afgevaardigdenhet
graafschap Ulster trouwens heeft steeds vreedza
me afgevaardigden gezonden. Nu heeft de partij
der onverzoenlijken zich aan het hoofd gesteld
om dit district te veroveren, en om tot dit doel
te geraken heeft zij den heer Healy, die zijn ont
slag heeft genomen als afgevaardigde van Wex
ford, candidaat gesteld, zoodat de stemmen der
kiezers te Monaghan zullen verdeeld worden.
Healy is, gelijk men weet, met Parnell de voor
naamste vertegenwoordiger der ontevreden boeren
op het terrein der agrarische hervormingen. Wan
neer hij gekozen wordt tegenover den gematigd
liberalen Pringle of den conservatief Monroe, dan
mag men daaruit besluiten, dat de Landact van
1881 nog niet het uur des vredes heeft doen
slaan en men zich voor te bereiden heeft op
agitaties voor eene nog radicaler agrarische her
vorming.
De Iersche landverhuizers, wien men een min
der ellendig bestaan op een gastvrijen grond had
beloofd, schijnen toch niet die ontvangst in Ame
rika te vinden die zij hadden verwacht. Amerika
wil niet meer volslagen behoeftige landverhuizers
ontvangen, en juist van dezen waren in den laat-
sten tijd velen in de Vereenigde Staten gekomen
door de hulp van de administratie voor openbare
hulp, die beschikken kan over fondsen, welke de
Landact ter bevordering der emigratie haar heeft
verstrekt. De openbare meening sprak zich uit
tegen die benden dood-armen, en ook de regee
ring bemoeide er zich mede, zoodat er bevelen
zijn uitgevaardigd om onmiddellijk al de landver
huizers, die een voet aan wal hadden gezet, in te
schepen naar het vaderland, en de ontscheping te
verhinderen van allen die zich in de havens be
vinden. Kan men zich iets treffender denken
dan den toestand van die ongelukkigen, die als
pestzieken worden weggevoerd van het land, waar
zij geluk meenden te hebben, naar den grond,
waar zij slechts de ellende en armoede van vroe
ger terugvinden Zoo vertoont zich de Iersche
quaestie weder in een verschrikkelijke gedaante.
Het wordt tijd, dat de regeering zich ernstig de
emigratie aantrekke. Men herinnert zich, dat
eenigen tijd geleden Canada genoemd werd als het
Eden, waar Ierland een afleiding zoude vinden
voor de bevolking die teveel ismaar wanneer
werkelijk de onderhandelingen met de regeering
van Canada over dit punt zijn afgebroken
dan zal het kabinet-Gladstone eldersheen de
oogen moeten wenden, daar de quaestie werkelijk
een zeer dringend karakter begint aan te nemen.
Landverhuizers van een andere soort zijn de
gebroeders Carey, die Woensdag Dublin hebben ver»
latèn. James heeft dus maar afgezien van zijn plan
om den publieken haat te braveeren en zijn zetel
in den Dublinschen gemeenteraad te hernemen.
Hij heeft het ruime veld gekozen, doch waarheen
deze treurige figuur is verdwenen weet men niet.
De reorganisatie van het Britsche leger is thans
een der onderwerpen van den dag. De dienst»
tijd is verminderd, de maat voor de recruten
insgelijks, en ten gevolge van een en ander voor
spellen vele militaire autoriteiten het verval van
het goede leger »uit den ouden tjjd". De hier
volgende cijfers hebben eene belangrijke be-
teekenis. Op 1 Juni 1883 had Engeland 13714
man onder de wapenen in Egypte en de Middel-
landsche zee. Onder de krijgslieden bevonden zich
1026 die hun 20e levensjaar nog niet bereikt had
den 2828 waren tusschen de 20 en 21 jaren en 4758
tussehen de 20 en 24 jaren oud. Wat den dienst»
tijd betreft waren 4607 minder dan twee jaren en
2437 minder dan drie jaren in dienst3526 droegen
vijf jaren de uniform.
Van den parlementairen arbeid in de verschil
lende landen valt beden alleen te melden, dat de
Fransche kamer van afgevaardigden het wetsont
werp op de recidivisten in zijn geheel heeft aan
genomen met 344 tegen 85 stemmen.
De onderhandelingen omtrent Tonking zouden
volgens de laatste berichten minder goed gaan.
Van eene overeenstemming tusschen den Franschen
gezant Tricou en den Chineeschen gevolmachtigd^
