N° 136.
126® Jaargang.
1883.
Dinsdag
12 Juni.
Middelburg 11 Juni.
Dit blad verschijnt, dagelijks,
met uitzondering van Zon- en Feestdagen;
Prijs per 3/m. franco f 3,50.
Afzonderlijke nommers zijn verkrijgbaar a 5 Gents
Advertentiën* 20 Cent per regel.
Geboorte-, Trouw-, Doodberichten enz.: van 1 -7 regels f l,5ü
iedere regel meer f 0,20.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
d.as 12 Juni, van
's morgens negen
tot 's namiddags
vijf uren
in het district Middelburg met:
mr W. J. Snouck Hurgronjc,
en in het district Go©S met
W. i. van Gorkom.
MIDDELRURGSCHE COURANT.
Agenten voor dit blad zijn te VlissingenP. G. de Veij Mestdagh, te Goes: A. A. W. Bolland, te Kruiningcn: F. van der Peul, te Zierikzee: A. C. de Moou, te Tholen: W. A. van Nieuwenhuijzen, en te Ter Neuzen: A. van der Peul Jz.
Hoofdagenten voor het Buitenland: de Compagnie générale de Publicité G. L. I)aube en Cie. te Parijs, Londen, Frankfort a. M., Berlijn, Weenen, Zurich, enz.
Bij de onlangs gehouden verkiezing voor de
provinciale staten heelt de anti-revolutionaire
partij, krachtens haar beginsel, beproefd ons
college van gedeputeerde staten te berooven
van zijn beste krachten, van mannen als Bu-
tenx, Snouck-Hurgronje, Van der Bilt enBybau.
Toen was er harerzijds geen sprake van
eenige consideratie tegenover aftredende leden
in onsgewest, geen quaestie van erkenning van
bekwame en gewaardeerde mannen.
Zij had harerzijds recht, doch haar streven
werd gelukkig door den ijver en de talrijke op
komst der kiezers verijdeld.
Wij behielden die zoo zeer noodige krachten
in ons provinciaal bestuur- wij behielden
ook onze provinciale leden Smit, Van Teij-
lingen, Van Berlekom en Pieterse.
Er is dus thans ook geen enkele reden om
eenige consideratie te gebruiken tegenover de
beide aftredende leden der tweede kamer bij
de verkiezing op morgen, JLJ 1 HL S™
Wij stellen thans ook beginsel tegenover
beginsel en wijken, evenmin als die partij,
ditmaal daarvan af.
Zoowel in het district Middelburg als in Goes
houde ieder, die hart gevoelt voor de vrijzin.
nige beginselen, morgen tot vijf uren eeni-
gen tijd beschikbaar voor den grooten strijd.
De anderen doen dit ook.
Slechts eens om de twee jaren kan men
in gewone gevallen zulk een strijd strijden.
Dit is te weinig om die gelegenheid nog on
gebruikt te laten voorbijgaan.
Ieder, die anderen kan opwekken, late
dit niet na, want, men rekene erop ook de
leiders der tegenpartij zijn zeker, onder ge
woonte, reeds werkzaam geweest om anderen
te bewerken.
Vooral in het district Middelburg ontzie
men geen moeite.
Er is een slag te slaan.
318 personen hebben verklaard m'.W.jr.
Suouck II iiryronje te zullen stemmen.
En dat is slechts in een deel van ons district.
Als nu elk van die 318 nog twee kiezers aan
spoort om met hem mee te gaan om op m'.
IV. .1 inouck Hurgrouje te stemmen en
er goed op let dat de naam juist is gespeld;
laat men er desnoods bijvoegen advocaat te
's Gravenhaye.
Als nu verder hij die meer kiezers kan aan-
spoien dit niet nalaat, ten einde het verzuim
goed te maken van anderen die dit niet kun
nen doendan heeft men reeds in een deel
van ons district een aanzienlijk getal stemmen
op onzen candidaat.
En wanneer dan ook in de andere deelen
van het distriet, vooral te Middelburg en verder
op Walcheren, de ijver daarnaar evenredig is,
dan heeft mr. IV. J. Snouck ainrgronje
de Zeeuw van geboorte, die door zijn naam
en zijne betrekkingen maar vooral ook door
zijne beginselen waardig is dat voor hem worde
gestreden kans dat hij voor Middelburg
wordt afgevaardigd, wat hij wederkeerig ook
als een eer zal beschouwen.
En in «Koes is elke stem meer, uitgebracht
op IV. 3. van Gork«m< een teeken, waar
mee de tegenpartij rekening moet houden.
De geringe gang naar de stembus is wel
waard, dat men even daardoor bewijs levert
nog iets meer te willen doen dan spreken over
den verderfelijken invloed dien het cleriealisme
uitoefent.
Bewijzen kan men het door zijn stembiljet.
Gelukkig, wij weten: er is met ijver reeds ge
arbeid, een ijver, dubbel prijzenswaard omdat
men geen enkel licht ziet dat hoop geeft op
succes.
Zij de ijver der liberale kiezers aan die dei-
leiders gelijk
Wij schreven hierboven van bewerking der kie
zers door de tegenpartij, omdat wij ons vast
overtuigd houden dat er genoeg gedienstige
personen geweest zijn die zich gehaast hebben
om onder schoonklinkende redeneeringen voor
anderen de biljetten met den naam van den
tegen-candidaat in te vullen.
De kiezers laten zich daardoor niet van
hunne meening afbrengen zij kunnen nog
altijd dien naam doorschrappen en er voor in de
plaats zetten, of op het stembureau een nieuw
briefje bekomen en invullen
Ten slotte hopen wij dat de stembureaus
nauwlettend zullen toezien en dat ambtenaren
geene vergissingen mogen begaan.
In de Hollandsche bladen vinden wij een schrij
ven opgenomen van dr. H. J. de Graaf en dr
Geyl, geneesheeren te Dordrecht, over de inentings
zaak te Dordrecht. Het stuk is ook aan de
Standaard gezonden, doch werd daarin niet opge
nomen. De loop van het gebeurde wordt in dit
schrijven als volgt verhaald
»Vrjjdag 1 Juni 11. werden wij door onzen col
lega, den eerstaanwezenden officier van gezondheid
N. Rutgers uitgenoodigd met hem in het militaire
hospitaal eenige patiënten te bezoeken, die zich
eenige dagen na de revaccinatie hadden ziek
gemeld.
»Deze had 25 Mei plaats gehad bij 68 miliciens,
met vaccine van het vaccinatiebureau te Maasstricht
met een pas geslepen en met carbolzuur gedesin
fecteerd lancet.
Wij vonden vijf patiënten, die in meerdere of
mindere mafe waren aangetast door erysipelas
(wondroos) aan den pas gerevaccineerden arm. De
toestand was zoo ernstig, dat eenstemmig besloten
werd om bij drie patiënten, die aanzienlijke
zwelling en etteropbooping in bet aangetaste deel
vertoonden, diepe insnijdingen te maken. Twee
daarvan werden onder cbloroformnarcose, dus ge
heel onpijnlijk geopereerdde toestand van den
derde liet bet cblorotormiseeren niet toewij
kunnen echter verzekeren, dat de operatie voor
hem weinig pjjnljjk geweest is. Yan een zwaar
lijden der patiënten gedurende de operatie is dus
geen sprake.
Dat een der geopereerden aan de gevolgen van
het chirurgisch ingrijpen, de Standaard zegt
wel, vaccinatie" maar imputeert „operatie,"
zoo spoedig zoude bezweken zijn, is dus eenvoudig
onwaar.
Integendeel, den volgenden dag was hun toestand
verbeterd, terwjjl een van de twee andere patiën
ten-zulke ernstige verschijnselen aanbood, dat ook
bier moest worden overgegaan tot bet maken van
insnijdingen. Ook deze werden onder cbloroform
narcose verricht.
De vijfde patient is de eenige, die niet geope
reerd werd, omdat zich bij hem de etter spontaan
ontlastte en tengevolge daarvan de algemeene
verschijnselen aanmerkelijk verbeterden.
Zondag daarop is een der geopereerden in een
jjlenden koortsaanval uit het bed gesprongen en
heeft o. a. toen ook om zijne moeder geroepen.
Op dit feit, zoo hoogst eenvoudig, borduurt de
correspondent van de Stand, een pathetische ont
boezeming, die zeker wel geschikt is om zwakke
gemoederen te schokken, maar waarvan ieder
weldenkend man zal moeten getuigen, dat zij in
verband met deze gebeurtenis een wanklank is.
Na het bovenstaande behoeft er niet op gewezen
te worden, dat uitdrukkingen als zoude er bjj het
re vaccineeren roekeloos zijn te werk gegaan, te
genover den heer Rutgers, die zoovele voorzorgs
maatregelen genomen heeft, onverdiend en laster
lijk zijn.
Ondanks alle mogelijke nasporingen is de eerste
infectiebron niet kunnen ontdekt worden. De
pogingen, om alle lijders in het leven te behouden,
zijn helaas, niet met succes bekroond. Er zijn
er twee overleden. Bovendien is dezer dagen een
eveneens gevaccineerd milicien gestorven, die twee
dagen na de vaccinatie onder hevige typheuse
verschijnselen in het hospitaal opgenomen, eerst
later eenige zwelling aan den arm vertoonde."
Naar de Dord. Ct. verneemt, verkeert de pa
tient, die zoo zeer om zijne moeder heeft geroepen,
thans in gunstigen toestand.
In de heden namiddag gehouden zitting van
den gemeenteraad van Middelburg werd voorlezing
gedaan van een schrijven van den beer D. A.
Dronkers, waarbij deze kennis geeft met den le"
Dinsdag in September zijn ontslag te nemen als
lid van den raad.
Naar aanleiding daarvan hield de voorzitter de
volgende toespraak
„Ik kan geene woorden vinden, mijne hoeren,
om uitdrukking te geven aan het leedgevoel, dat
mij vervulde bij het vernemen van het besluit
van den heer Dronkers om zijn ontslag als lid
van den raad te nemen.
Parlementaire beleefdheid weerhoudt mij van
te spreken over de redenen, die hem tot het nemen
van dat besluit hebben bewogen. Ik zal er alleen
dit van zeggen, dat ik ze billijken moet en dat
de groote meerderheid van den raad dit waar
schijnlijk even zeer zou doen, indien zij die redenen
kende.
»Maar waarover ik niet behoef te zwijgen, het
is over de verdiensten van den heer Dronkers,
ofschoon ik gevoel, dat zij den meesten uwer
minstens even goed als mij bekend zijn.
De heer Dronkers is jaren lang lid van deze
vergadering geweest en naar het algemeen ge
voelen een harer verdienstelijkste leden. Hij genoot
in hooge mate het vertrouwen van de ingezetenen
en van zijne medeleden in den raad, waar zijn woord
steeds groot gewicht in de schaal legde. Steeds
was hij in het belang der gemeente werkzaam.
En dat hij daarvoor zelfs offers wilde brengen,
bewees hij, toen hij vóór ongeveer twee jaar het
wethouderschap aanvaardde, niettegenstaande hij
reeds andere en zeer gewichtige plichten te ver
vullen had.
»Mr. Van Eekelen en ik, wij weten wat de
heer Dronkers als wethouder was. Zijne minzaam
heid, zijne vriendschappelijkheid in den omgang
en zijne werkzaamheid kunnen niet genoeg door
ons geprezen worden.
»Ik in het bijzonder kan hem niet dankbaar
genoeg zijn, dat hij op mijn aandringen die be
trekking heeft aanvaard, en voor de wijze, waarop
hij mij steeds met raad en daad heeft bijgestaan.
Maar des te meer bejammer ik het dan ook, dat
hij mijne zijde verlaat-
„De heer Dronkers betoonde zich steeds een
man van karakter, die in eene vergadering als
deze noode gemist kan worden."
De vergadering gaf door toejuiching blijk van
instemming met het gesprokene, waarna het schrij
ven van den heer Dronkers voor kennisgeving
werd aangenomen.
Nog werd voorlezing gedaan van een brief van
den heer J. F. Yan Leeuwen, houdende bericht
dat hij, wegens gezondheidsredenen naar elders
vertrekkende, ontslag neemt als raadslid.
Naar aanleiding daarvan zeide de voorzitter het
volgende
»De raad zal het zeker, evenals ik, betreuren
dat de heer Van Leeuwen, die in deze gemeente
aan eene groote roeping scheen te zullen voldoen,
zich om gezondheidsredenen genoodzaakt ziet
haar reeds zoo spoedig te verlaten. Wij wen-
schen hem van harte toe, dat hij elders de ge-
wemchte herstelling moge vinden".
Tot gemeente-ontvanger werd met 10 van de
14 uitgebrachte stemmen benoemd de heer A. de
Vulder van Noorden, burgemeester van Heinkens-
zand, oud controleur tweede klasse bij het bin-
nenlandscb bestuur op Java en Madoera. Op den
heer D. P. Rinders, rjjkstelegrafist der eerste klasse,
te Middelburgdie met den benoemde was aan
bevolen, werden 4 stemmen uitgebracht.
Voorts werden de door den heer Jeras in de
vorige zitting aan burg. en weth. gestelde vragen
beantwoord, waarop eene repliek van den heer Jeras
en eene langdurige discussie volgde. Op die
discussie en het verder verhandelde komen wij
in een volgend nommer terug.
Alleen melden wij nog dat eene met 9 tegen
5 stemmen door den heer mr W. A. van Hoek
gestelde motie werd aangenomen luidendeDe
gemeenteraad, gehoord de door burg. en weth,
gegeven inlichtingen, zich vereenigende met de
opmerking waarmede burg. en weth. die inlich
tingen besluiten, gaat over tot de orde van den
dagen dat daarna de heeren Van der Harst en
Jeras ontslag namen als leden der commissie van
fabricage, 1t welk hun eervol werd toegestaan.
Men schrijft uit Noord-Brabant aan de N. Rott.
Voor het bouwen van 30 nieuwe scholen en 20
nieuwe onderwijzerswoningen in Noord-Brabant
werd besteed ruim 400,000 guldenéene cellulaire
gevangenis, die van Bredawerd aangenomen
voor ruim een half millioen. Om 4000 a 5000
Nederlandschen kinderen onderwijs te bezorgen in
schoolpaleizen dit worden 't immers onder de
wet van 1878 werd uitgegeven 400,000;
om ongeveer 200 misdadigers te huisvesten werd
aan de staatskas gevraagd meer dan een half
millioen Men gunne aan ongelukkige veroor
deelden soliede huisvestingmaar men houde toch
op met 't Nederlandsche volk diets te maken dat
het zich ruïneert voor zijne kinderen. Men weet
immers wel beter.
De directie van den stoombootdienst Walzoorden-
Vlake, zal alle voorwerpen, voor de landbouw
tentoonstelling te Kruiningen bestemd, bósteloos
vervoerenvoor zoover de voorwerpen niet ver
kocht zijn, ook voor de terugreis.
Aan het verslag der kamer van koophandel en
fabrieken te Zierikzee over 1882 ontleenen wij
het volgende
Van de 27 Meestoven in Schouwen en Duive-
land hebben over 1882—'83 niet meer dan ^ge
werkt, de 15 overige stonden stil; die te Ooster-
land wordt afgebroken. Het totaal in de 12 stoven
verwerkte bedroeg 405,845 kilo hardgoed, 9278
kilo racine, 92906 kilo muilen; overgestampte
16533 kilo muilen en 55372 kilo racine.
De zoutziederij verkeerde in bloeienden staat
en heeft in 1882 ingeslagen 2,385,000 kilo, geraffi
neerd 2,650,000 kilo en uitgeslagen 2,690,000 kilo.
Voor de rijks-postspaarbank werden afgegeven
173 boekjes en 4 terugbetaald en ingetrokken.
De inlagen beliepen 8182,27, de terugbetalingen
ƒ3181,73.
De oestercultuur gaf na eenige illusie veel
teleurstelling.
In de binnenlandsche scheepvaart deden 7 rader
en schroefbooten 875 reizen1022 zeilvaartuigen,
metende 46060 ton, bezochten de haven van Zie
rikzee; 23 sleepbooten deden de haven aan.
Van buitenslands werden te Zierikzee ingeklaard
87 zeeschepen, n.l 6 Nederl., 1 Belgisch, 1 Deensch,
66 Engelsche, 1 Fransch, 3 Italiaansche, 4 Noor-
weegsche, 1 Russisch, 1 Spaansch, 2 Zuid-Ameri-
kaansche en 1 Zweed. Van deze schepen waren
15 bestemd naar Zierikzee, alle Engelsche.
Uitgeklaard werden 43 naar Engeland, 1 naar
Frankrijk, 1 naar Italië en 5 naar Ned.-Indië.
Te Brouwershaven werden in 1882 ingeklaard
442 en uitgeklaard 52 schepen.
De oesterhandel te Bruinisse was belangrijk
er werd daar ongeveer 1 millioen stuks omgezet;
ook de mosselhandel was daar aanzienlijk.
De visschersvloot van Bruinisse telde 96 hoog-
aartsen.
De fabriek van verduurzaamde levensmiddelen
te Bruinisse verkeert in staat van bloei. Ook te
Haamstede werd zulk een onderneming begonnen
die aanvankelijk wel slaagt.
De tweede kamer zal eerstdaags nog korten tijd
bijeenkomen tot bet vaststellen van een adres
van rouwbeklag, wegens het overlijden van prin
ses Marianne.
De eerste kamer is tot dat doel opgeroepen
tegen Maandag 18 Juni, 's namiddags te 2 uren.
Bjj kon. besluit van 29 Mei jl. is bepaald, dat
aan de officieren der dienstdoende schutterij, aan
wie door den minister van oorlog de toestemming
wordt verleend tot het bijwonen van de practische
oefeningen van de corpsen van het leger, gedu
rende den tijd, dat zjj aan die oefeningen deel
nemen, zoomede gedurende den marsch heen en
terug de dagen van vertrek uit en van terug
komst in de standplaats daaronder begrepen
de toelagen zullen worden toegekend, bij kon.
besluit van 31 Maart 1882 voor de officieren van
gelijken rang bjj het leger vastgesteld.
Het bestuur van het pensioenverbond heeft in
de vorige maand aan den minister van financiën
een adreB overhandigd, waarin den minister wordt
verzocht, om alsnu, naar aanleiding van het ver
slag der staatscommissie voor het pensioenfonds
zoodanige voorstellen aan den koning te doen, dat
de noodige ontwerpen van wet de volksvertegen
woordiging binnen niet te lang tijdsverloop, im
mers zoo spoedig als het doenljjk zal zijn, mogen
bereiken.
De op 12 Juni bepaalde, te 's Bosch te houden,
algemeene vergadering van de Vereeniging van
gepensioneerde onderofficieren en minderen van het
